Մարկ Լեպին

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Մարկ Լեպին
ֆր.՝ Marc Lépine
Դիմանկար
Ծնվել էհոկտեմբերի 26, 1964(1964-10-26)
ԾննդավայրՄոնրեալ
Մահացել էդեկտեմբերի 6, 1989(1989-12-06) (25 տարեկան)
Մահվան վայրՄոնրեալ
ԳերեզմանNotre Dame des Neiges Cemetery
Քաղաքացիություն Կանադա
Մասնագիտությունmass murderer

Մարկ Լեպին (անգլ.՝ Marc Lépine, հոկտեմբերի 26, 1964(1964-10-26), Մոնրեալ - դեկտեմբերի 6, 1989(1989-12-06), Մոնրեալ), կանադացի զանգվածային մարդասպան Մոնրեալից, Քվեբեկ, որը 1989 թվականին սպանել է տասնչորս կանանց և վիրավորել տասը կանանց և չորս տղամարդկանց Մոնրեալի պոլիտեխնիկական դպրոցում, որը կապված է Մոնրեալի համալսարանի ինժեներական դպրոցի հետ[1][2]։

Լեպինը ծնվել է Մոնրեալում, կանադացի բուժքույր Մոնիկ Լեպինի և ալժիրցի գործարար Ռաշիդ Գարբիի ընտանիքում։  Գարբին դաժան էր կանանց նկատմամբ և արհամարհում էր նրանց, և կնոջից բաժանվելուց հետո Մոնիկը վերադարձավ բուժքրոջ աշխատանքին՝ երեխաներին պահելու համար։ Այդ ժամանակ Լեպինը յոթ տարեկան էր։ Լեպինը և նրա կրտսեր քույրը ապրում էին այլ ընտանիքներում՝ հանգստյան օրերին տեսնելով իրենց մորը։ Լեպինը խելացի էր, բայց ինտրովերտ և դժվարություններ է ունեցել ուսման և ընտանեկան հարաբերությունների մեջ։ Նա պաշտոնապես փոխել է իր անունը 14 տարեկանում, որպես պատճառ նշելով «իր հոր հանդեպ ատելությունը»։

Լեպինի Կանադայի զինված ուժեր ընդունվելու դիմումը մերժվել է, և 1982 թվականին նա ընդունվել է քոլեջի հումանիտար բաժին, իսկ մեկ տարի անց անցել ավելի տեխնիկական ծրագրի։ 1986 թվականին վերջին կիսամյակում թողել է ուսումը և հետագայում հեռացվեց հիվանդանոցի աշխատանքից գործի նկատմամբ վատ վերաբերմունքի պատճառով։ Լեպինը սկսեց համակարգչային ծրագրավորում սովորել 1988 թվականին և կրկին թողեց այն դեռ չավարտած։ Նա երկու անգամ դիմել է պոլիտեխնիկական դպրոց ընդունվելու համար, սակայն նրան պակասում էին անհրաժեշտ պարտադիր դասընթացները։

Լեպինը տևական ժամանակ բողոքում էր «ոչ ավանդական» աշխատանքներում աշխատող կանանցից։ Մի քանի ամիս պլանավորելուց հետո, ներառյալ Ռագեր Մինի 14-ի գնումը, նա մտավ պոլիտեխնիկական դպրոց 1989 թվականի դեկտեմբերի 6-ի կեսօրին, դասասենյակում առանձնացրեց տղամարդկանց կանանցից և գնդակահարեց կանանց՝ միևնույն ժամանակ բղավելով «ես ատում եմ ֆեմինիստներին»՝ պնդելով, որ նա «պայքարում է ֆեմինիզմի դեմ»։  Այնուհետև նա տեղափոխվեց շենքի այլ մասեր՝ հարձակվելով միայն կանանց վրա՝ նախքան ինքնասպան լինելը։ Ինքնասպանության վերաբերյալ նրա գրառման մեջ նա մեղադրում էր ֆեմինիստներին իր կյանքը կործանելու մեջ։

Լեպինի գործողությունները հոգեբուժական տեսանկյունից տարբեր ախտորոշումներ ունեն, ինչպիսիք են անհատականության խանգարումը, փսիխոզը կամ կապվածության խանգարումը՝ նշելով սոցիալական գործոններ, ինչպիսիք են՝ աղքատությունը, մեկուսացումը, անզորությունը և լրատվամիջոցներում առկա բռնությունը։ Զանգվածային սպանությունները քրեագետների կողմից դիտվում են որպես կանանց նկատմամբ ատելության հանցագործության օրինակ, իսկ ֆեմինիստներն ու պետական պաշտոնյաները՝ որպես կանանց նկատմամբ հարձակում (Misogyny) և կանանց նկատմամբ բռնության մեծ օրինակ։ Դեկտեմբերի 6-ը Կանադայում նշվում է որպես կանանց նկատմամբ բռնության դեմ պայքարի հիշատակի և գործողությունների ազգային օր։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մանկություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մարկ Լեպինը ծնվել է 1964 թվականի հոկտեմբերի 26-ին Մոնրեալում, Քվեբեկում, ալժիրցի ներգաղթյալ Ռաշիդ Լիաս Գարբիի և կանադացի բուժքույր Մոնիկ Լեպինի ընտանիքում[3][4]։  Գեամիլի քույրը՝ Նադիան, ծնվել է 1967 թվականին[5]։  Ռաշիդը վաճառական էր և որդու ծննդյան ժամանակ ճանապարհորդում էր Կարիբյան ավազանում[6]։ Նրա բացակայության ժամանակ Մոնիկը ապացույցներ է հայտնաբերեց, որ իր ամուսինը սիրավեպ ունի[7]։  Ռաշիդը ոչ պրակտիկ մուսուլման էր, իսկ Մոնիկը կաթոլիկ նախկին միանձնուհի էր, ով մերժեց կազմակերպված կրոնական կյանքը վանքը լքելուց հետո[8]։ Նրանց որդին մանուկ հասակում մկրտվել է կաթոլիկ ծեսով, բայց մանուկության ընթացքում կրոնական որևէ հրահանգ չի ստացել.[4][9] նրա մայրը որդուն նկարագրել է որպես «իր ողջ կյանքում համոզված աթեիստ»[10]։

Նրանք հաճախ էին տեղափոխվում, և երիտասարդ Լեպինի վաղ մանկության մեծ մասը անցնում էր Կոստա Ռիկայում և Պուերտո Ռիկոյում, որտեղ նրա հայրն աշխատում էր շվեցարական միջազգային փոխադրումների ընկերությունում[4][11]։ Ընտանիքը վերադարձավ Մոնրեալ ՝ մշտական բնակության 1968 թվականին, ֆոնդային բորսայի փլուզումից անմիջապես առաջ, որը հանգեցրեց ընտանեկան ակտիվների մեծ մասի կորստին[4]։ Ռաշիդը ավտորիտար, տիրապետող և խանդոտ անձնավորություն էր, ով հաճախ բռնանում էր իր կնոջը և երեխաներին[12]։ Նա արհամարհում էր կանանց և հավատում էր, որ նրանք նախատեսված են միայն տղամարդկանց ծառայելու համար[13]։ Նա պահանջել է, որ իր կինը կատարի իր անձնական քարտուղարի պարտականությունները, ապտակում էր նրան, եթե նա սխալներ էր թույլ տալիս մուտքագրելիս և ստիպում էր կրկին տպել փաստաթղթերը չնայած մանուկների ճիչերին[11][14]։ Նա նաև արհամարհում և վիրավորում էր իր երեխաներին, հատկապես որդուն և ցույց չէր տալիս որևէ քնքշանք, քանի որ կարծում էր, որ դա փչացնում է երեխաներին[13][15][16]։

1970 թվականին, այն դեպքից հետո, երբ Ռաշիդն այնքան ուժեղ հարվածեց Համիլին, որ անգամ մեկ շաբաթ անց նրա դեմքի հետքերը տեսանելի էին, Մոնիկը որոշեց հեռանալ։ Փաստաթղթային բաժանումն ավարտվեց 1971 թվականին, իսկ ամուսնալուծությունը՝ 1976 թվականին[17][18]։ Ամուսնալուծությունից հետո Համիլն ապրում էր իր մոր և կրտսեր քրոջ ՝ Նադյայի հետ. շուտով նրանց տունն ու ունեցվածքը բռնագրավվեցին, երբ Ռաշիդը չվճարեց ալիմենտային վճարները։ Համիլը վախենում էր իր հորից և սկզբում նրա հետ տեսակցում էր շաբաթական մեկ անգամ՝ հսկողությամբ[17]։ Այցելությունները արագ ավարտվեցին, քանի որ Ռաշիդը բաժանվելուց անմիջապես հետո դադարեցրեց կապը իր երեխաների հետ[4][19]։ Համիլն այլևս երբեք չի տեսել հորը և ապագայում հրաժարվել է խոսել նրա մասին այլոց հետ[20]։

Ռաշիդը դադարեց վճարել երեխայի խնամքի նպաստը այն բանից հետո, երբ այն երկու անգամ վճարելուց հետո, որպեսզի ծայրը ծայրին հասցնի, Մոնիկը վերադարձավ բուժքրոջ աշխատանքին[21]։ Հետագայում նա սկսեց հաճախել լրացուցիչ դասընթացների՝ կարիեռայի առաջխաղացման համար, այս ընթացքում երեխաները շաբաթական մեկ անգամ էին տեսնում մորը՝ հանգստյան օրերին և ապրում էին այլ ընտանիքներում[4][22]։ Մտահոգված լինելով երեխաների և իր ծնողական հմտություններով՝ նա 1976 թվականին օգնություն խնդրեց Սուրբ Ջասթինի հիվանդանոցում գտնվող հոգեբույժից․ փորձաքննությունը ցույց տվեց, որ ամաչկոտ և ինտրովերտ Համիլի հետ ամեն ինչ կարգին է, բայց առաջարկվեց թերապիա նրա քրոջը ՝ Նադային համար, ով մարտահրավեր էր նետել Մոնիկի հեղինակությանը[23]։ Նադիան մահացել է 1996 թվականին 28 տարեկան հասակում կոկայինի գերդոզավորումից։

Պատանեկություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1976 թվականի ամուսնալուծությունը վերջնական դառնալուց հետո Լեպինի երեխաները, ովքեր այդ ժամանակ 12 և 9 տարեկան էին, վերադարձան ապրելու իրենց մոր մոտ, ով Մոնրեալի հիվանդանոցի ավագ բուժքույրն էր[24]։ 1977 թվականին ընտանիքը տեղափոխվում է Մոնրեալի Պիերպոն արվարձանում գնվող տուն[4][25]։ Համիլը հաճախում էր ավագ դպրոց, որտեղ նրան նկարագրում էին որպես հանգիստ աշակերտ, ով միջինից բարձր գնահատականներ էր ստանում։ Նա սերտ բարեկամություն էր հաստատել մեկ այլ տղայի հետ, բայց չէր շփվում այլ ուսանողների հետ[4]։ Նրան ծաղրում էին որպես արաբի իր անվան համար, ուստի 14 տարեկանում նա պաշտոնապես փոխեց այն «Մարկ Լեպինի»՝ վկայակոչելով իր ատելությունը հոր հանդեպ ՝ որպես մոր ազգանունը վերցնելու պատճառ[4][26]։ Լեպինը շփվող չէր և առանձնապես հույզեր ցույց չէր տալիս[1]։  Նա տառապում էր ցածր ինքնագնահատականի պատճառով, ինչը սրվում էր նրա ակնեների պատճառով[27]։  Ընտանեկան հարաբերությունները բարդ էին քրոջ հետ, քանի որ նրա կրտսեր քույրը՝ Նադիան, հրապարակավ նվաստացնում էր նրան ակնեների և ընկերուհիների բացակայության պատճառով։ Լեպինը պատկերացրել է նրա մահը և մի անգամ նրա համար գերեզմանի իմիտացիա է ստեղծել[28]։  Նա անչափ ուրախացավ, երբ 1981 թվականին նրան ընդունեցին մանկատուն՝ իր հանցավոր վարքի և թմրանյութերի չարաշահման պատճառով[29]։

Լեպինի համար տղամարդու լավ իդեալ փնտրելիս մայրը օրինակ էր բերում ավագ եղբորը։ Երկու տարվա ընթացքում դրական փորձ էր, քանի որ Լեպինը, հաճախ իր լավագույն ընկերոջ հետ հաճույքով ժամանակ էր անցկացնում զբաղվելով լուսանկարչությամբ և մոտոցիկլետներով մոտոկրոսով։ Սակայն, 1979 թվականին հանդիպումները հանկարծակի դադարեցվեցին, երբ ավագ եղբայրը ձերբակալվեց մանկապղծության կասկածանքով։  Եվ Լեպինը, և ավագ եղբայրը հերքում էին, որ որևէ ոտնձգություն է տեղի ունեցել[4][30]։ Դեռահաս տարիքում Լեպինը օդամղիչ հրացան ուներ, որով ընկերոջ հետ կրակում էր իր տան մոտ գտնվող աղավնիների վրա։  Նրանք նաև սիրում էին նախագծել և ստեղծել էլեկտրոնային սարքեր[31]։  Լեպինը հետաքրքրված էր Երկրորդ համաշխարհային պատերազմով և հիացմունք ուներ Ադոլֆ Հիտլերի նկատմամբ[32], և նա հաճույք էր ստանում մարտաֆիլմերից և սարսափ ֆիլմերից[33]։ Մինչ մայրն աշխատում էր նա նաև մեծ պատասխանատվություն ուներ տան նկատմամբ, ներառյալ մաքրությունն և վերանորոգումը[4][34]։

Լեպինը 1981 թվականի սեպտեմբերին՝ 17 տարեկան հասակում անդամակցելու դիմում է ներկայացրեց Կանադայի զինված ուժերին՝ որպես կուրսանտ, սակայն մերժում է ստացել հարցազրույցի ընթացքում։ Ավելի ուշ նա իր ընկերոջը ասել է, որ դա տեղի ունեցավ հասարակության կողմից դժվարությամբ ընդունվելու պատճառով, և ինքնասպանության նամակում նշել է, որ նա ճանաչվել է «հակասոցիալական»[18][35]։  Սպանություններից հետո զինվորականների պաշտոնական հայտարարության մեջ ասվում էր, որ նա «հարցաքննվել է, գնահատվել և ճանաչվել ոչ պիտանի»[4]։

Դեռահասություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1982 թվականին՝ 18 տարեկան հասակում, Լեփինի ընտանիքը տեղափոխվում է Սեն Լորան՝ ավելի մոտ մոր աշխատավայրին։ Տեղափոխվելուց անմիջապես հետո նա կորցրեց կապը իր ավագ դպրոցի ընկերոջ հետ։ Այդ ժամանակաշրջանը նշանավորում է յոթ տարիների սկիզբը, որոնք նա նկարագրել է ինքնասպանությունից առաջ, որպես «ոչ մի ուրախություն չբերեց նրան»[36]։

1982 թվականի օգոստոսին Լեպինը Cégep de Saint-Laurent-ում սկսեց գիտությունների երկամյա նախահամալսարանական դասընթաց՝ առաջին կիսամյակում ձախողելով երկու դասընթաց, բայց երկրորդ կիսամյակում զգալիորեն բարելավեց գնահատականները[16][36]։ Նա կես դրույքով աշխատում էր հիվանդանոցում, որտեղ աշխատում էր մայրը ՝ սնունդ մատուցելով և խնամակալի պարտականությունները կատարելով։ Գործընկերները Լեպինին համարում էին նյարդային, գերակտիվ և անհաս։ Նա հրապուրվեց աշխատակցուհիներից մեկով, բայց նա չափազանց ամաչկոտ էր իր զգացմունքները արտահայտելու համար[37][38]։ Քոլեջում մեկ տարի սովորելուց հետո նա համալսարանական գիտական ծրագրից տեղափոխվեց էլեկտրոնային տեխնոլոգիաների եռամյա տեխնիկական ծրագիր, որն ավելի շատ կենտրոնացած էր անմիջական զբաղվածության վրա։ Նրա ուսուցիչները նրան հիշում էին որպես օրինակելի ուսանող, հանգիստ, աշխատասեր և, ընդհանուր առմամբ, լավ կատարող հատկապես էլեկտրատեխնիկայի հետ կապված։ 1985 թվականի աշնանային կիսամյակում նրա գնահատականների անբացատրելի անկում ապրեցին, իսկ 1986 թվականի փետրվարին ծրագրի վերջին կիսամյակի ընթացքում, նա հանկարծ և առանց բացատրության դադարեց հաճախել դասերի, ինչի արդյունքում չկարողացավ դիպլոմ ստանալ[16][36]։

Լեպինը մոր տնից տեղափոխվել է սեփական բնակարան[36], իսկ 1986 թվականին ընդունվել է ճարտարապետություն սովորելու Մոնրեալի պոլիտեխնիկական դպրոցում։  Նրան ընդունեցին, պայմանով, որ նա ավարտի երկու պարտադիր դասընթաց, այդ թվում ՝ մեկը քիմիական լուծույթների վերաբերյալ[1]։ 1987 թվականին Լեպինը հեռացվել է աշխատանքից հիվանդանոցում ագրեսիվ վարքի, ինչպես նաև վերադասի նկատմամբ անհարգալից վերաբերմունքի և աշխատանքում անփութության համար։  Նա կատաղած էր իր աշխատանքից ազատվելու պատճառով և այդ ժամանակ նկարագրեց արյունոտ խռովություն կատարելու, այնուհետև ինքնասպան լինելու ծրագիրը[39]։ Լեպինի ընկերները նշել են, որ նա անկանխատեսելի է դառնում, երբ բարկացած էր[40]։

1987 թվականի աշնանը, քոլեջի դիպլոմը ստանալու համար, Լեպինը մասնակցեց երեք դասընթացների՝ լավ գնահատականներ ստանալով բոլորից[36][41], իսկ 1988 թվականի փետրվարին նա սկսեց համակարգչային ծրագրավորում սովորել Մոնրեալի կենտրոնի մասնավոր քոլեջում ՝ ֆինանսավորելով իր ուսումը պետական ուսանողական վարկերով[16]։ 1989 թվականին Լեպինը տեղափոխվեց Մոնրեալի համալսարան, որտեղ նա ավարտեց ուսումը։ Նա իր հին դպրոցական ընկերոջ հետ տեղափոխվեց քաղաքի կենտրոնում գտնվող բնակարան[1][36][42], իսկ 1989 թվականի ձմռանը լսեց CEGEP-ի երեկոյան դասընթացները քիմիական լուծույթների վերաբերյալ, որը պարտադիր դասընթաց էր պոլիտեխնիկական դպրոց ընդունվելու համար[1]։ Լեպինը ցանկանում էր ընկերուհի ունենալ, բայց, որպես կանոն, իրեն անհարմար էր զգում կանանց միջավայրում։  Նա հակված էր հրամայել կանանց և պարծենալ իր գիտելիքներով նրանց նկատմամբ[42][43]։  Նա քննարկում էր տղամարդկանց հետ կանանց հանդեպ ունեցած իր հակակրանքը ֆեմինիստների, կարիերիստների և տղամարդկանց մասնագիտական ոլորտներով զբաղվողների նկատմամբ, ինչպիսիք են ոստիկանությունը, ասելով, որ կանայք պետք է մնան տանը և հոգ տանեն իրենց ընտանիքների մասին[18][44][45]։ 1989 թվականին Լեպինը կրկին դիմում է ներկայացրել պոլիտեխնիկական դպրոց, սակայն նրա դիմումը մերժվել է որոշ անհրաժեշտ դասընթացների բացակայության պատճառով[36]։  1989 թվականի մարտին նա հրաժարվեց համակարգչային ծրագրավորման դասընթացից, թեև անցել էր CEGEP -ի դասընթացները՝ ավարտական քննությունում հավաքելով 100% միավոր[37]։ 1989 թվականի ապրիլին նա հանդիպեց համալսարանի ընդունող հանձնաժողովի աշխատակցի հետ և բողոքեց, որ կանայք տղամարդկանցից խլում են աշխատաշուկան[46]։

Սպանություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

oblique view of a long, modern building about 6 storeys high, with many windows and large main entrance
Մոնրեալի պոլիտեխնիկական դպրոց

Զանգվածային սպանությունները ծրագրվում են մի քանի ամիս[47]։ 1989 թվականի օգոստոսին Լեպինը դիմում է ներկայացրել հրազենի ձեռքբերման վկայական ստանալու համար, իսկ հոկտեմբերի կեսերին ստացել է թույլտվությունը[36]։ 1989 թվականի նոյեմբերի 21-ին տեղական սպորտային ապրանքների խանութից ձեռք է բերել Ռուգեր մինի-14 կիսաավտոմատ զենքը։ 1989 թվականի հոկտեմբերից դեկտեմբեր ընկած ժամանակահատվածում նրան առնվազն յոթ անգամ տեսել են պոլիտեխնիկական դպրոցում[1][47]։ Նկարահանումներից չորս օր առաջ Լեպինը նվեր բերեց մորը, թեև նրա ծննդյան օրվան դեռ մի քանի շաբաթ կար[15]․ նա նաև բերեց գրություն և երկու պայուսակով իրերով, որոնք նա հայտնաբերվեցին միայն կրակոցից շատ ժամանակ անց[48]։ Նախկինում Լեպինը միշտ շատ ճշտապահորեն է վճարել բնակարանի համար, բայց 1989 թվականի դեկտեմբերին դա չի արել[36]։

1989 թվականի դեկտեմբերի 6-ին Լեպինը մտավ պոլիտեխնիկական դպրոց։  Այնտեղ նա մտավ երկրորդ հարկում գտնվող մի դասարան, որտեղ բաժանեց տղամարդկանց և կանանց, իսկ հետո հրամայեց մոտ հիսուն տղամարդկանց հեռանալ։ Պնդելով, որ պայքարում է ֆեմինիզմի դեմ, նա գնդակահարեց մնացած ինը կանանց՝ սպանելով վեցին և վիրավորելով մյուսներին։ Դրանից հետո Լեպինը տեղափոխվեց շենքի այլ տարածքներ, ներառյալ ճաշասենյակը, միջանցքները և մեկ այլ դասարան։ Ընդհանուր առմամբ, տասնչորս կին (ճարտարագիտության տասներկու ուսանող, բուժքույր ուսանող և համալսարանի մեկ աշխատակից) սպանվել են, իսկ չորս տղամարդ և տասը կին վիրավորվել մինչև Լեպինը ատրճանակն կուղղեր է իր վրա[1][49]։ Ավելի ուշ իրադարձությունը նկարագրվեց որպես «կեղծ սոցիալական» սպանություն ինքնասպանության տիպի, որի ընթացքում հանցագործը թիրախավորում է որոշակի խումբ, սովորաբար հասարակական վայրում, և նպատակն է մահանալ «փառքի փայլ»-ում[50]։

Լեպինի բաճկոնի գրպանում երեք էջանոց նամակ է հայտնաբերվել[1]։  Նամակը երբեք պաշտոնապես չի հրապարակվել, բայց 1990 թվականի նոյեմբերին այն տեղեկատվության արտահոսքի արդյունքում Ֆրանսին Պելետիերին տպագրվել Լա Պրես թերթում։ Իր նամակում Լեպինը հայտարարել է քաղաքական դրդապատճառների մասին, մեղադրել ֆեմինիստներին իր կյանքը կործանելու մեջ և հիացմունք հայտնել Դենիս Լորտիի հանդեպ, ով 1984 թվականին քաղաքական դրդապատճառներով հարձակում է գործել Քվեբեկի ազգային ժողովի վրա՝ սպանելով Քվեբեկի երեք պետական ծառայողների[51]։ Նամակը պարունակում է նաև Քվեբեկի տասնինը կանանց ցուցակ, որոնց Լեպինը, ըստ երևույթին, ցանկանում էր սպանել ֆեմինիզմի պատճառով[52]։ Ընկերոջը գրված մեկ այլ նամակում խոստացվել էր, որ «զանգվածային սպանության» բացատրությունը կգտնեն իր բնակարանում։ Որոնումների արդյունքում հայտնաբերվեց միայն համակարգչային խաղերով և սարքավորումներով ճամպրուկ[53]։

Լեպինին թաղեցին Մոնրեալի Նոտր Դամ դե Նեժ գերեզմանատանը, մի քանի թաղամաս հեռավորության վրա, որտեղից նա կատարել էր զանգվածային սպանությունը[54]։

Հիմնավորում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ոստիկանության հոգեբույժը, ով զրուցել է Լեպինի ընտանիքի և շրջապատի հետ և ում հասանելի էր նրա նամակները, առաջարկել է, որ նա կարող է ունեցել է անհատականության լուրջ խանգարում, քանի որ նա ընտրել է բազմաթիվ սպանությունների/ինքնասպանության ռազմավարությունը (ինքնասպանություն գործել ուրիշներին սպանելուց հետո), որը բնորոշ է այս խանգարմանը։ Լեպինի ընտանիքի և շրջապատի հետ զրուցելուց հետո հոգեբույժը նշել է, որ նա կարող էր ունենալ «ծայրահեղ նարցիսիստական խոցելիությունը», որն արտահայտվում է իշխանության և հաջողության ֆանտազիաներով, զուգորդված ինքնաքննադատության բարձր մակարդակի և մերժման ու ձախողման հետ կապված դժվարությունների հետ։ Անզորության և ոչ կոմպետենտության զգացումները փոխհատուցվում էին բուռն ու վիթխարի երևակայական կյանքով[1][55]։  Այլ հոգեբույժներ ենթադրում էին, որ Լեպինը տառապում էր փսիխոզով ՝ կորցնելով կապը իրականության հետ, քանի որ փորձում էր ջնջել հիշողությունները բռնի և բացակայող հոր մասին, միևնույն ժամանակ անգիտակցաբար նույնանալով դաժան տղամարդու հետ, ով իշխում է կանանց։ Այլ տեսությունները Լեպինի փորձի մասին կապված են մանկության տարիներին, որն հանգեցրել է ուղեղի վնասման կամ ստիպել է նրան իրեն զոհ զգալ, քանի որ նա հետագա կյանքում բախվել է կորուստների և մերժումների հետ, ինչն իր կյանքի հետագա ընթացքի վրա ունեցել է բազմաթիվ բացասական հետևանքներ[56]։

Լեպինի մայրը ենթադրում էր, որ նա կարող է կապվածության խանգարում ունենալ չարաշահման և լքվածության զգացողության պատճառով, որն ունեցել է մանկության տարիներին։ Նա նաև մտածում էր, որ գուցե Լեպինը կարծել է, որ ինքը ֆեմինիստ է, և որ զանգվածային սպանությունը կարող է լինել չգիտակցված փորձ՝ վրեժխնդիր լինելու իր կարիերայի ընթացքում իրեն անտեսելու և քրոջ ծաղրուծանակի համար[57]։ Մյուսները ավելի քիչ անհատական մոտեցում են ցուցաբերում։ Շատ ֆեմինիստներ և պետական պաշտոնյաներ դա տեսնում են որպես կանանց նկատմամբ չարագուշակ բռնության իլուստրացիա[58][59][60]։ Քրեագետները զանգվածային սպանությունը տեսնում են որպես ատելության կամ կանանց նկատմամբ կողմնակալության հանցագործության օրինակ[61][62]։ Մի քանի հակաֆեմինիստներ փորձեցին ներկայացնել Լեպինին ՝ որպես հակաֆեմինիստական շարժման հերոս[63][64][65][66][67]։ Մյուսները կարծում էին, որ Լեպինի գործողությունները սոցիալական փոփոխությունների արդյունք էին, որոնք հանգեցրել են աղքատության, անզորության, անհատական մեկուսացման[68][69] կամ լրատվամիջոցների և հասարակության մեջ բռնության աճի[15][70]

Ինքնասպանության հայտարարություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստորև բերված է ինքնասպանության օրը Լեպինի գրած մահվան նամակի թարգմանությունը[71][72]։

Կներեք սխալների համար, ես 15 րոպե ունեմ սա գրելու համար։ Տես նաև հավելվածը։

Խնդրում ենք նկատի ունենալ, որ եթե ես այսօր ինքնասպանություն գործեմ 89-12-06-ին, ապա ոչ թե տնտեսական պատճառներով (քանի որ ես սպասում էի մինչև սպառեմ իմ բոլոր ֆինանսական միջոցները, նույնիսկ հրաժարվելով աշխատանքից), այլ քաղաքական պատճառներով։ Քանի որ ես որոշեցի ֆեմինիստներին, ովքեր միշտ կործանել են իմ կյանքը, ուղարկել իրենց ստեղծողին։ Յոթ տարի է կյանքն ինձ ուրախություն չէր պատճառում, և լինելով բացարձակ սև, ես որոշեցի վերջ տալ այդ դաժանությանը։

Պատանեկության տարիներին ես փորձում էի զինվորագրվել որպես կուրսանտ սպա, ինչը, հավանաբար, թույլ կտար ինձ մտնել արսենալ և առաջ անցնել Լորտիից արշավանքի ժամանակ։ Նրանք մերժեցին ինձ, քանի որ [ես] շփվող չէի։ Այսպիսով, ես ստիպված էի սպասել մինչև այդ օրը ՝ իմ ծրագրերն իրականացնելու համար։ Այդ ընթացքում ոս շարունակեցի ուսումս պատահականորեն, քանի որ դրանք ինձ երբեք իսկապես չէին հետաքրքրում ՝ նախապես իմանալով իմ ճակատագիրը։ Ինչը չխանգարեց ինձ շատ լավ գնահատականներ ստանալ, չնայած իմ տեսությանը, որ ես աշխատանք չեմ հանձնել կամ չեմ կատարել քննություններից առաջ։

Նույնիսկ եթե լրատվամիջոցներն ինձ վերագրեն խելագար մարդասպանի էպիտետը, ես ինձ համարում եմ բանական, ում միայն մռայլ հնձվորի հայտնվելը ստիպեց ծայրահեղ միջոցների դիմել։ Որովհետև ինչու շարունակել գոյություն ունենալ, եթե դա միայն կառավարությանը հաճոյանալու համար է։ Լինելով բնույթով բավականին հետամնաց (բացառությամբ գիտության), ֆեմինիստներն ինձ միշտ զայրացրել են։ Նրանք ցանկանում են պահպանել կանանց առավելությունները (Օրինակ ՝ ավելի էժան ապահովագրություն, երկարատև ծննդաբերության արձակուրդ, որին նախորդում է կանխարգելիչ արձակուրդը և այլն) միևնույն ժամանակ իրենց վերագրելով տղամարդկանց առավելությունները։

Այսպիսով, ակնհայտ ճշմարտությունն այն է, որ եթե Օլիմպիական խաղերը վերացնեին տղամարդկանց և կանանց միջև եղած տարբերությունը, ապա կանայք միայն նազելի մրցումներում կմրցեին։ Այսպիսով, ֆեմինիստները չեն պայքարում այդ պատնեշը վերացնելու համար։ Նրանք այնքան պատեհապաշտ են, որ չեն անտեսում են օգուտ քաղել դարերի ընթացքում մարդկանց կողմից կուտակված գիտելիքներից։ Նրանք միշտ փորձում են աղավաղել դրանք ամեն հնարավորության դեպքում։ Այսպիսով, օրերս ես լսել եմ, որ նրանք մեծարում են կանադացի տղամարդկանց և կանանց, ովքեր կռվել են առաջնագծում համաշխարհային պատերազմների ժամանակ։ Ինչպես կարող եք բացատրել [սա այն ժամանակվանից ի վեր] կանանց թույլ չեն տվել մեկնել առաջնագիծ։ Կլսենք Կեսարի կին լեգեոներների և պատկերասրահների ստրուկների մասին, որոնք, իհարկե, զբաղեցնում էին պատմական պաշտոնների 50% - ը, չնայած դրանք երբեք գոյություն չունեին, երբ պատերազմի իրական զանգը հնչում էր։

Կներեք այս չափազանց կարճ նամակի համար։

Մարկ Լեպին

Նամակին հաջորդում է տասնինը անունների ցուցակ ՝ ներքևում նշումով։

«Նրանք քիչ էր մնում մահանային այսօր։ Ժամանակի սղությունը (քանի որ ես շատ ուշ սկսեցի) թույլ տվեց, որ այս արմատական ֆեմինիստներին գոյատևել»

Հուշահամալիր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կանադացիները սպանությունների օրը նշում են որպես հիշատակի և կանանց նկատմամբ բռնության դեմ պայքարի ազգային օր։ 2008 թվականին Մոնիկ Լեմուանը հրատարակեց «Հետևանքները» հուշեր միջադեպի վշտի և ցավի միջով իր սեփական ճանապարհորդության մասին։  Նա լռեց մինչև 2006 թվականը, երբ առաջին անգամ որոշեց խոսել այդ տարի Դոուսոն քոլեջի կրակոցներից հետո[73]։

Հայտնի մշակույթում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լեպինի կյանքն ու մահը բեմադրել է Ադամ Քելլին իր սկանդալային The Anorak պիեսում[74]։

Լեպինի դերը խաղացել է Մաքսիմ Գոդեթը Դենիս Վիլնյովիի 2009 թվականի «Պոլիտեխնիկ» ֆիլմում, թեև ֆիլմում երբեք չի հիշատակվում Լեպինի անունը։ Գոդեթն արժանացել է «Ջին» մրցանակին՝ երկրորդ պլանի լավագույն դերասանի համար՝ Լեպինի դերի համար[75]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 Sourour, Teresa K. (1991). «Report of Coroner's Investigation» (PDF). Վերցված է 2006 թ․ դեկտեմբերի 28-ին.
  2. Lépine & Gagné 2008, էջ. 187
  3. Lépine & Gagné 2008, էջ. 43
  4. 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 4,11 Weston, Greg; Aubry, Jack (1990 թ․ փետրվարի 7). «The making of a massacre: The Marc Lepine story Part I». The Ottawa Citizen.
  5. Lépine & Gagné 2008, էջ. 148
  6. Lépine & Gagné 2008, էջեր. 43, 47, 52
  7. Lépine & Gagné 2008, էջեր. 45, 47–48
  8. Lépine & Gagné 2008, էջեր. 21, 50, 94
  9. Lépine & Gagné 2008, էջեր. 21, 46
  10. Lépine & Gagné 2008, էջ. 98
  11. 11,0 11,1 Lépine & Gagné 2008, էջ. 52
  12. Lépine & Gagné 2008, էջեր. 49–51
  13. 13,0 13,1 Staff and Canadian Press (1989 թ․ դեկտեմբերի 11). «Thousands of mourners wait in silence to pay final respects to slain women». quoted in "The Montreal Massacre: A Story of Membership Categorization Analysis" Eglin, P. and Hester, S (2003). Globe and Mail.
  14. Came, Barry; Burke, D; Ferzoco, G.; O'Farreli, B; Wallace, B (1989 թ․ դեկտեմբերի 18). «Montreal Massacre: Railing Against Feminists». Maclean's Magazine. Արխիվացված է օրիգինալից 2006 թ․ դեկտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2007 թ․ հունվարի 4-ին.
  15. 15,0 15,1 15,2 CTV.ca News Staff (2006 թ․ սեպտեմբերի 25). «Mother of Marc Lepine finally breaks her silence». CTV. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ մարտի 18-ին. Վերցված է 2007 թ․ հունվարի 1-ին.
  16. 16,0 16,1 16,2 16,3 McDonnell, Rod; Thompson, Elizabeth; McIntosh, Andrew; Marsden, William (1989 թ․ դեկտեմբերի 9). «Killer's father beat him as a child; A brutal man who didn't seem to have any control of his emotions». The Gazette, Montreal.
  17. 17,0 17,1 Lépine & Gagné 2008, էջեր. 3, 53–54
  18. 18,0 18,1 18,2 Malarek, Victor (1989 թ․ դեկտեմբերի 9). «Killer Fraternized with Men in Army Fatigues». quoted in "The Montreal Massacre: A Story of Membership Categorization Analysis" Eglin, P. and Hester, S (2003). Globe and Mail. ISBN 9780889204225. Վերցված է 2007 թ․ հունվարի 2-ին.
  19. Lépine & Gagné 2008, էջ. 12
  20. Lépine & Gagné 2008, էջեր. 55, 155, 192
  21. Lépine & Gagné 2008, էջեր. 140–41
  22. Lépine & Gagné 2008, էջեր. 140, 144
  23. Lépine & Gagné 2008, էջեր. 150–51
  24. Lépine & Gagné 2008, էջ. 144
  25. Lépine & Gagné 2008, էջ. 154
  26. Lépine & Gagné 2008, էջ. 146
  27. Lépine & Gagné 2008, էջ. 132
  28. Lépine & Gagné 2008, էջեր. 150–52, 155–56, 193
  29. Lépine & Gagné 2008, էջ. 62
  30. Lépine & Gagné 2008, էջեր. 156–58
  31. Lépine & Gagné 2008, էջ. 153
  32. Lépine & Gagné 2008, էջեր. 30, 32–33, 158
  33. Lépine & Gagné 2008, էջ. 30
  34. Lépine & Gagné 2008, էջ. 61
  35. Lépine & Gagné 2008, էջ. 133
  36. 36,0 36,1 36,2 36,3 36,4 36,5 36,6 36,7 36,8 Weston, Greg; Aubry, Jack (1990 թ․ փետրվարի 8). «The making of a massacre: The Marc Lepine story Part II». The Ottawa Citizen.
  37. 37,0 37,1 Colpron, Suzanne (1989 թ․ դեկտեմբերի 9). «Marc Lépine était un premier de classe». La Presse. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ սեպտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2007 թ․ հունվարի 6-ին.
  38. Lépine & Gagné 2008, էջ. 31
  39. Lépine & Gagné 2008, էջեր. 32, 191
  40. Lépine & Gagné 2008, էջեր. 130–31
  41. Lépine & Gagné 2008, էջեր. 28–29
  42. 42,0 42,1 Roux, Martine (1999 թ․ դեկտեմբերի 18). «Pour comprendre Marc Lépine» (ֆրանսերեն). La Presse.
  43. Lépine & Gagné 2008, էջեր. 131–32, 155
  44. Norris, Alexander (1990 թ․ հունվարի 16). «Lepine was emotionally repressed, pal says». The Gazette, Montreal.
  45. Lépine & Gagné 2008, էջ. 131
  46. Lépine & Gagné 2008, էջեր. 170–71
  47. 47,0 47,1 Lépine & Gagné 2008, էջ. 191
  48. Lépine & Gagné 2008, էջեր. 37–38, 135
  49. «Gunman massacres 14 women». Archives. CBC. 1989 թ․ դեկտեմբերի 6. Արխիվացված է օրիգինալից (video stream) 2011 թ․ հունիսի 4-ին. Վերցված է 2006 թ․ դեկտեմբերի 29-ին.
  50. Byard, Roger W. (c. 2000). «Murder-Suicide». In Tsokos, Michael (ed.). Forensic Pathology Reviews. Vol. 3. Humana Press. էջ 343. ISBN 978-1-58829-416-6.
  51. Pelchat, Martin (1990 թ․ նոյեմբերի 24). «Lépine avait des motifs "politiques"» (ֆրանսերեն). La Presse.
  52. «A Difficult Story to Tell». The Story of the fifth estate. CBC News. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ հունիսի 3-ին. Վերցված է 2006 թ․ դեկտեմբերի 28-ին.
  53. Lépine & Gagné 2008, էջեր. 33–34
  54. CBC News (2007 թ․ մայիսի 16). «Workers locked out at famous Montreal cemetery». CBC. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ մայիսի 18-ին. Վերցված է 2007 թ․ մայիսի 21-ին.
  55. Scott, Marian (1990 թ․ մայիսի 15). «Coroner's report on massacre criticizes police and response». Vancouver Sun. էջեր A 1.
  56. Lortie, Marie-Claude (1990 թ․ դեկտեմբերի 1). «Poly un an après : Psychose? Blessures au cerveau? Les spécialistes n'ont pas encore résolu l'énigme Marc Lépine». La Presse.
  57. Lépine & Gagné 2008, էջեր. 138, 161–62
  58. Young, Katherine K.; Nathanson, Paul (2006). Legalizing misandry: from public shame to systematic discrimination against men. Montreal: McGill-Queen's University Press. էջեր 59–61. ISBN 0-7735-2862-8.
  59. Brickman, Julie (1996). «Female lives, Feminist deaths». In Curry, Renée R.; Allison, Terry L. (eds.). States of rage: emotional eruption, violence, and social change. New York: New York University Press. ISBN 0-8147-1530-3.
  60. Peter Eglin; Stephen Hester (2003). The Montreal Massacre: A Story of Membership Categorization Analysis. Waterloo, ON: Wilfrid Laurier University Press. ISBN 0-88920-422-5.
  61. Gerstenfeld, Phyllis B. (2004). Hate crimes: causes, controls, and controversies. SAGE. էջեր 48–49. ISBN 978-0-7619-2814-0.
  62. Lawrence, Frederick M. (2002). Punishing Hate: Bias Crimes Under American Law. Harvard University Press. էջեր 15–17. ISBN 978-0-674-00972-1.
  63. Tremblay, Stephane (2010 թ․ մարտի 31). «Anti-feminist blogger calls himself 'masculinist activist'». Toronto Sun. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հունվարի 14-ին.
  64. Zerbisias, Antonia (2009 թ․ դեկտեմբերի 5). «Broadsides». Toronto Star. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 26-ին. Վերցված է 2011 թ․ հունվարի 11-ին.
  65. Mélissa Blais (2008). «Marc Lépine: heros ou martyr? Le masculinisme et la tuerie de l'École polytechnique». In Blais, Mélissa; Dupuis-Déri, Francis (eds.). Le mouvement masculiniste au Québec. Les Éditions du remue-ménage. էջեր 86–92. ISBN 978-0-670-06969-9.
  66. Debays, Barbara (2009 թ․ նոյեմբերի 30). «Tragédie de Polytechnique : Marc Lépine, un tueur transformé en héros». Radio-Canada. Վերցված է 2011 թ․ հունվարի 11-ին.
  67. Csanady, Ashley (2014 թ․ հոկտեմբերի 15). «The bizarre love for Marc Lepine among men's rights groups». Canada.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ ապրիլի 27-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 27-ին.
  68. Valpy, Michael (1989 թ․ դեկտեմբերի 11). «Litany of social ills created Marc Lepine». The Globe and Mail.
  69. Wong, Jan (2006 թ․ սեպտեմբերի 16). «Get under the desk». The Globe and Mail. Վերցված է 2007 թ․ հունվարի 20-ին.
  70. Cernea, Adrian (1999). Poly 1989: Témoin de l'horreur. Éditions Lescop. ISBN 2-9804832-8-1.
  71. Malette, L. and Chalouh, M. The Montreal Massacre, Gynergy Books, 1991.
  72. Բնօրինակ տեքստը ֆրանսերենով
  73. «Monique Lépine marks Montreal Massacre anniversary». CBC News. 2009 թ․ դեկտեմբերի 2.
  74. «Montreal Mirror - NOISEMAKERS 2009 - Arts». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 14-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 1-ին.
  75. "Polytechnique sweeps Genie Awards". Toronto Star, April 12, 2010.

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]