Դողս
| Գյուղ | |||
|---|---|---|---|
| Դողս | |||
 | |||
| Կոորդինատներ: 40°13′22″ հս․ լ. 44°16′18″ ավ. ե. / 40.22278° հս․. լ. 44.27167° ավ. ե. | |||
| Երկիր |  Հայաստան | ||
| Մարզ | Արմավիրի | ||
| Գյուղապետ | Մեսրոպ Ադամյան | ||
| Առաջին հիշատակում | 894 | ||
| Մակերես | 3.8 կմ² | ||
| ԲԾՄ | 870±1 մետր | ||
| Պաշտոնական լեզու | Հայերեն | ||
| Բնակչություն | 1515 մարդ (2013) | ||
| Ազգային կազմ | Հայեր | ||
| Կրոնական կազմ |  Հայ Առաքելական եկեղեցի | ||
| Տեղաբնականուն | դողսեցի | ||
| Ժամային գոտի | UTC+4 | ||
| Հեռախոսային կոդ | +374 (231)[1] | ||
| Փոստային ինդեքս | 1128[2] | ||
| |||
Դողս, գյուղ Վաղարշապատի տարածաշրջանում, Վաղարշապատ քաղաքից 4 կմ հյուսիս։ Մարզկենտրոնից գտնվում է 21 կմ հեռավորության վրա։ Նախկինում կոչվել է նաև Դոխս, Դողք։ Տարածքը՝ 3.8 կմ² (381 հեկտար)։ Բնակչությունը՝ 1515 մարդ (2013)[3][4]:
Բովանդակություն
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Եղել է Պատմական Հայաստանի Այրարատ աշխարհի Արագածոտն գավառի գյուղերից։ Այստեղ 894 թվականին տեղի է ունեցել Դողսի ճակատամարտը Սմբատ Ա Բագրատունու զորքերի և Ատրպատականի էմիր Ափշինի բանակի միջև, որն ավարտվել է հայերի հաղթանակով։ Գյուղում կառուցված է Սբ. Ստեփանոս եկեղեցին։
Աշխարհագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գյուղը տեղադրված է Միջինարաքսյան հարթավայրում՝ ծովի մակարդակից 915 մ բարձրության վրա։ Կլիման չոր, խիստ ցամաքային է։ Ձմեռները սկսվում են դեկտեմբերի կեսերին, հունվարյան միջին ջերմաստիճանը տատանվում է -2-ից -3 °C: Ամառը տևական է՝ մայիսից մինչև հոկտեմբեր, օդի միջին ամսական ջերմությունը հասնում է 24-ից 26 °C, իսկ առավելագույնը՝ 42 °C: Հաճախ լինում են խորշակներ, որոնք զգալի վնաս են հասցնում գյուղատնտեսությանը։ Մթնոլորտային տարեկան տեղումների քանակը 250-300 մմ է։ Բնական լանդշաֆտները կիսաանապատներ են, որոնք ոռոգման ընթացքում վեր են ածվել կուլտուր-ոռոգելի լանդշաֆտի։ Ագրոկլիմայական տեսակետից համայնքն ընկած է բացարձակ ոռոգման գոտում։ Հարուստ է արտեզյան ջրերով, որոնք օգտագործվում են որպես խմելու ջուր։
Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գյուղի բնակչության նախնիների հիմնական մասը 1915-1916 թթ. տեղափոխվել են Արևմտյան Հայաստանից՝ Ալաշկերտից, Մուշից, Վանից, Արծկեից: Ըստ տարիքային կազմի բնակչությունը բաշխված է հետևյալ կերպ. մինչաշխատունակներ՝ 28%, աշխատունակներ՝ 59%, հետաշխատունակներ՝ 13%:
Դողսի ազգաբնակչության փոփոխությունը.[5]
| Տարի | 1831 | 1897 | 1926 | 1939 | 1959 | 1970 | 1979 | 2001 | 2004 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Բնակիչ | 111 | 669 | 408 | 528 | 584 | 878 | 981 | 1267 | 1435 |
Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գյուղն ունի 289 առկա տնտեսություն։
Գյուղատնտեսական հողահանդակները ոռոգվում են Ստորին Հրազդանի ջրանցքի և Քասախ գետի ջրերով։ Գյուղատնտեսական հողահանդակներում մեծ բաժին ունեն վարելահողերը (146 հա), պտղատու (12 հա) և խաղողի այգիները (18 հա)։ Պետական հողերը գլխավորապես օգտագործվում են որպես վարելահողեր՝ կազմելով 34.8 հա։ Զբաղվում են պտղաբուծությամբ, բանջարաբուծությամբ, այգեգործությամբ, թռչնաբուծությամբ, խոշոր եղջերավոր անասնապահությամբ։
Առևտուր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Դողսում գործում է 6 առևտրի կենտրոն։ Գյուղի մթերքների մեծ մասը գյուղացին վաճառում է մոտակա քաղաքներում՝ Էջմիածնում, Երևանում և Արմավիրում:
Հասարակական կառույցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ունի դպրոց[6], գրադարան, բուժկետ, կապի հանգույց։
Դողսեցիներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Հրաչիկ Կարապետյան-Դողսի գյուղապետ, Աղավնատան և Դողսի դեպուտատ, գյուղատնտես, անասնաբույժ։
- Վարազդատ Ադամյան-Դողսի երկարամյա գյուղապետ։
- Կարեն Հակոբյան-ՀՀ Զինված ուժերի աշխատակից։
- Կարեն Հարությունյան - ռազմական դատախազ
Տեղական ինքնակառավարում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Համայնքի ղեկավար՝ Մեսրոպ Ադամյան[7]
Ավագանու անդամների ցուցակ
- Գրիգորյան Աբրահամ Ռազմիկի
- Հայրապետյան Սերժիկ Վրեժի
- Զաքարյան Էդգար Հարությունի
- Հարությունյան Աշոտ Սումբաթի
- Արսենյան Արսեն Եղիշեի
- Ադամյան Արսեն Վազգենի
- Պետրոսյան Ավագ Կոլյայի
Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Դողս
Դողսի մանկապարտեզի շենքը, որը վերածվել է ավերակի
Դողսի փողոցներից մեկը՝ Շիրազի փողոց
Դողսի միջնակարգ դպրոցը
Դողսեցի մանուկներ
տուն Դողսիում
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Դողսի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Արմավիրի մարզ)
- Սուրբ Ստեփանոս Նախավկա եկեղեցի (Դողս)
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
| |||||||||||||||||||||||||||||
 |
Այս հոդվածն ընտրվել է Հայերեն Վիքիպեդիայի օրվա հոդված: |
