Հեռավորությունը մարզկենտրոնից 28 կմ։ Ընկած է Վաղարշապատ-Աշտարակ ավտոխճուղու վրա։ Նախկինում ունեցել է Խաչի, Մոլադուրսուն, Մուլլադուրսուն, Շաումյան անվանումները։ Պատմական աղբյուրներում հիշատակվում է որպես Այրարատ աշխարհի Արագածոտն գավառում։ Գյուղի շրջակայքում պահպանված են ավերված եկեղեցու մնացորդներ։
Գյուղը տեղադրված է Միջինարաքսյան հարթավայրում, ծովի մակարդակից ունի 940 մ բարձրություն։ Կլիման չոր, խիստ ցամաքային է։ Ձմեռները սկսվում են դեկտեմբերի կեսերին, հունվարյան միջին ջերմաստիճանը տատանվում է -3-ից -5 °C։ Ամառը տևական է՝ մայիսից մինչև հոկտեմբեր, օդի միջին ամսական ջերմությունը հասնում է 24 °C-ից 26 °C, իսկ առավելագույնը՝ 42 °C։ Հաճախ լինում են խորշակներ, որոնք զգալի վնաս են հասցնում գյուղատնտեսությանը։ Մթնոլորտային տարեկան տեղումների քանակը 250-300 մմ է։ Բնական լանդշաֆտները կիսաանապատներ են, որոնք ոռոգման ընթացքում վեր են ածվել կուլտուր-ոռոգելի լանդշաֆտի։ Ագրոկլիմայական տեսակետից համայնքն ընկած է բացարձակ ոռոգման գոտում։
Ըստ ՀՀ 2011 թ. մարդահամարի արդյունքների` Շահումյանի մշտական բնակչությունը կազմել է 1642, առկա բնակչությունը` 1537 մարդ[4]։ 19-րդ դարում և 20-րդ դարի առաջին կեսին ունեցել է խառը հայ-ադրբեջանական բնակչություն[5], այնուհետ` եղել զուտ հայաբնակ։ Հայ բնակիչների նախնիները 1828-1829 թթ. ներգաղթել են Պարսկահայաստանի Խոյի և Սալմաստի գավառներից։ Շահումյանի բնակչության փոփոխությունը ժամանակի ընթացքում` ստորև.
Ըստ ազգային վիճակագրական ծառայության տվյալների 2005 թ-ին համայնքն ունեցել է 1451 առկա բնակիչ, որից տղամարդիկ կազմում են 49%, կանայք՝ 51%։ Ըստ տարիքային կազմի բնակչությունը բաշխված է հետևյալ կերպ. մինչաշխատունակներ՝ 27%, աշխատունակներ՝ 63%, հետաշխատունակներ՝ 10%։ Գյուղն ունի 493 առկա տնտեսություն։ Ունի դպրոց, գրադարան, բուժկետ, կապի հանգույց։
Գյուղատնտեսական հողահանդակներում մեծ բաժին ունեն վարելահողերը (121 հա), պտղատու (19 հա) և խաղողի այգիները (2 հա)։ Պետական հողերը գլխավորապես օգտագործվում են որպես վարելահողեր՝ կազմելով 8 հա։ Զբաղվում են պտղաբուծությամբ, խաղողագործությամբ, դաշտավարությամբ, բանջարաբոստանային և կերային կուլտուրաների մշակությամբ, թռչնաբուծությամբ, անասնապահությամբ։
Համայնքի հիմնախնդիրների մեջ գլխավորը ոռոգման ջրի հարցն է և ոռոգման, խմելու ջրի ջրագծերի, գյուղամիջյան ճանապարհների վերանորոգումը, դպրոցաշինության հարցը։ Կարևորվում է նաև գյուղտտնտեսական մթերքների իրացումը։
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Շահումյան (այլ կիրառումներ)
.JPG)
Հայաստան
Հայ Առաքելական եկեղեցի
