Տարոնիկ
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Տարոն (այլ կիրառումներ)
| Գյուղ | |||
|---|---|---|---|
| Տարոնիկ | |||
 | |||
| Երկիր |  Հայաստան | ||
| Մարզ | Արմավիրի | ||
| Գյուղապետ | Արմեն Խլղաթյան[1] | ||
| Մակերես | 9,78 կմ² | ||
| ԲԾՄ | 850 մ | ||
| Պաշտոնական լեզու | Հայերեն | ||
| Բնակչություն | 2283 մարդ (2010) | ||
| Խտություն | 219 մարդ/կմ² | ||
| Ազգային կազմ | Հայեր, | ||
| Կրոնական կազմ |  Հայ Առաքելական եկեղեցի | ||
| Տեղաբնականուն | ականաշենցի | ||
| Ժամային գոտի | UTC+4 | ||
| Պաշտոնական կայք | taronik.armavir@mta.gov.am | ||
| |||
Տարոնիկը[2], գյուղ Հայաստանի Արմավիրի մարզում, Էջմիածին քաղաքից 8 կմ հարավ-արևմուտք։ Մարզկենտրոնից 15 կմ հարավ-արևելք, ծովի մակերևույթից 845 մ բարձրության վրա։ Գյուղի բնակչությունը 2,036 մարդ է։Գյուղի բնակչության մեծ մասը Զեյվա ( ներկայիս՝ Տարոնիկ) են գաղթել Արևմտյան Հայաստանից։ Այստեղ է ծնվել մեծացել ազատամարտիկ ՝ Գառնիկ Զավենի Գառնիկյանը[3], որի անունն էլ կրում է Տարոնիկի միջնակարգ դպրոցը։ Տարոնիկում է գտնվում Մեծամոր հնագույն ամրոց-բնակատեղին, որը համաշխարհային մշակույթի յուրահատուկ հուշարձաններից է։ Գտնվում է Երևան քաղաքից 35 կմ հարավ-արևմուտք, Մեծամոր գետի ափին, Տարոնիկգյուղի մոտ։ 1965 թվականից մինչև այժմ Մեծամորում պարբերաբար պեղումներ են կատարվում։ Պեղված մշակութային շերտերը վերաբերում են բրոնզի և երկաթի պարբերաշրջաններին։Թանգարանում հավաքվել և ցուցադրվել են հուշարձանից պեղված 27 000 -ից ավելի առարկաներ։ Առաջին հարկում ցուցադրվում են ամրոցում և դամբարանադաշտում հայտնաբերված նյութերը, որոնք վերաբերում են վաղ բրոնզի շրջանից մինչև ուշ միջնադար։ Երկրորդ հարկում ներկայացված են հնագույն Մեծամորի արհեստներն ու ծեսերը։ Նկուղային հարկում գտնվում է հատուկ զետեղարանը, ուր ներկայացված են Վանի թագավորության շրջանի ոսկե, արծաթե, սաթե, կիսաթանկարժեք քարերից պատրաստված եզակի մշակութային արժեքներ։ Գյուղը լի է զբոսաշրջիկներով, որոնք աշխարհի տարբեր վայրերից գալիս են տեսնելու Տարոնիկի հարստությունը։ Տարոնիկում է ապրել և ուսանել Ապրիլյան պատերազմի հերոս՝ 19 ամյա, Բորիս Ռաֆիկի Օզմանյանը, ազգությամբ եզդի։ Բորիսն այն անհետ կորած զինծառայողների մեջ էր, ում մարմինը հակառակորդը հանձնեց ապրիլի 5֊ին, զինվորների մարմինների փոխանակման ժամանակ։ Նա հերոսաբար մարտնչեց մինչև վերջին շունչը և զոհվեց հանուն հայրենիքի։
Նյութի հեղինակ և խմբագիր ՝ Թամարա Եղիազարյան
Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բնակիչների նախնիների մի մասը 1915-1920 թվականներին գաղթել են Վանի, Բիթլիսի, Մուշի գյուղերից։
Տարոնիկ գյուղի ազգաբնակչության փոփոխությունը[4].
| Տարի | 1831 | 1873 | 1922 | 1931 | 1950 | 1970 | 1979 | 1989 | 2001 | 2004 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Բնակիչ | 658 | 492 | 339 | 560 | 248 | 1243 | 1448 | 1822 | 2017 | 2201 |
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տարոնիկի հարավարևելյան ծայրամասում գտնվում է Մեծամորի ամրոց հնագիտական վայրը։ Այն բնակեցված է եղել մ.թ.ա. 5-րդ հազարամյակից մինչև մ.թ. 18-րդ դարը։ Մեծամորի ամրոցի դամբարանի պեղումները սկսվել են 1965 թվականին։ Այն հատկանշական է իր աստղադիտարանով և յոթ սրբավայրերից բաղկացած տաճարային համալիրներով։
Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բնակչությունը զբաղվում է այգեգործությամբ և անասնապահությամբ։
Պատմական կառույցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տարոնիկ գյուղի արևմտյան կողմում է գտնվում մ.թ.ա. 4-րդ-1-ին հազարամյակների Մեծամոր բլուր-հնավայրը։ Գյուղն ունի Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի։
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Համայնքի ղեկավար և ավագանի(չաշխատող հղում)
- ↑ Նաև կոչվել է՝ Զեյվա Ադրբեջանական, Ջեյվա Թուրքական, Զեյ վա Թուրքի, Ջեյվա Վերին և Զեյվա Փոքր
- ↑ Ծնվել է 1962թ. մարտի 22-ին Հայաստանի Հանրապետության Արմավիրի մարզի Տարոնիկ գյուղում:Հետմահու պարգևատրվել է ԼՂՀ «Մարտական խաչ» 2-րդ աստիճանի շքանշանով և ՀՀ «Արիություն» մեդալով
- ↑ «Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերի բառարան, էջ 197»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2014-09-12-ին։ Վերցված է 2015-04-06
| |||||||||||||||||||||||||||||
