Վառվող ծխախոտով գանգը (նկար)

Վառվող ծխախոտով գանգը;
տեսակ	գեղանկար
նկարիչ	Վինսենթ վան Գոգ
տարի	1884
բարձրություն	32 սանտիմետր
լայնություն	24,5 սանտիմետր
ստեղծման վայր	Անտվերպեն
ստեղծման երկիր	Նիդերլանդներ
ժանր	vanitas?
նյութ	յուղաներկ և կտավ
գտնվում է	Վան Գոգի թանգարան
հավաքածու	Վան Գոգի թանգարան
հիմնական թեմա	կմախք
	պատկերված են
	http://www.vggallery.com/painting/p_0212.htm, https://vangoghworldwide.org/artwork/F212 կայք
	Ծանոթագրություններ;
	Skull with a burning cigarette by Vincent Van Gogh Վիքիպահեստում

«Վառվող ծխախոտով գանգը» (հոլ.՝ Kop van een skelet met), հոլանդացի նկարիչ, պոստիմպրեսիոնիզմի և Էքսպրեսիոնիզմի կարկառուն ներկայացուցիչ, հռչակավոր գեղանկարիչ, Վինսենթ վան Գոգի նկարը^[3]։ Հեղինակը կտավը վրձնել է 1885-ից 1886 թվականներն ընկած ժամանակահատվածում։ Յուղաներկով կտավի չափերն են՝ 32 × 24,5 սմ^[4]։

Այսօր «Վառվող ծխախոտով գանգը» ստեղծագործությունը պահպանվում և ցուցադրվում է Վան Գոգի թանգարանում (Ամստերդամ, Նիդերլանդներ)։

Ստեղծման պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Վառվող ծխախոտով գանգը» ստեղծագործության ստույգ տարեթիվն անհայտ է, քանի որ հեղինակի կողմից կտավի վրա որևէ թվական նշված չէ։ Ամենայն հավանականությամբ Վինսենթը կտավը վրձնել է 1885-1886 թվականի ձմռանը Անտվերպենում։ Այստեղ հեղինակն այցելում էր դասերի Գեղարվեստի թագավորական ակադեմիայում, որը, ըստ հեղինակի խոսքերի, իրեն ոչ մի օգտակար բան չտվեց արվեստի բնագավառում^[5]։

Կտավի բովանդակությունը մեկնվում է որպես ծաղր աշխատանքի պահպանողական մեթոդների հանդեպ^[6], որոնց Վինսենթ վան Գոգը բախվեց Անտվերպենի ակադեմիայում մարդու անատոմիա և կմախքի կառուցվածք թեմաներն ուսանելիս, երբ դեռ չէին սկսել աշխատել կենդանի մարդկանց հետ։

Սյուժե[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Վառվող ծխախոտով գանգը» նկարը կարելի է համարել և՛ վանիտաս, և՛ Memento mori: Նկարը ստեղծելիս հնարավոր է, որ ազդվել է 17-րդ դարի հոլանդացի նկարիչ Հերկուլես Սեգերսից կամ Վան Գոգի ժամանակակից բելգիացի նկարիչ Ֆելիսիեն Ռոպսի արվեստից։ Կտավում նկարված է մարդկային կմախք։ Գանգի ծնոտին, ատամների արանքում վառվող ծխախոտ է պատկերված, որից ծուխ է բարձրանում։

Անձամբ Վան Գոգին հաճախ էին համարում ծխախոտի քննադատ, սակայն մինչև իր մահը հեղինակը մոլի ծխող էր^[5]։

Կտավի ճակատագիր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կտավը պատկանել է նկարչի եղբորը՝ Թեոդոր վան Գոգին։ Այն մնաց սեփականատիրոջ մոտ մինչև մահը՝ 1891 թվականը։ Դրանից հետո «Վառվող ծխախոտով գանգը» նկարը որպես ժառանգություն անցավ այրուն՝ Յոհաննա վան Գոգ-Բոնգերին։ 1925 թվականին, վերջինիս մահվանից հետո, կտավը անցնում է հանգուցյալ ամուսինների որդուն՝ Վինսենթ Ուիլլեմ վան Գոգին։ 1962 թվականին կտավը ձեռք է բերում Վան Գոգի ֆոնդը։ Հընթացս 1962-ից 1973 թվականներին կտավը ցուցադրվում էր Ամստերդամի քաղաքային թանգարանում։ 1973 թվականից ցայսօր «Վառվող ծխախոտով գանգը» կտավը պահպանվում և ցուցադրվում է Վան Գոգի թանգարանում^[7]։