Պորեչ

Պորեչ
Քաղաք
	Պորեչ
	խորվ.՝ Poreč;
	Դրոշ
Երկիր	Խորվաթիա
Մակերես	142 կմ²
ԲԾՄ	29 մ
Բնակչություն	16 696 մարդ (2011)
Ժամային գոտի	UTC+1, ամառը UTC+2
Հեռախոսային կոդ	+385 052
Փոստային ինդեքս	52440
Փոստային ինդեքսներ	52440
Պաշտոնական կայք	porec.hr
	Պորեչ Վիքիպահեստում

Պորեչ (խորվ.՝ Poreč), քաղաք Խորվաթիայում: Գտնվում է Իստրիա թերակղզու արևմտյան ափին: Ըստ 2001 թվականի մարդահամարի տվայալների բնակչությունը կազմում է 7585 մարդ, իսկ արվարձանների հետ միասին՝ 17 460 մարդ: 2011 թվականին բնակչությունը նվազեց դառնալով 16696^[2] մարդ :

Պորեչը խոշոր Խորվաթական քաղաքների, ինչպես նաև Իտալիայի և Սլովենիայի հետ կապված է տրանսպորտային հաղորդակցությամբ:

Քաղաքը կապվում է Ռովին, Պուլա և Ումագ խճուղիներով, ինչպես նաև Ռիեկայի և դրա միջով անցնող Խորվաթիայի մյուս շրջաններվ: Երբեմնի մեծ և կարևոր նավահանգիստը, որի բեռնատար նշանակություն քիչ է, ներկայումս սպասարկում է հիմնականում զբոսաշրջիկների:

Պորեչը, ինչպես ամբողջ խորվաթական Իստրիան բազմալեզու է (խորվաթացիներ, սլովենացիներ, իտալացիները, սերբեր, ալբանացիներ) և ավանդաբար տարբեր մշակույթների հանդեպ շատ հանդուրժող են: Շատ բնակիչներ իրենց ազգությունը սահմանում են ինչպես «կայսրական»:

Զբոսաշրջությունը բերում է քաղաքի եկամուտների մեծ մասը: Բացի տուրիստական ծառայություններից, բնակչությունը զբաղվում է ձկնորսությամբ, ձկնաբուծությամբ, սննդի վերամշակմամբ և գյուղատնտեսության ոլորտներում:

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պորեչը կանգուն է եղել դեռ նախապատմական ժամանակաշրջանից: Մոտ 200 տարի առաջ Օկտավիանոս Օգոստոս կայսր կառավարման ժամանակաշրջանում Պորեչը պաշտոնապես ստացել է քաղաքի կարգավիճակ: Սուրբ Նիկոլայ կղզին նպաստեց քաղաքում գտնվող նավահանգստի արագ աճին: III դարում քաղաքում ստեղծվել է քրիստոնեական համայնք, VI դարում կառուցված Եփրասյան բազիլիկան զարդարված էր մոզաիկաներով, որոնք գոյատևել են մինչ այսօր:

487 թվականին Արևմտյան Հռոմեկան կայսրությունը անկում ապրեց: 1267 թվականին երբ քաղաքը դարձավ Վենետիկի մի մասը, Պորեչը բազմիցս փոխեց կառավարիչներին: Նրանք պատկանում էին լանգոբարդները, օստգոթերը, ֆրանկները, բյուզանդացիները, սլավոնները: Վերջիննես VII դարում անցան Իստրիայի տիրապետության տակ: Քաղաքը ավելի քան 500 տարի պատկանում էր Վենետիկի Հանրապետությանը, մինչև նրա անկումը:

1797 թվականին Պորեչը կցվում էր Հաբսբուրգների ունեցվածքին: 1805-1813 թվականների ընթացքում քաղաքը վերահսկվում էր Նապոլեոնյան զորքերի կողմից, իսկ 1813 թվականին Պորեչը անցնում է Ավստրիայի տիրապետության տակ: Առաջին համաշխարհային պատերազմից հետո, Պորեչը, Իստրիայի ամբողջ ծայրամասի հատվածով, հատեց Իտալիան, մինչդեռ Դալմաթիան դարձավ սերբերի, խորվաթների և Սլովենիայի թագավորությունը, հետագայում `Հարավսլավիայի թագավորությունը:

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո քաղաքը դարձավ Հարավսլավիայի մի մասը: 1991 թվականի վերջին փլուզումից հետո քաղաքը դարձավ անկախ Խորվաթիայի մաս:

Տեսարժան վայրեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հին քաղաք - Պորեկի շատ շենքեր կառուցված են Հին Հռոմեական շենքերի հիմքերի վրա: Մարաֆոր հրապարակում հռոմեական ֆորումի մնացորդները: Վենետիկյան ժամանակաշրջանի մեծ թվով պալատներ և շենքեր:
Դեկումանուս փողոց - նախկին հռոմեական «դեկումանուս» համաժողովին տանող հիմնական ճանապարհն է:
Եփրասյան բազիլիկա
Հյուսիսային աշտարակը - Այն գտնվում է քաղաքի պատմական կենտրոնի հյուսիս-արևելքում: Կառուցվել է XV դարում և մասամբ պահպանվել է մինչև այսօր:
Պենտագոնային աշտարակ - Այն գտնվում է կենտրոնական քաղաքի Decumanus փողոցի սկզբում: Աշտարակը կառուցվել է XV դարի կեսերին: Աշտարակի ճակատը զարդարված է վենետիկյան առյուծով: Մինչեւ XIX- ի սկզբին , աշտարակը կապված էր քաղաքի դարպասների հետ:
Քաղաքային ամրապնդում – մինչև XVII դարը, Պորեչը շրջապատված էր XII-XVI դարերում կառուցված ամրոցների համակարգով: Մինչ օրս պահպանվել են որոշ մասեր, որոնցից առավել ուշագրավ են Պենտագոնյան (կառուցվել է՝ 1447 թվականին), Կլոր (կառուցվել է՝ 1473 թվականին) և Կիսանեզեր (կառուցվել է՝ 1475 թվականին) աշտարակներ:
Իստարկի քաղաքապետարան - շենքը, որի տեղում ի սկզբանե գտնվում էր Ֆրանցիսկա եկեղեցին կառուցվել է՝ XIII դարում: XVIII դարի կեսերին շենքի ճակատը ձևափոխվեց նորաձև բարոկկո ոճով:
Մարաֆորի հրապարակ - ամենահին և խոշորագույն քաղաքային հրապարակը: Հրապարակում են գտնվում Մարսի տաճարը և Մեծ տաճարը, որը ժամանակին Ադրիատիկում ամենամեծն էր: Նրանից դեպի արևմուտք գտնվում է Նեպտունի տաճարը:
Երկու Սրբերի տունը - մի փոքրիկ տուն, որը կառուցվել է հռոմեական ոճով, որի ճակատը զարդարված է երկու սրբերի արձաններով:
Հռոմեական տուն - Կառուցվել է հռոմեական ոճով արտաքին սանդուղքով և փայտե պատշգամբով, վերականգնվել 1930 թվականին:
Նեպտունի տաճար – կառուցվել է առաջին դարի սկզբին: Տաճարը գտնվում է Մարաֆոր հրապարակի հյուսիս-արևմուտք:
Կլոր աշտարակները - կառուցվել է XV դարի երկրորդ կեսին, որը գտնվում է Ժողովրդական հրապարակի մոտ և անթերի պահված է մեր օրերի համար: Բաց են անվճար այցելությունների համար:

Թանգարաններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քաղաքի պատմության թանգարան, կառուցվել է՝ XVIII բարոկկո ոճով: Թանգարանի առաջին հարկում կան հռոմեական սուրբ գրություններով քարե հատվածներ և պատմական պեղումների ժամանակ հայտնաբերված կերամիկական հավաքածու: Երկրորդ հարկում դուք կարող եք տեսնել Կոպար և Կրլի ընտանիքի կենցաղային իրեր և նկարներ, որոնց վերջին սերունդը ապրում էր Պորեչում: Թանգարանում գործում է նաև վաղ միջնադարում գտնվող քանդակների հավաքածու, ինչպես նաև հարուստ գրադարան և պատմական փաստաթղթերի հավաքածու:

Կլիմա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քաղաքը գտնվում է միջերկրածովյան միջավայրի ազդեցության տակ, որը համապատասխանում է տաք, չոր ամառներին և մեղմ ձմռանը: Տարեկան լուսային ժամերի միջին քանակը 2388 է: Լույսի միջին ժամերի քանակը կազմում է 10 օր: Քաղաքի ափին գտնվող ծովի ամենացածր ջերմաստիճանը ձմռանը 9.3 °C- ից մինչեւ 11.1 °C է, իսկ հուլիս-օգոստոս ամիսներին հասնում է 23.3-25.1 °C-ի: Ծովի ջրի աղի պարունակությունը մոտ 36-38 պրոմիլ է:

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

[1] The official site, see also the amendments to the Statute

[2] ttp://www.dzs.hr/Eng/censuses/census2011/results/censustabshtm.htm

[1]

[2]