Jump to content

Կենտրոնական և Արևելյան Եվրոպա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Եվրոպական տարածաշրջանային խմբավորումն՝ ըստ ԿՀՎ-ի փաստերի համաշխարհային գիրքի:      Կենտրոնական Եվրոպա      Արևելյան Եվրոպա      Հարավարևելյան Եվրոպա
Մինչև 1989 թվականը «Սոցիալիստական ճամբարը» (նարնջագույն) անցնում էր ներկայիս սահմանների վրա։
Քարտեզ, որտեղ նշված են այն տարածքները, որոնք պետք է մտնեին Միջագետք: Բաց կանաչը ցույց է տալիս ուկրաինական և բելառուսական տարածքները, որոնք անցել են Խորհրդային Միության վերահսկողության տակ 1921 թվականի հետո:

Կենտրոնական և Արևելյան Եվրոպա (ԿԱԵ) (անգլ.՝ Central and Eastern Europe, CEE), Արևելյան Եվրոպայի նախկին սոցիալիստական պետությունները, որոնք չեն մտնում ԱՊՀ-ի կազմի մեջ։

Գրականության մեջ հանդիպում է նաև Արևելա-Կենտրոնական Եվրոպա անվանումը (ԱԿԵ)։

ԿԱԵ կազմ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ԿԱԵ տերմինը ներառում է Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո նախկին Խորհրդային Միության հետ սահմանից դեպի արևմուտք ընկած Սոցիալիստական ճամբարի (Վարշավայի պայմանագրի) երկրները՝ նախկին Հարավսլավիայի անկախ պետությունները (որոնք Արևելյան դաշինքի մաս չէին համարվում), և Բալթյան երեք պետությունները՝ Էստոնիան, Լատվիան, Լիտվան (որոնք ԽՍՀՄ այլ 12 նախկին հանրապետությունների հետ նախընտրեցին չանդամակցել ԱՊՀ-ին)[1][2][3][4]։

Կենտրոնական և Արևելյան Եվրոպայի երկրները դասակարգվում են ըստ Եվրամիությանը (ԵՄ) միանալու իրենց կարգավիճակի. 2004 թվականի մայիսի 1-ին ԵՄ-ին միացան Էստոնիան, Լատվիան, Լիտվան, Չեխիայի Հանրապետությունը, Սլովակիան, Լեհաստանը, Հունգարիան և Սլովենիան, 2007 թվականի հունվարի 1-ին՝ Ռումինիան և Բուլղարիան, իսկ 2013 թվականի հուլիսի 1-ին՝ Խորվաթիան։ Համաշխարհային բանկի 2008 թվականի վերլուծության համաձայն, զարգացած շուկայական տնտեսություններին անցումն ավարտվել է բոլոր 10 երկրների համար, որոնք ԵՄ-ին անդամակցել են 2004 և 2007 թվականներին[5]։

ԿԱԵ երկրներին են պատկանում նախկին սոցիալիստական պետությունները, որոնք գտնվում են Ռուսաստանի, Բելառուսի, Ուկրաինայի, Մոլդովայի արևմուտքում, Ֆինլանդիայի և Բալթիկ ծովի հարավում, Հունաստանի հյուսիսում, Ավստրիայի, Իտալիայի և Գերմանիայի արևելքում։

ԽՍՀՄ նախկին միության հանրապետությունները՝ Լատվիան, Լիտվան և Էստոնիան, ժամանակակից հետազոտողներն ընդգրկում են ԿԱԵ-ի երկրների ցանկում՝ Եվրոպական միություն մտնելու պատճառով։

Մյուս նախկին սոցիալիստական երկրները, որոնք մտնում են Խորհրդային Միության մեջ և գտնվում են Եվրոպայի տարածքում՝ Բելառուսը, Ուկրաինան, Մոլդովան, Ռուսաստանը, մեծամասամբ[2][3] չեն մտնում Կենտրոնական և Արևելյան Եվրոպայի երկրների մեջ[4] [8]։ Տվյալ պետությունները (բացառությամբ չճանաչված Մոլդովայի Հանրապետության) մտնում են Անկախ Պետությունների Համագործակցության մեջ։

Տես նաև

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ Орлик И. И. Центрально-Восточная Европа: от СЭВ до Евросоюза // Новая и новейшая история. — 2009. — № 2.
  2. ↑ 2,0 2,1 ЦЕНТРАЛЬНО-ВОСТОЧНАЯ ЕВРОПА ВО ВТОРОЙ ПОЛОВИНЕ ХХ ВЕКА. Монографическое исследование в трех томах / Редакционная коллегия трехтомника: академик А.Д.НЕКИПЕЛОВ (главный редактор), д.э.н. С.П.ГЛИНКИНА, д.э.н. Р.С.ГРИНБЕРГ, д.э.н. Р.Н.ЕВСТИГНЕЕВ, д.и.н. И.И.ОРЛИК, к.э.н. Э.Я.ШЕЙНИН, д.и.н. Б.А.ШМЕЛЕВ. — Издание осуществлено Институт экономики РАН при финансовой поддержке Российского гуманитарного научного фонда (РГНФ) проект N 00-02-16005. — М.: Наука, 2000—2002. — Т. 1—3.
  3. ↑ 3,0 3,1 Бунич А. «Центральная и Восточная Европа». Энциклопедия. Վերցված է 2012 թ․ փետրվարի 10-ին.
  4. ↑ 4,0 4,1 «Политико-географические образы Центральной и Восточной Европы». Վերցված է 2012 թ․ փետրվարի 10-ին. {{cite web}}: Check |url= value (օգնություն)
  5. ↑ Unleashing Prosperity: Productivity Growth in Eastern Europe and the Former Soviet Union, World Bank, Washington (2008), p. 42
  6. ↑ 6,00 6,01 6,02 6,03 6,04 6,05 6,06 6,07 6,08 6,09 6,10 6,11 6,12 «CEE countries». 2011 թ․ օգոստոսի 9.
  7. ↑ 7,00 7,01 7,02 7,03 7,04 7,05 7,06 7,07 7,08 7,09 7,10 7,11 7,12 «OECD Glossary of Statistical Terms - Central and Eastern European Countries (CEECs) Definition». stats.oecd.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2020-02-10-ին. Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 5-ին.
  8. ↑ Кудров В.М. Центральная и Восточная Европа: десять лет перемен // ОБЩЕСТВЕННЫЕ НАУКИ И СОВРЕМЕННОСТЬ. — 2001. — № 1.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Եվրոպայի շրջաններ
Հյուսիսային
Արևելյան
Կենտրոնական
Արևմտյան
Հարավային
Վիիքպահեստ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Կենտրոնական_և_Արևելյան_Եվրոպա&oldid=10090435» էջից