Jump to content

Բալթիկ ծով

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Բալթիկ ծով
Տեսակներքին ծով, սահմանային ծով և Էպիկոնտինենտալ ծով
ՄայրցամաքԵվրոպա
Երկիր Շվեդիա,  Ֆինլանդիա,  Ռուսաստան,  Էստոնիա,  Լատվիա,  Լիտվա,  Լեհաստան,  Գերմանիա և  Դանիա
Ամենացածր կետLandsort Deep?
Խորություն459 մետր և 57 մետր
Մակերես377 000 ± 1000 կմ²
Կազմված էԲոտնիկի ծոց, Ֆիննական ծոց[1], Ռիգայի ծոց[2], Baltic Proper?, Ալանդյան ծով, Արշիպելագի ծով և Դանիական նեղուցներ
Մասն էՀյուսիսային Ատլանտիկա և Համաշխարհային օվկիանոս[3]
Ջրահավաքի տարածքBaltic Sea basin?
Ավազանի երկիր Շվեդիա,  Ֆինլանդիա,  Ռուսաստան,  Էստոնիա,  Լատվիա,  Լիտվա,  Լեհաստան,  Գերմանիա և  Դանիա
Աղիություն10 ‰
Լիճ հոսող գետÅngermanälven?, Նեման, Օդրա, Pasłęka?, Q3609401?, Վենտա, Šventoji?, Łeba?, Łupawa?, Laajoki?, Leniwka?, Parsęta?, Rīva River?, Recknitz?, Słupia?, Salaca?, Trave?, Warnow?, Wieprza? և Aura River?
Անվանված էարևելք և արևմուտք
Քարտեզ
Քարտեզ

Բալթիկ ծով[4] (հին սլավոներեն՝ море Варяжское, շվեդ.՝ Östersjön, ֆիններեն՝ Itämeri, լեհ.՝ Morze Bałtyckie, գերմ.՝ Ostsee, էստ․՝ Läänemeri, լատիշ․՝ Baltijas jūra, լիտ.՝ Baltijos jūra), Ատլանտյան օվկիանոսի ներցամաքային ծով Հյուսիսային և Միջին Եվրոպայի ափերի մոտ։ Ողողում է Էստոնիայի, Լիտվայի, Լատվիայի, Ռուսաստանի, Գերմանիայի, Լեհաստանի, Դանիայի, Շվեդիայի և Ֆինլանդիայի ափերը։ Մակերեսը՝ 386 հազար կիլոմետր քառակուսի։ Հյուսիսային ծովին է միանում Դանիական նեղուցներով։ Մակերեսը՝ 386 հազար կիլոմետր քառակուսի։ Գերակշռող խորությունը 40-100 մ է, առավելագույնը՝ 470 մ։ Խոշոր կղզիները՝ Բոռհոլմ, Գոթլանդ, Էլանդ, Սաարեմաա, Հիյումաա, Ռյուգեն, Ալանդյան։ Խոշոր ծոցերը՝ Բոտնիկ, Ֆիննական, Ռիգայի։ Բալթիկ ծով են թափվում Նևա, Արևմտյան Դվինա (Դաուգավա), Նեման, Վիսլա, Օդրա գետերը։ Վոլգա-Բալթյան ջրային ուղիով միացված է Վոլգային, Սպիտակ ծով - Բալթյան ջրանցքով՝ Սպիտակ ծովին։ Հիմնական նավահանգիստները՝ Սանկտ Պետերբուրգ, Տալլին, Ռիգա, Լիեպայա, Կլայպեդա, Կալինինգրադ, Գդանսկ-Գդինյա, Շչեցին, Ռոստոկ-Վառնեմյունդե, Լյուբեկ, Քիլ, Կոպենհագեն, Մալմյո, Ստոկհոլմ, Լուլեո, Տուրկու, Հելսինկի, Կոտկա։

Հին սլավոնները Բալթիկ ծովը անվանել են «Վարյագների ծով» (վարյագներ էին անվանում սկանդինավցիներին, նորմաններին), նորմանները՝ Austurweg «արևելյան ճանապարհ», գերմանացիներն այն այսօր էլ անվանում են Ostsee «Արևելյան ծով» (ի հակադրություն Հյուսիսային ծովի)։ «Բալթիկ ծով» առաջացել է ուշ լատիներեն mare Balticum անվանումից, որի ծագումնաբանությունը վերջնականապես ստուգաբանված չէ. կան մի քանի վարկածներ՝

  1. Բալթի կղզու անունից (այդ կղզին հիշատակում է Պլինիոսը և նշում, որ այնտեղ սաթ էին արդյունահանում),
  2. լիտվերեն baltas կամ լատիշերեն balts «սպիտակ» բառից (նկատի ունենալով ավազոտ ափերի գույնը),
  3. լատիներեն balteus, շվեդերեն և դանիերեն balte «գոտի» բառից («Երկիրը գոտևորել» իմաստով)[5]։
  1. 1(b) // Limits of Oceans and Seas, Limits of the Oceans and Seas // Nature / M. Skipper — 3 — IHO, 1953. — Vol. 172, Iss. 4376. — P. 484—484. — ISSN 1476-4687; 0028-0836
  2. 1(c) // Limits of Oceans and Seas, Limits of the Oceans and Seas // Nature / M. Skipper — 3 — IHO, 1953. — Vol. 172, Iss. 4376. — P. 484—484. — ISSN 1476-4687; 0028-0836
  3. https://www.marineregions.org/gazetteer.php?p=details&id=2401
  4. Հովհաննես Բարսեղյան, Տերմինաբանական եւ ուղղագրական տեղեկատու, Երևան, «9-րդ հրաշալիք», 2006, էջ 47։
  5. Հ. Ղ. Գրգեարյան, Ն. Մ. Հարությունյան (1987). Աշխարհագրական անունների բառարան. Երևան: «Լույս». էջ 57.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բալթիկ ծով» հոդվածին։