Արվական
| Գյուղական համայնք | ||
|---|---|---|
| Արվական | ||
| Երկիր |  Արցախ | |
| Շրջան | Քաշաթաղ | |
| Համայնք | Մշենի համայնք | |
| Ազգային կազմ | հայեր | |
| Ժամային գոտի | UTC+4 | |
| ||
Արվական, գյուղ Արցախի Հանրապետության Քաշաթաղի շրջանում՝ շրջկենտրոնից 40 կմ հյուսիս-արևմուտք՝ Հոչանց գետի աջափնյա ձորալանջին։ Մշենի գյուղի հետ միասին ընդգրկված է Մշենի համայքնի մեջ։
Աշխարհագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գյուղը գտնվում է Արցախի Հանրապետության արևմտյան թևի վրա՝ Քաշաթաղի շրջանում՝ նախկինում՝ Սյունիքի Աղահեճք գավառում։ Բնակավայրը տեղակայված է Հոչանց գետի ստորին հոսանքի աջափնյա ձորալանջին[2]։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Արվականը Սյունիքի հնագույն բնակավայրերից է։ Գյուղը Արուական անունով ներկայացված է 13-րդ դարի պատմիչ Ստեփանոս Օրբելյանի «Ժամանակագրության» մեջ։
Ընդհանուր առմամբ Արուականին հարող շրջակա տարածքները միջնադարում խիտ բնակեցված են եղել և այդտեղ գտնվում էին մի քանի հայկական գյուղեր[2]։
Դեռևս 1980 թվականին Արվականի շրջակայքում Ադրբեջանի ԳԱ հնագիտության ինստիտուտի կողմից իրականացրած պեղումների ընթացքում հայտնաբերվել են բրոնզի և երկաթի դարաշրջաններին պատկանող նյութեր։
Նույն ժամանակահատվածում Արվականից ոչ շատ մեծ հեռավորության վրա հայտնաբերվել է վանքի բարավորի վրա փորագրված հայատառ արձանագրություն, որը ժամանակին ադրբեջանցիները ներկայացրել են որպես աղվանական[2]։
19-րդ դարի սկզբներին թուրքերի և քրդերի ճնշումների տակ գյուղը հայաթափվել էր։ Այստեղ հաստատված թուրքերն ու քրդերը բնակավայրը անվանեցին Արբիյան։ Այդպես էր ներկայացված նաև 1904 թվականին կազմված Ելիզավետպոլի նահանգի քարտեզում։
Խորհրդային տարիներին գյուղը անվանափոխվեց և դարձավ Ալխասլի։ Մի քանի տասնամյակի ընթացքում եկվոր խաշնարածները հիմնովին ոչնրացրել են հայկական պատմամշակութային արժեքները։
Խորհրդային ժամանակշրջանում այս տարածքները բռնակցվեցին ԱԽՍՀ–ին։
1921 թվականին Ալխասլին գտնվում էր Կարմիր Քուրդիստանի, իսկ 1930 թվականին՝ Զանգելանի շրջանի կազմի մեջ[2]։
Ազատագրվել է 1993 թվականի մարտի վերջին, բնակեցվել՝ 1998 թվականին, Ադրբեջանից բռնագաղթած հայ փախստականներով։
2020 թվականի Արցախյան երկրորդ պատերազմի հետևանքով գյուղը հայաթափվել և անցել է Ադրբեջանի հսկողության տակ[3]։
Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2003 թվականի տվյալներով բնակչությունը 66 մարդ է։ 2015 թվականին բնակվում էր 61 մարդ, կար 16 տնտեսություն։
Բնակավայրի ազգաբնակչության փոփոխությունը[4].
| Տարի | 2008 | 2009 | 2010 |
|---|---|---|---|
| Բնակիչ | 40 | 45 | 42 |
Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Զբաղվում են անասնապահությամբ։
Հասարարակական կառույցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2015 թվականի դրությամբ համայնքում գործում էր միջնակարգ դպրոց, որտեղ սովորում էին 8 աշակերտներ[5]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Արցախի տարածքները համարվում են օկուպացված Ադրբեջանի կողմից. ԱՀ ԱԺ հայտարարությունը, (արխիվացված 05․04․2021թ․)
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Բալայան, Վահրամ (2020). ԱՐՑԱԽԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԲՆԱԿԱՎԱՅՐԵՐԻ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ՈՒՐՎԱԳԾԵՐ. Երևան: Զանգակ. էջ 682.
- ↑ «Արցախը հրապարակել է Ադրբեջանի հսկողության տակ անցած համայնքների և բնակավայրերի ցանկը». Ազատություն Ռադիոկայան. 2020 թ․ դեկտեմբերի 10.
- ↑ «Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն. Բնակչություն ըստ համայնքների». Վերցված է 2021 Մայիսի 1-ին.
- ↑ Ղահրամանյան, Հակոբ (2015). Տեղեկաատու Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության վարչատարածքային միավորների սոցիալ-տնտեսական բնութագրերի. Երևան. էջ 368.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Ղարաբաղյան ազատագրական պատերազմ (1988—1994) հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են՝ Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո ։ 
|