Սահառ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Գյուղ
Սահառ
ԵրկիրԱրցախ Արցախ
Շրջան Քաշաթաղ
Համայնք Հայկազյան համայնք
Ազգային կազմհայեր
Ժամային գոտիUTC+4
Արցախի Հանրապետության քարտեզը, որտեղ մուգ շագանակագույնով պատկերված են Ադրբեջանի զինված ուժերի վերահսկողության ներքո գտնվող տարածքները, իսկ մարմնագույնով՝ Արցախի վերահսկողության ներքո գտնվող տարածքները 2021 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ[1]

Սահառ, գյուղ Արցախի Հանրապետության Քաշաթաղի շրջանում։ Մտնում է Հայկազյան համայնքի մեջ։

Աշխարհագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գյուղը տեղակայված է Արցախի Հանրապետության հարավարևմտյան հատվածում՝ Քաշաթաղի շրջանում՝ նախկինում՝ Սյունիքի Հաբանդ գավառում։ Բնակավայրը տեղաբախշված է Որոտան գետի ստորին հոսանքի ձախափնյա հարթավայրում[2]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

18-րդ դարի երկրորդ կեսին և 19-րդ դարի սկզբներին Ղարաբաղի և Նախիջևանի խաների ու քրդական ցեղերի ճնշման տակ գյուղը լիովին հայաթափվեց, ինչն էլ պատճառ դարձավ գյուղի պատմամշակութային արժեքների մոռացվածությանը։

19-րդ դարում գյուղում հաստատվել էին թուրք և քուրդ քոչվոր մի քանի ընտանիքներ, ովքեր գյուղն անվանեցին Սարայ։ Նրանք հիմնահատակ վերացրին հայկական հետքը գյուղից[2]։

Ադրբեջանում խորհրդային կարգերի հաստատվելուց հետո այս տարածքները բռնակցվեցին ԱԽՍՀ-ին։ Սարայը 1923 թվականին գտնվում էր ԱԽՍՀ Կարմիր Քուրդիստանի օկրուգի, իսկ 1930 թվականին Կուբաթլուի շրջանի կազմում[2]։

1993թվականի նոյեմբերի սկզբներին ԱՀ Պաշտպանության բանակի հարվածների տակ գյուղը ազատագրվեց։ 1997 թվականին բնակավայրում հաստատվեցն ՀՀ մի շարք ընտանիքներ։ Գյուղը ստացավ Սահառ անունը։ Գյուղի աշակերտները սովորում էին Հայկյազյանի միջնակարգ դպրոցում[2]։

2020 թվականի Արցախյան երկրորդ պատերազմի հետևանքով բնակավայրը հայաթափվել և անցել է Ադրբեջանի հսկողության տակ[3]։

Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2014 թվականին Սահառ գյուղում բնակիչ չկար[4]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Արցախի տարածքները համարվում են օկուպացված Ադրբեջանի կողմից. ԱՀ ԱԺ հայտարարությունը, (արխիվացված 05․04․2021թ․)
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Բալայան, Վահրամ (2020). ԱՐՑԱԽԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԲՆԱԿԱՎԱՅՐԵՐԻ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ՈՒՐՎԱԳԾԵՐ. Երևան: Զանգակ. էջեր 666–667.
  3. «Արցախը հրապարակել է Ադրբեջանի հսկողության տակ անցած համայնքների և բնակավայրերի ցանկը». Ազատություն Ռադիոկայան. 2020 թ․ դեկտեմբերի 10.
  4. Ղահրամանյան, Հակոբ (2015). Տեղեկաատու Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության վարչատարածքային միավորների սոցիալ-տնտեսական բնութագրերի. Երևան. էջ 360.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)