«Կալիֆոռնիա»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 1. Տող 1.
{{այլգործածություն|ԱՄՆ-ի նահանգի||Կալիֆոռնիա (այլ կիրառումներ)}}
{{այլգործածություն|ԱՄՆ-ի նահանգի||Կալիֆոռնիա (այլ կիրառումներ)}}
{{Տեղեկաքարտ ԱՄՆ Նահանգներ
{{Տեղեկաքարտ Վարչական միավոր
| բնօրինակ անվանում = California
|Fullname=Կալիֆոռնիայի Նահանգ
| տեղը ըստ տարածքի = 3
|EnglishFullname=State of California
| տեղը ըստ բնակչության = 1
|Name=Կալիֆոռնիա
| պարամետրի անվանում1 = Միության մուտք
|Flag=Flag of California.svg
| պարամետր1 = [[սեպտեմբերի 9]] [[1850]] (31-րդ)
|Flaglink=Կալիֆոռնիայի դրոշ
|Seal=Seal of California.svg
|Seallink=Կալիֆոռնիայի զինանշան
|Map=Map of USA CA.svg{{!}}300px
|Capital=[[Սակրամենտո]]
|LargestCity=[[Լոս Անջելես]]
|AreaRank=3<small>րդ</small>
|TotalArea=423 970
|Width=400
|Length=1 240
|Latitude = 32° 32′ N - 42° N
|Longitude = 114° 8′ W - 124° 26′ W
|Year=2010
|PopRank = 1<small>ին</small>
|Pop=37 253 956
|AdmittanceOrder=31-րդ
|AdmittanceDate=[[սեպտեմբերի 9]] [[1850]]
|Governor=[[Ջերի Բրաուն]]
|TimeZone= [[UTC-8]]/[[UTC-7]]
|PostalAbbreviation = CA
|Website=ca.gov
}}
}}


Տող 64. Տող 44.
* Արևմտյան կիսագնդի երկրները, Կ. Ավետիսյան
* Արևմտյան կիսագնդի երկրները, Կ. Ավետիսյան


{{ԱՄՆ-անավարտ}}
{{ԱՄՆ-ի վարչական բաժանում}}
{{ԱՄՆ-ի վարչական բաժանում}}
{{Արտաքին հղումներ}}


[[Կատեգորիա:Կալիֆոռնիա|Կալիֆոռնիա]]
[[Կատեգորիա:Կալիֆոռնիա|Կալիֆոռնիա]]

11:25, 23 փետրվարի 2017-ի տարբերակ

Այս հոդվածը ԱՄՆ-ի նահանգի մասին է։ Այլ գործածությունների համար այցելեք Կալիֆոռնիա (այլ կիրառումներ)։
Կալիֆոռնիա
California
flag of California?




ԵրկիրԱմերիկայի Միացյալ Նահանգներ ԱՄՆ
Մասն էՄայրցամաքային նահանգներ
ՀիմնI Love You, California
ԿարգավիճակԱՄՆ-ի նահանգ
Մտնում էԱՄՆ
ՎարչկենտրոնՍակրամենտո
Ամենաբարձր կետMount Whitney?
ԲԾՄ884 մետր
Օրենսդրական մարմինԿալիֆոռնիայի լեգիստրատուրա
Դատական մարմինԿալիֆեռնիայի գերագույն դատարան
Միության մուտքսեպտեմբերի 9 1850 (31-րդ)
Պաշտոնական լեզուներանգլերեն[1]
Բնակչություն
39 538 223 մարդ (ապրիլի 1, 2020)[2] (1 տեղ)
Տարածք423 970 կմ²  (3 տեղ)
Հիմնադրված էսեպտեմբերի 9, 1850 թ.
Սահմանակցում էՕրեգոն, Արիզոնա, Նևադա և Ստորին Կալիֆոռնիա
Ժամային գոտիUTC-8, PDT?, Ամերիկա/Լոս Անջելես և UTC-7
ՀապավումCA[3]
ՓոխարինեցԿալիֆոռնիայի հանրապետություն և Վերին Կալիֆոռնիա
ISO 3166-2 կոդUS-CA
Անվանված էThe Californias?
ՄականունThe Golden State, الولاية الذهبية, Y Dalaith Aur և El Estado Dorado
Միության մուտքսեպտեմբերի 9 1850 (31-րդ)
ca.gov(անգլ.)

Կալիֆոռնիա, նահանգ ԱՄՆ-ի արևմտյան մասում։ Տարածքը 423 հազար կմ քառակուսի։ Վարչական կենտրոնը՝ Սակրամենտո։ Կոչվել է հարևան թերակղզու անունով, որը պատկանում է Մեքսիկային։ Նահանգից տարբերելու համար թերակղզին հաճախ անվանում են Ստորին կամ Հին Կալիֆորինիա։ Կալիֆոռնիան Ալյասկաից և Տեխասից և հետո իր մեծությամբ ԱՄՆ-ի երրորդ նահանգն է։

Պատմություն

Ժամանակին Կալիֆոռնիան Ամերիկայի նվաճողների համար եղել է բաղձալի երկիր։ Մեքսիկայի խաղաղօվկիանոսյան ափերով նավարկելով դեպի հյուսիս՝ իսպանացիները 16-րդ դարում հասան Կալիֆոռնիայի ափերին։ Այդ ժամանակավանից Կալիֆոռնիան դարձավ իսպանական գաղութ և այդպես մնաց մինչև 1821 թվականը։ Սակայն, երբ Մեքսիկան Իսպանիայից անջատվեց, Կալիֆոռնիան մտավ Մեքսիկայի կազմի մեջ։ 1846 թվականին ԱՄՆՄեքսիկայից խլեց Կալիֆոռնիան, երբ այնտեղի գետերից մեկում ոսկի հայտնաբերվեց։ Այդ ժամանակ մարդկային մի հեղեղ հոսեց դեպի Կալիֆոռնիա. մարդիկ գնում էին բախտ որոնելու։ Ոսկու տենդով էր բռնվել նաև Կալիֆոռնիայի խաղաղ կյանքով ապրող բնակչությանը։ Կարճ ժամանակամիջոցում առափնյա մասը փաստորեն ամայացավ։ Այնտեղ խարիսխ գցած նավերն անտեր մնացին, որովհետև ոսկու տենդով բռնված անձնակազմը ձգտում էր դեպի երկրի խորքերը, դեպի Սիերա-Նևադա։ Սիերա-Նևադայի լանջերում նորանոր բնակավայրեր, ավելի ճիշտ՝ ճամբարներ էին ստեղծվում։ Սակայն շուտով ոսկին սպառվեց, դրա հետ էլ կամաց-կամաց թուլացավ ոսկու տենդը։ Երկրի խորքերը հասած մարդկանց մի մասը ետ դարձավ, մյուս մասը հրապուրվեց Կալիֆոռնիայի բնությամբ։ Կազմակերպվեցին ֆերմաներ, աստիճանաբար զարգացավ գյուղատնտեսությունը, կառուցվեցին գործարաններ, ստեղծվեցին աշխույժ նավահանգիստներ, հայտնի դարձան նավթային մեծ պաշարներ և այլն։ 1850 թվականին Կալիֆոռնիան պաշտոնապես ինքնուրույն նահանգ հայտարարվեց և մտավ ԱՄՆ-ի կազմի մեջ։

Բնակչություն

Կալիֆոռնիա նահանգի մոտ տասներկու միլիոնանոց բնակչությունը խայտաբղետ է։ Դեռ 16-րդ դարից գաղթած իսպանական վերաբնակիչների թվին ավելացան նորանոր ժողովուրդներ թե եվրոպական և թե ասիական երկրներից։ Կալիֆոռնիայի բնիկների մի մասն անհետացել է, իսկ մյուս մասը քշվել է լեռների խորքերը։

Հայերը Կալիֆոռնիայում

Իր ժամանակին այնտեղ են գաղթել նաև հայերը։ Կալիֆոռնիայի հայ գաղութն ունի տասնամյակների պատմություն։ Առաջին անգամ հայերը այստեղ են եղել 1881 թվականին։ Պարբերաբար, հատկապես առաջին համաշխարհային պատերազմից հետո, նրանց համալրվել են նորանոր գաղթականներով, որոնք բնակություն են հաստատել Լոս-Անջելեսում, Ֆրեզնո քաղաքում ու նրա շրջակայքում։ 1926 թվականին Կալիֆոռնիայում կար մոտ 20000 հայ, իսկ մեր օրերում Կալիֆոռնիայում է բնակվում ամերիկահայության մոտ 40 տոկոսը, 1.000.000 ամերիկահայ։ Կալիֆոռնիա նահանգի նշանավոր քաղաքներից են Սան-Ֆրանցիսկոն և Լոս Անջելեսը։

Քաղաքներ

Հոլիվուդ

Տրանսպորտ

Արտաքին հղումներ

  • CA.gov – Պաշտոնական կայք

Գրականություն

  • Արևմտյան կիսագնդի երկրները, Կ. Ավետիսյան


Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կալիֆոռնիա» հոդվածին։
  1. https://web.archive.org/web/20220331235205/https://leginfo.legislature.ca.gov/faces/codes_displaySection.xhtml?lawCode=CONS&sectionNum=SEC.%206.&article=III
  2. 2,0 2,1 2020 թվականի ԱՄՆ մարդահամար / United States Census Bureau
  3. https://about.usps.com/who-we-are/postal-history/state-abbreviations.htm