Jump to content

Նավ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Նավի մասեր՝ 1Ծխնելույզ; 2Նավախել; 3Պտուտակ և Ավտողեկ; 4Նավակող; 5Խարիսխ; 6Բուլբ; 7Ցռուկ; 8Տախտակամած; 9Վերնաշինվածք

Նավ, լողացող կառուցվածք, լողամիջոց, նախատեսված բեռների կամ ուղևորների տեղափոխման համար բավարար խորություն ունեցող ջրային զանգվածներով, կամ նախատեսված այլ մասնագիտացված գործողություններ կատարելու համար, օրինակ՝ մարտական գործողություններ, գիտական հետազոտություններ, ձկնորսություն և այլն։

Նավ եզրը վերաբերվում է ցանկացած ճարտարագիտական կառուցվածքի, որը ունի անջրաթափանց իրան, կարող է լողալ ջրի մակերևույթին կամ սուզվել ջրի մեջ (սուզանավ), ծառայելով որոշակի նպատակների։

Նավը մեծ է քան նավակը, և նախատեսվում է ավելի երկար նավարկման համար և չափերով ավելի մեծ են։

Նավերը մեծ դեր են ունեցել մարդկության միգրացիաների և առևտրի զարգացման մեջ։ Նավերի օգտագործման միջոցով մեծ զարգացում են ստացել գաղութատիրությունն ու ստրուկների առևտուրը։ 15-րդ դարից սկսած նոր սննդատեսակները տեղափոխվեցին Ամերիկաներ և Եվրոպա, որը զարկ տվեց բնակչության շեշտակի աճին[1]։ Նավերով է տեղափոխվում աշխարհի ապրանքաշրջանառության մեծ մասը։

2016 թվականի դրությամբ, աշխարհում կան 49 000 առևտրային նավեր, որոնց հավաքական տարողությունը կազմում է համարյա 1,8 միլիարդ տոննա։ Այս ծավալի մեջ 28% կազմում են նավթակիր տանկերները, 43% բեռնատար նավերը, և 13% կենտեյներակիր նավերը[2]։

Համաձայն սովորույթի նավերին ջուր իջեցման պահին տրվում են անհատական անվանումներ։

Իրավական սահմանում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծովային օրենքում նավը սահմանվում է, որպես ինքնագնաց կամ ոչ-ինքնագնաց լողացող կառուցվածք, այսինքն մարդու կողմից արհեստական ստեղծված օբյեկտ, որը նախատեսված է ծովում մշտական լողալու համար։ Այս կամ այն կառուցվածքի նավ ճանաչելու համար հաշվի չի առնվում նրա վրա շարժիչի առկայությունը կամ անձնակազմի առկայությունը։ Հնդկաստանի նախատիպերի վրա հիմնված օրենսդրությամբ նավ է համարվում այն փոխադրամիջոցը, որը տեղափոխում է ապրանքներ ծովով[3]։

Նավերի տեսակներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Oasis of the Seas, 2010 թվական
«Թիքոնդենրոգա» տիպի «Փորթ Ռոյալ» (CG-73) հրթիռային հածանավը

Նավերը դասակարգվում են տարբեր առանձնահատկություններով, ըստ նշանակության, կառուցվածքի, տարողության և այլն։

Ըստ շարժման միջոցի

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ըստ շարժման միջոցի նավերը բաժանվում են՝

Ըստ նշանակության

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ըստ նշանակության նավերը դասակարգվում են հիմնական երկու դասերի՝

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. "The Columbian Exchange Արխիվացված 2011-07-26 Wikiwix" The University of North Carolina.
  2. Hoffmann, Jan; Asariotis, Regina; Benamara, Hassiba; Premti, Anila; Valentine, Vincent; Yousse, Frida (2016), Review of Maritime Transport 2016 (PDF), United Nations, էջ 104, ISBN 978-92-1-112904-5, ISSN 0566-7682
  3. «Ship». Wharton's concise dictionary. Universal Law Publishing. 2009. էջ 1168. ISBN 978-81-7534-783-0. «Կաղապար:-'Ship' means any vessel used for the carriage of goods by sea.»

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 8, էջ 184