Խնձրիստան
| Գյուղ | ||
|---|---|---|
| Խնձրիստան | ||
 | ||
| Երկիր |  Արցախ | |
| շրջան | Ասկերանի շրջան | |
| Համայնք | Ասկերանի շրջան, Շուշիի գավառ և Խոջալուի շրջան | |
| ԲԾՄ | 910 մ | |
| Պաշտոնական լեզու | Հայերեն | |
| Բնակչություն | 814[1] մարդ (2005) | |
| Ազգային կազմ | Հայեր | |
| Կրոնական կազմ | Հայ Առաքելական եկեղեցի | |
| Ժամային գոտի | UTC+4, ամառը UTC+5 | |
| ||
Խնձրիստան, գյուղ Արցախի Հանրապետության Ասկերանի շրջանում, շրջկենտրոնից 24 կմ հյուսիս-արևելք, մայրաքաղաք Ստեփանակերտից հեռավորությունը՝ 24 կմ։
Ընդհանուր տվյալներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Համայնքը լեռնային է, ունի 1545.6 հա տարածք, որից 733.03 հա՝ գյուղատնտեսական նշանակության, իսկ 676.34 հա՝ անտառային հողեր։ Խնձրիստան համայնքի սահմանային գոտով հոսում է Կառկառ գետի վտակը։ Բնակչությունը զբաղվում է հիմնականում գյուղատնտեսությամբ՝ անասնապահությամբ և հողագործությամբ։ Համայնքում առկա է առևտրի 2 օբյեկտ։ Գյուղում գործում են գյուղապետարան, մշակույթի տուն, բուժկետ, միջնակարգ դպրոց՝ 127 աշակերտով, ինչպես նաև «Սոսե» Հայ օգնության միության մանկապարտեզ, ուր հաճախում է 45 երեխա՝ 2014 թվականի վերջի դրությամբ։
Խնձրիստանի համայնքային բյուջեի ծախսերի ֆինանսավորման աղբյուրներն են ընթացիկ եկամուտները, ոչ ֆինանսական ակտիվների օտարումից միջոցների ստացումը և պետական բյուջեից ստացվող նպատակային հատկացումները։
ԽՍՀՄ շրջանում կոլտնտեսությունն զբաղվում էր անասնապահական մթերքների արտադրությամբ, թթենու, հացահատիկային և բանջարանոցային կուլտուրաների մշակությամբ։ Խնձրիստանում գործում էր Ստեփանակերտի 26 կոմիսարների անվան մետաքսի կոմբինատի մասնաճյուղը։ Համայնքն ուներ միջնակարգ դպրոց, ակումբ, գրադարան, կինո, փոստի բաժանմունք, բուժկետ, մանկապարտեզ։
Բնակչություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Բնակավայրի ազգաբնակչության փոփոխությունը[3].
| Տարի | 2008 | 2009 | 2010 |
|---|---|---|---|
| Բնակիչ | 826 | 827 | 825 |
Ենթակառուցվածքներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ջրամատակարարումն իրականացվում է պետության կողմից՝ կենտրոնացված և ինքնահոս եղանակով։ Համակարգը սնվում է 2 ակունքից։ Համայնքի տարածքում առկա է 8 աղբյուր։ Գյուղն ապահովված է էլեկտրականությամբ և բնական գազով։
Հեռուստատեսությունը և ռադիոն հասանելի են գյուղում։ Առկա է լարային և անլար հեռախոսակապ։ Գործում է նաև 2.5G բջջային կապի համակարգը, ապահովված է Wi-Fi ինտերնետ կապով։
Խնձրիստանը տեղակայված է Ստեփանակերտ-Դրմբոն ասֆալտապատ մայրուղու հարևանությամբ։ Համայնքային ենթակայության ճանապարհները բնահողային են՝ խճից և չմշակված կապակցող նյութերից։ Տրանսպորտային կապը կարգավորված է. Ուղևորափոխադրումներն իրականացվում են Խնձրիստան-Ստեփանակերտ-Խնձրիստան միջշրջանային կանոնավոր ավտոբուսային երթուղով։
Պատմամշակութային հուշարձաններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Խնձրիստանում պահպանվել են Ս. Աստվածածին եկեղեցին (1754 թվական), որի գավթում թաղված են Խնձրիստանի մելիքները, ձիթհանք (1782 թվական), «Հանգած եղցի» եկեղեցին, բազմաթիվ խաչքարեր (XIII - XVII դդ.), գյուղատեղի (XIII դար), «Մեծ քերծ» կաթսայաձև հուշարձանը։ Պատկան մարմինների կողմից հաշվառված է պատմության և մշակույթի անշարժ 6 հուշարձան[4]
Հայտնի դեմքեր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Ալյոշա Բեգլարյանը ծնվել է 1958 թվականին, Խնձրիստանում։ 1988 թվականից՝ Խնձրիստանի կամավորական ջոկատի ազատամարտիկ էր։ Մասնակցել է Ասկերանի, Մարտակերտի շրջանների ինքնապաշտպանական մարտերին։ Ալյոշա Բեգլարյանը զոհվել է 1990 թվականին, Մարտունու շրջանի Քաջավան գյուղում։ Հետմահու պարգևատրվել է Արցախի Հանրապետության «Մարտական խաչ» 2-րդ աստիճանի շքանշանով։ Հանգչում է Խնձրիստանում։
- Արթուր Դանիելյանը ծնվել է 1967 թվականին, Խնձրիստանում։ 1989-1994 թվականներին կամավորական ջոկատի, ՊԲ ստորաբաժանումների (դասակի, վաշտի հրամանատար) կազմերում մասնակցել է Ասկերանի, Մարտակերտի, Աղդամի, Շուշիի ինքնապաշտպանական և ազատագրական մարտերին։ Արթուր Դանիելյանը պարգևատրվել է Արցախի Հանրապետության «Մարտական խաչ» 2-րդ աստիճանի շքանշանով։
- Աշոտ Ղուլյանը (քաղաքական գործիչ) ծնվել է 1965 թվականին, Խնձրիստան գյուղում։ 2002 թվականին նշանակվել է Արցախի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարար, իսկ 2004 թվականին՝ կրթության, մշակույթի և սպորտի նախարար։
2005 թվականին ընտրվել է Արցախի ժողովրդավարական կուսակցության Կենտրոնական խորհրդի նախագահ։ Աշոտ Ղուլյանը 2005, 2010 և 2015 թվականներին ընտրվել է Արցախի հանրապետության 4-րդ, 5-րդ և 6-րդ գումարման Ազգային ժողովների նախագահ։
- Աշոտ Ղուլյանը (Բեկոր Աշոտ) ծնվել է 1959 թվականին, Բաքվում։ Բեկորը, լինելով Ստեփանակերտի առաջին վաշտի հրամանատարը, մասնակցել է Արցախում մղված մարտերից շատերին՝ Ասկերան, Հադրութ, Շահումյան, Կրկժան, Վերին Շեն, Բուզլուխ, Մանաշիդ, Մալիբեյլու, Խոջալու, Լեսնոյ, Քարինտակ, Շուշի, Լաչին, Մարտակերտ, Կուսապատ, Մաղավուզ, Սրխավենդ, Բաշ-Գյունեփայա, Օրթա-Գյունեփայա, Դրմբոն։
Նրա հրամանատարությամբ բազմաթիվ բնակավայրեր են ազատագրվել։ 1992-ին Շուշիի ռազմական գործողության ժամանակ առաջին վաշտը Բեկորի գլխավորությամբ առաջինն է մտնում քաղաք։
Աշոտ Ղուլյանը զոհվել է 1992 թվականին, Դրմբոնում։ Հետմահու արժանացել է Արցախի Հանրապետության «Մարտական խաչ» առաջին աստիճանի շքանշանի, «Արցախի հերոս» բարձրագույն կոչմանը, պարգևատրվել է «Ոսկե արծիվ» շքանշանով։
Բեկոր Աշոտը հանգչում է իր հայրական գյուղում՝ Խնձրիստանում։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ «Մարդահամար ԼՂՀ-ում» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2017 թ․ հուլիսի 22-ին. Վերցված է 2012 թ․ հոկտեմբերի 16-ին.
- ↑ Արցախի տարածքները համարվում են օկուպացված Ադրբեջանի կողմից. ԱՀ ԱԺ հայտարարությունը, (արխիվացված 05․04․2021թ․)
- ↑ «Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն. Բնակչություն ըստ համայնքների». Վերցված է 2021 Մայիսի 1-ին.
- ↑ Խնձրիստանի տարածքում պաշտոնապես հաշվառված պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկը
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 5, էջ 63)։ 
|
| |||||||||||||
