Ուրուխաչ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Գյուղ
Ուրուխաչ
ԵրկիրԱրցախ Արցախ
ՇրջանԱսկերան
Պաշտոնական լեզուՀայերեն
Բնակչություն180 մարդ (2015)
Ազգային կազմՀայեր
Կրոնական կազմՀայ Առաքելական եկեղեցի
Ժամային գոտիUTC+4
Ուրուխաչ (Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն)##
Ուրուխաչ (Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն)
Արցախի Հանրապետության քարտեզը, որտեղ մուգ շագանակագույնով պատկերված են Ադրբեջանի զինված ուժերի վերահսկողության ներքո գտնվող տարածքները, իսկ մարմնագույնով՝ Արցախի վերահսկողության ներքո գտնվող տարածքները 2021 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ[1]

Ուրուխաչ, գյուղ Արցախի Հանրապետության Ասկերանի շրջանում։ Ասկերան շրջկենտրոնից գտնվում է 15 կմ հյուսիս-արևմուտք, Խաչեն գետի աջ կողմում, այգեվետ, աղբյուրաշատ և զովասուն վայրում։ Մտնում էր Խաչեն համայնքի մեջ[2]։

Նախկինում մտել է Ելիզավետպոլի նահանգի Շուշիի գավառի մեջ։

Անվան ստուգաբանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անվանումը առաջացել է «հլու բաբա» արտահայտությունից։

Անվանումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գյուղն ունեցել է հետևյալ անվանումները. Ուլուբաբ, Ուլուբաբ շեն, Ուլուպապ, Ուլուպապ շեն, Ուրախաչ, Ուրուխաչ, Քարամեջ, Օրախաչ։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գյուղը հիմնադրել են 1855 թվականին հարևան գյուղերից եկածները գետի ափին, որտեղ նշմարվում էին հին Ուլուպապ գյուղատեղիի հետքերը։ Այնուհետև առողջարար օդի և ապահովության համար բարձրացել են վեր՝ լեռնային սարահարթի վրա։

Հայ-ադրբեջանական 1988-1994 թվականի կռիվներից հետո գյուղը չի վերաբնակեցվել։

Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1907 թվականին ուներ 30 տուն (191 անձ), 1920 թվականին՝ 60 տուն (300 անձ), իսկ 1970 թվականին 30 տուն հայ բնակիչ։

Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բնակչության հիմնական զբաղմունքը դաշտավարություն, անասնապահությունն ու այգեգործությունն էր։

Պատմամշակութային հուշարձաններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գյուղն ունի 1263 թվականին կառուցված եկեղեցի։ Գյուղից 1 կմ արևելք գտնվում է Պտկի ս Գևորգ կամ Պտկերսբերք վանք։

Անվանի մարդիկ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ուրուխաչում է ծնվել փիլիսոփայության գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Հրաչիկ Շաքարյանը (ծնվ. 1930 թ.)[3]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Արցախի տարածքները համարվում են օկուպացված Ադրբեջանի կողմից. ԱՀ ԱԺ հայտարարությունը, (արխիվացված 05․04․2021թ․)
  2. Ղահրամանյան, Հակոբ (2015). Տեղեկաատու Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության վարչատարածքային միավորների սոցիալ-տնտեսական բնութագրերի. Երևան. էջեր 390, Ուրախաչ.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
  3. «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ 5, էջ 182, Ուլուբաբ