Զարդախաչ
| Գյուղ | ||
|---|---|---|
| Զարդախաչ | ||
| Կոորդինատներ: 40°09′21″ հս․ լ. 46°28′24″ ավ. ե. / 40.15583° հս․. լ. 46.47333° ավ. ե. | ||
| Երկիր |
 Արցախ | |
| Շրջան | Մարտակերտի | |
| Պաշտոնական լեզու | հայերեն | |
| Բնակչություն | 125[1] մարդ (2005) | |
| Ազգային կազմ | Հայեր | |
| Կրոնական կազմ | Հայ Առաքելական եկեղեցի | |
| Տեղաբնականուն | զարդախաչցի | |
| Ժամային գոտի | UTC+4 | |
| ||
Զարդախաչ, գյուղ ԼՂՀ [[Մարտակերտի շրջան|Մարտակերտի շրջանում]]` շրջկենտրոնից 56 կմ արևմուտք` Թարթառ գետի ձախ ափին՝ Մռավ լեռան ստորոտին՝ 900 մետր բարձրության վրա։ Հեռավորությունը` մայրաքաղաք Ստեփանակերտից 93 կմ: Գյուղը հիմնադրվել է 1918 թվականին: Բնակչությունը եկել է Գորիսի շրջանից: Գյուղի մոտակա հողատարածքներից մեկում վար անելիս հողի տակից դուրս է գալիս մի մեծ խաչքար և այդ նույն տարում տեղամասի «զարդա» կոչվող ցորենի արտը առաջին և առատ բերքն է տալիս այսպիսով գյուղը անվանակոչվում է Զարդախաչ: Տարածքը՝ 521 հեկտար։ Բնակչությունը՝ 150 (2003 թ.)։ Զբաղվում են անասնապահությամբ, երկրագործությամբ, հացահատիկային բույսերի մշակությամբ։ Ունի միջնակարգ դպրոց, որը այժմ ունի 11 աշակերտ և 9 ուսուցիչ, բուժկետ։ 1970 թվականին այստեղ կար 61 տուն, 252 բնակիչ, 1979 թվականին` 58 տուն 137 բնակիչ, 1987 թվականին`53 տուն, 165 տուն: Կոլտնտեսությունը կազմավորվել է 1931 թվականին, որը 1979 թվականին միավորվելով Չափարի տնտեսությանը` ստեղծեց միացյալ անասնապահական ու ծխախոտագործական պետական տնտեսություն: 1940 թվականից գործել է տարրական դպրոց, որն էլ 1969 թվականից դարձել է 8-ամյա: Էլեկտրաֆիկացվել է 1964 թվականից: Ջրով լավ է ապահովված, ճանապարհները բարեկարգ չեն: Կյանքի միջին տևողությունը 75-80 տարի է: Շրջապատում կան Նոթանց կաղնուտ, Լազգուն չափար, Վկանանց կալեր վայրերը:
Զարդախաչը Արցախյան ազատամարտում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1988 թվականին Զարդախաչում կազմավորվել է կամավորական ջոկատ, որին միացել է «Սերոբ Աղբյուր» կամավորական ջոկատը։ Ջոկատներն առանձին կամ Մարտակերտի պաշտպանական շրջանի ստորաբաժանումների կազմում մասնակցել են Մարտակերտի, Ասկերանի և այլ շրջանների ինքնապաշտպանական և ազատագրական մարտերին։ Զարդախաչցի ազատամարտիկ Մ. Հակոբյանը ոչնչացրել է հակառակորդի ռազմական ուղղաթիռ և ինքնաթիռ։ Զարդախաչից հրամանատար են եղել Ս. Սարգսյանը, Դ. Հակոբյանը, Է. Գասպարյանը, Մ. Հակոբյանը։ Գյուղից զոհվել է 5 ազատամարտիկ, իսկ հայրենական մեծ պատերազմին մասնակցել է 65 մարդ[2]:
Պատմական հուշարձաններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գյուղից 1-2 կիլոմետր հեռավորության վրա գտնվում է 17-րդ դարում կառուցված Քրհոնջ եկեղեցին, որն այժմ ավերված է, Դամբարան Քիսովը կառուցված մ.թ.ա. 2-1 հազարամյակում, որն էլ գտնվում է գյուղից 1 կիլոմետր հեռավորության վրա:
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Jump up ↑ Population of Nagorno-Karabakh Republic (2005)
| |||||||||||||||||
