Ծմակահող

Գյուղ
Ծմակահող
հայ․՝ Ծմակահող
Ծմակահողի Սբ. Ստեփանոս եկեղեցի
Երկիր	Արցախ
Շրջան	Մարտակերտի
ԲԾՄ	1052 մետր
Պաշտոնական լեզու	հայերեն
Բնակչություն	228 մարդ (2005)
Ազգային կազմ	Հայեր
Կրոնական կազմ	Հայ Առաքելական եկեղեցի
Տեղաբնականուն	ծմակահողցի
Ժամային գոտի	UTC+4

Ծմակահող, գյուղ Արցախի Մարտակերտի շրջանում` շրջկենտրոնից 47 կմ հարավ-արևմուտք` Վաճառ գետի աջ ափին՝ 850 մետր բարձրության վրա։ Տարածքը՝ 900 հեկտար։ Զբաղվում են բուսաբուծությամբ և անասնապահությամբ։ Ունի ութամյա դպրոց (ակադեմիկոս Անդրանիկ Իոսիֆյանի անվան), ակումբ, բուժկետ։ Գյուղում է կիսաքանդ Ս. Ստեփանոս (XII դար), շրջակայքում՝ Հարավա, Մանքա, Անկնունք եկեղեցիները, Վաճառ գյուղաքաղաքի ավերակաները։ Գյուղաքաղաքը որպես վաճառաշահ կենտրոն զարգացել է Հասան-Ջալալյանների օրոք (XIII դար)։ Օտար նվաճողները ավերել են գյուղաքաղաքը, բնակիչները տեղափոխվել են Վաճառ գետի աջ ափը, հատել անտառը (ծմակը) և հիմնել Ծմակահողը։

Ծմակահողը Արցախյան ազատամարտին

1988-ին Ծմակահողում կազմակերպվել են հանրահավաքներ, ցույցեր. կազմավորվել է կամավորական ջոկատ, որը 1992-ից Խաչենի գումարտակի 2-րդ վաշտի կազմում մասնակցել է Կիչան-Ղազանչի, Կոճողոտ-Զարդախաչ-Ալիաղալի-Մարտակերտ-Մաղավուզ-Հակոբ Կամարի և այլ ուղղությունների ինքնապաշտպանական և ազատագրական մարտերին։ Ծմակահողից հրամանատար է եղել Ա. Մանվելյանը։ Ծմակահողից զոհվել է 10 ազատամարտիկ։