Մասնակից:Օմեգա/Ավազարկղ2

Մեծ յոթնյակ (անգլ.՝ Group of Seven, միջազգային ակումբ, որի մեջ նարառվում են Մեծ Բրիտանիան, Գերմանիան, Իտալիան, Կանադան, Ֆրանսիան, Ճապոնիան և ԱՄՆ-ն։

Նույն անվանումն է կրել նաև այդ պետությունների ղեկավարների ոչ պաշտոնական համաժողովը (Եվրոպական հանձնաժողովի մասնակցությամբ), որի շրջանակներում իրականացվել են արդիական միջազգային խնդիրների նկատմամբ մոտեցումների համաձայնեցում։ Ըստ գաղտնի կանոնի՝ խմբի գագաթնաժողովներն ամեն տարի հերթով անցել են անդամ պետություններից յուրաքանչյուրում։

«Մեծ յոթնյակ»-ը միջազգային կազմակերպություն չէ, այն հիմնված չի եղել միջազգային պայմանագրի վրա, չունի կանոնադրություն և քարտուղարություն։ «Յոթնյակի» որոշումները պարտադիր ուժ չեն ունեցել։ Որպես կանոն, խոսքը գնացել է համաձայնեցված գծին հավատարիմ մնալու կողմերի մտադրության ամրագրման կամ միջազգային կյանքի մյուս մասնակիցներին այս կամ այն հարցերի լուծման հարցում որոշակի մոտեցումներ կիրառելու հանձնարարականների մասին։

Անցիր այս հղումով այդ երկիրը

Պատմություն

Աշխարհի առավել զարգացած երկրների ղեկավարների հանդիպումներ անցկացնելու գաղափարը ծագել է 1970-ական թվականների սկզբին՝ կապված տնտեսական ճգնաժամի և ԱՄՆ-ի, Արևմտյան Եվրոպայի և Ճապոնիայի միջև տնտեսական և ֆինանսական հարցերի սրման հետ:

1975 թվականի նոյեմբերի 15-17-ին Ռամբույեի պալատում Ֆրանսիայի այն ժամանակվա նախագահ Վալերի Ժիսկար դ'Էստենի նախաձեռնությամբ առաջին խորհրդաժողովին էին հավաքվել վեց երկրների պետությունների և կառավարությունների ղեկավարները (70-ականների սկզբից նման հանդիպումներ էին անցկացվում ֆինանսների նախարարները)՝ Ֆրանսիայի, ԱՄՆ-ի, Մեծ Բրիտանիայի, Գերմանիայի, Իտալիայի և Ճապոնիայի: G6-ի հանդիպմանը ընդունվել է տնտեսական խնդիրների վերաբերյալ համատեղ հռչակագիր, որտեղ կոչ է արվել առևտրային ոլորտում ագրեսիա չկիրառել և հրաժարվել նոր խտրական արգելքների սահմանումից:

Հետագա հանդիպումներն անցկացվել են ամեն տարի:

1976 թվականին «վեցնյակ»-ը վերածվել է «յոթնյակ»-ի՝ իր կազմի մեջ ընդունելով Կանադային, իսկ 1991-2002 թվականների ընթացքում փուլ առ փուլ («7+1» սխեմայով) վերածվել է «ութնյակ»-ի՝ Ռուսաստանի մասնակցությամբ: 2014 թվականից կրկին գործել է յոթնյակի ձևաչափով՝ ՌԴ-ին Ղրիմի միանալուց հետո արևմտյան երկրները հրաժարվել են մասնակցել G8-ի աշխատանքներին և սկսել են հանդիպումներ անցկացնել G7 ձևաչափով։

2020 թվականի հունիսին ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը հանդես է եկել Ռուսաստանին G8 վերադարձնելու առաջարկով։ Սակայն խմբի մյուս անդամ երկրները չեն պաշտպանել այդ առաջարկը:

«Մեծ յոթնյակի» առաջնորդներ

Պետություն	Ներկայացուցիչ	Պաշտոն	Լիազորություն	Լուսանկար
Անգլիա	Բորիս Ջոնսոն	Միացյալ Թագավորության վարչապետ	2019 թվական, հուլիսի 24
Գերմանիա	Անգելա Մերկել	Գերմանիայի Դաշնության կանցլեր	2005 թվական, նոյեմբերի 22
Կանադա	Ջասթին Տրյուդո	Կանադայի վարչապետ]	2015 թվական, նոյեմբերի 4
Իտալիա	Մարիո Դրագի	Իտալիայի վարչապետ	2021 թվական, փետրվարի 13
ԱՄՆ	Ջո Բայդեն	ԱՄՆ նախագահ	2021 թվական, հունվարի 20
Ֆրանսիա	Էմանուել Մակրոն	Ֆրանսիայի Հանրապետության նախագահ	2017 թվական, մայիսի 14
Ճապոնիա	Սուդա Յուխադո	Ճապոնիայի վարչապետ	2020 թվական, սեպտեմբերի 16
Եվրոպա	Շառլ Միշել	Եվրոպական խորհրդի նախագահ	2019 թվական, դեկտեմբերի 1
	Ուրսուլա ֆոն դեր Լեյեն	Եվրոպական հանձնաժողովի նախագահ	2019 թվական, նոյեմբերի 1

Նախագահ

«Յոթնյակ»-ի նախագահն է յուրաքանչյուր օրացուցային տարվա ընթացքում անդամ երկրներից մեկի ղեկավարը ռոտացիայի հետևյալ կարգով՝ Ֆրանսիա, ԱՄՆ, Մեծ Բրիտանիա, ԳԴՀ, Ճապոնիա, Իտալիա, Կանադա (1981 թվականից):

Խորհուրդների անվանումներ

Բացի պետությունների ղեկավարների ամառային հանդիպումներից, հաճախ են խորհրդակցություններ անցկացվում նախարարների միջև:

• Արդյունաբերական պետությունների ղեկավարների խորհուրդը
• Ֆինանսներների նախարարների խորհուրդ
• Արտաքին գործերի նախարարների խորհուրդ
• Կրթության նախարարների խորհուրդը
• Գլխավոր դատախազների խորհուրդը
• Արդյունաբերական պետությունների խորհրդարանների խոսնակների խորհուրդը

Մասնակից երկրներ և բաժնեմասեր ՀՆԱ-ում (Արժույթի միջազգային հիմնադրամ)

• Ֆրանսիա
• Գերմանիա
• Իտալիա
• Ճապոնիա
• Մեծ Բրիտանիա
• ԱՄՆ
• Կանադա

2019 թվականի տեղեկատվության աղյուսակ:

Երկիր	Բնակչություն		ՀՆԱ
	մլն	%	մլրդ $	%
Միացյալ Թագավորություն	66,6	0,85	2830,8	3,2
Գերմանիա	83,1	1,06	3861,6	4,4
Իտալիա	60,2	0,77	2001,5	2,3
Կանադա	38,5	0,49	1736,4	2,0
ԱՄՆ	330,0	4,22	21433,2	24,5
Ֆրանսիա	68,9	0,88	2715,8	3,1
Ճապոնիա	126,0	1,6	5079,9	5,8

Մեծ յոթնյակի երկրների մասնաբաժինը համաշխարհային ՀՆԱ-ում։

10

20

30

40

50

60

1990

1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

Հանդիպումներ

«Յոթնյակի» անդամ պետությունների կառավարությունների ղեկավարների հանդիպումները տեղի են ունենում ամեն տարի (սովորաբար՝ ամռանը) նախագահ պետության տարածքում: Նիստերին մասնակցում են անդամ երկրների պետությունների և կառավարությունների ղեկավարներից բացի, Եվրոպական միության երկու ներկայացուցիչներ, այն է՝ Եվրոպական հանձնաժողովի նախագահը և տվյալ պահին ԵՄ-ում նախագահող երկրի ղեկավարը:

Գագաթնաժողովի օրակարգը ձևավորում են «յոթնյակի» երկրների ղեկավարների վստահված անձինք։

«Մեծ յոթնյակ»-ի բոլոր առաջնորդեր

Մեծ Բրիտանիա՝ վարչապետ

• Հարոլդ Վիլսոն (մինչև 1976)
• Լեոնարդ Կալագեն (1976—1979)
• Մարգարետ Թետչեր (1979—1990)
• Ջոն Մեյջոր (1990—1997)
• Թոնի Բլեեր (1997—2007)
• Գորդոն Բրաուն (2007—2010)
• Դևիդ Քեմերոն (2010—2016)
• Թերեզա Մեյ (2016—2019)
• Բորիս Ջոնսոն (2019 թվականից)

Գերմանիա՝ դաշնային կանցլեր

• Հելմուտ Շմիդտ
• Հելմուտ Կոլ
• Գերհարդ Շրյոդեր
• Անգելա Մերկել

Իտալիա՝ նախարարների խորհրդի նախագահ

• Ալդո Մորո (1976 թվականից)
• Ջուլիո Անդրեոտի
• Կոսիգա Ֆրանչեսկո(1976—1979)
• Առնոլդո Ֆորնալի (1980—1981)
• Ջովալի Սպադոլինի (1981—1982)
• Ամինտորե Ֆանֆանի (1982—1983)
• Բետինո Քրաքսի (1983—1987)
• Ամինտորե Ֆանֆանի (1987)
• Ջովաննի Գորիա (1987—1988)
• Չիրիակո Դե Միտա (1988—1989)
• Ջուլիո Անդրեոտի (1989—1992)
• Ջուլիանո Ամատո (1992—1993)
• Կառլո Չամպի (1993—1994)
• Սիլվիո Բերլուսկոնի (1994—1995)
• Լամբերտո Դինի (1995—1996)
• Ռոմանո Պրոդի (1996—1998)
• Մասիմո Դ’Ալեմա (1998—2000)
• Ջուլիանո Ամատո (2000—2001)
• Սիլվիո Բերլուսկոնի (2001—2006)
• Ռոմանո Պրոդի (2006—2008)
• Սիլվիո Բերլուսկոնի (2008—2011)
• Մարիո Մոնտի (2011—2013)
• Էնրիկո Լետա (2013—2014)
• Մատտեո Ռենցի (2014—2016)
• Պաոլո Ջենտիլոնի (2016—2018)
• Ջուզեպպե Կոնտե(2018—2021)
• Մարիո Դրագի (2021 թվականից)

Կանադա(1976 թվականից)՝ վարչապետ

• Պիեռ Էլիոտ Թրյուդո (1979 թվականից)
• Ջո Կլարկ (1979—1980)
• Պիեռ Էլիոտ Թրյուդո (1980—1984)
• Ջոն Տյորներ (1984)
• Մալուրնի Բրայան (1984—1993)
• Քիմ Քեմփբել(1993)
• Ժան Կրետեն (1993—2003)
• Պոլ Մարտին (2003—2006)
• Ստիվեն Հարբեր (2006—2015)
• Ջասթին Թրյուդո (2015 թվականից)

ԱՄՆ՝ նախագահ Ֆրանսիա՝ նախագահ

Ճապոնիա՝ նախագահ

Գագաթաժողովներ

Գագաթնաժողովի համարը	Ամսաթիվ	Ընդունող երկիր	Գագաթնաժողովի կազմակերպիչը	Վայր	Առավել քննարկվող թեմաներ
1-ին	1975 թվական նոյեմբերի 15-17	Ֆրանսիա	նախագահ Վալերի Ժիսկար դ'Էստեն	Ռամբուե, Իլ դը Ֆրանս	Առևտրային պատերազմների քաղաքականությունից հրաժարում
2-րդ	1976 թվական հունիսի 27-28	ԱՄՆ	վարչապետ Ջերալդ Ֆորդ	Պուեռտո Ռիկո	Համաշխարհային տնտեսության կայուն աճի անհրաժեշտությունը
3-րդ	1977 թվական մայիս 7-8	Միացյալ Թագավորություն	վարչապետ Լեոնարդ Կալագեն	Դաունինգ սթրիթ, 10, Լոնդոն	Զարգացած երկրների կախվածությունը նավթի արտահանումից
4-րդ	1978 թվական հունիսի 16-17	Գերմանիա	դաշնային կանցլեր Հելմուտ Շմիդտ	Կանցլերի նստավայր, Բոն	Պայքար գնաճային գործընթացների դեմ
5-րդ	1979 թվական հունիսի 28-29	Ճապոնիա	վարչապետ Մասաեսի Օոխիրա	Ակասակի պալատ, Տոկիո	Էներգակիրների դեֆիցիտ
6-րդ	1980 թվական հունիսի 22-23	Իտալիա	վարչապետ Ֆրանչեսկո Կոսիգա	Սան Ջորջո Մաջորե (կղզի), Վենետիկ	Հակազդեցություն Աֆղանստան խորհրդային ներխուժմանը
7-րդ	1981 թվական հուլիսի 20-21	Կանադա	վարչապետ Պիեռ Տրյուդո	Մոնտեբելո (Քվեբեկ)	Սպառազինության մրցավազք
8-րդ	1982 թվական հունիսի 4-6	Ֆրանսիա	վարչապետ Ֆրանսուա Միտտերան	Վերսալի պալատ	Պատերազմ на Ближнем Востоке
9-րդ	1983 թվական մայիսի 28-30	ԱՄՆ	վարչապետ Ռոնալդ Ռեյգան	Գաղութային Ուիլյամբուրգ	Զարգացող երկրների պարտքերը
10-րդ	1984 թվական հունիսի 7-9	Միացյալ Թագավորություն	վարչապետ Մարգարետ Թետչեր	Լոնդոն	Ժողովրդավարական արժեքների և իշխանության ինստիտուտների արդիականացում
11-րդ	1985 թվական մայիսի 2-4	Գերմանիա	դաշնային կանցլեր Հելմուտ Շմիդտ	Կանցլերի նստավար Գերմանիա, Բոն	Շրջակա միջավայրի պաշտպանություն
12-րդ	1986 թվական մայիսի 4-6	Ճապոնիա}	վարչապետ Յասուխիրո Նակասոնե	Ակասակա պալատ, Տոկիո	Авария на Чернобыльской АЭС
13-րդ	1987 թվական հունիսի 8-10	Իտալիա	վարչապետ Ամինտորե Ֆանֆանի	Սան Ջորջո Մաջորե (կղզի), Վենետիկ	Глобальное изменение климата
14-րդ	1988 թվական հունիսի 19-21	Կանադա}	վարչապետ Մալուրնի Բրայան	Տորոնտո	Перестройка в СССР
15-րդ	1989 թվական հունիսի 14-16	Ֆրանսիա	նախագահ Ֆրանսուա Միտտերան	Դեֆանսի մեծ կամար, Փարիզ	Права человека в КНР
16-րդ	1990 թվական հունիսի 9-11	ԱՄՆ	նախագահ Ջորջ Բուշ	Ռայսի համալսարան, Հյուստոն, Տեխաս	Создание рыночной экономики в странах Восточной Европы
17-րդ	1991 թվական հունիսի 15-17	Միացյալ Թագավորություն	վարչապետ Ջոն Մեյջոր	Լանկաստեր տււն, Լոնդոն	гостем саммита был президент СССР М. С. Горбачёв с супругой
18-րդ	1992 թվական հուլիսի 6-8	Գերմանիա	դաշնային կանցլեր Գելմուտ Կոլ	Մյունխեն	Югославские войны
19-րդ	1993 թվական հուլիսի 7-9	Ճապոնիա	վարչապետ Քիիչի Միյազավա	Ակասակա ամրոց, Տոկիո	Ядерное разоружение
20-րդ	1994 թվական հուլիսի 8-9	Իտալիա	վարչապետ Սիլվիո Բերլուսկոնի	Նեապոլ	Впервые второй день саммита прошёл с участием России Կաղապար:Переход
21-րդ	1995 թվական հունիսի 15-17	Կանադա	վարչապետ Ժան Կրետեն	Саммит Плэйс, Галифакс (Новая Шотландия)	Реформа МВФ и Всемирного банка
22-րդ	1996 թվական հունիսի 27-29	Ֆրանսիա	նախագահ Ժակ Շիրակ	Лион, городской музей изобразительных искусств	Поиски мирного урегулирования военно-политических конфликтов
23-րդ	1997 թվական հունիսիս 20-22	ԱՄՆ	նախագահ Բիլ Քլինթոն	Общественная библиотека Денвера, Колорадо	Развитие малого предпринимательства
24-րդ	1998 թվական մայիսի 15-17	Միացյալ Թագավորություն	վարչապետ Թոնի Բլեեր	Бирмингем	Региональная безопасность
25-րդ	1999 թվական հունիսիս 18-20	Գերմանիա	դաշնային կանցլեր Գերհարդ Շրյոդեր	Кёльн	Основание «Большой двадцатки»
26-րդ	2000 թվական հուլիսի 21-23	Ճապոնիա	վարչապետ Յոշիրո Մորի	Окинава	Новые информационные технологии
27-րդ	2001 թվական հուլիսի 21-22	Իտալիա	վարչապետ Սիլվիո Բերլուսկոնի	Генуя	Продовольственная безопасность
28-րդ	2002 թվական հունիսի 26-27	Կանադա	վարչապետ Ժան Կրետեն	Кананаскис, Альберта	Международный терроризм
29-րդ	2003 թվական հունիսի 1-3	Ֆրանսիա	նախագահ Ժակ Շիրակ	курорт Эвьян-ле-Бен	Вторжение в Ирак
30-րդ	2004 թվական հունիսի 8-10	ԱՄՆ	նախագահ Ջորջ Բուշ	Си-Айленд, Джорджия	Свобода слова
31-րդ	2005 թվական հուլիսի 6-8	Միացյալ Թագավորություն	վարչապետ Թոնի Բլեեր	отель Глениглз отель[en] Перт (Шотландия)	Помощь беднейшим странам Африки
32-րդ	2006 թվական հուլիսի 15-17	Ռուսաստան	նախագահ Վլադիմիր Պուտին	Санкт-Петербург	Демографические проблемы современного мира
33-րդ	2007 թվական հունիսի 6-8	Գերմանիա	դաշնային կանցլեր Անգելա Մերկել	Хайлигендамм	Транснациональная организованная преступность
34-րդ	2008 թվական հուլիսի 7-9	Ճապոնիա	վարչապետ Յասուո Ֆուքուդա	Тояко, Хоккайдо	Защита интеллектуальной собственности
35-րդ	2009 թվական հունիսի 8-10	Իտալիա	վարչապետ Սիլվիո Բերլուսկոնի	Л’Акуила	Мировой экономический кризис
35-րդ	2010 թվականի հունիսի 25-26	Կանադա	վարչապետ Ստիվեն Հարբեր	Хантсвилл (Онтарио)	Финансовая помощь и налоговая нагрузка
37-րդ	2011 թվական մայիսի 27-27	Ֆրանսիա	նախագահ Նիկոլա Սարկոզի	Довиль	Гражданская война в Ливии
38-րդ	2012 թվական մայիսի 18-19	ԱՄՆ	նախագահ Բարակ Օբամա	Кэмп-Дэвид, Мэриленд	Ядерная программа Ирана
39-րդ	2013 թվական հունիսի 17-18	Միացյալ Թագավորություն	վարչապետ Դևիդ Քեմերոն	Лох-Эрн, Северная Ирландия	Отмывание капиталов и уклонение от уплаты налогов
40-րդ	2014 թվական հունիսի 4-5	Եվրոպա	Եվրոպական խորհրդի նախագահ Հերման Վան Ռոմպեյ	Брюссель, Бельгия	Политический кризис на Украине
41-րդ	2015 թվական հունիսի 7-8	Գերմանիա	դաշնային կանցլեր Անգելա Մերկել	Замок Эльмау (Бавария)	Экономические санкции против Российской Федерации
42-րդ	2016 թվական մայիսի 26-27	Ճապոնիա	վարչապետ Շինզո Աբե	Сима	Ядерная программа КНДР
43-րդ	2017 թվական մայիսի 26-27	Իտալիա	վարչապետ Պաոլո Ջենտիլոնի	Таормина (Сицилия)	Гражданская война в Сирии
44-րդ	2018 թվական 8-9 հունիսի	Կանադա	վարչապետ Ջասթին Թրյուդո	Ла-Мальбе (Квебек)	Проблема использования химического оружия на планете
45-րդ	2019 թվական 24-26 օգոստոսի	Ֆրանսիա	նախագահ Էմանուել Մակրոն	Биарриц	Россия и Европейский союз
46-րդ	2020 թվական 10-12 հունիսի	ԱՄՆ	նախագահ Դոնալդ Թրամփ	в режиме видеоконференции	Последствия пандемии COVID-19
47-րդ	2021 թվական հունիսի 11-13	Միացյալ Թագավորություն	վարչապետ Բորիս Ջոնսոն