ՈՒԵՖԱ Չեմպիոնների Լիգա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
(Վերահղված է Չեմպիոնների Լիգաից)
ՈՒԵՖԱ Չեմպիոնների Լիգա
UEFA Champions League
ՈՒԵՖԱ Չեմպիոնների Լիգա
Երկիր Եվրոպա
Ֆուտբոլային ասոցիացիա ՈՒԵՖԱ
Հիմնվել է 1955 թ. (1992 թ. ներկա կառուցվածքով)
Ակումբների քանակ 32 (խմբային փուլ)
76 (ընդհանուր)
Gold medal blank.svg Ներկայիս չեմպիոն Իսպանիա Ռեալ Մադրիդ (12)
Ամենատիտղոսավոր թիմ Իսպանիա Ռեալ Մադրիդ (12)
Պաշտոնական կայք www.uefa.com
2016-2017


ՈՒԵՖԱ Չեմպիոնների Լիգա (անգլ.՝ UEFA Champions League, սովորաբար՝ Չեմպիոնների Լիգա) ֆուտբոլային, ակումբային ամենամյա առաջնություն, որն անց է կացվում Եվրոպայում։ Կազմակերպիչն է ՈՒԵՖԱ-ն։ Անց է կացվում սկսած 1992-ից։ Փոխարինել է «Եվրոպական չեմպիոնների գավաթ»-ին (կամ, պարզապես, Եվրոպական Գավաթ, անգլ.՝ European Champion Clubs' Cup, անց է կացվել 1955-1992)։

Ամենապատվավոր առաջնությունն է եվրոպական ֆուտբոլային ակումբների համար և պատվավորներից մեկը ամբողջ աշխարհում։

Առաջնության հաղթող են դարձել 22 ակումբներ։ Ամենաշատ հաղթանականեր ունի Ռեալ Մադրիդ ակումբը (11 հաղթանակ)։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ձևաչափ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ընդհանուր մրցաշրջանին մասնակցում են 77 ակումբներ ՈՒԵՖԱ անդամ 54 երկրներից (բացառությամբ Լիխտենշտայնի, քանի որ չունի ազգային առաջնություն[1][2])։ Անդամ երկրները բաժանվում են 4 հիմնական խմբերի, որոնք բաշխվում են՝ համաձայն ՈՒԵՖԱ կողմից հաշվարկվող գործակիցների[3]։

  • Անդամ երկրներ, որոնք գործակիցների դասակարգմամբ գտնվում են 1-3 տեղերում, մասնակցում են չորսական ակումբներով։
  • Անդամ երկրներ, որոնք գործակիցների դասակարգմամբ գտնվում են 4-6 տեղերում, մասնակցում են երեքական ակումբներով։
  • Անդամ երկրներ, որոնք գործակիցների դասակարգմամբ գտնվում են 7-15 տեղերում, մասնակցում են երկուական ակումբներով։
  • Անդամ երկրներ, որոնք գործակիցների դասակարգմամբ գտնվում են 16-54 տեղերում, մասնակցում են մեկական ակումբներով։

Մասնակիցների տեղաբաշխումը ըստ փուլերի[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ակումբներ, որոնք սկսում են այս փուլից Ակումբներ, որոնք հաղթահարել են նախորդ փուլը
Առաջին որակավորման փուլ
(4 ակումբ)
  • 4 ակումբներ, որոնք հանդիսանում են 50–54 տեղը (բացառությամբ Ջիբրալթարի) զբաղեցրած անդամ երկրների չեմպիոններ
Երկրորդ որակավորման փուլ
(34 ակումբ)
  • 32 ակումբներ, որոնք հանդիսանում են 17–49 տեղը (բացառությամբ Լիխտենշտայնի) զբաղեցրած անդամ երկրների չեմպիոններ
  • 2 հաղթողներ առաջին որակավորման փուլից
Երրորդ որակավորման փուլ Չեմպիոններ
(20 ակումբ)
  • 3 ակումբներ, որոնք հանդիսանում են 14–16 տեղը զբաղեցրած անդամ երկրների չեմպիոններ
  • 17 Երկրորդ որակավորման փուլի հաղթողներ
Ոչ-չեմպիոններ
(10 ակումբ)
  • 9 ակումբներ, որոնք հանդիսանում են 7–15 տեղը զբաղեցրած անդամ երկրների փոխչեմպիոններ
  • 1 ակումբ, որը հանդիսանում է 6-րդ տեղը զբաղեցրած անդամ երկրի երրորդ մրցանակակիր
Փլեյ-օֆֆ փուլ Չեմպիոններ
(10 ակումբ)
  • 10 երրորդ որակավորման փուլի հաղթող
ոչ չեմպիոններ
(10 ակումբ)
  • 2 ակումբներ, որոնք հանդիսանում են 4 և 5 տեղերը զբաղեցրած անդամ երրորդ մրցանակակիր
  • 3 ակումբներ, որոնք հանդիսանում են 1-3 տեղը զբաղեցրած անդամ չորրորդ մրցանակակիր
  • 5 երրորդ որակավորման փուլում հաղթած ոչ-չեմպիոններ
Խմբային փուլ
(32 ակումբ)
  • 13 ակումբներ, որոնք հանդիսանում են 1–13 տեղը զբաղեցրած անդամ երկրների չեմպիոններ
  • 6 ակումբներ, որոնք հանդիսանում են 1–6 տեղը զբաղեցրած անդամ երկրների փոխչեմպիոններ
  • 3 ակումբներ, որոնք հանդիսանում են 1–3 տեղը զբաղեցրած անդամ երկրների երրորդ մրցանակակիրներ
  • 5 Չեմպիոնների փլեյ-օֆֆ փուլի հաղթողներ
  • 5 Ոչ-չեմպիոնների փլեյ-օֆֆ փուլի հաղթողներ
1/8 եզրափակիչ
(16 ակումբ)
  • 8 Խմբերի հաղթողներ
  • 8 Խմբերի երկրորդ տեղ գրավածներ

Մրցանակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Եվրոպական Չեմպիոնների Գավաթը հանձնվում է ամեն տարի Չեմպիոնների Լիգայում հաղթանակած ակումբին, ընդ որում վերջինս իրավունք ունի այն պահել իր մոտ 10 ամիս։ Որպես հուշ ակումբը ստանում է Գավաթի փոքրացված պատճենը (ոչ ավելին, քան 80%-ով փոքրացված)։ Չեմպիոնների Լիգայում 3 անգամ անընդմեջ կամ 5 անգամ հաղթելուց հետո ակումբը իրավունք ունի Գավաթը (իրական չափերի պատճենը) ընդմիշտ պահել իր մոտ։ Առայժմ միայն հինգ ակումբներ ունեն այդ իրավունքը. Ռեալ Մադրիդ, Միլան, Լիվերպուլ, Բավարիա և Այաքս։

Գավաթն ունի 74 սմ բարձրություն, կշռում է 11 կգ։ Պատրաստված է արծաթից։ Նախագծել է շվեյցարացի ոսկերիչ Յուրգ Շտադելմանը Բեռն քաղաքից։ Առաջին գավաթը հանձնվել է 1966-ին, Ռեալ Մադրիդ ակումբին, և արժեցել է 10 հազար շվեյցարական ֆրանկ։

Բացի գավաթից, Լիգայի եզրափակիչի մասնակիցներին հանձնվում են նաև մեդալներ. 40 ոսկե մեդալ՝ հաղթողներին, 40 արծաթե մեդալ՝ պարտվողներին[4]։

Պարգևատրում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ՈւԵՖԱ-ն պարգևատրում է Չեմպիոնների Լիգա անցած յուրաքանչյուր ակումբին 3-ական միլիոն եվրո գումարով, ինչպես նաև 2.4 միլիոն եվրո՝ խմբային փուլում մասնակցելու համար։ Խմբային փուլում յուրաքանչյուր հաղթանակի համար ակումբները ստանում են 600-ական հազար եվրո։ 1/4 եզրափակչի յուրաքանչյուր մասնակցին վճարվում է 2.5 միլիոն եվրո, կիսաեզրափակչի մասնակցին՝ 3մլն եվրո, եզրափակիչի մասնակիցներից յուրաքանչյուրին՝ 4-ական միլիոն եվրո և հաղթողին՝ 7 միլիոն եվրո պարգևավճար։

Վիճակագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հաղթողներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

 
Սեզոն Հաղթող Երկիր
1955–56 Ռեալ Մադրիդ {{{2}}} Իսպանիա
1956–57 Ռեալ Մադրիդ {{{2}}} Իսպանիա
1957–58 Ռեալ Մադրիդ {{{2}}} Իսպանիա
1958–59 Ռեալ Մադրիդ {{{2}}} Իսպանիա
1959–60 Ռեալ Մադրիդ {{{2}}} Իսպանիա
1960-61 Բենֆիկա {{{2}}} Պորտուգալիա
1961-62 Բենֆիկա {{{2}}} Պորտուգալիա
1962-63 Միլան {{{2}}} Իտալիա
1963-64 Ինտեր Միլան {{{2}}} Իտալիա
1964-65 Ինտեր Միլան {{{2}}} Իտալիա
1965-66 Ռեալ Մադրիդ {{{2}}} Իսպանիա
1966-67 Սելտիկ {{{2}}} Շոտլանդիա
1967-68 Մանչեսթեր Յունայթեդ Flag of England.svg Անգլիա
1968-69 Միլան {{{2}}} Իտալիա
1969-70 Ֆեյենորդ Flag of the Netherlands.svg Նիդերլանդներ
1970-71 Այաքս Flag of the Netherlands.svg Նիդերլանդներ
1971-72 Այաքս Flag of the Netherlands.svg Նիդերլանդներ
1972-73 Այաքս Flag of the Netherlands.svg Նիդերլանդներ
1973-74 Բավարիա Մյունխեն {{{2}}} Գերմանիա
1974-75 Բավարիա Մյունխեն {{{2}}} Գերմանիա
1975-76 Բավարիա Մյունխեն {{{2}}} Գերմանիա
1976-77 Լիվերպուլ Flag of England.svg Անգլիա
1977-78 Լիվերպուլ Flag of England.svg Անգլիա
1978-79 Նոթինգհեմ Ֆորեստ Flag of England.svg Անգլիա
1979-80 Նոթինգհեմ Ֆորեստ Flag of England.svg Անգլիա
 
Սեզոն Հաղթող Երկիր
1980-81 Լիվերպուլ Flag of England.svg Անգլիա
1981-82 Աստոն Վիլլա Flag of England.svg Անգլիա
1982-83 Համբուրգ {{{2}}} Գերմանիա
1983-84 Լիվերպուլ Flag of England.svg Անգլիա
1984-85 Յուվենտուս {{{2}}} Իտալիա
1985-86 Ստյաուա {{{2}}} Ռումինիա
1986-87 Պորտու {{{2}}} Պորտուգալիա
1987-88 ՊՍՎ Էյնդհովեն Flag of the Netherlands.svg Նիդերլանդներ
1988-89 Միլան {{{2}}} Իտալիա
1989-90 Միլան {{{2}}} Իտալիա
1990-91 Ցրվենա Զվեզդա {{{2}}} Հարավսլավիա
1991-92 Բարսելոնա {{{2}}} Իսպանիա
1992-93 Օլիմպիկ Մարսել {{{2}}} Ֆրանսիա
1993-94 Միլան {{{2}}} Իտալիա
1994-95 Այաքս Flag of the Netherlands.svg Նիդերլանդներ
1995-96 Յուվենտուս {{{2}}} Իտալիա
1996-97 Բորուսսիա Դորտմունդ {{{2}}} Գերմանիա
1997-98 Ռեալ Մադրիդ {{{2}}} Իսպանիա
1998-99 Մանչեսթեր Յունայթեդ Flag of England.svg Անգլիա
1999-00 Ռեալ Մադրիդ {{{2}}} Իսպանիա
2000-01 Բավարիա Մյունխեն {{{2}}} Գերմանիա
2001-02 Ռեալ Մադրիդ {{{2}}} Իսպանիա
2002-03 Միլան {{{2}}} Իտալիա
2003-04 Պորտու {{{2}}} Պորտուգալիա
2004-05 Լիվերպուլ Flag of England.svg Անգլիա
 
Սեզոն Հաղթող Երկիր
2005-06 Բարսելոնա {{{2}}} Իսպանիա
2006-07 Միլան {{{2}}} Իտալիա
2007-08 Մանչեսթեր Յունայթեդ Flag of England.svg Անգլիա
2008-09 Բարսելոնա {{{2}}} Իսպանիա
2009-10 Ինտեր Միլան {{{2}}} Իտալիա
2010-11 Բարսելոնա {{{2}}} Իսպանիա
2011-12 Չելսի Flag of England.svg Անգլիա
2012-13 Բավարիա Մյունխեն {{{2}}} Գերմանիա
2013-14 Ռեալ Մադրիդ {{{2}}} Իսպանիա
2014-15 Բարսելոնա {{{2}}} Իսպանիա
2015-16 Ռեալ Մադրիդ {{{2}}} Իսպանիա
2016-17 Ռեալ Մադրիդ {{{2}}} Իսպանիա

Ամենաշատ հանդիպումներ անցկացրած ֆուտբոլիստներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2017թ․ Մայիսի 7-ի դրությամբ

Տեղ երկիր Խաղացող Խաղեր
1 {{{2}}} Իսպանիա  Իկեր Կասիլյաս 172
2 {{{2}}} Իսպանիա  Չավի Էռնանդես 151
3 {{{2}}} Իսպանիա  Ռաուլ Գոնսալես 149
4 Flag of Wales.svg Ուելս  Ռայան Գիգզ 145
5 {{{2}}} Իտալիա  Պաոլո Մալդինի 145
6 {{{2}}} Պորտուգալիա  Կրիշտիանու Ռոնալդու 138
7 {{{2}}} Իսպանիա  Կառլես Պույոլ 128
8 {{{2}}} Բրազիլիա  Ռոբերտո Կառլոս 127
9 Flag of the Netherlands.svg Նիդերլանդներ Կլարենս Զեեդորֆ 125
10 Flag of England.svg Անգլիա  Փոլ Սքոուլզ 124

(Թավատառով նշված են այն ֆուտբոլիստները, ովքեր դեռևս չեն ավարտել իրենց կարիերան)

Ռմբարկուներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

03․05․2017-ի դրությամբ

Տեղ Երկիր Խաղացող Խաղ Գոլեր
1 Պորտուգալիա Պորտուգալիա Կրիշտիանու Ռոնալդու 139 105
2 Արգենտինա Արգենտինա Լիոնել Մեսսի[5] 115 94
3 Իսպանիա Իսպանիա Ռաուլ 149 75
4 Նիդերլանդներ Նիդերլանդներ Ռուդ վան Նիստելռոյ[6] 73 60
5 Ֆրանսիա Ֆրանսիա Կարիմ Բենզեմա 95 52
6 Ֆրանսիա Ֆրանսիա Թիերի Անրի[7] 112 51
7 Իսպանիա Իսպանիա Ալֆրեդո Դի Ստեֆանո 58 49
8 Ուկրաինա Ուկրաինա Անդրեյ Շևչենկո[8] 100 48
9 Շվեդիա Շվեդիա Զլատան Իբրահիմովիչ 119 48

Չեմպիոնների լիգայի լավագույն ռմբարկուները (ներառյալ որակավորման խաղերում խփած գնդակները)[9]
(Թավատառով նշված են այն ֆուտբոլիստները, ովքեր դեռևս չեն ավարտել իրենց կարիերան)

Արտաքին Հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ «Gibraltar set to be new kids on the Rock as Uefa votes on its future»։ The Guardian։ 23 մայիս 2013 (անգլ.)
  2. ↑ «UEFA Welcome Gibraltar To Europe’s Football Family As 54th Member»։ insidefutbol.com։ 24 մայիս 2013 (անգլ.)
  3. ↑ «2013-14 Չեմպիոնների Լիգայի կանոններ» (PDF)։ Nyon: ՈՒԵՖԱ։ մարտ 2013։ Վերցված է 1 մայիս 2013  (անգլ.)
  4. ↑ http://www.uefa.com/MultimediaFiles/Download/Regulations/competitions/Regulations/01/79/68/69/1796869_DOWNLOAD.pdf
  5. ↑ Статистика Лионеля Месси на сайте УЕФА
  6. ↑ Статистика Руда ван Нистелроя на сайте УЕФА
  7. ↑ Статистика Тьерри Анри на сайте УЕФА
  8. ↑ Статистика Андрея Шевченко на сайте УЕФА
  9. ↑ http://www.uefa.com/MultimediaFiles/Download/EuroExperience/competitions/Publications/02/14/56/70/2145670_DOWNLOAD.pdf

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Եվրոպական գավաթի ժամանակաշրջան, 1955–1992
Մրցաշրջաններ
 • 1955–56  • 1956–57  • 1957–58  • 1958–59  • 1959–60  • 1960–61  • 1961–62  • 1962–63  • 1963–64  • 1964–65  • 1965–66  • 1966–67  • 1967–68  • 1968–69  • 1969–70  • 1970–71  • 1971–72  • 1972–73  • 1973–74  • 1974–75  • 1975–76  • 1976–77  • 1977–78  • 1978–79  • 1979–80  • 1980–81  • 1981–82  • 1982–83  • 1983–84  • 1984–85  • 1985–86  • 1986–87  • 1987–88  • 1988–89  • 1989–90  • 1990–91  • 1991–92
Եզրափակիչներ
 • 1956  • 1957  • 1958  • 1959  • 1960  • 1961  • 1962  • 1963  • 1964  • 1965  • 1966  • 1967  • 1968  • 1969  • 1970  • 1971  • 1972  • 1973  • 1974  • 1975  • 1976  • 1977  • 1978  • 1979  • 1980  • 1981  • 1982  • 1983  • 1984  • 1985  • 1986  • 1987  • 1988  • 1989  • 1990  • 1991  • 1992
Չեմպիոնների լիգայի ժամանակաշրջան, 1992–ներկա
Մրցաշրջաններ
 • 1992–93  • 1993–94  • 1994–95  • 1995–96  • 1996–97  • 1997–98  • 1998–99  • 1999–2000  • 2000–01  • 2001–02  • 2002–03  • 2003–04  • 2004–05  • 2005–06  • 2006–07 • 2007–08  • 2008–09  • 2009–10 • 2010–2011  • 2011–12  • 2012–13 • 2013–14  • 2014–15  • 2015–16  • 2016-17
Եզրափակիչներ
 • 1993  • 1994  • 1995  • 1996  • 1997  • 1998  • 1999  • 2000  • 2001  • 2002  • 2003  • 2004  • 2005  • 2006  • 2007  • 2008  • 2009  • 2010  • 2011  • 2012  • 2013  • 2014  • 2015  • 2016  • 2017
Միջազգային ֆուտբոլ
Ասիա
Աֆրիկա
Հյուսիսային,
Կենտրոնական Ամերիկա և
Կարիբյան ավազան
Հարավային Ամերիկա
Օվկիանիա
Եվրոպա
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=ՈՒԵՖԱ_Չեմպիոնների_Լիգա&oldid=5257359» էջից