Մովսեսգյուղ (Տավուշի մարզ)
- Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Մոսեսգյուղ (այլ կիրառումներ)
Գյուղ | ||
---|---|---|
Մոսեսգեղ | ||
Մովսես, համայնապատկեր | ||
Երկիր | Հայաստան | |
Մարզ | Տավուշ | |
Գյուղապետ | Արարատ Ավալյան | |
ԲԾՄ | 1000 մ | |
Կլիմայի տեսակ | մերձարևադարձային | |
Պաշտոնական լեզու | Հայերեն | |
Բնակչություն | ▼1748 մարդ (2011)[1] | |
Ազգային կազմ | Հայեր | |
Կրոնական կազմ | Հայ Առաքելական եկեղեցի | |
Տեղաբնականուն | Մովսեսցի | |
Ժամային գոտի | UTC+4 | |
Հեռախոսային կոդ | +374 (267-96) | |
| ||
Մոսեսգյուղ կամ Մովսես, գյուղ Հայաստանի Տավուշի մարզում՝ նախկին Շամշադինի շրջանում, Բերդ քաղաքից մոտ 7 կմ հյուսիս-արևելք, Մոսեսգետի ցածրադիր ափին։ Սահմանամերձ գյուղ է, գտնվում է հայ-ադրբեջանական շփման գծից մոտ 1 կմ հեռավորության վրա։
Անվան ստուգաբանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ըստ ավանդության լեզգիների հրոսակախմբերի հարձակման ժամանակ բոլորը փախչում և թաքնվում են, չի փախչում միայն քաջ ու հաղթանդամ Մովսես Աթաբեկյանը, որից և գյուղ կոչվում է Մովսես։ Մեկ այլ աղբյուրի համաձայն գյուղը հիմնադրել է Մովսես Աթաբեկյանը, ով կառուցել է առաջին տունը՝ այդպիսով դնելով ապագա բնակավայրի հիմքը։
Աշխարհագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տարածաշրջանի նախկին խորհրդային վարչական կենտրոն Բերդից գտնվում է 15 կիլոմետր հեռավորության վրա, հյուսիսարևելյան հատվածում, Խնձորուտի լեռնաշղթայի միմյանցից բավականին մոտ ձգվող երկու լեռնաբազուկների միջև, Մոսեսգետ գետի ցածրադիր ափին։
Կլիմա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կլիման մեղմ է, բարեխառն է, շրջակայքն անտառապատ։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մոսեսգեղը մատենագրության մեջ հիշատակվում է որպես Մոսես, Մովսեսգյուղ, Մովսես, Մովսեսգեղ, Մովսեսքենդ անվանումներով։
Գյուղը սկզբում հիմնված է եղել այժմյան հարավարևելյան բարձրության վրա, Ղարաբաղից եկած վերաբնակիչների կողմից։
Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ըստ Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքների՝ Մոսեսգյուղի մշտական բնակչությունը կազմել է 1748, առկա բնակչությունը՝ 1465 մարդ[2]։ Բնակիչները հայեր են, որոնց նախնիները եկել են Լեռնային Ղարաբաղից։
Մոսեսգյուղի բնակչության փոփոխությունը ժամանակի ընթացքում՝ ստորև.
Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բնակչությունը զբաղվում է անասնապահությամբ, խաղողագործությամբ և պտուղ-բանջարեղենի մշակությամբ։
Պատմամշակութային կառույցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գյուղից 3 կմ հարավ-արևելքում գտնվում է Սուրբ Գևորգ եկեղեցին (XIV-XVII դարեր), Հին Մոսես գյուղատեղին (XIV-XVII դարեր)։ Շրջակայքում կան եկեղեցու, մատուռի ավերակներ, խաչքարեր։
Հասարակական կառույցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ունի միջնակարգ դպրոց, (հիմնված 1852 թ), մշակույթի տուն, գրադարան, մսուր-մանկապարտեզ։
Կրոն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2010 թվականին Մոսեսգեղում ավարտվել է նոր Սուրբ Աստվածածին եկեղեցու կառուցումը[5]։
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Մովսեսգյուղ)
- Սուրբ Գևորգ եկեղեցի (Մովսեսգյուղ)
- Մովսեսգյուղի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Տավուշի մարզ)
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- «Տավուշ», Լավրենտի Միրզոյան, Երևան 2010
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (հայ.)
- ↑ 2011 թ Հայաստանի մարդահամարի արդյունքները
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 3,8 Հայաստանի Հանրապետության բնակավայրերի բառարան (հայ.) — Երևան: 2008. — էջ 140. — 184 p.
- ↑ ՀՀ 2001 թ. մարդահամարի արդյունքները (հայ.)
- ↑ «ԿՈՂՊԱԾ ԴՌՆԵՐՆ ՈՒ ՓԱՄՓՈՒՇՏԻ ՀԵՏՔԵՐՆ ԱՅՍՏԵՂ ԱՄԵՆՈՒՐ ԵՆ». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 30-ին. Վերցված է 2011 թ․ փետրվարի 20-ին.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Մովսես գյուղում շուրջօրյա հերթապահում են
- Մովսեսի մասին Հայաստանի համայնքների միության կայքում Արխիվացված 2011-08-20 Wayback Machine
- ՍԱՀՄԱՆԱՄԵՐՁ ՄՈՎՍԵՍՈՒՄ ՕԾՎԵՑ ՆՈՐԱԿԱՌՈՒՅՑ ԵԿԵՂԵՑԻՆ(չաշխատող հղում)
|