Չհագեցած ածխաջրածիններ

Չհագեցած ածխաջրածիններ, բաց շղթայով ածխաջրածիններ, որոնց մոլեկուլներում երկու հարևան ածխածնի ատոմների միջև կա կրկնակի կամ եռակի կապ։

Դասակարգում

Չհագեցած ածխաջրածինների դասին են կարգվում ալկենները^[1], ալկինները^[2], դիենները^[3] և նրանց պոլի-ածանցյալները։

Ալկեններ (էթիլենի շարք), ընդհանուր բանաձև՝ С_nН_2n, կապերի քանակը՝ մեկ կրկնակի կապ
Դիեններ (պրոպադիենի շարք), ընդհանուր բանաձև՝ С_nН_2n-2, կապերի քանակը՝ երկու կրկնակի կապ
Ալկիններ (ացետիլենի շարք), ընդհանուր բանաձև՝ С_nH_2n-2, կապերի քանակը՝ մեկ եռակի կապ

Իզոմերիա

Ինչպես հագեցած ածխաջրածիններին, այնպես էլ չհագեցածներին, բնորոշ է կառուցվածքային իզոմերիան։ Գոյություն ունեն նաև միջդասային իզոմերիաներ ալկենների և ցիկլոալկանների, ինչպես նաև ալկինների և դիենների միջև։

Ֆիզիկական հատկություններ

Հոմոլոգիական շարքերի առաջին մի քանի ներկայացուցիչները գազեր են, ավելի բարձր դասի միացությունները՝ հեղուկ, իսկ դրանից հետո՝ պինդ նյութեր են (գնալով նրանց հալման և եռման ջերմաստիճանները մեծանում են)։ Շատերին բնորոշ է ուժեղ սուր հոտ։

Քիմիական հատկություններ

Շատ ռեակցունակ են, տալիս են դեհիդրման, հիդրման, տեղակալման, օքսիդացման, պոլիմերման և այլ ռեակցիաներ։ Նրանք հեշտությամբ միացնում են բրոմը, հեշտ օքսիդացվում են կալիումի պերմանգանատի լուծույթով։

Ստացում

Կարող են ստացվել ալկանների դեհիդրման ճանապարհով։ Օրինակ՝ էթանից ստանում են էթիլեն, բութանից՝ բութադիեն։ Չհագեցած ածխաջրածինները առաջանում են նաև նավթի կրեկինգից։

Տես նաև

Ծանոթագրություններ

↑ http://goldbook.iupac.org/A00224.html Ալկեններ
↑ http://goldbook.iupac.org/A00236.html Ալկիններ
↑ http://goldbook.iupac.org/D01699.html Դիեններ

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 9, էջ 54)։

[1] ttp://goldbook.iupac.org/A00224.html Ալկեններ

[2] ttp://goldbook.iupac.org/A00236.html Ալկիններ

[3] ttp://goldbook.iupac.org/D01699.html Դիեններ

[1]

[2]

[3]