Պրոպին

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Պրոպին
Изображение химической структуры
Ընդհանուր տեղեկություններ
Դասական անվանակարգումպրոպին[1][2][3]
Ավանդական անվանումմեթիլացետիլեն
Քիմիական բանաձևC₃H₄
Ռացիոնալ բանաձևC3H4
Մոլային զանգված40,1 ± 0,1 զանգվածի ատոմական միավոր[4] գ/մոլ
Խտություն0,6925 գ/սմ³ գ/սմ³
Իոնիզացման էներգիա10,36 ± 0,01 Էլեկտրոն-վոլտ[4][5] կՋ/մոլ
Ջերմային հատկություններ
Հալման ջերմաստիճան−153 ± 1 ℉[4] և −102,7 °C[5] °C
Եռման ջերմաստիճան−10 ± 1 ℉[4] և −23,2 °C[5] °C
Բռնկման ջերմաստիճան–51 °C °C
Կրիտիկական ճնշում55,5 մթն.
Կրիտիկական խտություն0,2443 սմ³/մոլ
Գոյացան էնթալպիա−185,44 կՋ/մոլ կՋ/մոլ
Եռման էնթալպիա22,1 կՋ/մոլ կՋ/մոլ
Գոլորշու ճնշում5,2 ± 0,1 մթնոլորտ[4]
Քիմիական հատկություններ
Դիէլ. թափանց.3,218–27 °C
Օպտիկական հատկություններ
Բեկման ցուցիչ1,3863 (–40 °С)
Կառուցվածք
Դիպոլ մոմենտ0,784
Դասակարգում
CAS համար74-99-7
PubChem6335
EINECS համար200-828-4
SMILESCC#C
ЕС200-828-4
RTECSUK4250000
ChEBI6095
Թունավորություն
Թունավորությունմահացու թունավոր է ինհալյացիոն ներմուծման դեպքում
IDLH2788 ± 1 mg/m³[4]
R-արժեքներR11, R37, R43
S-արժեքներS16, S36, S37, S38
H-արժեքներH220, H280, H335
P-արժեքներP210, P261, P410, P403
Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա)

Պրոպին (մեթիլացետիլեն), C3H4 քիմիական բանաձևով ալկին, նորմալ պայմաններում տհաճ հոտով հեշտ բռնկվող անգույն գազ է։ Օգտագործվում է հրթիռների վառելիքի մեջ։

Ստացում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արդյունաբերությունում պրոպին ստանում են մագնեզիումի կարբիդի հիդրոլիզից[1]

Mg2C3 + 4 H2O = C3H4 + 2 Mg(OH)2

Պրոպին հնարավոր է նաև ստանալ կալիումի հիդրօքսիդի սպիրտային լուծույթով 1,2-դիբրոմպրոպանի CH3CHBr—CH2Br դիդեհիդրոհալոգենացումից։

Քիմիական հատկություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պրոպինին բնորոշ են ալկինների բնութագրական ռեակցիաները։ Պրոպինը հեշտությամբ տալիս է միացման ռեակցիաներ։ Պրոպինը հեշտությամբ հիդրատացվում է սնդիկի աղերի ներկայությամբ (Կուչերովի ռեակցիա) և արդյունքում առաջանում է ացետոն։

Պրոպինին բնորոշ են նաև թթվային հատկություններ, օրինակ՝ Ag(I) և Cu(I) աղերի ամոնիակային լուծույթներով անցկացնելիս առաջանում են ացետիլենիդներ[1]։

Սիլիկատների ներկայությամբ պրոպինը կարող է իզոմերվել ալլենի։

Կոնցենտրիկ ծծմբական թթվի ազդեցությամբ պրոպինը տրիմերվում է՝ առաջացնելով 1,3,5-տրիմեթիլբենզոլ։

2Н(СН3) → С6Н3(СН3)3

Ուլտրամանուշակագույն ճառագայթներով ճառագայթելու դեպքում պրոպինը ենթարկվում է պոլիմերման[1]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 , ISBN 5-85270-008-8։
  2. Sigma-Aldrich. «Propyne 98%». Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ ապրիլի 17-ին. Վերցված է 2013 թ․ ապրիլի 9-ին.
  3. Dean J. A., ISBN 0-07-016384-7։
  4. 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 http://www.cdc.gov/niosh/npg/npgd0392.html
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 David R. Lide, Jr. Basic laboratory and industrial chemicals: A CRC quick reference handbookCRC Press, 1993. — ISBN 978-0-8493-4498-5

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]