Ուիլյամ Վիքրի

Ուիլյամ Վիքրի; անգլ.՝ William Vickre
Ծնվել է	հունիսի 21, 1914[…]; Վիկտորիա, Կանադա
Մահացել է	հոկտեմբերի 11, 1996[…] (82 տարեկան); Harrison, Վեստչեստեր շրջան, Նյու Յորք, ԱՄՆ կամ Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ
Բնակության վայր(եր)	Նյու Յորք
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ և Կանադա
Մասնագիտություն	տնտեսագետ և հետազոտող
Հաստատություն(ներ)	Կոլումբիայի համալսարան
Գործունեության ոլորտ	տնտեսագիտություն
Պաշտոն(ներ)	ընկերության նախագահ
Անդամակցություն	Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա և Տնտեսաչափական ընկերություն
Ալմա մատեր	Կոլումբիայի համալսարան (1947), Եյլի համալսարան (1935), Եյլի քոլեջ և Ֆիլիպսի ակադեմիա
Տիրապետում է լեզուներին	անգլերեն
Գիտական ղեկավար	Carl Shoup? և Robert M. Haig?
Եղել է գիտական ղեկավար	David Colander?, Jacques H. Drèze? և Seymour Sacks?
Ազդվել է	Ռոբերտ Մյուրեյ Հեյգ ; Հարոլդ Հոթելինգ ; Ջոն Մեյնարդ Քեյնս
Ազդել է	Ժակ Դրեզ ; Հարվի Լևին ; Լին Թուրջեն
Պարգևներ	Գուգենհայմի կրթաթոշակ Տնտեսագիտության բնագավառում Նոբելյան մրցանակ Ամերիկյան տնտեսական միության իսկական անդամ և Էկոնոմետրիկ միության անդամ

Ուիլյամ Վիքրի (անգլ.՝ William Spencer Vickrey, հունիսի 21, 1914(1914-06-21)^[1]^[2]^[3]^[…], Վիկտորիա, Կանադա - հոկտեմբերի 11, 1996(1996-10-11)^[1]^[2]^[3]^[…], Harrison, Վեստչեստեր շրջան, Նյու Յորք, ԱՄՆ և Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ), ամերիկացի ականավոր տնտեսագետ, Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր՝ ասիմետրիկ տեղեկատվության ստացման ժամանակ խթանների տեսության բնագավառում կատարած մշակումների համար^[10] (1996)։ ԱՄՆ գիտությունների ազգային ակադեմիայի անդամ էր (1996)^[11]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ավարտել է Յեյլի համալսարանը։ 1947 թվականին Կոլումբիայի համալսարանում ստացել է դոկտորի աստիճան։ Աշխատել է տարբեր պետական հաստատություններում, այդ թվում՝ Գանձապետարանում։ 1958 թվականին դարձել է Կոլումբիայի համալսարանի պրոֆեսոր, իսկ 1964 թվականին՝ նույն համալսարանի տնտեսագիտական ֆակուլտետի դեկանը։

Խորհրդատվություններ է կատարել պետական կազմակերպություններին, 1973-1977 թվականներին եղել է Տնտեսագիտական հետազոտությունների ազգային բյուրոյի տնօրենը։ 1979 թվականից՝ Կոլումբիայի համալսարանի պատվավոր պրոֆեսոր։

Վիքրին մահացել է Հարիսոնում (Նյու Յորք նահանգ) 1996 թվականի հոկտեմբերի 11-ին՝ մի քանի ամիս անց այն բանից հետո, երբ հայտարարվեց նրան Նոբելյան մրցանակ շնորհելու մասին։

Գիտական նվաճումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ուիլյամ Վիքրին ուսումնասիրության առարկա է դարձրել այն հարցը, թե ինչպես կարող են վարչա-կառավարման որոշումներ ընդունվել ասիմետրիկ, ոչ լրիվ տեղեկատվության հիման վրա։ Ուսումնասիրություններ է կատարել հարկման տեսության ոլորտում։ 1940-ական թվականներին նրա իրականացրած հետազոտությունները ժխտել են եկամուտների տարբերությունը հարկերի հաշվին հավասարեցնելու՝ լայն տարածում գտած տեսությունը։ Գիտնականը բազմիցս հայտարարել է, որ իր աշխատանքների գլխավոր նպատակն է՝ գտնել հարկման առավել օպտիմալ մակարդակը, որը ոչ միայն չի ընկճի մարդկանց աշխատելու ձգտումը, այլև, ընդհակառակը, կխթանի այդ ձգտումը։ Վիքրին կտրուկ կերպով ընդդիմացել է քաղաքական գործիչների՝ բյուջեն հավասարակշռելու անդիմադրելի տենչին. նա պնդել է, որ հարկավոր է ձգտել ոչ թե բյուջեի հավասարակշռման, այլ՝ աշխատանքի շուկայի հավասարակշռման։ Այդ մոտեցումով է առաջնորդվել գեներալ Դուգլաս Մաքարթուրի ենթակայությամբ աշխատելու ընթացքում և օգնել է նրան արմատական բարեփոխումներ իրականացնելու Ճապոնիայում^[12]։

Անվանի տնտեսագետը, նորարարական մեթոդներով ու գաղափարներով զինված, իր աշխատություններում խորությամբ ուսումնասիրել է նաև գնագոյացման, ռեսուրսների բաշխման, տնտեսական խթանների կիրառման ոլորտների բազմաթիվ հիմնահարցեր։ Նա դարձել է «Վիքրիի աճուրդների» մոդելի ստեղծողը^[13]՝ աճուրդների դինամիկան պարզաբանելու նպատակով այդ բնագավառում առաջին անգամ կիրառելով խաղերի տեսության գործիքակազմը^[13]։

Վիքրիի տնտեսագիտական փիլիսոփայության վրա որոշակի ազդեցություն են գործել Ջոն Մեյնարդ Քեյնսը և Հենրի Ջորջը^[14], որոնց ուսումնասիրություններն արժանացել են նրա բարձր գնահատականին։ Մինչդեռ Չիկագոյի տնտեսագիտական դպրոցը սուր քննադատության է ենթարկվել նրա կողմից։

Վիքրին՝ լինելով Կոլումբիայի համալսարանի երկարամյա պրոֆեսոր, դասախոս, ունեցել է շնորհալի սաներ, ովքեր հետագայում դարձել են անվանի տնտեսագետներ։ Վերջիններիս շարքում են Ժակ Դրեզը, Հարվի Լևինը^[15],, Լին Թուրջոնը^[16]։

Աշխատությունների ընտրանի[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Agenda for progressive taxation (1947, 1971)
Metastatics and macroeconomics (1964)
Public economics (1994, 1997)
"Counterspeculation, Auctions, and Competitive Sealed Tenders", Journal of Finance, 1961. The paper originated auction theory, a subfield of game theory.
«Fifteen Fatal Fallacies of Financial Fundamentalism: A Disquisition on Demand Side Economics». 1996 թ․ հոկտեմբերի 5.
Arrow, Kenneth Joseph; Arnott, Richard J.; Atkinson, Anthony A.; Drèze, Jacques, eds. (1997). Public Economics: Selected Papers by William Vickrey. Cambridge, UK: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-59763-0.
Warner, Aaron W.; Forstater, Mathew; Rosen, Sumner M., eds. (2000). Commitment to Full Employment: The Economics and Social Policy of William S. Vickrey. Armonk, N.Y: M.E. Sharpe. ISBN 978-0-7656-0633-4.
Pavlina R. Tcherneva; Forstater, Mathew (2004). Full Employment and Price Stability: The Macroeconomic Vision of William S. Vickrey. Edward Elgar Publishing. ISBN 978-1-84376-409-0.{{cite book}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Edward L. Lach, Jr. Vickrey, William S. (21 June 1914–11 October 1996), Nobel Prize-winning economist // American National Biography Online / S. Ware — [New York]: Oxford University Press, 2017. — ISSN 1470-6229 — doi:10.1093/ANB/9780198606697.ARTICLE.1401103
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Սոլոմոն Գուգենհայմի թանգարան — 1937.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
↑ Nobel Prizes and Canada — 2009.
↑ ^5,0 ^5,1 https://www.econometricsociety.org/society/organization-and-governance/fellows/memoriam
↑ Identifiants et Référentiels (ֆր.) — ABES, 2011.
↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
↑ Guggenheim Fellows-ի տվյալների բազա
↑ The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1996 — Nobel Foundation.
↑ «Winners of the Nobel Prize for Economics». Encyclopædia Britannica. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 13-ին.(անգլ.)
↑ William S. Vickrey (անգլ.)
↑ Gaffney, Mason. The corruption of economics. London: Shepheard-Walwyn in association with Centre for Incentive Taxation, 2006 http://masongaffney.org/publications/K1Neo-classical_Stratagem.CV.pdf
↑ ^13,0 ^13,1 Vickrey, 1961
↑ Turgeon, Lynn. Bastard Keynesianism : the evolution of economic thinking and policymaking since World War II. Westport, Conn: Praeger, 1997
↑ Harvey J. Levin
↑ Lynn Turgeon

Գրականություն Ուիլյամ Վիքրիի և նրա ուսումնասիրությունների մասին[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

William Vickrey; Contributions to Public Policy: Richard Arnott: http://fmwww.bc.edu/ec-p/wp387.pdf%7Cdate=October(չաշխատող հղում) 1997
Richard Arnott; Anthony B. Atkinson; Kenneth Arrow; Jacques H. Drèze, eds. (1994). Public Economics; Selected Papers by William Vickrey. Cambridge University Press.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պարգևներ
Նախորդող: Robert E. Lucas Jr.	Laureate of the Nobel Memorial Prize in Economics 1996 Պաշտոնավարել են նաև՝ James A. Mirrlees	Հաջորդող: Robert C. Merton

[_b56369663935c7b0-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Edward L. Lach, Jr. Vickrey, William S. (21 June 1914–11 October 1996), Nobel Prize-winning economist // American National Biography Online / S. Ware — [New York]: Oxford University Press, 2017. — ISSN 1470-6229 — doi:10.1093/ANB/9780198606697.ARTICLE.1401103

[_8fc3c33f13bafd3f-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Սոլոմոն Գուգենհայմի թանգարան — 1937.

[_b5a406cf6e286f7f-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)

[_87f97aca7baf2a70-4] Nobel Prizes and Canada — 2009.

[_d18495377720cee7-5] 5,0 ^5,1 https://www.econometricsociety.org/society/organization-and-governance/fellows/memoriam

[_35de1abd2950a173-6] Identifiants et Référentiels (ֆր.) — ABES, 2011.

[_e7da10e48c0be6e1-7] Mathematics Genealogy Project — 1997.

[_3deecdf550c937ef-8] Guggenheim Fellows-ի տվյալների բազա

[_1664e700f93ae732-9] The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 1996 — Nobel Foundation.

[10] «Winners of the Nobel Prize for Economics». Encyclopædia Britannica. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 13-ին.(անգլ.)

[NAS-11] William S. Vickrey (անգլ.)

[12] Gaffney, Mason. The corruption of economics. London: Shepheard-Walwyn in association with Centre for Incentive Taxation, 2006 http://masongaffney.org/publications/K1Neo-classical_Stratagem.CV.pdf

[auction-13] 13,0 ^13,1 Vickrey, 1961

[14] Turgeon, Lynn. Bastard Keynesianism : the evolution of economic thinking and policymaking since World War II. Westport, Conn: Praeger, 1997

[15] Harvey J. Levin

[16] Lynn Turgeon

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]