Լեդա (արբանյակ)

; Լեդա; (Յուպիտեր XIII)
Հիմնական տվյալներ
Հայտնաբերվել է	11 սեպտեմբեր 1974 թ. (Չառլզ Կովալի կողմից)
Բացարձակ մեծություն (H)	20,2
Հեռավորությունը Յուպիտեր	11 160 000 կմ
Ուղեծրային տվյալներ
Էքսցենտրիսիտետ	0,16
Սիդերիկ պարբերություն	240,92 օր (0,654 տարի)
Ուղեծրային արագություն	3,4 կմ/վ
Թեքվածություն	27,46° (խավարածրի հարթության նկատմամբ); 29,01° (Յուպիտերի հասարակածի նկատմամբ)
Ֆիզիկական հատկանիշներ
Շառավիղ	10 կմ
Մակերևույթի մակերես	~1250 կմ2
Ծավալ	~4200 կմ3
Զանգված	1,1×1016 կգ
Միջին խտություն	2,6 գ/սմ3 (ենթադրություն)
Հասարակածային մակերևութային ձգողություն	~0,0073 մ/վ²
2-րդ տիեզերական արագություն	~0,012 կմ/վ
Պտույտի պարբերություն	Սինքրոն
Ալբեդո	0,04 (ենթադրություն)
Մթնոլորտային տվյալներ
Մթնոլորտի ջերմաստիճան	-149oC (124 K)

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Լեդա (այլ կիրառումներ)

Լեդա (հուն․՝ Λήδα), Յուպիտերի ուղիղ շարժմամբ անկանոն արբանյակներից է։ Նույնպես գրանցված է որպես Յուպիտեր XIII: Հայտնաբերվել է 1974 թվականին Չառլզ Կովալի կողմից Պալոմարյան աստղադիտարանում։ Հայտնաբերումը կատարվել է սեպտեմբերի 14-ին, դրան նախորդող երեք գիշերների լուսանկարների վերլուծության շնորհիվ, բոլոր երեքի վրա Լեդան դիտարկվում է^[1]^[4]։

Անվանվել է հունական դիցաբանության աստված Զևսի սիրուհու Լեդայի պատվին^[5], ում նա այցելել էր կարապի տեսքով։ Կովալը առաջարկել է ՄԱՄ-ին այս անունը 1975 թվականին^[6]։

Լեդան պատկանում է Հիմալիայի խմբին, որի կազմի մեջ են մտնում հինգ արբանյակներ, որոնք պտտվում են Յուպիտերի շուրջ 11-ից 13 միլիոն կմ հեռավորության վրա, և ունեն մոտավորապես 27,5° ուղեծրի թեքում^[3]։ Այս ուղեծրի էլեմենտները տրվում են 2000 թվականի հունվարի դրությամբ, սակայն դրանք փոփոխվում են Արեգակի և այլ մոլորակների հետ փոխազդեցության արդյունքում։

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Յուպիտերի արբանյակներ

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 Kowal, C. T.; Aksnes, K.; Marsden, B. G.; Roemer, E. (1974). «Thirteenth satellite of Jupiter». Astronomical Journal. 80: 460–464. Bibcode:1975AJ.....80..460K. doi:10.1086/111766.
↑ Calvin J. Hamilton (1997–2009). «Leda Statistics». Views of the Solar System. Վերցված է 2007 թ․ հոկտեմբերի 1-ին.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Jacobson, R. A. (2000). «The orbits of outer Jovian satellites» (PDF). Astronomical Journal. 120 (5): 2679. Bibcode:2000AJ....120.2679J. doi:10.1086/316817.
↑ Brian G. Marsden (1974 թ․ սեպտեմբերի 20). «IAUC 2702: Probable New Satellite of Jupiter». International Astronomical Union.
↑ Leda and the Swan
↑ Marsden, Brian G. (1975 թ․ հոկտեմբերի 7). «Satellites of Jupiter». International Astronomical Union.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

[Kowal_1974-1] 1,0 ^1,1 Kowal, C. T.; Aksnes, K.; Marsden, B. G.; Roemer, E. (1974). «Thirteenth satellite of Jupiter». Astronomical Journal. 80: 460–464. Bibcode:1975AJ.....80..460K. doi:10.1086/111766.

[magnitude-2] Calvin J. Hamilton (1997–2009). «Leda Statistics». Views of the Solar System. Վերցված է 2007 թ․ հոկտեմբերի 1-ին.

[Jacobson_2000-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Jacobson, R. A. (2000). «The orbits of outer Jovian satellites» (PDF). Astronomical Journal. 120 (5): 2679. Bibcode:2000AJ....120.2679J. doi:10.1086/316817.

[IAUC_2702-4] Brian G. Marsden (1974 թ․ սեպտեմբերի 20). «IAUC 2702: Probable New Satellite of Jupiter». International Astronomical Union.

[5] Leda and the Swan

[IAUC_2846-6] Marsden, Brian G. (1975 թ․ հոկտեմբերի 7). «Satellites of Jupiter». International Astronomical Union.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]