Էվկլադե (արբանյակ)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Logo stars (green).png
Invisible.png
Invisible.png
Invisible.png
Էվկլադե
(Յուպիտեր XLVII)
Eukelade
Հիմնական տվյալներ
Հայտնաբերվել է5 փետրվար 2003[1] թ. (Սքոթ Շեփարդի կողմից)
Բացարձակ մեծություն (H)22,6[2]
Հեռավորությունը Յուպիտեր23 484 000 կմ[2]
Ուղեծրային տվյալներ
Էքսցենտրիսիտետ0,2829[2]
Սիդերիկ պարբերություն735,2 օր[2]
Թեքվածություն164° (խավարածրի հարթության նկատմամբ)
165° (Յուպիտերի հասարակածի նկատմամբ)[2]
Ֆիզիկական հատկանիշներ
Շառավիղ~2 կմ (ենթադրված)
Միջին խտություն2,6 գ/սմ3 (ենթադրված)
Ալբեդո0,04 (ենթադրություն)
Մթնոլորտային տվյալներ

Էվկլադե (հուն․՝ Εὐκελάδη), Յուպիտերի անկանոն բնական արբանյակներից է, ունի հակադարձ շարժում։ Հայտնաբերվել է Հավայան համալսարանի աստղագետների խմբի կողմից, որը ղեկավարում են Սքոթ Շեփարդը և Դևիդ Ջուիտը, հայտնաբերման մասին հայտնվել է 2003 թվականին, սկզբում արբանյակը ստացել է S/2003 J 1 ժամանակավոր անվանումը[1][3][4]։

Էվկլադեն ունի մոտ 4 կմ տրամագիծ, և պտտվում է Յուպիտերի շուրջ միջինում 23 484 000 միլիոն կմ հեռավորության վրա, 735,2 օրվա ընթացքում[1][2]։ Արբանյակի ուղեծրի թեքումը կազմում է 164° խավարածրի հարթության նկատմամբ (165° Յուպիտերի հասարակածի նկատմամբ), իսկ էքսցենտրիսիտետը 0,2829 է[1][2]։

Էվկլադեն պատկանում է Կարմեի խմբին, որի արբանյակները ունեն հակադարձ շարժում, հեռավորությունը մոլորակից ընկնում է 23 - 24 գիգամետր միջակայքում, իսկ ուղեծրի թեքումը մոտ 165° է։

Արբանյակի անունը տրվել է 2005 թվականի մարտին, այն անվանվել է որոշ աղբյուրների համաձայն Հունական դիցաբանության մուսա Էվկլադեի անունով[5][6]։

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 MPEC 2003-E11: S/2003 J 1, 2003 J 2, 2003 J 3, 2003 J 4, 2003 J 5, 2003 J 6, 2003 J 7 2003 March 4 (discovery and ephemeris)
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 Scott S. Sheppard's Moons of Jupiter page on Carnegie Science website
  3. IAUC 8087: Satellites of Jupiter Archived 2020-04-04 at the Wayback Machine. 2003 March 4 (discovery)
  4. MPEC 2003-E29: S/2003 J 9, 2003 J 10, 2003 J 11, 2003 J 12; S/2003 J 1, 2003 J 6 2003 April 3 (revised ephemeris)
  5. IAUC 8502: Satellites of Jupiter Archived 2020-04-15 at the Wayback Machine. 2005 March 30 (naming the moon)
  6. Scholies d’Hésiode Archived 2006-12-06 at the Wayback Machine. (in Greek and French, translation by Michel Tichit), EducNet MusAgora: Les Muses dans la littérature grecque ancienne Archived 2007-08-27 at the Wayback Machine.