Էուֆեմե (արբանյակ)

; Էուֆեմե; (Յուպիտեր LX); Eupheme
Հիմնական տվյալներ
Հայտնաբերվել է	5 փետրվար 2003 թ. (Սքոթ Շեփարդի կողմից)
Բացարձակ մեծություն (H)	23,4
Հեռավորությունը Յուպիտեր	21 199 710 կմ
Ուղեծրային տվյալներ
Էքսցենտրիսիտետ	0,253
Սիդերիկ պարբերություն	627,8 օր
Թեքվածություն	148° (խավարածրի հարթության նկատմամբ); 146° (Յուպիտերի հասարակածի նկատմամբ)
Ֆիզիկական հատկանիշներ
Շառավիղ	~1 կմ (ենթադրված)
Միջին խտություն	2,6 գ/սմ3 (ենթադրված)
Ալբեդո	0,04 (ենթադրություն)
Մթնոլորտային տվյալներ

Էուֆեմե (հուն․՝ Ευφήμη), կամ Յուպիտեր LX, Յուպիտերի անկանոն բնական արբանյակներից է, ունի հակադարձ շարժում։ Հայտնաբերվել է Սքոթ Շեփարդի ղեկավարած խմբի կողմից, հայտնաբերման մասին հայտարարվել է 2003 թվականին, սկզբում արբանյակը ստացել է S/2003 J 3 ժամանակավոր անվանումը^[1]^[3]։ Հայտնաբերումից հետո արբանյակը չէր դիտարկվել և համարվում էր կորսված^[4]^[5]^[6]^[7], սակայն այն վերահայտնաբերվեց 2017 թվականին^[8]։

Էուֆեմեն ունի մոտ 2 կմ տրամագիծ, և պտտվում է Յուպիտերի շուրջ միջինում 21 199 710 միլիոն կմ հեռավորության վրա, 627,8 օրվա ընթացքում^[1]^[2]։ Արբանյակի ուղեծրի թեքումը կազմում է 148° խավարածրի հարթության նկատմամբ (146° Յուպիտերի հասարակածի նկատմամբ), իսկ էքսցենտրիսիտետը 0,253 է^[1]^[2]։

Էուֆեմեն պատկանում է Անանկեի խմբին, որի արբանյակները ունեն հակադարձ շարժում, հեռավորությունը մոլորակից ընկնում է 19,3 - 22,7 գիգամետր միջակայքում, իսկ ուղեծրի թեքումը մոտ 150° է^[9]։

Արբանյակի անունը տրվել է 2019 թվականին, այն անվանվել է Հունական դիցաբանության ոգի Էուֆեմեի անունով. Հեփեստոսի և Ագլայայի դուստրը և Զևսի թոռնուհին^[10]^[11]։

Տես նաև

Յուպիտերի արբանյակներ

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 Daniel W. E. Green (2003 թ․ մարտի 4). «IAUC 8087: Satellites of Jupiter». International Astronomical Union.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 Sheppard, Scott S. «Jupiter's Moons». carnegiescience.edu. sites.google.com. Վերցված է 2018 թ․ հուլիսի 18-ին.
↑ MPEC 2003-E11: S/2003 J 1, 2003 J 2, 2003 J 3, 2003 J 4, 2003 J 5, 2003 J 6, 2003 J 7 March 4, 2003 (discovery and ephemeris)
↑ Beatty, Kelly (2012 թ․ ապրիլի 4). «Outer-Planet Moons Found — and Lost». www.skyandtelescope.com. Sky & Telescope. Վերցված է 2017 թ․ հունիսի 27-ին.
↑ Brozović, Marina; Jacobson, Robert A. (2017 թ․ մարտի 9). «The Orbits of Jupiter's Irregular Satellites». The Astronomical Journal. 153 (4): 147. Bibcode:2017AJ....153..147B. doi:10.3847/1538-3881/aa5e4d.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ չպիտակված ազատ DOI (link)
↑ Jacobson, B.; Brozović, M.; Gladman, B.; Alexandersen, M.; Nicholson, P. D.; Veillet, C. (2012 թ․ սեպտեմբերի 28). «Irregular Satellites of the Outer Planets: Orbital Uncertainties and Astrometric Recoveries in 2009–2011». The Astronomical Journal. 144 (5): 132. Bibcode:2012AJ....144..132J. doi:10.1088/0004-6256/144/5/132.
↑ Sheppard, Scott S. (2017). «New Moons of Jupiter Announced in 2017». home.dtm.ciw.edu. Արխիվացված է օրիգինալից 2017-06-10-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունիսի 27-ին. «We likely have all of the lost moons in our new observations from 2017, but to link them back to the remaining lost 2003 objects requires more observations a year later to confirm the linkages, which will not happen until early 2018. ... There are likely a few more new moons as well in our 2017 observations, but we need to reobserve them in 2018 to determine which of the discoveries are new and which are lost 2003 moons.»
↑ Sheppard, Scott S. (2017). «Jupiter's Known Satellites». home.dtm.ciw.edu. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ մարտի 18-ին. Վերցված է 2017 թ․ օգոստոսի 10-ին.
↑ Scott S. Sheppard, David C. Jewitt, Carolyn Porco; Jupiter's Outer Satellites and Trojans Արխիվացված 2007-06-14 Wayback Machine, in Jupiter: The Planet, Satellites and Magnetosphere, edited by Fran Bagenal, Timothy E. Dowling, William B. McKinnon, Cambridge Planetary Science, Vol. 1, Cambridge, UK: Cambridge University Press, 0-521-81808-7, 2004, pp. 263-280
↑ «Naming Contest for Newly-discovered Moons of Jupiter». www.iau.org. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 27-ին.
↑ «Public Contest Successfully Finds Names For Jupiter's New Moons». www.iau.org. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 27-ին.

[discovery-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 Daniel W. E. Green (2003 թ․ մարտի 4). «IAUC 8087: Satellites of Jupiter». International Astronomical Union.

[ScottSS-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 Sheppard, Scott S. «Jupiter's Moons». carnegiescience.edu. sites.google.com. Վերցված է 2018 թ․ հուլիսի 18-ին.

[3] MPEC 2003-E11: S/2003 J 1, 2003 J 2, 2003 J 3, 2003 J 4, 2003 J 5, 2003 J 6, 2003 J 7 March 4, 2003 (discovery and ephemeris)

[4] Beatty, Kelly (2012 թ․ ապրիլի 4). «Outer-Planet Moons Found — and Lost». www.skyandtelescope.com. Sky & Telescope. Վերցված է 2017 թ․ հունիսի 27-ին.

[Jacobson-5] Brozović, Marina; Jacobson, Robert A. (2017 թ․ մարտի 9). «The Orbits of Jupiter's Irregular Satellites». The Astronomical Journal. 153 (4): 147. Bibcode:2017AJ....153..147B. doi:10.3847/1538-3881/aa5e4d.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ չպիտակված ազատ DOI (link)

[6] Jacobson, B.; Brozović, M.; Gladman, B.; Alexandersen, M.; Nicholson, P. D.; Veillet, C. (2012 թ․ սեպտեմբերի 28). «Irregular Satellites of the Outer Planets: Orbital Uncertainties and Astrometric Recoveries in 2009–2011». The Astronomical Journal. 144 (5): 132. Bibcode:2012AJ....144..132J. doi:10.1088/0004-6256/144/5/132.

[7] Sheppard, Scott S. (2017). «New Moons of Jupiter Announced in 2017». home.dtm.ciw.edu. Արխիվացված է օրիգինալից 2017-06-10-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունիսի 27-ին. «We likely have all of the lost moons in our new observations from 2017, but to link them back to the remaining lost 2003 objects requires more observations a year later to confirm the linkages, which will not happen until early 2018. ... There are likely a few more new moons as well in our 2017 observations, but we need to reobserve them in 2018 to determine which of the discoveries are new and which are lost 2003 moons.»

[8] Sheppard, Scott S. (2017). «Jupiter's Known Satellites». home.dtm.ciw.edu. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ մարտի 18-ին. Վերցված է 2017 թ․ օգոստոսի 10-ին.

[SheppardJewittPorco2004-9] Scott S. Sheppard, David C. Jewitt, Carolyn Porco; Jupiter's Outer Satellites and Trojans Արխիվացված 2007-06-14 Wayback Machine, in Jupiter: The Planet, Satellites and Magnetosphere, edited by Fran Bagenal, Timothy E. Dowling, William B. McKinnon, Cambridge Planetary Science, Vol. 1, Cambridge, UK: Cambridge University Press, 0-521-81808-7, 2004, pp. 263-280

[10] «Naming Contest for Newly-discovered Moons of Jupiter». www.iau.org. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 27-ին.

[11] «Public Contest Successfully Finds Names For Jupiter's New Moons». www.iau.org. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 27-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]