Jump to content

Չարլզ III (Մեծ Բրիտանիայի թագավոր)

Փոխել հղումները
Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Չարլզ III
Charles III
Դիմանկար
Ծնվել էնոյեմբերի 14, 1948(1948-11-14)[1][2][3][…] (76 տարեկան)
ԾննդավայրՎեստմինստեր, Մեծ Լոնդոն, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն[4]
Քաղաքացիություն Միացյալ Թագավորություն
Մայրենի լեզուբրիտանական անգլերեն
ԿրոնԱնգլիկան եկեղեցի
ԿրթությունԱբերիստուիտի համալսարան (հունիս 1969)[4], Թրինիթի քոլեջ (հունիսի 23, 1970)[4], Քրանուելի ՌՕՈւ թագավորական քոլեջ (սեպտեմբեր 1971)[4], Hill House International Junior School?[4], Cheam School?[4], Գորդոնսթաուն (հուլիս 1967)[4], Timbertop? (1966)[4], Hill House School? (1957)[4] և Բրիտանիայի թագավորական նավատոմի քոլեջ[4]
Մասնագիտությունգրող, պոլո խաղացող, ձեռնարկատեր, ուղղաթիռի օդաչու, մանկագիր, ազնվական, քաղաքական գործիչ, բարեգործ և բնապահպան
ԱմուսինՔամիլա Պարկեր[5][6][4]
Ծնողներհայր՝ Արքայազն Ֆիլիպ[5][6][4], մայր՝ Եղիսաբեթ II[5][6][4]
Զբաղեցրած պաշտոններՄիացյալ Թագավորության միապետ
Պարգևներ և
մրցանակներ
ԱնդամությունԲրիտանական թագավորական ընտանիք[17], Թագավորական գրական ընկերություն, Բարոյական և քաղաքական գիտությունների ակադեմիա, Սպիտակների ակումբ և Լոնդոնի թագավորական ընկերություն[13]
ԵրեխաներՈւիլյամ, Քեմբրիջի դուքս[2][5][6][…] և Ուելսի արքայազն Հարրի[2][5][6][…]
Կայքroyal.uk/the-king
 Charles III of the United Kingdom Վիքիպահեստում

Չարլզ III (անգլ.՝ Charles III), լրիվ անունը՝ Չարլզ Ֆիլիպ Արթուր Ջորջ (անգլ.՝ Charles Philip Arthur George, նոյեմբերի 14, 1948(1948-11-14)[1][2][3][…], Վեստմինստեր, Մեծ Լոնդոն, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն[4]), 2022 թվականի սեպտեմբերի 8-ից Միացյալ Թագավորության թագավոր։

Մեծ Բրիտանիայի զինված ուժերի գերագույն գլխավոր հրամանատար, Անգլիայի եկեղեցու գերագույն կառավարիչ և Ազգերի համագործակցության ղեկավար։ Գործող միապետ տասնչորս անկախ պետություններում՝ Ավստրալիա, Անտիգուա և Բարբուդա, Բահամյան կղզիներ, Բելիզ, Գրենադա, Կանադա, Նոր Զելանդիա, Պապուա Նոր Գվինեա, Սենթ Վինսենթ և Գրենադիններ, Սենթ Քիթս և Նևիս, Սենթ Լյուսիա, Սողոմոնի կղզիներ, Տուվալու և Ճամայկա։

Եղիսաբեթ II թագուհու և Էդինբուրգի դուքս Ֆիլիպի որդին։ Նա 1958 թվականին նշանակվեց Ուելսի արքայազն, իսկ 1969 թվականին նրա գործունեությունը անցկացվեց։ Նա կրթություն է ստացել Չեմ և Գորդոնսթուն դպրոցներում (ինչպես նրա հայրը՝ արքայազն Ֆիլիպը, Էդինբուրգի դուքսը), իսկ ավելի ուշ վեց ամիս անցկացրել է Ջիլոնգ Գրամար դպրոցի Թիմբերտոպ համալսարանում։ Ավստրալիայի Վիկտորիայում։ Քեմբրիջի համալսարանից արվեստի բակալավրի կոչում ստանալուց հետո Չարլզը հինգ տարի ծառայել է բրիտանական ռազմաօդային ուժերում և նավատորմում՝ սկսած 1971 թվականից։ 1981 թվականին նա ամուսնացել է լեդի Դիանա Սպենսերի հետ, որից ունի երկու որդի՝ Ուիլյամը և Հարրին։ Զույգը ամուսնալուծվել է 1996 թվականին, այն բանից հետո, երբ նրանցից յուրաքանչյուրը ներգրավվել է լավ հրապարակված արտաամուսնական կապերի մեջ։ Հաջորդ տարի Դիանան մահացավ ավտովթարից։ 2005 թվականին Չարլզն ամուսնացավ իր երկարամյա զուգընկերոջ՝ Քամիլա Պարկերի հետ։

Որպես ժառանգորդ՝ Չարլզը իր մոր անունից ստանձնել է պաշտոնական պարտականություններ և պարտավորություններ։ Նա հիմնադրել է The Prince's Trust երիտասարդական բարեգործական կազմակերպությունը 1976 թվականին, հովանավորում է Prince's Charities-ը և հանդիսանում է ավելի քան 400 այլ բարեգործական կազմակերպությունների և կազմակերպությունների հովանավոր, նախագահ կամ անդամ։ Նա հանդես է եկել պատմական շենքերի պահպանման և հասարակության մեջ ճարտարապետության կարևորության օգտին. Այդ ճանապարհով Չարլզը ստեղծեց փորձարարական նոր քաղաք Փաունդբերին։ Բնապահպան Չարլզը աջակցում էր օրգանական գյուղատնտեսությանը և գործողություններին՝ կանխելու կլիմայի փոփոխությունը Կորնուոլի դքսության կալվածքների կառավարիչ աշխատելու ընթացքում՝ արժանանալով նրան մրցանակների և ճանաչման, ինչպես նաև քննադատության; նա նաև գենետիկորեն ձևափոխված սննդի ընդունման ականավոր քննադատ է, մինչդեռ հոմեոպաթիայի և այլ այլընտրանքային բժշկության նկատմամբ նրա աջակցությունը քննադատության է ենթարկվել։ Նա հրապարակել է իր տեսակետները՝ հեղինակելով կամ համահեղինակելով ավելի քան 20 գրքեր։

Մեծ Բրիտանիայի պատմության մեջ եղել է ամենաերկար կառավարող Ուելսի արքայազնը և գահաժառանգը (1958-2022), ինչի կապակցությամբ կյանքի մեծ մասը հայտնի է եղել որպես արքայազն Չարլզ: Գահը ժառանգել է 2022 թվականի սեպտեմբերի 8-ին՝ 73 տարեկան հասակում՝ դառնալով կառավարման սկզբի պահին Բրիտանիայի ամենատարեց թագավորը։ Կամիլա կոնսորտ-թագուհու (մինչ 2022 թվականը՝ դքսուհի) ամուսինը, արքայազն Ուիլյամի (գահաժառանգ) և Հարիի հայրը։

Վաղ տարիք, ընտանիք և կրթություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Չարլզը ծնվել է 1948 թվականի նոյեմբերի 14-ին, ժամը 21:14-ին (GMT), իր մորական պապի՝ Ջորջ VI թագավորի օրոք։ Նա Էդինբուրգի դքսուհի Արքայադուստր Էլիզաբեթի (հետագայում թագուհի Էլիզաբեթ II) և Էդինբուրգի դուքս Ֆիլիպի առաջնեկն էր։ Նրա ծնողներն ունեին ևս երեք երեխա՝ Աննը (ծնված 1950 թվականին), Էնդրյուն (ծնված 1960 թվականին) և Էդվարդը (ծնված 1964 թվականին)։ 1948 թվականի դեկտեմբերի 15-ին, չորս շաբաթականում, նա մկրտվեց Բուքինգհեմյան պալատի երաժշտական սենյակում Քենթերբերիի արքեպիսկոպոս Ջեֆրի Ֆիշերի կողմից ։

Եղիսաբեթ II թագուհին, Արքայազն Ֆիլիպը, Չարլզ III (Մեծ Բրիտանիայի թագավոր) և արքայադուստր Աննան 1957 թվականի հոկտեմբերին

Չարլզի պապը մահացավ 1952 թվականի փետրվարի 6-ին, և, հետևաբար, Չարլզի մայրը դարձավ Եղիսաբեթ II, և Չարլզը անմիջապես դարձավ ակնհայտ ժառանգորդը։ 1337 թվականին թագավոր Էդուարդ III-ի կանոնադրությամբ և որպես միապետի ավագ որդի, նա ինքնաբերաբար ստանձնեց Կորնուոլի դուքսի ավանդական տիտղոսները, իսկ շոտլանդական շրջանում՝ Ռոթեզեի դուքս, Կարիկի կոմս, Ռենֆրի բարոն, տիրակալ տիտղոսները։ կղզիները և Շոտլանդիայի Արքայազն և Մեծ Տնտեսը։ Հաջորդ տարվա հունիսի 2-ին Չարլզը մասնակցեց իր մոր թագադրմանը Վեստմինստերյան աբբայությունում։

Երբ Չարլզը դարձավ հինգ տարեկան, կառավարիչ Քեթրին Փիբլսը նշանակվեց Բուքինգհեմյան պալատում վերահսկելու նրա կրթությունը։ Չարլզն այնուհետև սկսեց դասերը Լոնդոնի արևմտյան Հիլ Հաուս դպրոցում 1956 թվականի նոյեմբերի 7-ին։ Նա առաջին ժառանգորդն էր, ով հաճախեց դպրոց, այլ ոչ թե կրթություն ստացավ մասնավոր դաստիարակի կողմից։ Նա արտոնյալ վերաբերմունքի չարժանացավ դպրոցի հիմնադիր և տնօրեն Ստյուարտ Թաունենդի կողմից, որը թագուհուն խորհուրդ տվեց Չարլզին ֆուտբոլով մարզվել, քանի որ տղաները երբեք հարգալից չէին որևէ մեկի նկատմամբ ֆուտբոլի դաշտում։ Այնուհետև Չարլզը հաճախել է իր հոր նախկին դպրոցներից երկուսը. Չեմի նախապատրաստական դպրոցը Հեմփշիրում, Անգլիա, 1958 թվականից, որին հաջորդում է Գորդոնսթունը, Շոտլանդիայի հյուսիս-արևելքում, որտեղ դասերը սկսել են 1962 թվականի ապրիլին։Չարլզի 1994 թվականի լիազորված կենսագրությունը Ջոնաթան Դիմբլբիի, Էլիզաբեթի և Ֆիլիպի կողմից նկարագրվեցին որպես ֆիզիկապես և էմոցիոնալ հեռավոր ծնողներ, և Ֆիլիպը մեղադրվեց Չարլզի զգայուն էության նկատմամբ իր անտեսման համար, ներառյալ նրան ստիպելով հաճախել Գորդոնստուն, որտեղ նա ենթարկվել էր բռնության։ Թեև Չարլզը, ըստ տեղեկությունների, նկարագրել է Գորդոնսթունին, որը հայտնի է իր հատկապես խիստ ուսումնական ծրագրով, որպես «Կոլդից կիլտերով», նա ավելի ուշ գովաբանել է դպրոցը՝ նշելով, որ այն իրեն շատ բան է սովորեցրել իմ և իմ սեփական կարողությունների և հաշմանդամության մասին։ Դա սովորեցրել է ինձ։ ընդունել մարտահրավերները և նախաձեռնող լինել»։ 1975-ին տված հարցազրույցում նա ասել է, որ «ուրախ է», որ այցելել է Գորդոնստուն, և որ «տեղի կոշտությունը» «շատ չափազանցված է»։ Չարլզը երկու շրջան անցկացրեց 1966 թվականին Ավստրալիայի Վիկտորիա նահանգի Ջիլոնգ Գրամար դպրոցի Թիմբերտոպ համալսարանում, որի ընթացքում նա այցելեց Պապուա Նոր Գվինեա դպրոցական ճամփորդության իր պատմության դաստիարակ Մայքլ Քոլինս Պերսսի հետ։ 1973 թվականին Չարլզը նկարագրեց Թիմբերթոփում անցկացրած իր ժամանակը որպես իր ողջ կրթության ամենահաճելի մասը։ Գորդոնսթուն վերադառնալուց հետո Չարլզը ընդօրինակեց իր հորը` դառնալով գլխավոր տղա և հեռացավ 1967-ին, վեց GCE O-մակարդակներ և երկու A-մակարդակներ պատմության և ֆրանսերենի, համապատասխանաբար B և C դասարաններում։ Իր վաղ կրթության մասին Չարլզն ավելի ուշ նշեց. «Ես այնքան էլ չէի վայելում դպրոցը, որքան կարող էի վայելել, բայց դա միայն այն պատճառով էր, որ ես ավելի երջանիկ եմ տանը, քան որևէ այլ տեղ»։

Չարլզը երկրորդ անգամ խախտեց թագավորական ավանդույթը, երբ նա իր A-level-ից հետո անմիջապես ընդունվեց համալսարան, այլ ոչ թե միանալով բրիտանական զինված ուժերին։ 1967 թվականի հոկտեմբերին նա ընդունվեց Քեմբրիջի Թրինիթի քոլեջ, որտեղ կարդաց հնագիտություն և մարդաբանություն Tripos-ի առաջին մասի համար, իսկ հետո փոխվեց պատմության երկրորդ մասի համար։ Իր երկրորդ տարվա ընթացքում Չարլզը հաճախել է Ուելսի համալսարանական քոլեջը Աբերիստվիթում՝ ուսումնասիրելով Ուելսի պատմությունն ու լեզուն մեկ ժամկետով։1970 թվականի հունիսի 23-ին նա ավարտել է Քեմբրիջի համալսարանը 2:2 բակալավրի կոչումով, 1970 թվականի հունիսի 23-ին՝ առաջին բրիտանացի ժառանգորդը, ով ստացել է համալսարանական աստիճան։ Ավանդույթի համաձայն, 1975 թվականի օգոստոսի 2-ին նրա արվեստի բակալավրի կոչումը ստացել է արվեստի մագիստրոսի կոչում (MA Cantab); Քեմբրիջում Արվեստի մագիստրոսը ասպիրանտուրա չէ։

Ուելսի արքայազն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Չարլզը նշանակվել է Ուելսի արքայազն և Չեստերի կոմս 1958 թվականի հուլիսի 26-ին, չնայած նրա ներդրումը տեղի է ունեցել միայն 1969 թվականի հուլիսի 1-ին, երբ նա թագադրվել է մոր կողմից՝ հեռուստատեսային արարողության ժամանակ, որը տեղի է ունեցել Կարնարվոն ամրոցում։ Նա իր տեղը զբաղեցրեց Լորդերի պալատում 1970 թվականին,և իր առաջին ելույթն ունեցավ 1974 թվականի հունիսին՝ դառնալով թագավորական ընտանիքի առաջին անդամը, ով ելույթ ունեցավ 1884 թվականի ապագա Էդուարդ VII-ից հետո։ Նա կրկին խոսեց 1975 թվականին։ Չարլզը սկսեց ավելի շատ հանրային պարտականություններ ստանձնել՝ 1976 թվականին հիմնելով Prince's Trust-ը և 1981 թվականին մեկնելով Միացյալ Նահանգներ

Չարլզը նրա առաջին կնոջ՝ Արքայադուստր Դիանայի հետ Քվինսլենդի նահանգապետ Ջեյմս Ռեմսեյը (ձախ ծայրում) և Լեդի Ռեմսեյը (աջ ծայրում), Բրիսբեն, 1983 թ.
1970-ականների կեսերին Չարլզը Ավստրալիայի վարչապետ Մալքոլմ Ֆրեյզերի առաջարկով ցանկություն հայտնեց ծառայելու որպես Ավստրալիայի գեներալ-նահանգապետ, սակայն հանրային ոգևորության բացակայության պատճառով ոչինչ չստացվեց [30] ։ Չարլզը մեկնաբանել է. «Այսպիսով, ի՞նչ պետք է մտածես, երբ պատրաստ ես ինչ-որ բան անել օգնելու համար, և քեզ պարզապես ասել են, որ դու հետախուզված չես»։

Զինվորական պատրաստություն և կարիերա

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Չարլզը ծառայել է թագավորական օդային ուժերում և թագավորական նավատորմում։ Քեմբրիջում սովորելու երկրորդ տարվա ընթացքում նա վերապատրաստվել է թագավորական օդային ուժերում՝ սովորելով թռչել Chipmunk ինքնաթիռով Քեմբրիջի համալսարանի ավիացիոն ջոկատի հետ։ 1971 թվականի օգոստոսին նրան նվիրեցին RAF թեւերը։ Այդ տարվա սեպտեմբերին ուշագնաց շքերթից հետո նա սկսեց ծովային կարիերան և ընդունվեց Դարտմուտի թագավորական ծովային քոլեջի վեցշաբաթյա դասընթաց։ Այնուհետև ծառայել է HMS Norfolk (1971–1972) կառավարվող հրթիռային կործանիչին, HMS Minerva (1972–1973) և HMS Jupiter (1974) ֆրեգատներին։ 1974 թվականին նա որակավորվել է որպես ուղղաթիռի օդաչու RNAS Yeovilton-ում և ավելի ուշ միացել է HMS Hermes-ից գործող 845 ռազմածովային օդային ջոկատին։ Նա հեռացավ թռիչքից այն բանից հետո, երբ BAe 146-ը վթարային վայրէջք կատարեց Իսլայում 1994 թվականին, ինչի արդյունքում հետաքննող հանձնաժողովը ընդունեց, որ անձնակազմն անփույթ է եղել։

1976 թվականի փետրվարի 9-ին Չարլզը ստանձնեց ափամերձ ականորսող HMS Bronington-ի հրամանատարությունը ռազմածովային նավատորմի վերջին տասը ամիսների ընթացքում։ 1978 թվականին նա մասնակցել է պարաշյուտային վարժանքներին RAF Brize Norton-ում՝ մեկ տարի առաջ պարաշյուտային գնդի գլխավոր հրամանատարի կոչում ստանալուց հետո։

Հարաբերություններ և ամուսնություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լեդի Դիանա Սպենսեր

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Չարլզն առաջին անգամ հանդիպել է լեդի Դիանա Սպենսերին 1977 թվականին՝ այցելելով իր տուն Ալթորպում։ Նա եղել է նրա ավագ քրոջ՝ Սառայի ուղեկիցը և Դիանայի հետ ռոմանտիկ հարաբերություններ չի ունեցել մինչև 1980-ականների կեսերը։ Երբ Չարլզն ու Դիանան հուլիսին միասին նստեցին խոտի դեզին ընկերոջ խորովածի ժամանակ, նա նշեց, որ նա միայնակ տեսք ուներ և խնամքի կարիք ուներ իր մեծ հորեղբոր՝ Լորդ Մաունթբեթենի հուղարկավորության ժամանակ։ Շուտով, ըստ Չարլզի ընտրված կենսագիր Ջոնաթան Դիմբլբիի, «առանց որևէ ակնհայտ սիրո պոռթկումների, նա սկսեց լրջորեն համարել նրան որպես պոտենցիալ հարսնացու», և նա ուղեկցեց Չարլզին Բալմորալ ամրոց և Սանդրինգհեմյան պալատ ճամփորդությունների ժամանակ։

Չարլզի զարմիկ Նորթոն Նաթչբուլը և նրա կինը Չարլզին ասացին, որ Դիանան ծանրաբեռնված է իր դիրքով, և որ նա կարծես թե սիրահարված չէ նրան։ Միևնույն ժամանակ, զույգի շարունակական սիրավեպը գրավել է մամուլի և պապարացիների ուշադրությունը։ Երբ արքայազն Ֆիլիպը նրան ասաց, որ լրատվամիջոցների շահարկումները կվնասեն Դիանայի հեղինակությանը, քանի դեռ Չարլզը շուտով չի որոշել ամուսնանալ նրա հետ և չհասկանա, որ նա հարմար թագավորական հարսնացու է (ըստ Մաունթբեթենի չափանիշների), Չարլզը հոր խորհուրդը մեկնաբանեց որպես նախազգուշացում գործել առանց հետագա ուշացման ։

Չարլզը և Դիանան այցելում են Ուլուրու Ավստրալիայում, 1983 թվականի մարտ

Չարլզը Դիանային ամուսնության առաջարկ արեց 1981 թվականի փետրվարին, իսկ փետրվարի 24-ին նրանց նշանադրությունը դարձավ պաշտոնական։ Նրանք ամուսնացել են հուլիսի 29-ին Սենտ Պոլսում։ Ամուսնությունից հետո Չարլզը նվազեցրեց իր կամավոր հարկային վճարումը Կորնուոլի դքսության կողմից ստացված շահույթից 50%-ից մինչև 25%։ Զույգը ապրում էր Քենսինգթոնյան պալատում և Հայգրուվ Հաուսում՝ Թեթբերիի մոտ, և ուներ երկու երեխա՝ արքայազն Ուիլյամը (ծն. 1982թ.) և արքայազն Հարրին (ծն. 1984թ.): Չարլզը նախադեպ ստեղծեց՝ դառնալով առաջին թագավորական հայրը, ով ներկա է եղել իր երեխաների ծնունդին։

Ամուսնությունից հինգ տարվա ընթացքում խնդիրներ են առաջացել զույգի անհամատեղելիության ու գրեթե 13 տարվա տարիքային տարբերության պատճառով։ 1986 թվականի նոյեմբերին Չարլզը լիովին վերսկսել էր իր սիրավեպը Քամիլա Պարկեր Բոուլզի հետ։ 1992 թվականին Փիթեր Սեթլենի կողմից ձայնագրված տեսաերիզում Դիանան խոստովանել է, որ 1986 թվականին ինքը «խորապես սիրահարված էր մեկին, ով աշխատում էր այդ միջավայրում»։ Ենթադրվում է, որ նա նկատի ուներ Բարի Մաննակին, [56], ով տեղափոխվել էր դիվանագիտական պաշտպանության ջոկատ 1986 թվականին այն բանից հետո, երբ նրա մենեջերները պարզեցին, որ նրա հարաբերությունները Դիանայի հետ տեղին չէին։ Ավելի ուշ Դիանան հարաբերություններ սկսեց մայոր Ջեյմս Հյուիտի հետ՝ ընտանիքի նախկին ձիավարության հրահանգիչ։ Չարլզի և Դիանայի ակնհայտ անհարմարությունը միմյանց ընկերությունում ստիպեց նրանց մամուլում անվանել «The Glums»: Դիանան բացահայտել է Չարլզի սիրավեպը Քամիլայի հետ Էնդրյու Մորթոնի «Դիանա. Նրա իրական պատմությունը» գրքում։ Հայտնվել են նաև նրա սեփական արտաամուսնական սիրախաղի ձայնագրությունները։ Համառ ենթադրություններն այն մասին, որ Հյուիթը արքայազն Հարիի հայրն է, հիմնված են Հյուիթի և Հարիի ֆիզիկական նմանության վրա։ Այնուամենայնիվ, Հարրին արդեն ծնվել էր այն ժամանակ, երբ Դիանայի սիրավեպը սկսվեց Հյուիթի հետ։

1992 թվականի դեկտեմբերին Ջոն Մեյջորը Համայնքների պալատում հայտարարեց զույգի ամուսնալուծության մասին։ 1993 թվականի սկզբին բրիտանական մամուլը հրապարակեց 1989 թվականին Չարլզի և Կամիլայի հեռախոսազրույցի սղագրությունը, որը գաղտնալսվեց և անվանվեց «Camillagate» և «Tumpongate»: Չարլզը հանրային ըմբռնում փնտրեց Ջոնաթան Դիմբլբիի մասնակցությամբ «Charles. A Private Man, a Public Role» հեռուստաֆիլմում, որը ցուցադրվեց 1994 թվականի հունիսի 29-ին։ Ֆիլմին տված հարցազրույցում նա հաստատել է իր արտաամուսնական կապը ամիլայի հետ՝ ասելով, որ միայն 1986 թվականին վերականգնեց իրենց հարաբերությունները այն բանից հետո, երբ իր ամուսնությունը Դիանայի հետ «անդառնալիորեն փլուզվեց»։ Դրան հաջորդեց Դիանայի սեփական ընտանեկան խնդիրների ընդունումը BBC-ի ընթացիկ գործերի Panorama ծրագրին տված հարցազրույցում, որը հեռարձակվել է 1995 թվականի նոյեմբերի 20-ին։ Խոսելով Չարլզի և Քամիլայի հարաբերությունների մասին՝ նա ասաց. «Դե, այս ամուսնության մեջ մենք երեքով էինք, ուստի մի փոքր մարդաշատ էր»։ Նա նաև կասկած է հայտնել իր ամուսնու՝ թագավորական ընտանիքի պիտանիության վերաբերյալ։ Չարլզը և Դիանան ամուսնալուծվեցին 1996 թվականի օգոստոսի 28-ին[66] այն բանից հետո, երբ թագուհի Եղիսաբեթ II-ը նրանց խորհուրդ տվեց դադարեցնել ամուսնությունը 1995 թվականի դեկտեմբերին[67]: Զույգը կիսում էր երեխաների խնամակալությունը։

Դիանան մահացավ ավտովթարից Փարիզում հաջորդ տարվա օգոստոսի 31-ին. Չարլզը Դիանայի քույրերի հետ թռավ Փարիզ՝ նրա մարմինը Մեծ Բրիտանիա ուղեկցելու համար։ 2003 թվականին Դիանայի սպասավոր Փոլ Բերելը հրապարակեց մի հուշագիր, որը նա պնդում էր, որ Դիանայի կողմից գրվել է 1995 թվականին՝ պնդելով, որ Չարլզը «դժբախտություն էր ծրագրում [Դիանայի] մեքենայում, արգելակման խափանում և գլխի լուրջ վնասվածք», որպեսզի նա նորից ամուսնանա։ Երբ Մետրոպոլիտենի ոստիկանության Քննչական խմբի կողմից հարցաքննվել է «Փեյջ» օպերացիայի շրջանակներում, Չարլզն ասել է իշխանություններին, որ չգիտի իր նախկին կնոջ 1995թ. գրառման մասին և չի կարող հասկանալ, թե ինչու է նա այդպիսի զգացմունքներ ունենում։

Քամիլա Պարկեր Բոուլզ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Չարլզի և Քամիլա Պարկերի նշանադրության մասին հայտարարվել է 2005 թվականի փետրվարի 10-ին; նա նրան նվիրեց նշանադրության մատանին, որը պատկանում էր իր տատիկին՝ թագուհի Էլիզաբեթ թագուհի մայրիկին։ Թագուհու համաձայնությունը ամուսնությանը (համաձայն 1772 թ. թագավորական ամուսնությունների մասին օրենքի) գրանցվել է Գաղտնի խորհրդի նիստում մարտի 2-ին։ Կանադայում Արդարադատության նախարարությունը հայտարարել է իր որոշման մասին, որ Կանադայի թագուհու գաղտնի խորհուրդը պարտավոր չէ հանդիպել ամուսնությանը համաձայնություն տալու համար, քանի որ միությունը չի հանգեցնի սերունդների և չի ազդի Կանադայի գահի իրավահաջորդության վրա։

Չարլզը և Քամիլան Նոր Զելանդիայում, նոյեմբեր 2019թ

Չարլզը թագավորական ընտանիքի միակ անդամն էր, ով Անգլիայում քաղաքացիական, այլ ոչ թե եկեղեցական հարսանիք է կազմակերպել։ BBC-ի կողմից հրապարակված 1950-1960-ական թվականների պետական փաստաթղթերում ասվում էր, որ նման ամուսնությունն անօրինական է, թեև դրանք մերժվել են Չարլզի խոսնակի կողմից և ներկայիս կառավարության կողմից բացատրվել որպես հնացած։

Ամուսնությունը պետք է տեղի ունենար քաղաքացիական արարողությամբ Վինձորի ամրոցում, որին կհաջորդի կրոնական օրհնությունը Սուրբ Գեորգի մատուռում։ Այնուհետև անցկացման վայրը փոխվեց Վինձորի քաղաքապետարանի, քանի որ քաղաքացիական ամուսնությունը Վինձոր ամրոցում կպարտադրի, որ վայրը հասանելի լինի բոլոր նրանց, ովքեր ցանկանում են ամուսնանալ այնտեղ։ Հարսանիքից չորս օր առաջ այն տեղափոխվեց ի սկզբանե նախատեսված օրվանից՝ ապրիլի 8-ից, հաջորդ օր՝ Չարլզին և հրավիրված որոշ բարձրաստիճան անձանց թույլ տալու մասնակցելու Հռոմի պապ Հովհաննես Պողոս II-ի հուղարկավորությանը։

Չարլզի ծնողները չեն մասնակցել քաղաքացիական ամուսնության արարողությանը. Թագուհու՝ ներկա գտնվելու դժկամությունը կարող էր պայմանավորված լինել Անգլիայի եկեղեցու գերագույն կառավարչի պաշտոնով։ Թագուհին և Էդինբուրգի դուքսը ներկա են եղել օրհնության արարողությանը, իսկ ավելի ուշ Վինձորի ամրոցում ընդունելություն են կազմակերպել նորապսակների համար։ Հեռուստատեսությամբ հեռարձակվել է Քենթերբերիի արքեպիսկոպոս Ռոուեն Ուիլյամսի օրհնությունը Վինձոր ամրոցի Սուրբ Գեորգի մատուռում։

Թագավորում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հաջորդության և թագադրման պլաններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Չարլզը դարձավ Միացյալ Թագավորության և Համագործակցության 14 այլ թագավորությունների թագավոր՝ 2022 թվականի սեպտեմբերի 8-ին մոր մահից հետո։ Նա ամենաերկարակյաց բրիտանացի ժառանգորդն էր՝ գերազանցելով Էդուարդ VII-ի 59 տարվա ռեկորդը 2011 թվականի ապրիլի 20-ին։ Երբ նա դարձավ միապետ 73 տարեկանում, նա ամենատարեց մարդն էր, ով դա արեց, նախորդ ռեկորդակիրը Ուիլյամ IV-ն էր, ով 64 տարեկան էր, երբ թագավոր դարձավ 1830 թվականին։

Չարլզը սեպտեմբերի 9-ին, Երևանի ժամանակով ժամը 19:00-ին, իր առաջին ելույթն ասաց ազգին, որում հարգանքի տուրք մատուցեց իր մորը և հայտարարեց իր ավագ որդու՝ Ուիլյամի՝ Ուելսի արքայազն նշանակելու մասին։

Ուղերձ Շոտլանդիայի խորհրդարանին գահին բարձրանալուց հետո

2022 թվականի սեպտեմբերի 10-ին Չարլզը Միացման խորհրդի կողմից հրապարակայնորեն հռչակվեց Միացյալ Թագավորության թագավոր։ Արարողությունը հեռուստատեսությամբ առաջին անգամ է ցուցադրվել։ Մասնակիցների թվում էին նորթագուհի Քամիլան; Ուիլյամ, Ուելսի արքայազնը; Վարչապետ Լիզ Թրասը; և նրա նախորդներ Ջոն Մեյջորը, Թոնի Բլեերը,Գորդոն Բրաունը, Դևիդ Քեմերոնը, Թերեզա Մեյը և Բորիս Ջոնսոնը։ Չարլզը իր յուրաքանչյուր թագավորության թագավոր է հռչակվել համապատասխան գաղտնի կամ գործադիր խորհրդի կողմից։

Չարլզ III-ի և Կամիլայի թագադրումը նախատեսվում է անցկացնել 2023 թվականի մայիսի 6-ին Վեստմինստերյան աբբայությունում։ Չարլզի թագադրման ծրագրերը երկար տարիներ մշակվում էին «Ոսկե ոլորտ» օպերացիա ծածկանունով։ Նրա միանալուն նախորդած զեկույցները ենթադրում էին, որ Չարլզի թագադրումը կլինի ավելի պարզ և փոքր մասշտաբով, քան նրա մորը 1953թ.-ին, ընդ որում սպասվում էր, որ արարողությունը կլինի «ավելի կարճ, ավելի փոքր, ավելի էժան և ավելի ներկայացնող տարբեր դավանանքների և համայնքային խմբերի»։ Արքայի ցանկությամբ՝ արտացոլելու ժամանակակից Բրիտանիայի էթնիկ բազմազանությունը»։ Այնուամենայնիվ, թագադրումը կլինի Անգլիայի եկեղեցու արարողություն և կպահանջի թագադրման երդում, օծում, գունդ և գահակալում։ 73 տարեկանում նա դարձավ բրիտանական գահին նստած ամենատարեց մարդը՝ լինելով բրիտանական պատմության ամենաերկարակյաց ժառանգորդը և Ուելսի արքայազնը։ Նրա թագադրումը տեղի ունեցավ[18]Վեսթմինսթերյան աբբայությունում 2023 թվականի մայիսի 6-ին։

Արտասահմանյան շրջագայություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2023 թվականի մարտի 29-ին Չարլզը որպես միապետ իր առաջին արտասահմանյան այցով ժամանեց Գերմանիա և դարձավ բրիտանացի առաջին միապետը, ով ելույթ ունեցավ Բունդեսթագում։

Գերմանիայի նախագահ Ֆրանկ-Վալտեր Շթայնմայերի հետ իր կառավարման օրոք առաջին արտասահմանյան այցի ժամանակ։

Նախքան Գերմանիա մեկնելը նա պետք է այցելեր Ֆրանսիա, սակայն այդ ուղևորությունը հետաձգվեց 2023 թվականին Ֆրանսիայի կենսաթոշակային բարեփոխումների գործադուլի պատճառով։

Տիտղոսներ և մոնոգրամներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Չարլզն ի սկզբանե կոչվում էր Էդինբուրգի HRH արքայազն Չարլզ։ 1952 թվականին իր մոր գահ բարձրանալուց հետո, որպես միապետի ավագ որդին, նա ինքնաբերաբար ձեռք բերեց Քորնուոլի և Ռոթեզեի դքսությունները և հայտնի դարձավ որպես HRH Կորնուալի դուքս։ Թեև նա շարունակեց պահպանել այդ տիտղոսը մինչև իր միանալը՝ 2022 թվականին, ոճը փոխարինվեց, երբ նա դարձավ Ուելսի արքայազն 1958 թվականին։ Այն պահից, երբ նա դարձավ թագավոր, Չարլզը սովորաբար կոչվում էր HRH Ուելսի արքայազն, բացառությամբ Շոտլանդիայի։ որտեղ նա կոչվել է HRH Ռոթեզեի դուքս։ Երբ նրա հայրը մահացավ 2021 թվականին, Չարլզը նույնպես ժառանգեց Էդինբուրգի դուքսի տիտղոսը։ Այս տիտղոսը միաձուլվեց թագի հետ Չարլզի գահ բարձրանալուց հետո։

Չարլզ III-ի թագավորական մոնոգրամը Թյուդորի թագով
Չարլզ III-ի շոտլանդական թագավորական մոնոգրամը Շոտլանդիայի թագով

Նրա մոր օրոք խոսակցություններ կային այն մասին, թե ինչ թագավորական անուն կընտրեր Չարլզը իր գահակալման ժամանակ. Չարլզ III-ի փոխարեն նա կարող էր ընտրել որպես Գեորգ VII թագավորել կամ օգտագործել իր մյուս անուններից մեկը։ Հաղորդվում է, որ նա կարող էր օգտագործել Ջորջին՝ ի պատիվ իր պապի՝ Ջորջ VI-ի, և խուսափելու Չարլզ անունով նախկին թագավորական ընտանիքի հետ շփվելուց։ 2005 թվականին Չարլզի գրասենյակը պնդում էր, որ դեռ որոշում չի կայացվել։ Շահարկումները շարունակվեցին Եղիսաբեթ II թագուհու մահից մի քանի ժամ հետո, մինչև որ նախ վարչապետ Լիզ Թրասը հայտարարեց, իսկ հետո Քլարենս Հաուսը հաստատեց, որ Չարլզը կօգտագործի թագավորական անունը Չարլզ III:

Մոր մահից հետո Չարլզը դարձավ թագավոր և, հետևաբար, ժառանգեց Միացյալ Թագավորության և Կանադայի թագավորական զենքերը։

Բրիտաբական թագավորական զինանշանը

Նրա թագավորական գաղտնագրի դիզայնը, որը ներկայացնում է Թուդորի թագը՝ Սուրբ Էդվարդի թագի փոխարեն, հայտարարվել է 2022 թվականի սեպտեմբերի 27-ին։ Զենքի քոլեջի տվյալներով՝ այժմ Թյուդորի թագը կօգտագործվի Միացյալ Նահանգների թագավորական զինանշանի պատկերներում։ Թագավորության և համազգեստների և թագի նշանների վրա [294]

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 Encyclopædia Britannica
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Lundy D. R. The Peerage
  3. ↑ 3,0 3,1 Discogs — 2000.
  4. ↑ 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 4,11 4,12 4,13 4,14 4,15 4,16 4,17 HRH The Prince of Wales | Prince of Wales — 2020.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 5,7 Kindred Britain
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 6,7 Գերմանիայի ազգային գրադարանի կատալոգ (գերմ.)
  7. ↑ Vizita Printului Charles in Romania se incheie vineri, cand mostenitorul tronului britanic merge la Teatrul National din Bucuresti — HotNews, 2017.
  8. ↑ http://kongehuset.dk/modtagere-af-danske-dekorationer
  9. ↑ univerzita M. Velké zlaté medaile MU (չեխերեն)
  10. ↑ Australian Honours Search Facility
  11. ↑ https://www.rcm.ac.uk/about/historyofthercm/honoursandfellowships/NEW%20Honorary%20Doctorate%20List%20(2019).pdf
  12. ↑ Nováková e. P. Masaryk University awards Great Gold Medal to Prince Charles — 2010.
  13. ↑ 13,0 13,1 List of Royal Society Fellows 1660-2007 — Royal Society. — P. 69.
  14. ↑ https://www.parismatch.com/Royal-Blog/Prince-Charles-la-France-le-fait-commandeur-de-l-ordre-du-Merite-agricole-1215200
  15. ↑ (unspecified title) — 2017.
  16. ↑ HRH THE PRINCE OF WALES WAS AWARDED WITH THE MEXICAN ORDER OF THE AZTEC EAGLE
  17. ↑ El príncipe Carlos habría recibido una donación de un millón de libras de la familia de Osama bin Laden (իսպ.) — 2022.
  18. ↑ Ամբողջ աշխարհն է խոսում Չարլզի թագադրման մասին։

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Չարլզ III (Մեծ Բրիտանիայի թագավոր)» հոդվածին։
 ⛭ 
  Ֆոտո, վիդեո և աուդիո
Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Չարլզ_III_(Մեծ_Բրիտանիայի_թագավոր)&oldid=10089865» էջից