Գոմք

Գոմք
Գյուղ
	Գոմք
	Տեսարան Գոմքից
Երկիր	Հայաստան
Մարզ	Վայոց ձորի մարզ
Այլ անվանումներ	Գոմուր
ԲԾՄ	1800 մ
Պաշտոնական լեզու	Հայերեն
Բնակչություն	138 մարդ (2011)
Ազգային կազմ	Հայեր
Կրոնական կազմ	Հայ Առաքելական եկեղեցի
Ժամային գոտի	UTC+4
	Գոմք Վիքիպահեստում

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Գոմք (այլ կիրառումներ)

Գոմք, գյուղ Հայաստանի Վայոց ձորի մարզի Վայքի տարածաշրջանում^[2], մարզկենտրոնից 35 կմ հեռավորության վրա, Ախտա գետի ափամերձ լանջերին։ Սահմանակից է Զառիթափ և Արտավան համայնքներին և Նախիջևանին։

Գոմք է վերանվանվել 1991 թ.-ի ապրիլի 3-ին։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1989 թվականին լքված գյուղ եկան առաջին հայ բնակիչները, որոնք մազապուրծ փախել էին Սումգայիթից, Բաքվից, Կիրովաբադից և այլ վայրերից, մի քանիսն էլ եկան աղետի գոտուց։ Գոմք գյուղը գրով հիշատակված է Ստեփանոս Օրբելյանի «Սյունիքի Պատմությունը» մեծարժեք երկում։ Մեծանուն պատմիչը պարզել է, որ Գոմք գյուղը վեց չափ հարկ է տվել Տաթևի վանքին, որն էլ նշանակում է, որ շենը եղել է ոչ շատ մեծ։

Գյուղն այդպես էլ հիշատակված է՝ «Գոմք», և հիմնազուրկ է այն ենթադրությանը, թե դա հին Գոմեր գյուղն է։

Շենը եղել է ոչ շատ մեծ, սակայն աչքի է ընկել իր մի հրաշալի զարդով, որը մեր բազմադարյան ճարտարապետության եզակի նմուշներից է։ Դա որմնափակ խաչքար-մատուռն է, որն իր կառուցվածքով, մտահաղացմամբ, քանդակներով և վիմագիր հիշատակարաններով մի անգնահատելի կոթող է։ Ըստ պահպանված արձանագրության՝ Խաչքար-մատուռը կառուցվել է 1263 թվականին։

Գյուղամիջում գտնվում է եկեղեցու ավերակներ, որն իր ոճով ավելի շատ առնչվում է 16-17-րդ դարերին։

Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նախնիների մի մասը 1828 թ.-ին գաղթել են Խոյի գյուղերից։

Ըստ Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքների՝ Գոմքի մշտական բնակչությունը կազմել է 138, առկա բնակչությունը՝ 135 մարդ^[1], բնակչության փոփոխությունը ժամանակի ընթացքում` ստորև^[3].

Տարի	1831	1897	1926	1939	1959	1970	1979	1989	2001	2011
Բնակիչ	27	353	200	386	381	590	745	102	232^[4]	138^[1]

Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գյուղում առկա է հետևյալ հողատեսքերը՝ ընդամենը՝ 3834.4 հեկտար, գյուղատնտեսական հողեր՝ 3671 հեկտար։ Բնակչությունը հիմնականում զբաղվում է անասնապահությամբ ու հողագործությամբ։