Իրանի հայկական վանքերի և եկեղեցիների ցանկ

Սուրբ Սարգիս մայր տաճար

Իրանի հայկական վանքերի և եկեղեցիների ցանկ, հայ առաքելական, կաթոլիկ, ավետարանական կրոնական կառույցներ Իրանի Իսլամական Հանրապետությունում։

Իրանում հաշվվում են հայ առաքելական եկեղեցու երեք թեմեր՝ Ատրպատականի, Թեհրանի և Սպահանի։ 1958 թվականից բոլորը պատկանում են Մեծի Տանն Կիլիկիո կաթողիկոսությանը։

Ատրպատականի հայոց թեմ

Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Թավրիզ)

Սուրբ Աստվածածին վանք

Սուրբ Գևորգ եկեղեցի (Հաֆթվան)

Սուրբ Թադևոսի վանք

Հովվի մատուռ

Սուրբ Ստեփանոս վանք

Կենտրոնական Թավրիզ քաղաքում գտնվում են հետևյալ եկեղեցիները.

• Սուրբ Մարիամ Աստվածածին (Մայր եկեղեցի)
• Սուրբ Շողակաթ մատուռ
• Սուրբ Սարգիս եկեղեցի
• Սուրբ Բարդուղիմեոս
• Մառալանի մատուռ
• Սուրբ Հռիփսիմե, Մուժումբար գյուղ

Խոյ քաղաքի հայկական գյուղերում եղել են՝

• Սուրբ Խաչ Քրիստոսի եկեղեցի (Մահլազան, 1656)
• Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Ղրիս, 16-րդ դար)
• Սուրբ Սարգիս եկեղեցի (Ֆանաի, 16-րդ դար)
• Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Դիզեհ, 18-րդ դար)
• Սուրբ Սարգիս Զորավար եկեղեցի (Վար, 18-րդ դար)
• Սուրբ Հակոբ եկեղեցի (Սաիդաբադ, 18-րդ դար)

Մարաղա քաղաքում՝

• Սուրբ Հովհաննես եկեղեցի (վերանորոգված)
• Սուրբ Սարգիս եկեղեցի (ավերված)

Մակու քաղաքում և նրա շրջակայքում են՝

• Հովվի մատուռ
• Սուրբ Աստվածածին վանք (Ծոր Ծոր 1324)
• Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Դարաշամբ)
• Սուրբ Թադևոսի վանք (Ղարաքիլիսա, 1329)
• Սուրբ Սանդուխտ եկեղեցի (Ղարաքիլիսա, 14-րդ դար)
• Սուրբ Ստեփանոս վանք
• Սուրբ Վարդան եկեղեցի (Շավերան, 18-րդ դար)

Սալմաստ քաղաքից ոչ հեռու են գտնվում՝

• Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (18-րդ դար)
• Սուրբ Հակոբ եկեղեցի (1886)
• Սուրբ Գևորգ եկեղեցի (Հաֆթվան, 1203)
• Սուրբ Սարգիս Զորավար եկեղեցի (1400)
• Սուրբ Սարգիս եկեղեցի (1806)
• Սուրբ Պողոս-Պետրոս եկեղեցի
• Սուրբ Հովհաննես եկեղեցի (1189)
• Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Հաֆթվան, 18-րդ դար)
• Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Շեյթանաբադ, 1708)
• Սուրբ Գևորգ եկեղեցի (Փայաջուկ 1751)
• Սուրբ Գևորգ եկեղեցի (Կարաբուլաղ)
• Սուրբ Գևորգ եկեղեցի (Հոդար, 1813)
• Սուրբ Հակոբ եկեղեցի (Քոհնեշահր, 1671)
• Սուրբ Սարգիս եկեղեցի (Քոհնեշահր, 1671)
• Սուրբ Հովհաննես եկեղեցի (Քոհնեշահր, 1825)
• Սուրբ Աստվածածին վանք (Զարեհավան)

Ուրմիա քաղաքի շրջակայքում կառուցվել են՝

• Սուրբ Հովհաննես եկեղեցի
• Սուրբ Սարգիս եկեղեցի
• Սուրբ Նշան եկեղեցի
• Սուրբ Հովհաննես եկեղեցի
• Սուրբ Գևորգ եկեղեցի
• Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի
• Սուրբ Պետրոս եկեղեցի (1955)
• Սուրբ Պողոս-Պետրոս եկեղեցի (18-րդ դար)
• Սուրբ Ստեփանոս եկեղեցի

Թեհրանի թեմ

Սուրբ Գևորգ եկեղեցի (Թեհրան)

Սուրբ Մեսրոպ եկեղեցի (Մաշհադ)

Մայրաքաղաք Թեհրանում գտնվում են հետևյալ եկեղեցիները.

• Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Նադերի թաղ)
• Սուրբ Ամենափրկիչ եկեղեցի (Զարքեշ թաղ)
• Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցի (Շունզդահ Մեթրի Դովոմ պողոտա)
• Սուրբ Գևորգ եկեղեցի (Շափուր պողոտա, 1790)
• Սուրբ Թադևոս եկեղեցի (Մոլավի բազար)
• Սուրբ Թարգմանչաց եկեղեցի (Զարքեշ թաղ)
• Սուրբ Մինաս եկեղեցի (Մահթաբ պողոտա)
• Սուրբ Սարգիս մայր տաճար (Քարիմ Խան Զանդ պողոտա, 1970)
• Սրբոց Վարդանանց եկեղեցի (Դահ Մեթրի Արամանե պողոտա)

Սուրբ Մեսրոպ անունով ևս երեք եկեղեցի կա Իրանի հյուսիսում՝

• Սուրբ Մեսրոպ եկեղեցի, (Արաք)
• Սուրբ Մեսրոպ եկեղեցի, (Մաշհադ)
• Սուրբ Մեսրոպ եկեղեցի, (Ռաշթ)

Գիլանում, Ռաշթից բացի ևս մեկ եկեղեցի կա Բանդարե Անզալիում՝

• Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի, (Բանդարե Անզալի)

Մեկական եկեղեցիներ կան Համադանում և Ղազվինում

• Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի, (Համադան)
• Սուրբ Հռիփսիմե եկեղեցի, (Ղազվին)

Սպահանի թեմ

Սուրբ Ամենափրկիչ վանք (Նոր Ջուղա)

Սուրբ Բեթղեհեմ եկեղեցի

Սուրբ Կարապետ եկեղեցի (Աբադան)

Սպահան քաղաքում այժմ կանգուն են՝

• Սուրբ Ամենափրկիչ վանք (Մեծ Մեյդան թաղ, 1655)
• Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Մեծ Մեյդան թաղ, 1613)
• Սուրբ Բեթղեհեմ եկեղեցի (Մեծ Մեյդան թաղ, 1627)
• Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցի (Փոքր Մեյդան թաղ, 1633)
• Սուրբ Գևորգ եկեղեցի (Ղարիբենց թաղ, 1611)
• Սուրբ Կատարինյան մենաստան (Չարսու թաղ, 1623)
• Սուրբ Հակոբ Մծբնա Հայրապետ մատուռ (Մեծ Մեյդան թաղ, 1607)
• Սուրբ Հովհաննես Մկրտիչ եկեղեցի (Չարսու թաղ, 1621)
• Սուրբ Ներսես Մեծ եկեղեցի (Քոչեր թաղ, 1666)
• Սուրբ Նիկողայոս եկեղեցի (Ղարագել թաղ, 1630)
• Սուրբ Մինաս եկեղեցի (Դավրեժ թաղ, 1655)
• Սուրբ Ամենափրկիչ (Սարգիս) եկեղեցի (Երևան թաղ, 1659)
• Սուրբ Ստեփաննոս եկեղեցի (Հակոբջան թաղ, 1615)

Ժամանակի ընթացքում ավերվել են՝

• Սուրբ Թովմա (զանգով ժամ) (Հակոբջան թաղ, 1695)
• Սուրբ Հակոբ (Բաղաթա) եկեղեցի (Մեղրուն թաղ, 1666)
• Սուրբ Հակոբ կամ Մուրատենց (1634)
• Սուրբ Հովհաննես եկեղեցի (Մեղրուն թաղ, 1666)
• Սուրբ Նազարէթ (Փառանշինի) եկեղեցի (1611)
• Սուրբ Սարգիս (Օհանավանք) (Ղարագել թաղ, 1609)
• Կաթոլիկաց եկեղեցի (Երևան թաղ, 17-րդ դար)

Սպահանի թեմին են ենթարկվում նաև՝

• Սուրբ Կարապետ եկեղեցի, (Աբադան)
• Սուրբ Մեսրոպ եկեղեցի, (Ահվազ)
• Սուրբ Մարիամ եկեղեցի, (Շիրազ)

Այլ եկեղեցիներ

• Դոմինիկեան վանք (Քոչեր թաղ, 1681-1705)
• Սուրբ Հովհաննես եկեղեցի (Թեհրան, 1876), հայ ավետարանական եկեղեցի
• Շնորհալի եկեղեցի (Թեհրան), հայ ավետարանական եկեղեցի
• Հոգեշունչ եկեղեցի (Թեհրան), հայ ավետարանական եկեղեցի
• Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցի (Թեհրան), հայ կաթողիկե եկեղեցի
• Սուրբ Հովհաննես եկեղեցի (Սոհրոլ), հայ կաթողիկե եկեղեցի