Բանդարե Անզալի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Քաղաք
Բանդարե Անզալի
պարսկերեն՝ بندرانزلی‎‎
Bolvare Bandar-e Anzali.jpg
Քաղաքային բուլվար
ԵրկիրԻրան Իրան
ՕսթանԳիլանի նահանգ
ՇահրեսթանԲանդարե Անզալիի գավառ
ԲախշԲանդարե Անզալիի շրջան
ԲԾՄ−20 մետր
Կլիմայի տեսակբարեխառն ցամաքային
Պաշտոնական լեզուգիլակի, պարսկերեն
Բնակչություն144 664 մարդ (2011)
Ազգային կազմգիլանցիներ
Ժամային գոտիUTC+3.30, ամառը UTC+4.3
Հեռախոսային կոդ0181
Պաշտոնական կայքanzali.ir(պարս.)
##Բանդարե Անզալի (Իրան)
Red pog.png

Բանդարե Անզալի կամ Էնզելի (պարսկերեն՝ بندرانزلی‎‎), քաղաք Իրանի տարածքում՝ Կասպից ծովի ափին։ Վարչականորեն գտնվում է Գիլանի նահանգի Բանդարե Անզալիի գավառում, հանդիսանում է նաև համանուն շրջանի կենտրոնը։ Նախքան իսլամական հեղափոխությունը՝ 1935 թվականից սկսած, հայտնի էր որպես «Բանդարե Փահլավի»[1]` իշխող Փահլավիների արքայատոհմի (1925-1979) անունով։

Բանդարե Անզալին Իրանի կարևորագույն քաղաքներից մեկն է՝ զբոսաշրջության, տնտեսության և սպորտի տեսանկյունից։ Տեսարժան վայրերից է «մանարե» ժամացույցի աշտարակը, բուլվարը, Անզալիի խորշը, Իրանի ամենամեծ ակվարիումը[2]։ Քաղաքում կա նաև հայկական եկեղեցի՝ կառուցված 1855 թվականին[3]։ Թեհրանի հայոց թեմը պարբերաբար կազմակերպում է ուխտագնացություն՝ դեպի Ռաշթ և Անզալի[4]։

Աշխարհագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բանդարե Անզալին կառուցված է Սեֆիդ գետի դելտայում՝ Կասպից ծովի ափին՝ Գիլանի նահանգում։ Գտնվում է վարչական միավորի կենտրոն Ռաշթ քաղաքից 45 կմ հյուսիս։ Նավահանգստից ոչ հեռու Անզալիի խորշն է, իսկ հարավում անտառապատ Ալբորզի լեռնային համակարգը։

Կլիման խոնավ միջերկրածովյան է, շոգ ամառներով (առավելագույնը՝ 37 °C) և մեղմ ձմեռներով (նվազագույնը՝ -7 °C): Անձրևային օրերի թիվն անցնում է 110-ը[5]։

Բանդարե Անզալին դեռ նախորդ դարից հայտնի էր որպես խավիարի արտադրության կենտրոն։ 21-րդ դարի սկզբին սև և կարմիր խավիարի արտադրությունը մշակվել է Ֆինանսների նախարարության վերահսկողության ներքո՝ իրանական ձկնորսական ընկերության միջոցով։ Բուծում են հսկայական թառափներ, որոնց մեջ հանդիպում են մինչև 3 մետր երկարությամբ 100 կիլոգրամ զանգվածով հսկաներ։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բանդարե Անզալին եղել է Կասպից ծովի հարավային ափերին առաջին և ամենամեծ նավահանգիստը։ 19-րդ դարում այն աշխույժ առևտուր էր կատարում Ռուսական կայսրության քաղաքների հետ։ Այստեղ, բացի բնիկ բնակչությունից, հաստատվել են նաև հայեր, ազարիներ, պարսիկներ, թալիշներ։ Քաղաքը չի կորցրել իր նշանակությունը մինչև այժմ՝ կապ հանդիսանալով Ղազախստանի, Ադրբեջանի, Ռուսաստանի և Թուրքմենստանի հետ[6]։ Երկաթուղիներով ու բարձրակարգ ավտոխճուղիներով այն կապված է Պարսից ծոցի ափին գտնվող մեկ այլ նավահանգստի՝ Բանդար Աբբասի հետ, որով էժան առևտրային միջանցք է բացում վերոնշյալ երկրների համար՝ դուրս գալու դեպի Հնդկական օվկիանոս[7]։

1919 թվականին, «սպիտակների» գեներալ Անտոն Դենիկինի տասնհինգ նավեր ապաստան են գտնում այստեղ։ Սակայն հաջորդ տարի՝ մայիսի 18-ին Անզալիի վրա հարձակվել է Կարմիր բանակի՝ 12 նավերից բաղկացած մի նավատորմ, հաղթել բրիտանական կայազորին և գրավելով «սպիտակների» նավերը[8]։ Նավահանգիստում կառուցված քաղաքապետարանը, Միան Փոշթե պալատը և այլ շինություններ տեղի գլխավոր տեսարժան վայրերն են։

Անզալի նավահանգիստը
Անզալի նավահանգիստը


Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]