Թմրավաճառություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Միջազգային թմրամիջոցների անօրինական կապերի ԿՀՎ քարտեզ (2009)
Աշխարհի հիմնական հերոին արտադրող երկրները (կարմիր գույնով)
Թմրամիջոցների ապօրինի շրջանառության օդային ուղիները վերահսկվում են ԱՄՆ Հարավային հրամանատարության կողմից
Մեթամֆետամին

Թմրավաճառություն, արգելված թմրամիջոցների ապօրինի առևտուրը։ Իրենից ներկայացնում է բազմամիլիարդանոց քրեական թմրաբիզնես։ Այս անօրինական բիզնեսից ստացված եկամուտները երբեք և ոչ մի տեղ չեն նպաստել պետությունների կամ դրանց առանձին տարածաշրջանների տնտեսական աճին և զարգացմանը։ Ընդհակառակը, հսկայական ֆինանսական և նյութական միջոցների նկատմամբ նարկոկառուցվածքների վերահսկողությունը լուրջ վտանգ է ներկայացնում ցանկացած, և առաջին հերթին թույլ տնտեսության համար։ Իտալիայի հարավի, ինչպես նաև Կոլումբիայի, Պերուի և Լատինական Ամերիկայի այլ երկրների աղքատությունը, որտեղ նարկոմաֆիան իր ձեռքում է պահում բազմաթիվ, այդ թվում նաև տնտեսության առանցքային ճյուղեր, վկայում է այն մասին, որ ազգային տնտեսության խթանման փոխարեն կազմակերպված թմրավաճառությունը պահպանում է իր հետամնացությունը[1]։

«Ինտերպոլ»-ի գնահատմամբ (1988 թվականի հուլիսի 20-ից մինչև 1989 թվականի նոյեմբերի 27-ն ընկած ժամանակահատվածում) «ծանր» թմրամիջոցների առևտրի տարեկան շրջանառությունը կազմել է 300-ից մինչև 500 մլրդ ԱՄՆ դոլար։

Թմրանյութերի արտադրության հիմնական շրջաններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թմրանյութերի արտադրության հիմնական շրջաններն են[2].

Վերջին տասնամյակների ընթացքում աշխարհում ամենախոշոր ափիոնը արտադրել է Աֆղանստանը։

ՄԱԿ-ի տվյալների համաձայն՝ 2001 թվականին ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի ռազմական զորակազմերի՝ Աֆղանստան մուտք գործելու և «Անխորտակելի ազատություն» ռազմական գործողության սկսվելու պահից մինչև 2010 թվականի սկիզբը Աֆղանստանում ափիոնի կակաչի բերքատվությունն աճել է գրեթե 40 անգամ։ Այսօր մի երկիր երկու անգամ ավելի շատ օփիատ է արտադրում, քան 10 տարի առաջ արտադրել է ամբողջ աշխարհը[4]։

2011 թվականի հունիսի 29-ին բրիտանական «The Independent on Sunday» հրատարակությունը հաստատել է, որ Աֆղանստանը հերոինի և կաննաբիսի ամենախոշոր արտադրողն է աշխարհում, և ԱՄՆ-ի ռազմական գործողություններն այդ երկրում քիչ բան են փոխել։ Աֆղանստանին նախկինի պես բաժին է ընկնում ափիոնի համաշխարհային արտադրության 74 տոկոսը։ Ինչպես ասել Է ՄԱԿ-ի թմրանյութերի և հանցավորության վարչության գործադիր տնօրեն Յուրի Ֆեդոտովը, «մեր նախնական տվյալները վկայում են այն մասին, որ 2011 թվականին աֆղանական ափիոնի արտադրությունը, հավանաբար, կհասնի ամենաբարձր մակարդակին»[5]։

Իսկ աշխարհում կոկաինի արտադրության առաջատարը Կոլումբիան է։ Այս մասին հայտարարել է ԱՄՆ պետքարտուղարի՝ թմրանյութերի միջազգային առեւտրի և իրավապահ հարցերի հարցերով օգնական Դեյվիդ Ջոնսոնը՝ լրագրողներին ներկայացնելով թմրանյութերի շրջանառության վերահսկողության ոլորտի ռազմավարության մասին պետդեպարտամենտի ամենամյա զեկույցը։ «Կոլումբիան առայժմ մնում է կոկաինի ամենախոշոր արտադրողը, թեև ծավալները շարունակում են զգալիորեն նվազել», – ասել է նա։ Ինչպես նշվում է զեկույցում, թմրանյութերի ապօրինի շրջանառության դեմ պայքարում Կոլումբիայի կառավարության հնարավորությունները զգալիորեն ընդլայնվել են, ոչ պակաս ԱՄՆ-ի աջակցության շնորհիվ։ Կոլումբիական կոկաինի հիմնական մասը մտնում է ամերիկյան շուկա, թեև մասնագետները ուշադրություն են դարձնում այն թմրանյութերի տոկոսի ավելացմանը, որոնք տեղափոխվում են Բրազիլիա և Եվրոպա։ Ամեն տարի Լատինական Ամերիկայից ԱՄՆ է ներկրվում ավելի քան 500 տոննա կոկաին։ Դրա մեծ մասը՝ ավելի քան 90 տոկոսը, տարանցվում է Մեքսիկայի տարածքով, որն իր հերթին հերոինի, մետամֆետամինի և մարիխուանայի խոշորագույն մատակարարներից մեկն է, որոնք նախատեսված են ամերիկյան շուկայի համար[6]։

Ժամանակակից նարկոթրաֆիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Համաշխարհային թմրաբիզնեսում կարևոր դեր են խաղում թմրանյութերի մեծածախ մատակարարման ուղիները իրենց արտադրության վայրերից մինչև սպառող, այսպես կոչված, նակրոթրաֆիք։ Թմրամիջոցների կամ թմրադեղերի թրաֆիքը թմրամիջոցների մաքսանենգության փոխադրման ուղի է. այդ տրանսպորտային միջոցների համար օգտագործվող դրանց տեղափոխման երթուղու, արգելված թմրանյութերը թաքցնելու միջոցների ամբողջությունը, այդ թվում՝ պետական և մաքսային սահմանները հատելիս, ինչպես նաև այն անձանց, որոնք անմիջական մասնակցություն են ունենում թմրանյութերի ապօրինի փոխադրմանը և ներգրավված են դրա անվտանգության ապահովմանը, ինչպես նաև դրանց տարածմանը[7]։

Թմրանյութերի ապօրինի շրջանառությունը կործանարար ազդեցություն է ունենում տարանցիկ պետությունների վրա` առաջացնելով քաղաքական և տնտեսական անկայունություն, նպաստելով կոռուպցիայի աճին, ինչպես նաև թմրանյութերի ոչ բժշկական օգտագործման հետ կապված հիվանդությունների թվի ավելացմանը և այլն։

«Համաշխարհային նարկոթրաֆիքը գնահատվում է տարեկան 800 մլրդ դոլար, ինչը նրան հավասարեցնում է նավթի շրջանառության շուկային։ Բանկային համակարգը նարկոդենեգների հիմնական շահառուներից մեկն է, թմրամիջոցների իրացումից ստացված միջոցների միայն 0,5 տոկոսն է առգրավվում։ Այդ պատճառով պետությունների թմրաբիզնիցայի և ֆինանսական հետախուզությունների խնդիրներից մեկն այն է, որ դժվարացնի նման գումարների մուտքը դեպի բանկեր», – հայտնել Է Ռուսաստանի Դաշնության թմրամիջոցների շրջանառության վերահսկողության դաշնային ծառայության տնօրեն Վիկտոր Իվանովը[8]։

Ներկայումս աշխարհում կան երկու առավել խոշոր, կամ, ինչպես ընդունված է անվանել, թմրանյութերի արտադրության մոլորակային Կենտրոն՝ Աֆղանստանում և Հարավային Ամերիկայում, և նրանց կողմից ծնված երկու թմրավաճառները՝ աֆղանական հերոինը և լատինոամերիկյան կոկաինը, որոնք իրականում սահմանում են աշխարհում ընդհանուր թմրադեղերի արտադրությունը։

Այսպիսով, Ռուսաստանում արտասահմանյան ծագման թմրանյութերի բաժինը գերազանցում է ընդհանուր ապօրինի շրջանառության կեսը, իսկ հերոինն ու կոկաինը գրեթե ամբողջությամբ ստացվում են արտասահմանից։

Նարկոթրաֆիքի կազմակերպման համար օգտագործվում են տարբեր տեսակի փոխադրամիջոցներ, այդ թվում՝ ինքնաթիռներ, ծովային տրանսպորտ և նույնիսկ սուզանավեր, ինչպես նաև կենդանի և մահացած մարդկանց ու կենդանիների մարմիններ։

Վերջերս ավելի ու ավելի տարածված է դառնում թմրանյութերի աևւտուրը ինտերնետի միջոցով, այսպես կոչված, «էջանիշերի» միջոցով։

Նարկոթրաֆիքի համաշխարհային հիմնական երթուղիներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այսօր աշխարհում ակտիվորեն գործում են թմրանյութերի շրջանառության երկու գլոբալ տեսակներ՝ աֆղանական հերոին և լատինոամերիկյան կոկաին։

Աֆղանստանի հերոինի տեղափոխման մի քանի երթուղիներ կան[7]․

Եթե «բալկանյան երթուղու» առավելություններն ավելի կարճ են դեպի ԵՄ երկրներ ճանապարհին և ավելի քիչ պետական սահմաններ, որոնք պետք է հատել թրաֆիքի ժամանակ, ապա «մետաքսի ճանապարհը» թմրաբիզնեսի ուշադրությունը գրավում է ԱՊՀ երկրների միջև սահմանների թափանցիկությամբ։

Լատինոամերիկյան կոկաինի մաքսանենգության հիմնական երթուղիներն են.

«Հյուսիսային երթուղի»[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Հյուսիսային երթուղին» ընդունված է անվանել աֆղանական ափիոնների արտահանումը Ռուսաստան և Եվրոպա Միջին Ասիայի տարածքով։ Այն սկսել է ձևավորվել 1990-ականների սկզբին՝ ԽՍՀՄ-ի փլուզումից անմիջապես հետո։ Նախկինում՝ 1970-ականներին, օփիատների արտադրության առաջատարը Ոսկու Եռանկյունի երկրներն էին, որտեղ արտադրվում էր աշխարհում արտադրվող ափիոնի մինչև 67 տոկոսը[9]։ Մինչև աֆղանական պատերազմը Աֆղանստանում և Պակիստանում ափիոնի արտադրությունը կենտրոնացած էր բացառապես տարածաշրջանային շուկաների վրա, իսկ հերոինի արտադրությունը ընդհանրապես բացակայում էր։ Աֆղանստանում ՆԱՏՕ-ի երկրների կողմից Թալիբանի իշխանության տապալումից հետո ափիոնի կոկոնի բերքն աճել է գրեթե 40 անգամ շատ[4]։ Սերգեյ Իվանովի խոսքով՝ անդրազգային թմրակարտելներն Աֆղանստանը վերածել է նարկոֆերմայի, որը բացարձակ համաշխարհային մենաշնորհ է, այն արտադրում է աշխարհում բոլոր օփիատների 94 տոկոսը[10]։ Հաշիշի բերքը 2010 թվականին կազմել է 3 հազար տոննա[11]։ Գրեթե ամբողջ ափիոնը գնում է արտահանման[12]։ Աֆղան քաղաքական գործիչների զգալի մասը ներգրավված է թմրանյութերի առևտրի մեջ[13]։

Ռուսաստանը տարեկան սպառում է շուրջ 70 տոննա աֆղանական հերոին, ինչը կազմում է այդ թմրանյութի համաշխարհային սպառման մոտ 20 տոկոսը[14][15]։ Թմրանյութերի առյուծի բաժինը (տարեկան 50 տոննա) Ռուսաստան է մտնում հարևան Ղազախստանից[16]։ Աֆղանստանից Ռուսաստան հերոինի տարանցման առանցքային օղակը Տաջիկստանն է, ինչպես նաև Ղրղզստանը[17][18]։ Այդ երթուղին շատ ձեռնտու է դարձնում Ռուսաստանում կոռուպցիայի զարգացվածությունը։

Աֆղանական թմրանյութերի տարանցման գործում մեծ դեր են խաղում էթնիկ խմբավորումները, այդ թվում ուզբեկական նարկոմաֆիան։ Կասկած կա, որ աֆղանական թմրավաճառությանը մասնակցում են ամերիկացի, անգլիացի և ռուս զինվորականներ[19]։ Օրինակ՝ 2011 թվականին Սանկտ Պետերբուրգում ձերբակալվել է ՆԳՆ լեյտենանտը, որը տարածում էր հաշիշ ներքին գործերի նախարարության Սանկտ Պետերբուրգի պետական համալսարանի կուրսանտների շրջանում։ Ավելի վաղ Սվերդլովսկի մարզում 2000 թվականին ձերբակալվել էր մի թմրավաճառ՝ գնդապետի պաշտոնով[20]։

«Կոկայինային երթուղի»[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Կոկաինային երթուղու» հիմնադիր հայրը Մեդելինյան կարտելի ղեկավար Պաբլո Էսկոբարն է։ 1993 թվականին նա սպանվել է, բայց մինչ օրս Կոլումբիան շարունակում է մնալ կոկաինի համաշխարհային խոշորագույն արտադրողը, երկրորդ և երրորդ տեղերում են Պերուն և Բոլիվիան[6]։ Համեմատության համար նշենք, որ 2008 թվականին Կոլումբիան արտադրել է 430 տոննա կոկաին, Պերուն՝ 302 տոննա, իսկ Բոլիվիան՝ 113 տոննա[21]։ Կոլումբիայում կոկաինի արտադրության և արտահանման մեջ մեղադրվել են տեղական FARC-ի մարքսիստ ապստամբները[22]։ Կոկաինի մեծ մասը ուղարկվում է ԱՄՆ, բայց զգալի մասը (մոտ 40 տոկոսը) հայտնվում է նաև Եվրոպայում։ Սկզբում կոկաինը հասնում էր Եվրոպա Կարիբյան ծովի երկրների տարածքով Իսպանիայի նավահանգիստներ, սակայն եվրոպական ինտեգրման ուժեղացմամբ նարկոթրաֆիքը սկսեց անցնել Արևմտյան Աֆրիկայում (Գամբիա, Լիբերիա, Գվինեա-Բիսաու)[23][24]։ Աֆրիկայով անցնում է Եվրոպա արտահանվող կոկաինի չորրորդ մասը, որը տարեկան կազմում է մոտ 50 տոննա[25]։

Կոկաինի մինչև 90 տոկոսը ԱՄՆ է հասնում Մեքսիկայից, որը կոկաինի տարանցման առանցքային օղակն է։ Մեքսիկայում կոկաինը Կոլումբիայից հայտնվում է ծովային ճանապարհով՝ (ձկնորսական նավերով և ինքնաշեն սուզանավերով) Խաղաղ օվկիանոսով[26]։ Մեքսիկական նարկոթրաֆիքի տարեկան բյուջեն կազմում է 40 միլիարդ ԱՄՆ դոլար։ Հայտնի են հետևյալ մեքսիկական թմրակարտելները՝ Սինալոա կարտել (իսպ.՝ Sinaloa), Տիխուանայի կարտել (իսպ.՝ Cártel de Tijuana), Լոս Սետաս (Los Zetas), Կարտել Գոլֆո (Cártel del Golfo), կարտել Հուարեսա (Juárez Cartel), կարտել «տամպլիերով» և շատ ուրիշներ[27]։ Կոկաինային տարանցման մյուս առանցքային օղակը Վենեսուելան է, որտեղից թմրանյութը ուղարկվում է ինչպես ԱՄՆ, այնպես էլ Եվրոպա[28][29]։

Թմրավաճառության դեմ պայքար և պատժի միջոցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Շատ երկրներում նախատեսված են թմրանյութերի տարածման համար քրեական հետապնդման միջոցներ։ Ուրուգվայում, Նիդեռլանդներում, Հնդկաստանի և ԱՄՆ-ի որոշ նահանգներում մարիխուանայի նման թմրանյութերի տարածումը օրինական է, Հյուսիսային Կորեայում «թեթև թմրանյութերի» շրջանառությունը ոչ մի կերպ չի կարգավորվում։ Որոշ իսլամադավան երկրներում ալկոհոլն արգելված է և դրա վաճառքը նույնպես համարվում է թմրանյութերի առևտուր։
  • «Ծանր թմրանյութերի» վաճառքի համար քրեական պատասխանատվություն է նախատեսված բոլոր երկրներում։ Մահապատիժ է հասնում ցանկացած թմրավաճառի Սաուդյան Արաբիայում, Ինդոնեզիայում, Մալայզիայում, ԱՄԷ-ում, Թաիլանդում, Սինգապուրում և Ֆիլիպիններում։
  • Ռուսաստանում, ըստ ՌԴ ՔՕ 228.1 հոդվածի, թմրանյութերի վաճառքի համար առավելագույն ժամկետը կազմում է ընդհուպ մինչև ցմահ ազատազրկում, եթե առևտուրն իրականացվել է առանձնապես խոշոր չափերով[30]։
  • 2013 թվականին թմրանյութերի քաղաքականության հետազոտությունների միջազգային կենտրոնը (ICSDP) բրիտանական «British Medical Journal Open» ամսագրում հրապարակել է զեկույց, որը ամփոփում է նախորդ տասը տարիների ընթացքում թմրանյութերի օգտագործման վերահսկողության յոթ միջազգային համակարգերի ստացած տվյալները և պնդում է, որ թմրանյութերի առևտրի դեմ գլոբալ պատերազմը, ըստ էության, պարտվել է։ Զեկույցի հեղինակները պնդում են, որ թմրանյութերի օգտագործումը պետք է դիտարկել որպես առողջապահության ոլորտում դրված խնդիր, այլ ոչ թե քրեական իրավունքի։ Ազգային կառավարությունները, որոնց ջանքերը մինչ այդ ուղղված էին սպառողին թմրանյութերի առաքումների վերացմանը ժողովրդական մակարդակով, անհրաժեշտ է անցնել թմրամոլության խնդրի լուծման այլ մոտեցումների հետազոտմանը, օրինակ՝ ապաքրեականացմանը և «ծանր թմրանյութերի» սահմանափակ օրինականացմանը։ Զեկույցի համահեղինակներից մեկը և կենտրոնի գիտական ղեկավար դոկտոր Էվան Վուդը հայտարարել է. «Մենք պետք է հասկանանք, որ սպառողներին թմրանյութերի մատակարարումը կրճատելու փորձերը դատապարտված են ձախողման, մենք պետք է նաև ուժեղացնենք թմրանյութերի կախվածությունից բուժման միջոցները»[31]։
  • Որոշ երկրներում, բացի թմրամիջոցների առևտրի համար քրեական պատասխանատվությունից, կա նաև պատասխանատվություն դրանց պահպանման, կրելու, առաքման և նույնիսկ օգտագործման համար։
  • EMCDDA-ը (Թմրամոլության և թմրանյութերի մոնիթորինգի եվրոպական կենտրոն) նախատեսում է հաքերներին ներգրավել համացանցում թմրանյութերի առևտրի դեմ պայքարելու համար։ Համապատասխան կետն արդեն ներառված է կազմակերպության աշխատանքներում մինչև 2025 թվականը[32]։
  • Բելառուսում կա քրեական և վարչական պատասխանատվություն առևտրի, պահպանման, կրելու, առաքման և թմրամիջոցների օգտագործման համար[33]։ 2015 թվականի հունվարի 1-ից թմրավաճառության և թմրասպառման ոլորտում առավելագույն քրեական պատիժը նախատեսված է մինչև 25 տարվա ազատազրկում՝ գույքի բռնագրավմամբ[34]։

ՄԱԿ-ի դիրքորոշում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ՄԱԿ-ի 1988 թվականի «Թմրամիջոցների և հոգեմետ միջոցների ապօրինի տարածման դեմ» կոնվենցիան հռչակել է ինչպես թմրամիջոցների արտադրության, այնպես էլ օգտագործման քրեական հետապնդման անհրաժեշտությունը (Կոնվենցիայի 3-րդ և 12-րդ էջեր)[35][36]։

Ըստ իրավական համակարգերի սեփական սահմանադրական սկզբունքների և հիմնական դրույթների` բոլոր կողմերը պետք է անհրաժեշտ միջոցներ ձեռնարկեն անձնական սպառման համար։ Թմրամիջոցների և հոգեմետ միջոցների տիրապետման, ձեռքբերման կամ աճեցման քրեական հետապնդման համար։

2014 թվականի հուլիսին առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությունը հրապարակեց ՁԻԱՀ-ի դեմ պայքարին նվիրված զեկույց[36][37]։ Զեկույցի բաժնում, որը վերնագրված է «ապաքրեականացման հանձնարարելի փորձը» (էջ 91), ասվում է[37]։

  • Երկրները պետք է ջանքեր գործադրեն թմրամիջոցների ներարկման և այլ օգտագործման ապաքրեականացնելուն ուղղված օրենսդրության զարգացման ուղղությամբ՝ դրանով իսկ նվազեցնելով ազատազրկման դեպքերի քանակը։
  • Երկրները պետք է ջանքեր գործադրեն ստերիլ ներարկիչների և ասեղների օգտագործման ապաքրեականացմանն ուղղված օրենսդրության զարգացմանը (ներառյալ ներարկիչների և ասեղների հասանելիության ընդլայնման ծրագրերը), ինչպես նաև օպիատիկական կախվածություն ունեցող անձանց փոխարինող թերապիայի օրինականացմանը։
  • Երկրները պետք է արգելեն հարկադիր բուժումը թմրանյութեր օգտագործող անձանց համար։

Բրիտանական The Economist շաբաթաթերթի կարծիքով՝ զեկույցը պարունակում է թմրանյութերի ապաքրեականացման ոչ մեծ, բայց պարզ կոչ[36]։

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ «РУССКИЙ» ТРАНЗИТ. Проблемы борьбы с незаконным транзитом наркотиков. Արխիվացված 2019-12-26 Wayback Machine // rau.su (27 июля 2003 года)
  2. ↑ МИРОВЫЕ ПРОИЗВОДИТЕЛИ И ПОСТАВЩИКИ НАРКОТИКОВ. // vestnik-mgou.ru (27 марта 2009 года)
  3. ↑ 3,0 3,1 Обзор вероятных путей мирового наркотрафика с учётом жёсткой антинаркотической политики отдельных государств. Արխիվացված 2013-10-21 Wayback Machine // pfo.fskn.gov.ru (13 декабря 2012 года)
  4. ↑ 4,0 4,1 Имитация борьбы. США проигрывают антинаркотическую войну в Афганистане. // rg.ru (19 января 2010 года)
  5. ↑ Independent: «Чего действительно удалось достичь в результате войны в Афганистане?» // ЦентрАзия (29 июня 2011 года)
  6. ↑ 6,0 6,1 Колумбия остаётся лидером по производству кокаина. // gazeta.ru (2 марта 2010 года)
  7. ↑ 7,0 7,1 Афганский наркотрафик: основные маршруты. Справка. // ria.ru (3 июня 2010 года)
  8. ↑ Ежегодный мировой наркотрафик оценивается в 800 миллиардов долларов. Արխիվացված 2013-10-22 Wayback Machine // pressria.ru (6 марта 2012 года)
  9. ↑ Краткая история производства и торговли опиумом. // antidrugfront.ru (6 декабря 2008 года)
  10. ↑ Наркотики из Афганистана в Россию поставляют почти 200 наркокартелей. // regnum.ru (06 мая 2009 года)
  11. ↑ Европа, Россия и Иран потребляют более 80 % афганских наркотиков. // islamnews.ru (9июня 2010 года)
  12. ↑ ООН: «Каждая третья жертва героина — из России». // bbc.co.uk (9 октября 2009 года)
  13. ↑ Афганистан и проблема наркотиков. Արխիվացված 2013-10-21 Wayback Machine // golos-ameriki.ru (3 июня 2010 года)
  14. ↑ ООН: «Россия потребляет 70 тонн афганского героина». Արխիվացված 2010-06-12 Wayback Machine // rosbalt.ru (9 июня 2010 года)
  15. ↑ ООН: «Россия занимает первое место в мире по потреблению героина». // rg.ru (22 октября 2009 года)
  16. ↑ Россияне потребляют 20 процентов мирового героина. // lenta.ru (22 октября 2009 года)
  17. ↑ «Почти весь героин в Россию ввозят через Таджикистан», — эксперт. // baltinfo.ru (27 февраля 2010 года)
  18. ↑ Таджикский пограничник попался с гашишем от афганского коллеги. // lenta.ru (21 мая 2012 года)
  19. ↑ «Военные контролируют таджикский наркобизнес», — утверждает сотрудник аппарата Государственной думы Антон Суриков. Արխիվացված 2013-03-21 Wayback Machine // flb.ru (29 мая 2001 года)
  20. ↑ Полковник продавал наркотики солдатам («Вечерние ведомости»). Արխիվացված 2013-10-13 Wayback Machine // nobf.ru (28 сентября 2000 года)
  21. ↑ Производство кокаина в Колумбии упало до 10-летнего минимума. // rian.ru (19 июня 2009 года)
  22. ↑ Лидерам колумбийских партизан (FARC) предъявлены обвинения в наркотрафике. // tiwy.com
  23. ↑ В Гамбии нашли две тонны кокаина стоимостью в миллиард долларов. // gazeta.ru (8 июня 2010 года)
  24. ↑ Африка на кокаиновой тропе. // nrs.com
  25. ↑ Кокаиновый берег. // expert.ru (октябрь 2009 года)
  26. ↑ В Мексике на борту рыболовецкого судна конфисковано более 2 тонн кокаина. Արխիվացված 2013-10-21 Wayback Machine // navigator.az (4 мая 2010 года)
  27. ↑ Наркотрафик: война без победы. // russian-bazaar.com (№ 44 (706), 2009-10-29 — 2009-11-05)
  28. ↑ «Синдром Чавеса». Как объединить нефть и кокаин? Արխիվացված 2017-12-11 Wayback Machine // rosvesty.ru (№ (12) 1814, 29 марта — 04 апреля 2006)
  29. ↑ Кокаин идёт в Европу из Венесуэлы. Արխիվացված 2010-02-27 Wayback Machine // latindex.ru (24 февраля 2010года)
  30. ↑ В РФ за наркоторговлю в особо крупном размере будут сажать пожизненно. // ria.ru (14 февраля 2013 года)
  31. ↑ Международный центр исследований в области наркополитики (ICSDP). Доклад: глобальная война с наркоторговлей проиграна. // bbc.co.uk (1 октября 2013 года)
  32. ↑ «Евросоюз планирует привлекать хакеров для борьбы с наркоторговлей в Сети». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հունվարի 9-ին. Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 21-ին.
  33. ↑ Кодекс Республики Беларусь от 09.07.1999 № 275-З [1] Արխիվացված 2014-12-28 Wayback Machine//NewsBY.org — Уголовный кодекс Республики Беларусь.
  34. ↑ О неотложных мерах по противодействию незаконному обороту наркотиков [2] Արխիվացված 2014-12-28 Wayback Machine//NewsBY.org — Декрет № 6 от 28 декабря 2014 г.
  35. ↑ «UNITED NATIONS CONVENTION AGAINST ILLICIT TRAFFIC IN NARCOTIC DRUGS AND PSYCHOTROPIC SUBSTANCES»
  36. ↑ 36,0 36,1 36,2 «Illicit drugs:The WHO calls for decriminalisation», The Economist, Jul 17th 2014
  37. ↑ 37,0 37,1 «GUIDELINES CONSOLIDATED GUIDELINES ON HIV PREVENTION, DIAGNOSIS, TREATMENT AND CARE FOR KEY POPULATIONS»

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Թմրավաճառություն&oldid=9349187» էջից