Ծովային տրանսպորտ

Լենինի անվան սառցահատ

Ծովային տրանսպորտ, իրականացնում է արտաքին առևտրական կապերի մեծ մասը (բեռնափոխադրումների ավելի քան 90%-ը) և առափնյա փոխադրումները։ Խորհրդային ծովային նավատորմը գումարային տոննայով աշխարհում առաջատար տեղ է գրավել։ Փոխադրումները հիմնականում կատարվում էին ԽՍՀՄ եվրոպական մասի ծովերով, աճում էր նաև Հեռավորարևելյան ավազանի դերը։ Ավելանում էին ծովայիև առափնյա փոխադրումները․ Կասպից ծովով՝ նավթի, իսկ Ազովի, Սև, Հյուսիսային և Հեռավորարևելյան ծովերով՝ հանքաքարի և այլն։ Մշտապես աճում էր ծովային նավերի բեռնունակությունը, խորանում մասնագիտացումը։

Ծովային տրանսպորտի զարգացում

Որակական ու քանակական ինտենսիվ զարգացումը սկսվել է 1960 թվականից։ Կառուցվել են 14-ից 50 հազար դեդվեյթով չորաբեռների («Լենինսկի կոմսոմոլ», «Պոլտավա», «Բեժիցա» և այլն), փայտակիր («Նիկոլա Նովիկով»), խառնաբեռների («Զոյա Կոսմոդեմյանսկայա») նավեր, հեղուկանավեր։ Գործարկվել են «Ղրիմ» առաջին խոշորաբեռ հեղուկանավը (150 հազար տոննա), նավթի համակցված խառնաբեռների «Մարշալ Բուդյոննի» նավը (100 հազար տոննա) և այլն։ Հյուսիսային ծովային ուղիով և Արկտիկայի պայմաններում շահագործելու համար կառուցվել են «Լենին» (40 հազար ձիաուժ), «Բրեժնև» (75 հազար ձիաուժ), «Սիբիր» (75 հազար ձիաուժ) ատոմային սառցահատները, «Մոսկվա» (26 հազար ձիաուժ) դիզելային-էլեկտրական սառցահատը և այլն։ Մարդատար նավատորմը համալրվել է «Միխայիլ Կալինին» տիպի հարմարավետ նավերով, «Իվան Ֆրանկո», «Միխայիլ Լոմոնոսով» տիպի խոշորատոննաժ ճանապարհորդական նավերով։ Շարք են մտել նաև մասնագիտացված նավահանգիստներ (Նախոդկայում, Նագաևոյում, Իլյիչևսկում և այլուր), նավահանգստային փոխաբեռնիչ համալիրներ, լաստանավերի անցամիջոցներ (Բաքու-Կրասնովոդսկ, 1963, Վանինո-Խոլմսկ, 1973, Իլյիչևսկ-Վառնա, 1978), նավամատույցներ և այլն։ Նավահանգիստները հագեցվում են փոխաբեռնիչ սարքավորումներով և բեռնման-բեռնաթափման աշխատանքների համալիր մեքենայացման միջոցներով։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 5, էջ 137)։