Ցեստիոսի բուրգ
 | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | հնագիտական հուշարձան, Բուրգ, դամբարան, archaeological artifact museum?, Italian national museum? և historical civil building museum? |
| Երկիր |  Իտալիա[1] |
| Տեղագրություն | Մունիսիպիո I[1][2] |
| Վայր | Հռոմ |
| Հասցե | via del Campo Boario, s.n.c. - Roma[3] և Edificio Raffaele Persichetti 14, 00153 Roma[2]00154[3] և 00153[2] |
| Բարձրություն | 36,4 մետր |
| Մակերես | 1080 քառակուսի մետր |
| Անվանված է | Gaius Cestius Epulo? |
| Այցելողներ | 613 մարդ (2020)[2], 2824 մարդ (2019)[4] և 1745 մարդ (2018)[5] |
| Կառուցման սկիզբ | մ.թ.ա. 18-րդ դար |
| Հիմնադրված է | մոտ մ. թ. ա. 12 |
| Կառուցման ավարտ | մ.թ.ա. 12-րդ դար |
| Ժառանգության կարգավիճակ | Իտալիայի մշակութային ժառանգություն[3] |
 | |
 | |
_veduta_notturna_dalla_torre_di_Porta_San_Paolo.jpg)
Ցեստիոսի բուրգ (իտալերեն՝ Piramide di Caio Cestio կամ Piramide Cestia), անտիկ բուրգ Իտալիայում, Հռոմում Սան Պաոլո դարբասի և Հռոմի ոչ կաթոլիկական գերեզմանատան մոտ։ Գտնվում է երկու անտիկ ճամփաբաժանների միջև՝ Վիա Օստիենսիսի և մեկ ուրիշ ճանապարհի, դեպի արևմուտք, Տիբեր գետի երկայնքով դեպի Via della Marmorata: Լինելով քաղաքի ամրաշինության մի մաս՝ այն այսօր Հռոմի ամենալավ պահպանված անտիկ կառույցներից մեկն է։
Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բուրգը կառուցվել էր Ք.ա. 18-12-րդ դարերում որպես դամբարան Գայոս Ցեստիոսի համար։ Վերջինս հանդիսանում էր Հռոմում չորս խոշոր քրմական կոլեգիաներից մեկի՝ Էպուլոնների անդամ և իշխան։ Բուրգը պատրաստված է աղյուսից-բետոնից, պատված է ճերմակ մարմարով, կանգնած է տրավերտինե պատվանդանի վրա, հիմքը՝ 100 ոտնաչափ քառակուսի, բարձրությունը՝ 125 ոտնաչափ[6]։ Բուրգի ներսում կա 5.95 մ երկարությամբ, 4.10 մ լայնությամբ և 4.80 մ բարձրությամբ դամբարան։ Կողքին Հռոմի ոչ կաթոլիկական գերեզմանատունն է, որտեղ ամփոփված են Շելլիի, Քիթսի և Բրյուլովի շիրիմները։ Կոթողը հիշեցնում է Մերոեյում նուբիական բուրգերը։ Ենթադրվում է, որ Ցեստիոսը մասնակցել է Ք.ա. 23 թվականին այդ վայրերում տեղի ունեցած հռոմեական մարտերին։ Հեռավոր անցյալում գերեզմանը կնքված է եղել, սակայն դա չի խոչընդոտել կողոպտել այն հետագա տարիներին։ Ավրելիանոսի պատի կառուցման ժամանակ (271-275 թթ.) բուրգն ընդգրկվել է կառույցի մեջ, որպես եռանկյուն բաստիոն։ Ցեստիոսի բուրգը միակը չէր Հռոմում։ Մինչև 16-րդ դարը ավելի մեծ չափսերով կառույցներ պահպանվել են նաև Վատիկանում։ Միջնադարում կարծում էին, որ Ցեստիոսի բուրգում թաղված էր Հռեմոսը, իսկ Վատիկանում՝ Հռոմուլոսը։ Այս մասին մասնավորապես գրել է Ֆրանչեսկո Պետրարկան։ Միայն 1660-ական թվականների պեղումների ժամանակ, որը նախաձեռնվել էր Ալեքսանդր VII Պապի կարգադրությամբ, բացվեց մուտք դեպի բուրգը։ Ֆրեսկոների հետքերը, մարմարե արձանագրությունները վկայեցին նրա կառուցման հանգամանքների մասին։ Ցեստիոսի բուրգը եկար ժամանակ գրավել է Հռոմ այցելած օտարերկրացիներին։ Հատկապես մեծ ճանաչում էին վայելում բուրգի պատկերով նկարներն ու փորագրությունները։ Ամենահայտնի նկարը պատկանում է Պիրանեզիին։ 2015 թվականին, մինչև վերականգնողական աշխատանքների ավարտը, այցելուներին հասանելի չէր մտնել դամբարան։ Հատուկ թույլատվություն ունեին միայն գիտնականները։ 2015 թվականի մայիսից բուրգը բաց է հանրության առաջ յուրաքանչյուր ամսվա ամեն երկրորդ և չորրորդ շաբաթ օրերը։
Արձանագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բուրգի արևելյան և արևմտյան երեսակներին, որպեսզի տեսանելի լինի երկու կողմից, փորագրված է հետևյալ մակագրությունը՝
C · CESTIVS · L · F · POB · EPULO · PR · TR · PL
VII · VIR · EPOLONVM
Գայոս Ցեստիոսը՝ Լուցիայի որդին, Պոբիլիաների տոհմից, Էպուլոնների Կոլեգիայի անդամ, ազգային տրիբունայի անդամ, Էպուլոնների septemviri:
Բուրգի արևելյան կողմում, ներքևում փորագրված է կառուցելու հանգամանքներին վերաբերող մակագրություն՝
OPVS · APSOLVTVM · EX · TESTAMENTO · DIEBVS · CCCXXX
ARBITRATV
PONTI · P · F · CLA · MELAE · HEREDIS · ET · POTHI · L
Աշխատանքն արվել է ըստ կտակագրի, 330 օրվա ընթացքում, Պոնտա Մել ժառանգի որոշմամբ՝ Կլավդիա տոհմից Պուբլիայի և Պոտուսի որդու։
Մեկ այլ փորագրություն արևելյան կողմում արվել է 1663 թվականին Ալեքսանդր VII Պապի պատվերով՝
INSTAVRATVM · AN · DOMINI · MDCLXIII.
Նշվում է 1660-1662 թթ. պեղումների և վերականգնողական աշխատանքների մասին։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 archINFORM (գերմ.) — 1994.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Indagine sui musei e le istituzioni similari — 2022.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 dati.beniculturali.it — 2014.
- ↑ Italian National Institute of Statistics Indagine sui musei e le istituzioni similari — 2021.
- ↑ Indagine sui musei e le istituzioni similari — 2020.
- ↑ Claridge, Amanda (1998). Rome: An Oxford Archaeological Guide, First, Oxford, UK: Oxford University Press, 1998, pp. 59, 364–366. ISBN 0-19-288003-9
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Sepulchrum Caii Cestii in Platner's Topographical Dictionary of Ancient Rome
- Description in the site of the "Soprintendenza Speciale per il Colosseo, il MNR e l'Area archeologica di Roma" Archived 2016-05-17 at the Wayback Machine.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
