Վայոց ձորի մարզի լքված գյուղերի ցանկ

Ստորև ներկայացվում է Վայոց ձորի մարզի լքված գյուղերի ցանկը

#	Պատկեր	Անուն	Կառուցման տարեթիվ	Բնակավայր և հեռավորությունը նրանից	Լրացուցիչ տվյալներ
1		Գյուղատեղի «Անապատ»	9-15 դդ.	Ագարակաձոր գյուղից 1,5 կմ հվ-աե	9-րդ դարի ամրոցի հվ ստորոտին, գյուղատեղիում գտնվում է 13-14 դդ.-ի «Անապատ» մատուռը, որը վերականգնվել է 1960 թ.-ի
2		Գյուղատեղի Բոլորաբերդ	16-20 դդ.	Ագարակաձոր գյուղից 10 կմ հվ	ապաբնակեցված 1960-ական թթ., տարածքում պահպանվել է 18-րդ դարի եկեղեցին ագուցված խաչքարերով
3		Գյուղատեղի Գանձակ (Նորիք, Էնգիջա)	13-20 դդ.	Ագարակաձոր գյուղից 12 կմ հվ-ամ	Գնիշիկ տանող ճանապարհից ձախ, Գնիշիկից 3-4 կմ հս-աե, ապաբնակեցված 1970-ական թթ., պահպանվել է եկեղեցին շրջակա խաչքարերով
4		Գյուղատեղի Վարդաբլուր	13-18 դդ.	Ագարակաձոր գյուղից 12-14 կմ հվ, Բոլորաբերդից 2 կմ հվ, Վարդաբլուր լեռան լանջին	գյուղատեղիում պահպանվել է 1740 թվականի եկեղեցին
5		Գյուղատեղի «Վանքի ձոր» («Ներքին Ուլգյուր»)	9-14 դդ.	Աղավնաձոր գյուղից 4 կմ հս-ամ, Ռինդ և Աղավնաձոր գյուղերի միջև, Վերին Ուլգյուրից աե	գյուղատեղիում պահպանվել է 13-14 դդ.-ի Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին, որտեղ վիշապակերպերը վերափոխվելեն խաչքարերի
6		Գյուղատեղի	11-13 դդ., 14 դ., 19 դ.	Աղնջաձոր գյուղից 2 կմ հս, Գեղարքունիք-Վայոց ձոր հին քարավանային ճանապարհին, Սելիմի լեռնանցքի հվ ստորոտին	գյուղատեղիում պահպանվել է 14-րդ դարի քարավանատուն և 19-րդ դարի կամուրջ
7		Գյուղատեղի «Յավար»	11-17 դդ.	Աղնջաձոր գյուղից 2 կմ հս-աե
8		Գյուղատեղի «Ամաղու» («Վերին Ամաղու»)	10-20 դդ.	Արենի գյուղից 8 կմ հվ, Գնիշիկ գետի ձախ ափին, բարձրադիր, Մարդաղ լեռան լանջին	Այստեղ է գտնվում Նորավանքի վանական համալիրը, որը իրենից ներկայացնում է հայ ճարտարապետության գլուխգործոց
9		Գյուղատեղի «Առփա»	8-17 դդ.	Արենի գյուղի աե մասում, Արփա գետի ձախ ափին	գյուղատեղիում է գտնվում է Մոմիկ ճարտարապետի կողմից կառուցված 1321 թվականի Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին
10		Գյուղատեղի «Դարբն», Դերբ» («Դամրչլար»)	15-17 դդ.	Արտավան գյուղից 6 կմ հս-աե	Արփայի ձախ վտակ Դարբ գետի ձախ ափին պատմական Դարբն և ԴԵրբ գյուղերի տարածքն է՝ լքված՝ 1920-ական թթ.
11		Գյուղատեղի «Մարթուզ»	10-18 դդ.	Արտավան գյուղից 3 կմ աե	1936-1937 թթ.-երին ավերվել է գյուղատեղիի եկեղեցին, շատ են խաչքարերը
12		Գյուղատեղի «Չրախլու»	13-19 դդ.	Արտավան գյուղից 5 կմ հս-աե	գյուղատեղիի եկեղեցին ավերակ է
13		Գյուղատեղի «Ջուլ»	10-18 դդ.	Արտավան գյուղի կենտրոնում	հին Արտավանի մի հատվածն է, որի 1703 թ. կառուցված եկեղեցին քանդվել, իսկ գերեզմանոցը ավերվել է, տարածքում պահպանվել են տեղահանված խաչքարեր ու տապանաքարեր
14		Գյուղատեղի «Էրթիջ»	12-14 դդ.	Արփի գյուղից 2 կմ հվ, ամորցի տարածքում	գյուղատեղիում է գտնվում «Ջրովանք» մատուռը
15		Գյուղատեղի «Հին Բարձրունի»	14-19 դդ.	Բարձրունի գյուղից 1 կմ հվ-աե	նախկին Սուլթանբեկ գյուղն է՝ լքված 19 դ. 2-րդ կեսին, գյուղատեղիում է գտնվում 14-րդ դարի կիսավեր եկեղեցին
16		Գյուղատեղի	13-17 դդ.	Գետիկվանք գյուղի աե մասում	Գյադիկվան գետի ձախ ափին, թեք սարալանջին
17		Գյուղատեղի «Արծաթավան» («Գյումաշխանե»)	9-14 դդ., 19-20 դդ.	Գնդեվազ գյուղից 4 կմ հվ-աե	տարածվում է 2 բլրալանջերին, առկա են խաչքարեր
18		Գյուղատեղի	13-19 դդ.	Գնդեվազ գյուղից 5 կմ հվ-աե
19		Գյուղատեղի «Գնիշիկ»	9-20 դդ.	Գնիշիկ գյուղի ամ մասում	գյուղատեղի կենտրոնական մասում պահպանվել է եկեղեցին մի քանի տասնյակ խաչքարերով
20		Գյուղատեղի «Ախտա» («Վերին Ախտա»)	13-19 դդ.	Գոմք գյուղից 2 կմ հս-ամ	հավանաբար պատմական Աղթաբույնք գյուղն է
21		Գյուղատեղի «Դարաքայանդ»	14-20 դդ.	Գոմք գյուղից 6 կմ աե
22		Գյուղատեղի «Վանքի ձոր»	9-14 դդ.	Կապույտ գյուղից 1,5 կմ աե	գյուղատեղիում պահպանվել է եկեղեցին խաչքարերով
23		Գյուղատեղի	14-17 դդ.	Եղեգիս գյուղից հվ-աե մասում	Եղեգիս գետի ձախ ափին, «Յապոնի բաղեր» վայրում, թեք ձորալանջին
24		Գյուղատեղի	11-17 դդ.	Եղեգիս գյուղից 5 կմ հս	գյուղի արոտավայրերում, Ցաղաց քար համալիրից 1 կմ աե
25		Գյուղատեղի «Հոստուն» («Ոստինք»)	5-17 դդ.	Եղեգիս գյուղից 2 կմ ամ	Եղեգիս և Շատին գյուղերի միջև, Եղեգիս գետի աջ ափին, պահպանվել է կիսավեր եկեղեցին խաչքարերով
26		Գյուղատեղի «Բերդի վիզ»	17-18 դդ.	Զառիթափ գյուղի աե մասում, «Փշոնք» ամրոցի տարածքում	ամրոցի աե կողմում
27		Գյուղատեղի «Հորադիս»	11-20 դդ.	Հորադիս գյուղից 2,5 կմ ամ	հին գյուղն է՝ ապաբնակեցված 1970-ական թթ.
28		Գյուղատեղի «Առնետ»	10-13 դդ.	Խաչիկ գյուղից 6 կմ հս	2 ձորակների միջև, գոմերի մոտ, ենթադրվում է, որ պատմական Արաստամուխ գյուղն է
29		Գյուղատեղի «Հին Գյուղ»	10-15 դդ.	Խաչիկ գյուղից 0,5 կմ հվ-աե
30		Գյուղատեղի «Քարկոփ»	10-15 դդ.	Խաչիկ գյուղից 4 կմ հս	գյուղատեղիում է գտնվում Քարկոփի Սբ. Աստվածածին (Խոտակերաց վանք) վանական համալիրը
31		Գյուղատեղի «Խնձորուտ»	9-20 դդ.	Խնձորուտ գյուղից 2 կմ հվ-ամ	Հին Խնձորուտ (Ալմալու) գյուղն է՝ լքված 1969-1970 թթ.
32		Գյուղատեղի «Օղբին»	17-20 դդ.	Խնձորուտ գյուղից 8 կմ հս-աե	գյուղատեղիում է գտնվում 1666 թվականի եկեղեցին, որին ագուցված խաչքարը կրում է եկեղեցու կառուցման արձանագրությունը
33		Գյուղատեղի «Գենդիրե» («Գենդարա»)	13-19 դդ.	Կարմրաշեն գյուղից 3 կմ հս-ամ	ձգվում է Հերհեր գետի հս վտակի երկայնքով
34		Գյուղատեղի «Գուտենի» («Քյոթանլի»)	9-17 դդ.	Կարմրաշեն գյուղից 2 կմ հվ	տարածվում է 4 բլուրներին, գյուղատեղիում է գտնվում եկեղեցու ավերակներ և Սբ. Պողոս-Պետրոս որմնափակ խաչքարը
35		Գյուղատեղի «Ջևեդարա»	9-19 դդ.	Կարմրաշեն գյուղի աե եզրին, դեպի հանքահորեր տանող ճանապարհի 2 կողմերում	գյուղատեղիում է գտնվում եկեղեցու ավերակներ
36		Գյուղատեղի «Ղուշչի»	7-20 դդ.	Կեչուտ գյուղի ամ մասում	Հին Կեչուտ գյուղն է, որի 7 դ. եկեղեցին մնացել է Կեչուտի ջրամբարի տակ, գյուղատեղիում է գտնվում 3 եկեղեցու ավերակներ
37		Գյուղատեղի «Ներքին Զիրակ»	13-19 դդ.	Կեչուտ գյուղից 1,5 կմ հս-աե	քարհանք տանող ճանապարհի 2 կողմերում
38		Գյուղատեղի «Ջրանլու»	13-19 դդ.	Կեչուտ գյուղից 2 կմ հս-ամ	Վայք - Ջերմուկ հին ավտոճանապարհից հս, Կեչուտի ջրամբարի հս եզրից 0,5 կմ դեպի հս
39		Գյուղատեղի «Վերին Զիրակ»	13-19 դդ.	Կեչուտ գյուղից 3 կմ հս-աե	նախկին Զիրակ գյուղն է՝ լքված 1949 թ.
40		Գյուղատեղի	13-19 դդ.	Հերհեր գյուղի հվ մասում	գյուղ մտնող ճանապարհի 2 կողմերում, այգիների տարածքում
41		Գյուղատեղի «Առինջ»	10-19 դդ.	Հերհեր գյուղից 6 կմ հվ	լքվել է 1940-ական թթ.՝ գյուղերի խոշորացման հետևանքով, Վայք - Հերհեր ավտոճանապարհի աջ կողմում, Հերհերի ջրամբարի հս եզրին, Հերհեր գետի 2 ափերին
42		Գյուղատեղի «Բազմաղբյուր» («Ղոշաբուլաղ», «Բուլաղլար»)	10-17 դդ.	Հերհեր գյուղից 2-3 կմ հվ	Առինջից 2 կմ հս, Վայք - Հերհեր ավտոճանապարհի աջ կողմում նախկին Բուլաղլար գյուղն է՝ լքված 1949 թ.
43		Գյուղատեղի «Գյոյաբաս»	12-17 դդ.	Հերհեր գյուղից 2,5 կմ հս	նախկին Գյոգաբաս գյուղն է՝ լքված 1918 թ.
44		Գյուղատեղի «Մահմեդոլան»	12-19 դդ.	Հերհեր գյուղից 5 կմ հս-աե	Կարմրաշենից 3 կմ աե, համանուն անասնապահական ամառանոցների տարածքում
45		Գյուղատեղի «Այգիկ» («Բախչաջուղ»)	9-15 դդ.	Հորբատեղ գյուղից 0,5 կմ հս	Հորբատեղ գետակի ձախ ափին
46		Գյուղատեղի «Վանք»	9-17 դդ.	Հորս գյուղից 3 կմ հս-ամ	Գնդասարի գագաթին մոտ, տափարակին
47		Գյուղատեղի «Աղխաչ»	15-20 դդ.	Մարտիրոս գյուղից 7-8 կմ ամ	Հորադիս տանող ճանապարհի աջ կողմում
48		Գյուղատեղի «Լվիս»	9-17 դդ.	Մարտիրոս գյուղից 4 կմ հվ-ամ	Լվիս գյուղն է՝ լքված 1918 թ. եկեղեցին ավերված է շուրջը գեղաթանդակ խաչքարեր
49		Գյուղատեղի «Վերին լիճ» («Վերին գյոլ»)	9-17 դդ.	Մարտիրոս գյուղից 2 կմ աե	գույատեղիում մի քանի մատուռ է պահպանվել
50		Գյուղատեղի «Անգեղի»	5-20 դդ.	Շատին գյուղից 1 կմ հվ	Անգեղի ձորում, ձորալանջին
51		Գյուղատեղի	13-19 դդ.	Չիվա գյուղից 0,5 կմ ամ	Չիվա - Եղեգնաձոր ճանապարհի աջ կողմում գյուղատեղիի կնտ-ում նորակառույց մատուռն է
52		Գյուղատեղի	9-10 դդ.	Ռինդ գյուղից 8 կմ հս	Չիվա - Եղեգնաձոր ճանապարհի աջ կողմում գյուղատեղիի կնտ-ում նորակառույց մատուռն է
53		Գյուղատեղի «Բախչաջուղ»	10-15 դդ.	Ռինդ գյուղից 2 կմ հս-աե	գյուղատեղիում է գտնվում «Ճգնավոր» վիմափոր մատուռը
54		Գյուղատեղի «ՌԻՆԴ»	13-20 դդ.	Ռինդ գյուղից 4 կմ հս-աե	գյուղատեղիում է գտնվում «Ծաղկավանք» և անանուն եկեղեցու ավերակներ
55		Գյուղատեղի «Վերին Ուլգյուր»	10-18 դդ.	Ռինդ գյուղից 7 կմ հս-աե	գյուղատեղիում է գտնվում եկեղեցին 30-ից ավել խաչքարերով
56		Գյուղատեղի «Դարբ» («Թարփ»)	13-20 դդ.	Սարավան գյուղից 5 կմ հվ
57		Գյուղատեղի	17-19 դդ.	Սերս գյուղից 3 կմ հվ	Բարձրունի տանող ճանապարհին, «Վանքի դուզ» կոչվող վայրում, առկա է Սբ. Հովհաննես («Մեծ վանք») մատուռը
58		Գյուղատեղի «Ջանի»	9-17 դդ.	Վարդահովիտ գյուղից 1 կմ հս-աե	Եղեգիս գետի ձախ ափին, անտառի բացատում
59		Գյուղատեղի «Արկազն» («Արկազան»)	8-20 դդ.	Վերնաշեն գյուղից 9 կմ աե	լքվել և անմարդաբնակ է դարձել 1920-ական թթ., գյուղատեղիում է գտնվում Սբ. Խաչ (Արկազնի Սբ. Խաչ) եկեղեցին
60		Գյուղատեղի Քարագլուխ	7-18 դդ.	Քարագլուխ գյուղից 3 կմ հս	2 ձորակների միջև ընկած սարահարթին, տարածքում է գտնվում Թուխ Մանուկ եկեղեցին ժաչքարերով

Տես նաև

• ՀՀ վանական համալիրների ցանկ
• Հայաստանի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ
• ՀՀ քաղաքատեղիների ցանկ
• ՀՀ քարավանատների ցանկ
• ՀՀ տաճարների ու եկեղեցական համալիրների ցանկ
• Արցախի վանական համալիրների ցանկ
• ՀՀ ձիթհանների ցանկ