Jump to content

Մասնակից:Մանե Հովհաննիսյան/Ավազարկղ3

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Նստած գանձապահներ Ուկրաինայի սուպերմարկետում, 2019 թվական, հուլիս.

Նստելու իրավունք (անգլ.՝ right to sit) աշխատավայրում համապատասխան և հարմարավետ նստատեղեր ստանալու օրենք: Այս օրենքը ընդունել են բազմաթիվ երկրներ ինչպիսիք են ՝ Մեքսիկա, Ֆրանսիա, Իսպանիա, Արգենտինա, Միացյալ Թագավորություն, Ճամայկա, Հարավային Աֆրիկա, Էսվատինի, Կամերուն, Տանզանիա, Ուգանդա, Լեսոթո, Մալազիա, Բրազիլիա, Իսրայել, Իռլանդիա, Զամբիա, Գայանա, Հնդկական նահանգներ՝ Թամիլ Նադու և Կերալա, Կանադական նահանգներ՝ Նյուֆաունդլենդ և Լաբրադոր, Բրիտանական անդրծովյան տարածքներ՝ Ջիբրալթար և Մոնտսերատ:ԱՄՆ-ի և Ավստրալիայի գրեթե բոլոր նահանգները, ինչպես նաև Կանադայի նահանգների մեծամասնությունը 1881-ից 1917 թվականներին ընդունեցին օրենսդրություն կին աշխատողների համար: Ներկայիս օրենսդրությամբ «նստելու իրավունք» ունեցող ԱՄՆ նահանգներն են՝ Կալիֆորնիա, Ֆլորիդա, Մասաչուսեթս, Մոնտանա, Նյու Ջերսի, Նյու Յորք, Օրեգոն, Փենսիլվանիա, Արևմտյան Վիրջինիա, Վիսկոնսին:Նստելու իրավունքի դրույթը ներառված է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) կոնվենցիայում, 1964 թվական: Միջազգային պայմանագիրը վավերացվել է 52 երկրների կողմից 2023 թվականին:

Որոշ իրավասություններ, ինչպիսիք են՝ Ալաբամա, Արկանզաս, Կոնեկտիկուտ, Այդահո, Կենտուկի, Մեն, Մերիլենդ, Միչիգան, Միսսուրի, Նեբրասկա, Նևադա, Նյու Մեքսիկո, Նյու Հեմփշիր, Քվեբեկ և Վաշինգտոն չեղյալ են համարել նստելու իրավունքը: Շատ նստելու իրավունքներ ի սկզբանե պարունակում էին կին աշխատողներին վերաբերվող օրենքներ: Որոշ իրավասություններ պահպանել են այդ օրենքները, բայց շատ իրավասություններ փոփոխել են իրենց օրենսդրության իրավունքը՝ գենդերային չեզոք լինելու համար: Իրավասու մարմինները, առանց նստելու ընդհանուր իրավունքի օրենքների, հաճախ նստատեղեր են տրամադրում հաշմանդամներին, հղիներին կամ անչափահաս աշխատողներին:

Համապատասխան նստատեղերի քաղաքականություն ունեցող ընկերություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գերմանական Aldi սուպերմարկետների ցանցը գանձապահներին թույլ է տալիս նստել աշխատելիս:Դա չի արվում միայն առողջության կամ հարմարավետության համար: Հետազոտությունները ցույց են տվել, որ աշխատողները, որոնց թույլատրվում է նստել, ավելի արդյունավետ և առույգ են [1][2]: Եվրոպական շատ երկրներում գանձապահները աշխատելիս նստում են: Սա մասամբ պայմանավորված է նրանով, որ եվրոպական խոշոր մանրածախ ցանցերը թույլ են տալիս հաճախորդներին իրենց մթերքները բեռնել [3]:

Ըստ իրավասության[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նստած գանձապահներ Սեյշելների սուպերմարկետում, 2020 թվական, փետրվար:
Ռեստորանի նստած աշխատող Փղոսկրի Ափում, 2017 թվական, հոկտեմբեր:
Նիգերիայի մթերային խանութում նստած գանձապահ, նոյեմբեր 2017 թվական

Եվրոպայի մեծ մասում գանձապահների համար սովորական է նստել աշխատելիս, մինչդեռ երկար կանգնելն աշխատելիս նորմա է Հյուսիսային Ամերիկայի, Ասիայի և Ավստրալիայի մեծ մասում:[4]

Եվրոպական Միություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աշխատանքի անվտանգության և առողջության եվրոպական գործակալությունը (EU-OSHA) ունի նստատեղերի համապատասխան պահանջներ [5]:

Միջազգային օրենք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության 1964 թվականի հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) կոնվենցիայի 14-րդ հոդվածը սահմանում է, որ «բավարար քանակով և հարմար նստատեղեր պետք է ապահովվեն աշխատողների համար, և աշխատողներին պետք է տրվեն դրանք օգտագործելու ողջամիտ հնարավորություններ»[6]: Միավորված ազգերի կազմակերպության այս կոնվենցիան 2023 թվականի դրությամբ վավերացվել է 52 պետությունների կողմից[7]: Օրենքն ուժի մեջ է մտել 1966 թվականի մարտի 29-ին[8]։

Ալժիր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1969 թվականի հունիսի 12-ին Ալժիրը վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) կոնվենցիան 1964 թ.՝ դրանով իսկ երաշխավորելով աշխատողների համար հասանելի համապատասխան տեղեր[9]:

Արգենտինա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արգենտինան 1935 թվականին ընդունեց օրենք, ըստ որի, բոլոր աշխատողներին պետք է տրամադրվեն աթոռներ մեջքի թիկնակներով, պայմանով, որ աշխատանքը ողջամտորեն կկատարվի նստած վիճակում:[10]

Ադրբեջան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ադրբեջանը 1992 թվականի մայիսի 19-ին վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) 1964 թվականի կոնվենցիան[8]:

Ավստրալիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նստած գանձապահ Ավստրալիայի ճաշարանում, 1944թ.

Նոր Զելանդիայի, ԱՄՆ նահանգների մեծ մասի և Կանադայի մեծ մասի հետ մեկտեղ, Ավստրալիայի նահանգների և տարածքների մեծամասնությունը օրենսդրություն ընդունեց 1800-ականների վերջին և 1900-ականների սկզբին:

Նոր Հարավային Ուելս[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նոր Հարավային Ուելսը 1890-ականներին ընդունեց օրենքը[11]:

Քվինսլենդ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քուինսլենդն օրենքն ընդունեց 1890-ականներին[11]:

Հարավային Ավստրալիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1896 թվականին Հարավային Ավստրալիայի պատգամավոր Քինգ Օ'Մալլին անհաջող կերպով ներկայացրեց «Խանութներում նստելու մասին օրինագիծը», որը պահանջում էր տեղեր տրամադրել խանութի վաճառողներին[12]:

Վիկտորիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիկտորիա նահանգը 1956 թվականին ընդունեց օրենքը: Օրենքը նշում էր, որ «աշխատողների պահանջի դեպքում, և հնարավորության դեպքում, գործատուն պետք է համապատասխան նստատեղեր տրամադրի իրենց»[13]:

Արևմտյան Ավստրալիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արևմտյան Ավստրալիան 1899 թվականի դեկտեմբերի 16-ին ընդունեց օրենքը[11]:

Բելառուս[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բելառուսի Խորհրդային Սոցիալիստական ​​Հանրապետությունը 1968 թվականի փետրվարի 26-ին վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) կոնվենցիան 1964[8]:

Բելգիաղ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բելգիան 1978 թվականի մայիսի 17-ին վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության 1964 թվականի հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) կոնվենցիան[8]:

Բելիզ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բելիզի խանութների օրենք, գլուխ 287, ասում է, որ կին աշխատողներն ունեն համապատասխան նստատեղերի իրավունք[14]:

Բոլիվիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բոլիվիան 1977 թվականի հունվարի 31-ին վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության 1964 թվականի հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) կոնվենցիան[8]:

Բրազիլիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բրազիլիայում, Աշխատանքային օրենքների համախմբման 199-րդ հոդվածը պահանջում է նստատեղերի տեղադրում, որոնք ապահովում են աշխատողի ճիշտ կեցվածքը[15]:

Բրազիլիան 1969 թվականի մարտի 24-ին վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) կոնվենցիան, 1964 թվական [8]:

Բուլղարիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բուլղարիան 1965 թվականի մարտի 29-ին վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) կոնվենցիան, 1964 թվական[8]:

Կամերուն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կամերունի նստելու իրավունքի մասին օրենքը նշում է, որ «Պետք է տրամադրվեն համապատասխան նստատեղեր այն աշխատողների համար, որոնց աշխատանքը կատարվում է անընդհատ կամ ընդհատվող նստած վիճակում»[16]:

Կանադա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կանադայի տասը նահանգներից առնվազն վեցը նստելու իրավունք են ընդունել՝ Բրիտանական Կոլումբիա, Մանիտոբա, Նյու Բրանսվիք, Նյուֆաունդլենդ և Լաբրադոր, Օնտարիո և Քվեբեկ: Նստելու իրավունքի մասին օրենքները չեղյալ են հայտարարվել Նյու Բրունսվիկում և Քվեբեկում։

Բրիտանական Կոլումբիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1966 թվականի Բրիտանական Կոլումբիայի Գործարանների ակտը պնդում էր, եթե գործարանում կին աշխատողների կողմից կատարված աշխատանքի ամբողջ կամ զգալի մասը կարող է արդյունավետորեն կատարվել նստած ժամանակ,ապա գործատուն պետք է աթոռներ տրամադրի աշխատողներին[17]:

Մանիտոբա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1888 թվականին Մանիտոբան ընդունեց «Խանութների կանոնակարգման ակտը», որի կարևորագույն կետն էր «գործատուների պահանջը՝ ապահովելու բավարար քանակությամբ հարմար նստատեղեր կամ աթոռներ իրենց կին աշխատողներին մատակարարելու համար»[18]:

Նյու Բրունսվիկ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1916 թվականին Նյու Բրունսվիկի կանոնադրությունը փոփոխվեց՝ կին աշխատողներին նստելու իրավունք շնորհելու համար[19]:Օրենքն ուժը կորցրել է 1974 թվականի նոյեմբերի 18-ին [20]:

Նյուֆաունդլենդ և Լաբրադոր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նյուֆաունդլենդի և Լաբրադորի կանոնակարգը 2012 թ. սահմանում է, որ Նյուֆաունդլենդում և Լաբրադորում գործատուները պետք է երաշխավորեն, որ աշխատողն իր աշխատանքի ընթացքում ողջամիտ հնարավորություն ունի նստելու առանց իր աշխատանքին վնասելու: Եթե ​​աշխատանքի ընթացքում կանգնելն անհրաժեշտ է, ապա գործատուն պետք է ապահովի հոգնածության դեմ գորգ, ոտքի հենարան կամ այլ հարմար սարք՝ օգնություն տրամադրելու համար[21]:

Օնտարիո[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Օնտարիոն 1888 թվականին ընդունեց «Խանութների կարգավորման մասին» օրենքը, նույն տարում, երբ Մանիտոբան ընդունեց նմանատիպ օրենսդրություն, որի կարևոր կետ էր կին աշխատողների համար[18] :1891 թվականին Տորոնտոյի Համալսարանական քոլեջի կողմից հրապարակված «Կանանց աշխատանքի պայմանները» զեկույցում նշվում է, որ չնայած խանութների կանոնակարգման ակտը պաշտպանում էր կին աշխատողների նստելու իրավունքը, օրենքը «մեծ չափով մեռած էր և օրենքով ստուգումների համակարգ չկար»: Այնուամենայնիվ, զեկույցում նշվում է, որ Տորոնտոյում հարկադրանքի որոշ ցրված փորձեր են կատարվել: Նաև նշվում է, որ գործատուները հաճախ թույլ չեն տալիս աշխատող կին նստել, քանի որ կարծում են, որ նստելը տալիս է «առևտրի ձանձրալի տեսք»: Հաշվի առնելով հարկադիր կատարման բացակայությունը, զեկույցում առաջարկվել է ստուգման համակարգ ստեղծել, որն ընդգրկում է ամբողջ նահանգը՝ արդյունավետորեն երաշխավորելու նստելու իրավունքը[22]:

Քվեբեկ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1980-ականների և 1990-ականների ընթացքում Քվեբեկի «Արդյունաբերական և առևտրային ձեռնարկություններին վերաբերող կանոնակարգի» 11.7.1-րդ հոդվածը պաշտպանում էր աշխատողի ՝ նստելու իրավունքը, երբ աշխատանքային գործընթացի բնույթը դա թույլ է տալիս: 1989 թվականին միջին տարիքի սուպերմարկետի գանձապահը մեջքի ցավով բողոք է ներկայացրել այն բանից հետո, երբ նրան զրկել են նստելու իրավունքից: Քվեբեկի վերաքննիչ դատարանը վճիռ կայացրեց գանձապահի և նրա արհմիության օգտին 1991 թվականին[23]: 11.7.1-րդ հոդվածը հետագայում չեղարկվել է[24]:

2017-ին Քվեբեկ Սիթի նահանգի Սենտ Ֆոյ քաղաքում գտնվող Costco-ի 71-ամյա աշխատակցին գործատուն կարգադրել է կանգնել աշխատանքի ժամանակ, երբ նա նստարան է բերել աշխատանքի: Նրան կրկին նկատողություն են արել՝ նստարանն արգելելուց հետո պատին հենվելու համար։ «Մենք ծույլ չենք, ծեր ենք»՝ պնդել է բանվորը։ Նրա նստելու իրավունքը տրվել է միայն բազմաթիվ խնդրանքներից հետո, երբ Կոստկոն պահանջել է, որ նա բժշկական գրություն տրամադրի: Իր գործը վերին ղեկավարությանը հանձնելուց հետո աշխատողը ստացավ Costco-ի 15 այլ աշխատողների համար բացառությամբ նստելու իրավունք[25]:

Կենտրոնական Աֆրիկյան Հանրապետություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կենտրոնական Աֆրիկյան Հանրապետությունը 2006 թվականի հունիսի 5-ին վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) 1964 թվականի կոնվենցիան:[8]

Չիլի[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աթոռ, որը նախատեսված է Չիլիի Սանտյագո քաղաքի հանրախանութի աշխատողների համար:

Չիլիի «Աթոռի օրենքը» ուժի մեջ է մտել 1914 թվականին՝ նախագահ Ռամոն Բարրոս Լուկոյի կառավարման ժամանակ[26]։ Աթոռայի օրենքը Չիլիի բանվորական շարժման ամենավաղ հաջողություններից էր: Աթոռի օրենքն այլևս գոյություն չունի, սակայն Չիլիի ներկայիս նստելու օրենքի տեքստը գտնվում է 1994 թվականի Չիլիի աշխատանքային օրենսգրքի 1-ին վերնագրում, Գիրք II-ում[27]:

Կոստա Ռիկա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կոստա Ռիկան 1966 թվականի հունվարի 27-ին վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) կոնվենցիան 1964 [8]:

Կուբա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1971 թվականի փետրվարի 5-ին Կուբան վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) կոնվենցիան 1964 [8]:

Կիպրոս[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2023 թվականին Կիպրոսում նստելու իրավունքն ընդունել առաջարկվեց Աշխատավորների առաջադիմական կուսակցության պատգամավոր Գիորգոս Կուկումասի կողմից[28]: Օրինագիծն ընդունվել է 2023 թվականի հոկտեմբերին՝ 34 կողմ ձայներով և ձևավորվել է աշխատանքի անվտանգության և առողջության եվրոպական գործակալության (EU-OSHA) լավագույն փորձի հիման վրա[29]:

Չեխիայի Հանրապետություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Չեխիայի Հանրապետությունը 1993 թվականի հունվարի 1-ին վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) 1964 թվականի կոնվենցիան[8]:

Կոնգոյի Դեմոկրատական ​​Հանրապետություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կոնգոյի Դեմոկրատական ​​Հանրապետությունը 1967 թվականի սեպտեմբերի 5-ին վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) 1964 թվականի կոնվենցիան[8]:

Դանիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դանիան 1970 թվականի հունիսի 17-ին վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) 1964 թվականի կոնվենցիան[8]:

Ջիբութի[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ջիբութին 1978 թվականի օգոստոսի 3-ին վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) 1964 թվականի կոնվենցիան[8]:

Էկվադոր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էկվադորը 1969 թվականի մարտի 10-ին վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության 1964 թվականի հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) կոնվենցիան[8]:

Էսվատինի[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էսվատինիի զբաղվածության մասին օրենքը, 1980 թ., երաշխավորում է աշխատողի նստելու իրավունքը: Ակտի մեջ ասվում է, «եթե աշխատողների կողմից իրականացվող աշխատանքի զգալի մասը կարող է իրականացվել նստած, պետք է համապատասխան նստատեղեր ապահովվի այդ աշխատողների համար»[30]:

Ֆինլանդիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆինլանդիան վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) կոնվենցիան 1964 թ. սեպտեմբերի 23-ին[8]:

Ֆրանսիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆրանսիան 1972 թվականի ապրիլի 6-ին վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) 1964 թվականի կոնվենցիան[8]:

Ֆրանսիայի աշխատանքային օրենսդրությունը սահմանում է, որ յուրաքանչյուր աշխատողի համար պետք է հասանելի լինեն համապատասխան նստատեղեր իրենց աշխատավայրում կամ մոտակայքում[31]:

Գերմանիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գերմանիան 1973 թվականի դեկտեմբերի 5-ին վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) 1964 թվականի կոնվենցիան[8]:

Գանա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գանան վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) կոնվենցիան, 1964 թվական, 1966 թվականի նոյեմբերի 21-ին[8]:

Գվատեմալա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գվատեմալան 1975 թվականի հոկտեմբերի 21-ին վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության 1964 թվականի հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) կոնվենցիան[8]:

Գվինեա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գվինեան 1966 թվականի դեկտեմբերի 12-ին վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) կոնվենցիան 1964[8]:

Գայանա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գայանայի խանութների (համախմբման) ակտը 91:04-րդ գլխում նշում է, որ սենյակում յուրաքանչյուր երեք աշխատակցի համար պետք է լինի ոչ պակաս, քան մեկ աթոռ[32]:

Հնդկաստան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նստած աշխատողներ Հնդկաստանում բամբակի գործարանում, փետրվար 2010 թվական

Հնդկաստանում նստելու իրավունք ձեռք բերելու արշավը ղեկավարել են բանվոր դասակարգի ֆեմինիստները, արհմիությունների կազմակերպիչները և կոմունիստները Հարավային Հնդկաստանում, մասնավորապես՝ Կերալայում և Թամիլ Նադուում: Հնդկական երկու նահանգ 2021 թվականի դրությամբ ընդունել են նստելու իրավունքը:

Հնդկաստանում նստած շարժման իրավունքը գլխավորել է Կերալայում գործող ֆեմինիստական ​​Penkoottu արհմիությունը[33]: Penkoottu աշխատանքային արհմիությունը հիմնադրվել է Վիջի Պալիտոդիի կողմից, դերձակ-ակտիվիստ Կոժիկոդե քաղաքից[34]:

Կերալան 2018 թվականին ընդունեց նստելու իրավունքը՝ իր տեսակի մեջ առաջին օրենքն Հնդկաստանում[35]:

Թամիլնադ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թամիլնադուն հաջորդեց 2021 թվականի սեպտեմբերին՝ դառնալով երկրորդ հնդկական նահանգը, որն ընդունեց նմանատիպ օրենսդրություն[36]:Նստելու իրավունքը տրվել է որպես 1947 թվականի Թամիլնադու խանութների և հիմնարկների մասին օրենքի փոփոխված ենթաբաժին[37]:

Ինդոնեզիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բանկի նստած աշխատող Ինդոնեզիայում, 2011 թվականի ապրիլ:

Ինդոնեզիան 1969 թվականի հունիսի 13-ին վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) կոնվենցիան 1964 թ[8]:

Իրաք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իրաքը 1987 թվականի մարտի 6-ին վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) 1964 թվականի կոնվենցիան[8]:

Իռլանդիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իռլանդիայի աշխատանքային օրենսդրությունը սահմանում է, որ գործատուները պետք է ապահովեն աշխատողների համար նախատեսված նստատեղերը և պետք է ողջամիտ հնարավորություններ ընձեռեն նստելու համար[38]:

Իսրայել[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իսրայելի սուպերմարկետներից մեկում նստած գանձապահներ, 2018 թվականի փետրվար:

1990-ականների վերջին Իսրայելի Universe Club սուպերմարկետների ցանցի հաճախորդները բողոքել են Նաամաթին և Աշխատանքի, սոցիալական հարցերի և սոցիալական ծառայությունների նախարարությանը, որ գանձապահներին թույլ չեն տվել նստել: Իսրայելի արհմիությունների ազգային կենտրոն Հիստադրութը պաշտպանում էր աշխատավորների նստելու իրավունքը[39]:

Աշխատելիս նստելու իրավունքի մասին օրենքը Իսրայելում առաջարկել է Լեյբորիստական ​​կուսակցության քաղաքական գործիչ Շելլի Յաչիմովիչը՝ բացահայտ ֆեմինիստ և սոցիալ-դեմոկրատ[40]:Օրենքը նպատակ ուներ դադարեցնել սովորական պրակտիկան շատ մթերային խանութներում և դեղատներում, որտեղ գանձապահներին խնդրում էին ամբողջ հերթափոխի ընթացքում ոտքի վրա աշխատել, թեև նրանց չնստելու գործնական պատճառ չկար: Աշխատանքային իրավունքների պաշտպանությամբ զբաղվող կազմակերպությունները պաշտպանում էին օրենքը՝ պնդելով, որ պրակտիկան վիրավորական և անհարգալից է, մինչդեռ խանութները պնդելում էին, որ այն պետք է իրավունք վերապահվի հաճախորդներին սպասարկելու այնպես, ինչպես դա հարմար է [41]: Օրենքը ճանաչում էր աշխատանքի ընթացքում նստելու իրավունքը և գործատուներին ստիպում էր աթոռներ տրամադրել գանձապահների, վաճառողների և սպասարկող աշխատողների համար, եթե գործատուները չկարողանային ապացուցել, որ աշխատանքը չի կարող իրականացվել նստած դիրքից: Օրենքն ընդունվել է 2007 թվականի փետրվարին և ուժի մեջ է մտել 2007 թվականի մայիսին[42]:2007 թվականի դեկտեմբերին Histadrut-ը հայց ներկայացրեց 61 խոշոր մանրածախ խանութների և վաճառակետերի դեմ, որոնք, նրանց պնդմամբ, խախտում էին օրենսդրության իրավունքը՝ պահանջելով 20 միլիոն փոխհատուցում[43]:

Իտալիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իտալիան 1971 թվականի մայիսի 5-ին վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) կոնվենցիան 1964 [8]:

Ճամայկա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ճամայկայի Գործարանային կանոնակարգերի օրենքը պաշտպանում է գործարանի աշխատողների նստելու իրավունքը: Օրենքը սահմանում է, «երբ գործարանում աշխատող ցանկացած անձ իր աշխատանքի ընթացքում ունի նստելու ողջամիտ հնարավորություն՝ առանց իր աշխատանքին վնասելու, օգտագործման համար պետք է տրամադրվեն և պահպանվեն հարմարություններ»։ Երբ աշխատանքի մեծ մասը կատարվում է նստած վիճակում, գործատուի կողմից աշխատողին պետք է տրամադրի «նրան և աշխատանքին համապատասխան դիզայնի, կառուցվածքի և չափերի նստատեղ, ինչպես նաև ոտքի հենարան, որի վրա նա կարող է հեշտությամբ և հարմարավետորեն պահել իր ոտքերը»[44]:

Ճապոնիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նստած գործարանի աշխատողներ Ճապոնիայում, նոյեմբեր 2017թվական

Ճապոնիան 1993 թվականի հունիսի 21-ին վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) 1964 թվականի կոնվենցիան[8]:

Հորդանան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հորդանանը վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) կոնվենցիան մարտի 11 1965 թվականին [8]

Քենիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նստած գանձապահ Քենիայի մթերային խանութում, 2017 թվական, հոկտեմբեր:

1949թ.-ին Քենիայի գաղութն ընդունեց օրենսդրություն, որը պահանջում էր յուրաքանչյուր կին աշխատակցուհուն կամ աշխատակցին տրամադել աթոռ, նստատեղ կամ այլ հարմար սարք՝ խանութում աշխատած ժամերին օգտագործելու համար[45][46]:

Ղրղզստան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ղրղզստանը 1992 թվականի մարտի 31-ին վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) 1964 թվականի կոնվենցիան[8]:

Լատվիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լատվիան 1993 թվականի մարտի 8-ին վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) 1964 թվականի կոնվենցիան[8]:

Լիբանան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լիբանանը 1977 թվականի հունիսի 1-ին վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) 1964 թվականի կոնվենցիան[8]:

Լեսոտո[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լեսոտոյի Աշխատանքային օրենսգրքի 1992 թ. հրամանը սահմանում է,«երբ գործարանում աշխատող ցանկացած անձ իր աշխատանքի ընթացքում ունի նստելու ողջամիտ հնարավորություն՝ առանց իր աշխատանքին վնասելու, օգտագործման համար պետք է տրամադրվեն և պահպանվեն հարմարություններ»։ Երբ աշխատանքի մեծ մասը կատարվում է նստած վիճակում, գործատուի կողմից աշխատողին պետք է տրամադրի «նրան և աշխատանքին համապատասխան դիզայնի, կառուցվածքի և չափերի նստատեղ, ինչպես նաև ոտքի հենարան, որի վրա նա կարող է հեշտությամբ և հարմարավետորեն պահել իր ոտքերը»[47]:

Լյուքսեմբուրգ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լյուքսեմբուրգը 2008 թվականի ապրիլի 8-ին վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) 1964 թվականի կոնվենցիան[8]:

Մադագասկար[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մադագասկարը 1966 թվականի նոյեմբերի 21-ին վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) կոնվենցիան 1964 [8]:

Մալայզիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մալայզիայի աշխատանքային օրենսդրությունը պաշտպանում է աշխատողի համապատասխան նստատեղերի իրավունքը՝ աշխատավայրում համապատասխան նստատեղերի պատշաճ ապահովման վերաբերյալ մանրամասն ուղեցույցներով:Գործարանների և մեքենաների կանոնակարգերի 30.1 կանոնակարգը 1970-ին սահմանում է, որ «յուրաքանչյուր գործարան, որտեղ աշխատող անձինք իրենց աշխատանքի ընթացքում ունեն նստելու ողջամիտ հնարավորություններ՝ առանց իրենց աշխատանքին վնասելու, պետք է տրամադրի և պահպանի հարմար և բավարար նստատեղեր՝ դրանց օգտագործման համար»։ Կանոնակարգ 30.2-ը սահմանում է, որ գործատուները պետք է այդ աշխատատեղերում աշխատողներին ապահովեն համապատասխան նստատեղերով, որոնք պետք է պատշաճ կերպով ծառայեն նպատակին: Այս դրույթների կիրարկումն իրականացվում է Մալայզիայի Աշխատանքի անվտանգության և առողջության վարչության (DOSH) կողմից, որը Մարդկային ռեսուրսների նախարարության վարչությունն է (Մալայզիա)[48]:

Մավրիկիոս[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մավրիկիոսում Աշխատանքի անվտանգության և առողջության մասին 2005թ. օրենքը պաշտպանում է աշխատողների նստելու իրավունքը[49]:

Մեքսիկա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մեքսիկան 1968 թվականի հունիսի 18-ին վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) կոնվենցիան 1964 [8]:

Մեքսիկայի Դաշնային Աշխատանքային օրենքի 132-րդ հոդվածի V-րդ բաժինը սահմանում է, որ գործատուները պետք է աշխատավորների համար աշխատատեղեր պահպանեն, երբ աշխատանքը կարող է ողջամտորեն կատարել նստած վիճակում: 2023 թվականին Հանրապետության Սենատում ներկայացվեց «Աթոռի օրենքը» (Լեյ Սիլա), որը մեքսիկական օրենսդրության համաձայն ընդլայնում է նստած պաշտպանության իրավունքը: Օրենքն առաջարկել է սենատոր Պատրիսիա Մերկադոն[50]։ Օրենքը հաստատվել է Մեքսիկայի Սենատի կողմից 2024 թվականի փետրվարին՝ 82-0 ձայների հարաբերակցությամբ[51]։

Նամիբիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հարավաֆրիկյան Հանրապետության ղեկավարած Հարավ-Արևմտյան Աֆրիկայում աշխատողներին երաշխավորվել է նստելու իրավունք: 1939 թվականի թիվ 15 հրամանագրում ասվում է, որ «Յուրաքանչյուր գործատու իր խանութի վաճառողների համար պետք է ապահովի հարմար նստատեղեր՝ հնարավորության դեպքում նրանց հանգստանալու հնարավորություն տալու համար»[52]:

Նոր Զելանդիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նոր Զելանդիան առաջին անգամ օրենք է ընդունել 1894 թվականին[11]:

Նոր Զելանդիայի աշխատանքային օրենսդրությունը սահմանում է, որ գործատուի պարտավորությունն է ապահովել համապատասխան հարմարություններ նստելու համար, որպեսզի կին աշխատողները, որոնց աշխատանքը կատարվում է կանգնած վիճակում, օգտվել հանգստի հնարավորություններից:Տեսուչը կարող է պահանջել համապատասխան նստատեղեր տրամադրել, եթե նա կարծում է, որ գործարանի աշխատողների դասի ցանկացած աշխատող (տղամարդ կամ կին) կարող է հարմար և բավարար չափով կատարել իրենց աշխատանքը կամ դրա զգալի մասը նստած»[53]:

Նորվեգիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նորվեգիայի սուպերմարկետներից մեկում աթոռով դրամարկղ, 2018 թվականի մարտ:

Նորվեգիան 1966 թվականի հունիսի 6-ին վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության 1964 թվականի հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) կոնվենցիան[8]:

Պանամա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պանաման 1970 թվականի հունիսի 19-ին վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության 1964 թվականի հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) կոնվենցիան[8]:

Պարագվայ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պարագվայը 1967 թվականի հուլիսի 10-ին վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության 1964 թվականի հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) կոնվենցիան[8]:

Ֆիլիպիններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1952 թվականի ապրիլի 15-ին Ֆիլիպինների Կոնգրեսն ընդունեց թիվ 679 Հանրապետության օրենքը, որի դրույթը շնորհում էր կին աշխատողներին և երեխաներին նստելու իրավունք։ Ակտը սահմանում է, որ «յուրաքանչյուր գործատուի պարտականությունն է ապահովել կանանց և երեխաների համար պատշաճ նստատեղեր և թույլատրել նրանց օգտագործել այդպիսի նստատեղեր, երբ նրանք ազատ են աշխատանքից և աշխատանքային ժամերին, պայմանով, որ նրանք կարող են կատարել իրենց պարտականությունները այս ոլորտում: պաշտոն՝ առանց արդյունավետությանը վնասելու»։ Հանրապետության թիվ 679 օրենքը ուժը կորցրած է ճանաչվել 1974 թվականի մայիսի 1-ին Նախագահի թիվ 442 հրամանագրով, որը պահպանում էր կին աշխատողների նստելու իրավունքը, բայց բաց թողնում էր երեխաների աշխատողների հիշատակումը[54]:

2014 թվականին Ֆիլիպինների Ներկայացուցիչների պալատում ներկայացվեց Ներկայացուցիչների պալատի 5258 օրինագիծը, որը վերնագրված էր «2014 թվականի աշխատանքի ակտի վրա նստելու իրավունքը»: Օրինագիծը կպահանջում էր առևտրի կենտրոնների, հանրախանութների և այլ մանրածախ կետերի սեփականատերերին թույլ տալ իրենց աշխատողներին նստել, երբ հաճախորդներ չեն այցելում: Օրենքն առաջարկել է Ֆիլիպինների Լեյբորիստական ​​կուսակցության անդամ Ռոյ Սենյերեսը: Սենյերեսը հայտարարեց, որ չափից ավելի կանգնելը անմարդկային է, քանի որ միայն կենդանիները, ինչպիսիք են կարաբաոնները, կովերը և ձիերը կարող են դիմանալ իրենց ոտքերի վրա ամբողջ օրը: Նմանատիպ օրինագիծ Ֆիլիպինների Սենատ է ներկայացրել Միացյալ ազգայնականների դաշինքի անդամ Նենսի Բինայը[55]:

Լեհաստան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լեհաստանի Ժողովրդական Հանրապետությունը 1968 թվականի հունիսի 26-ին վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) 1964 թվականի կոնվենցիան[8]:

Պորտուգալիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պորտուգալիան 1983 թվականի փետրվարի 24-ին վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) 1964 թվականի կոնվենցիան[8]:

Ռուսաստան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նստած գանձապահ Ռուսաստանում սուպերմարկետում, հոկտեմբեր 2010 թվական

Ռուսաստանի Խորհրդային Ֆեդերատիվ Սոցիալիստական ​​Հանրապետությունը 1967 թվականի սեպտեմբերի 22-ին վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության 1964 թվականի հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակային) կոնվենցիան[8]:

Սենթ Քիթս և Նևիս[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սենթ Քիթս և Նևիսում Խանութների կանոնակարգման ակտը սահմանում է, որ «որևէ խանութի սեփականատեր կամ օկուպանտ, որի նկատմամբ կիրառվում է սույն օրենքը, միշտ պետք է ապահովի և պահի այնտեղ բավարար քանակությամբ համապատասխան նստատեղեր կամ աթոռներ[56]։

Սաուդյան Արաբիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սաուդյան Արաբիան վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) 1964 թվականի կոնվենցիան 2020 թվականի դեկտեմբերի 7-ին, իսկ կոնվենցիան ուժի մեջ է մտել 2021 թվականի դեկտեմբերի 7-ին[8]:

Սենեգալ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1966 թվականի ապրիլի 25-ին Սենեգալը վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) կոնվենցիան 1964 [8]:

Սինգապուր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սինգապուրի «Նստատեղեր մանրածախ առևտրով կամ բիզնեսով զբաղվող աշխատողների համար» օրենքը երաշխավորում է նստելու իրավունքը[57]։

2022-ին Առողջապահության և գեղեցկության Watsons ցանցը հայտարարություն տարածեց, որ իրենց ընկերությունը «նստելու արգելքի» քաղաքականություն չունի այն բանից հետո, երբ աշխատողները բողոքեցին, որ Watsons-ի աշխատակիցներին թույլ չեն տալիս նստել[58]:

Սլովակիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սլովակիան 1993 թվականի հունվարի 1-ին վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) 1964 թվականի կոնվենցիան[8]:

Հարավային Աֆրիկա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հարավարևմտյան Աֆրիկայում աշխատողներին երաշխավորվել է նստելու իրավունք: 1939 թվականի թիվ 15 հրամանում ասվում է, որ «Յուրաքանչյուր գործատու պետք է իր խանութի վաճառողներին տրամադրի համապատասխան նստատեղեր՝ հնարավորության դեպքում նրանց հանգստանալու հնարավորություն տալու համար»[59]:

Այն աշխատողներին, որոնց աշխատանքը սովորաբար կատարվում է կանգնած վիճակում, պետք է թույլատրվի օգտվել նստելու ցանկացած հնարավորությունից, և այդ նպատակով գործատուն պետք է տրամադրի նստատեղերի հարմարություններ[60][61]:

Հարավային Կորեա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2018 թվականին Կորեայի արհմիությունների դաշնությունը պահանջել է, որ հարավկորեացի աշխատողներին թույլատրեն մանրածախ առևտրի կետերում, ինչպիսիք են Lotte Mart-ը և այլ սուպերմարկետներ, նստել աշխատանքի ընթացքում: Թեև Կորեայի արհմիությունների դաշնության քարոզարշավը չի ապահովել Հարավային Կորեայի օրենսդրության փոփոխություն, որոշ սուպերմարկետներ սկսել են իրենց աշխատողներին աթոռներ առաջարկել[62]: Հարավկորեացի կանայք, ովքեր աշխատանքի ընթացքում պարտավոր են կրել բարձրակրունկներ, իրենց առողջությանը վնասելու լրացուցիչ վտանգի տակ են[63]:

Իսպանիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իսպանիան 1912 թվականին ընդունեց «Աթոռի օրենքը» (Ley Silla) կին աշխատողների համար: Օրենքն այն ժամանակ հակասական էր, քանի որ այն համարվում էր հայրական և խտրական: Օրենքի գենդերային բնույթի քննադատության պատճառով 1918 թվականին այն փոփոխվել է և կիրառվել է բոլոր աշխատողների վրա՝ անկախ սեռից: Օրենքը դեռևս գործում է, բայց հազվադեպ է կիրառվում[50][64]:

Իսպանիան 1970 թվականի հունիսի 16-ին վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության 1964 թվականի հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) կոնվենցիան:

Շրի Լանկա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շրի Լանկայի 1954 թվականի խանութների և գրասենյակների աշխատողների մասին օրենքը սահմանեց կին աշխատողների համար նստելու իրավունքը[65]:

Շվեդիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շվեդիան 1965 թվականի հունիսի 11-ին վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության 1964 թվականի հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) կոնվենցիան[8]:

Շվեյցարիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1966 թվականի փետրվարի 18-ին Շվեյցարիան վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության 1964 թվականի հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) կոնվենցիան[8]:

Սիրիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սիրիան 1965 թվականի հունիսի 10-ին վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) 1964 թվականի կոնվենցիան[8]:

Տաջիկստան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տաջիկստանը 1993 թվականի նոյեմբերի 26-ին վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) կոնվենցիան 1964 թվական[8]:

Տանզանիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տանզանիայում, Աշխատանքի առողջության և անվտանգության մասին օրենքը, 2003 թվական, ասվում է, որ «Բոլոր աշխատողների համար, ում աշխատանքը կատարում են կանգնած ժամանակ, պետք է ապահովվեն և պահպանվեն հարմար նստատեղեր, որոնք հնարավորություն կտան նրանց նստած օգտվել ցանկացած հանգստի ժամանակից, որը կարող է առաջանալ: իրենց աշխատանքի ընթացքում[66]։

Թունիս[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թունիսը 1970 թվականի ապրիլի 14-ին վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության 1964 թվականի հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) կոնվենցիան[8]:

Ուգանդա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ուգանդայի Աշխատանքի անվտանգության և առողջության մասին օրենքը, 2006 թ., պաշտպանում է աշխատողների նստելու իրավունքը: Ակտում ասվում է, որ աշխատողներին պետք է տրվի «աշխատանքի ընթացքում նստելու ողջամիտ հնարավորություն, գործատուի կողմից պետք է ապահովվեն և պահպանվեն բավարար և համապատասխան տեղեր, որպեսզի աշխատողները կարողանան օգտվել նստելու հնարավորությունից»: Ակտը նաև նշում է, որ եթե «որևէ աշխատանքի զգալի մասը կարելի է պատշաճ կերպով կատարել նստած վիճակում, ապա գործատուն պետք է ապահովի և պահպանի աշխատանքը կատարող յուրաքանչյուր աշխատակցի համար այդ աշխատանքին համապատասխան դիզայնի, կառուցվածքի և չափսերի նստատեղ»[67]:

Ուկրաինա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ուկրաինայի Խորհրդային Սոցիալիստական ​​Հանրապետությունը 1968 թվականի հունիսի 19-ին վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության 1964 թվականի հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակային) կոնվենցիան:

Միացյալ թագավորություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Միացյալ Թագավորությունն առաջին անգամ ընդունել է օրենք 1899թ. օգոստոսի 9-ին՝ Խանութների օգնականների նստատեղերի մասին 1899 սահմանելով, որ խանութներում մեկ տեղ պետք է տրամադրվի յուրաքանչյուր երեք կնոջ համար[11]:

Միացյալ Թագավորությունը 1967 թվականի ապրիլի 21-ին վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) 1964 թվականի կոնվենցիան[8]:

Միացյալ Թագավորությունում Աշխատավայրի (Առողջություն, անվտանգություն և բարեկեցություն) կանոնակարգերը 1992 թ. պահանջում են, որ գործատուները պետք է ապահովեն համապատասխան նստատեղեր աշխատողների համար, երբ նրանք չեն զբաղվում այնպիսի աշխատանքով, որը պահանջում է կանգնել: Այս կանոնակարգը վերաբերում է նույնիսկ այն աշխատողներին, ովքեր կարող են միայն որոշ ժամանակ նստել[68]: Նստատեղը կարող է հարմար համարվել միայն այն դեպքում, եթե այն «հարմար է այն անձի համար, ում համար այն տրամադրվում է[69]:

Լոնդոնի Քենսինգթոնի և Չելսիի թագավորական թաղամասի առողջության և անվտանգության ձեռնարկում ասվում է, որ «Պետք է համապատասխան նստատեղեր տրամադրվեն աշխատողներին ընդմիջումների ժամանակ օգտագործելու համար»: Աշխատողի ընդմիջման ժամանակ հարմար նստատեղերը պետք է տեղակայվեն համապատասխան վայրում, որտեղ պաշտպանիչ սարքավորումները պետք չէ կրել: Գրասենյակային աշխատողները, ովքեր նստում են գրասենյակային աթոռների վրա, համարվում են, որ արդեն ունեն հարմար նստատեղեր: Աշխատողներին պետք է տրամադրվեն հարմար հանգստի վայրեր՝ նստատեղերով, և բոլոր նոր ձեռնարկությունները պետք է տեղադրեն առանձին ընդմիջման սենյակներ[70][71]:

Ջիբրալթար[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ջիբրալթարի գործարանների ակտը, որն ընդունվել է 1956 թվականին, պաշտպանում է աշխատողների նստելու իրավունքը: Ակտի մեջ ասվում է. «Բոլոր աշխատողների համար, որոնց աշխատանքը կատարվում է կանգնած, պետք է տրամադրվեն և պահպանվեն հարմարություններ նստելու համար, որպեսզի նրանք կարողանան օգտվել հանգստի ցանկացած հնարավորությունից, որը կարող է առաջանալ աշխատանքի ընթացքում[72]:

Մոնսերատ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2002 թվականին Մոնսերատի կողմից «Խանութների կանոնակարգման ակտի» վերանայված հրատարակությունը սահմանեց, որ «այդ խանութի սեփականատերը, որի նկատմամբ կիրառվում է սույն օրենքը, որտեղ աշխատում են կին վաճառողուհիներ, միշտ պետք է ապահովի և պահի այնտեղ բավարար քանակությամբ հարմար նստատեղեր կամ աթոռներ»[73]:

ԱՄՆ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1800-ականների վերջին և 1900-ականների սկզբին, առաջադիմական դարաշրջանում, բազմաթիվ նահանգներ ընդունեցին օրենքներ, որոնք աշխատողներին տալիս էին համապատասխան նստատեղերի իրավունք, հատկապես կին աշխատողների համար: Այն ժամանակ Միացյալ Նահանգներում գործող օրենսդրությունը գենդերային էր և վերաբերում էր հատկապես կին աշխատողներին: Աշխատանքային օրենսդրության սկզբունքները, աշխատանքային իրավունքի հիմնարար տեքստը, որը գրվել է 1916 թվականին Ջոն Ռ. Քոմոնսի և Ջոն Բերտրամ Էնդրյուսի կողմից, նշում է, 20-րդ դարի սկզբի աշխատանքային բարեփոխումների հատկապես ապշեցուցիչ ասպեկտ է՝ կանանց հատուկ պաշտպանությունը: Կանայք գրում են, որ դեռևս յոթանասունականների վերջում հասկացել են վաճառողուհիների մշտական ​​կանգնելու վտանգները, և կոչ են արել նրանց աշխատավայրերը կահավորել նստատեղերով»։ Նրանք նշում են, որ առաջին նահանգը, որն ընդունել է կին աշխատողների համար օրենսդրություն ընդունելու իրավունքը, եղել է Նյու Յորքը 1881 թվականին: 1916 թվականին գրեթե բոլոր նահանգները կին աշխատողների համար օրենք ընդունելու իրավունք ունեին: Նահանգի օրենքների մեծ մասը վերաբերում էր արտադրական և մեխանիկական աշխատանքներին, իսկ որոշ նահանգներ ընդգրկում էին գրեթե բոլոր աշխատանքները: Քոմոնսը և Էնդրյուսը պնդում էին, որ նստելու իրավունքի այս օրենքները «չնչին նշանակություն ունեն առողջության պաշտպանության համար, քանի որ գործնականում անհնար է տեսնել, որ գործատուներն ու վարպետները թույլ են տալիս օգտագործել նստատեղերը նույնիսկ այն դեպքում, երբ տրամադրվում են»[74]:

Մինչև 1932 թվականը գրեթե բոլոր նահանգները՝ Կոլումբիայի շրջանը և Պուերտո Ռիկոյի և Ֆիլիպինների տարածքները, ընդունեցին օրենքներ, որոնք պահանջում էին համապատասխան նստատեղեր ունենալ աշխատող կանանց համար: Նստելու իրավունք ունեցող պետությունների մեծամասնության օրենքները սահմանում են, որ «համապատասխան նստատեղերը» տրամադրվում են գործատուների կողմից, և որ աշխատողներին թույլատրվում է նստել, երբ կանգնելը պարտադիր չէ: Միացյալ Նահանգների միակ նահանգը, որը նստելու իրավունք չուներ մինչև 1932 թվականը, Միսիսիպին էր[75]:

Ուրուգվայ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ուրուգվայի ամբիոնի օրենքը ընդունվել է 1918 թվականին՝ համապատասխան նստատեղեր տրամադրելով աշխատողներին[76]։

Ուրուգվայը 1968 թվականի հունիսի 19-ին վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) կոնվենցիան 1964 [8]:

Վենեսուելա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վենեսուելան վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) կոնվենցիան, 1964 , սեպտեմբերի 6 1995 թվականին[8]:

Վիետնամ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիետնամը վավերացրել է Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության հիգիենայի (առևտրի և գրասենյակների) կոնվենցիան, 1964 թվականի հոկտեմբերի 3 [8]:

Զամբիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Զամբիայի Գործարանային ակտը, 1966, դրույթներ ունի հարմար նստատեղերի համար: Օրենքը նշում է, որ աշխատողներին պետք է տրամադրվեն և պահպանվեն իրենց օգտագործման համար հարմարություններ , քանի դեռ աշխատանքը կարող է ողջամտորեն կատարվել նստած վիճակում[77]:

Հարմարություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Որոշ երկրներ ունեն հատուկ նստատեղեր հաշմանդամների, հղիների կամ անչափահաս աշխատողների համար: Միացյալ Նահանգների դաշնային օրենքը պաշտպանում է հղի աշխատողների և հաշմանդամ աշխատողների նստելու իրավունքը, որոնք համապատասխանում են որակավորմանը: Որոշ ենթազգային իրավասություններ տրամադրում են համապատասխան նստատեղեր հաշմանդամներին, հղիներին կամ անչափահաս աշխատողներին, ներառյալ Միացյալ Նահանգների որոշ նահանգները:

Կանգնելու իրավունք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Որոշ իրավասություններ պաշտպանում են ինչպես նստելու, այնպես էլ կանգնելու իրավունքը[78]:

Չափից շատ կանգնելու առողջական վտանգները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

17-րդ դարում իտալացի բժիշկ Բերնարդինո Ռամազինին հրատարակեց անգլ.՝ De Morbis Artificum Diatriba Աշխատողների հիվանդություններ աշխատությունը, որը պնդում էր, որ երկարատև կանգնելը վնասակար է աշխատողների առողջությանը: Ռամազինին բերում է ատաղձագործներին, անտառահատներին, փորագրողներին, դարբիններին և որմնադիրներին որպես օրինակ, և կոչ է անում կրճատել աշխատանքի ընթացքում կանգնելու ժամերը[79]:

Կանադացի հետազոտողների կողմից Օնտարիոյի աշխատողների մասնակցությամբ իրականացված ուսումնասիրությունները պարզել են, որ գանձապահները, խոհարարները և այլ աշխատողները, որոնցից պահանջվում է երկար ժամեր կանգնել, սրտանոթային հիվանդությունների ավելի մեծ ռիսկի են ենթարկվում՝ համեմատած այն բանվորների հետ, ովքեր հիմնականում նստած են աշխատում[80]:

Միացյալ Թագավորության խանութների, դիստրիբյուտիվ և դաշնակից աշխատողների միությունը պաշտպանում է աշխատողների նստելու իրավունքը՝ նշելով, որ չափից ավելի կանգնելը «կարող է մեջքի և ոտքերի ցավ պատճառել»[68]:

Գենդերային դրույթների քննադատություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հարավային Աֆրիկայի համալսարանի պրոֆեսոր Քերոլ Լոուն պնդում է, որ կանանց համար հատուկ դրույթները, որոնք վերաբերում են նստելու իրավունքի օրենքներին, ամրապնդում են կանանց թուլության վերաբերյալ կարծրատիպերը: Իրավագիտության պրոֆեսորներ Սաշա Պրեշալը և Նորին Բերոուզը դեմ են արտահայտվել սեռին հատուկ դրույթներին, որոնք վերաբերում են նստելու իրավունքի օրենքներին, քանի որ «աշխատանքային պայմանները պետք է հնարավորինս ապահով և հաճելի լինեն բոլոր աշխատողների համար», անկախ սեռից[81]:

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. «The real reason ALDI checkout clerks have to SIT ON A CHAIR while they serve you». New Idea. Վերցված է 2021-10-26-ին.
  2. «The Real Reason Aldi Cashiers Sit Behind The Register». Static Media. 22 June 2020. Վերցված է 2021-10-26-ին.
  3. «Sitting or Standing Cashiers (Continued)». The Washington Post. Վերցված է 2021-10-26-ին.
  4. Kottwitz, Maria U.; Rolli Salathé, Cornelia; Buser, Carina; Elfering, Achim (2017). «Emotion Work and Musculoskeletal Pain in Supermarket Cashiers: A Test of a Sleep Mediation Model». Scandinavian Journal of Work and Organizational Psychology. 2. doi:10.16993/sjwop.25.
  5. «Document 31989L0654». EUR-Lex. Վերցված է 2023-12-29-ին.
  6. «C120 - Hygiene (Commerce and Offices) Convention, 1964 (No. 120)». International Labour Organization. Վերցված է 2021-11-13-ին.
  7. «Ratifications of ILO conventions, Ratifications by Convention». International Labour Organization. Վերցված է 2021-11-13-ին.
  8. 8,00 8,01 8,02 8,03 8,04 8,05 8,06 8,07 8,08 8,09 8,10 8,11 8,12 8,13 8,14 8,15 8,16 8,17 8,18 8,19 8,20 8,21 8,22 8,23 8,24 8,25 8,26 8,27 8,28 8,29 8,30 8,31 8,32 8,33 8,34 8,35 8,36 8,37 8,38 8,39 8,40 8,41 8,42 8,43 8,44 8,45 8,46 8,47 8,48 8,49 «Ratifications of C120 - Hygiene (Commerce and Offices) Convention, 1964 (No. 120)». International Labour Organization. Վերցված է 2021-11-13-ին.
  9. P13100_LANG_CODE:2699650, fr «Observation (CEACR) - adopted 2011, published 101st ILC session (2012)». International Labour Organization. Վերցված է 2021-11-13-ին. {{cite web}}: Check |url= value (օգնություն)
  10. «LEY N° 12.205». Government of Argentina. Վերցված է 2023-10-04-ին.
  11. 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 «REPORT OF THE INDUSTRIAL COMMISSION ON THE CONDITION OF FOREIGN LEGISLATION UPON MATTERS AFFECTING GENERAL LABOR» (PDF). DSpace. Վերցված է 2021-11-18-ին.
  12. Hoyle, Arthur (1981). King O'Malley: The American Bounder. Macmillan. էջեր 44–46. ISBN 978-0-333-33773-8.
  13. «Victoria Government Gazette Friday, April 6, 1956» (PDF). Victoria Government Gazette. Վերցված է 2021-11-18-ին.
  14. «Shops Act» (PDF). International Labour Organization. Վերցված է 2023-10-05-ին.
  15. Brazil's Consolidation of Labour Laws, CLT. «Brazil's Consolidation of Labour Laws». www.planalto.gov.br. Palácio do Planalto. Վերցված է 12 November 2021-ին.
  16. P1100_YEAR:CMR,2014 «Cameroon - 2014». International Labour Organization. Վերցված է 2023-10-05-ին. {{cite web}}: Check |url= value (օգնություն)
  17. «CHAPTER 14: An Act Respecting Factories, Shops, Offices, and Elevators». Government of British Columbia. Վերցված է 2021-11-15-ին.
  18. 18,0 18,1 «Neither a Pedestal nor a Cage: In Pursuit of Genuine Gender Equality in the Philippine Workplace». Indiana University. Վերցված է 2021-11-13-ին.
  19. «Child Labour in Saint John, New Brunswick, and the Campaign for Factory Legislation, 1880-1905» (PDF). Library and Archives Canada. Վերցված է 2021-11-15-ին.
  20. «Factory Act, RSNB 1952, c 78». CanLII. Վերցված է 2021-11-21-ին.
  21. «Newfoundland and Labrador Regulation 2012». General Assembly of Newfoundland and Labrador. Վերցված է 2021-11-13-ին.
  22. «The Conditions of Female Labour» (PDF). Queen's University at Kingston. Վերցված է 2021-11-15-ին.
  23. Messing, Karen (2014). Pain and Prejudice: What Science Can Learn about Work from the People Who Do It. Toronto, Ontario: Between The Lines. ISBN 978-1-77113-148-3.
  24. «Regulation respecting industrial and commercial establishments». LégisQuébec. Վերցված է 2021-10-26-ին.
  25. «'We're not lazy, we're old': 71-year-old worker at Costco wins right to sit on the job». Canadian Broadcasting Corporation. Վերցված է 2021-11-05-ին.
  26. «Lei núm. 2.951 que establece el descanso en silla a los empleados particulares» (PDF). memoriachilena.cl (իսպաներեն). Վերցված է 7 October 2023-ին.
  27. «Código del Trabajo de Chile». leychile.cl (իսպաներեն). Վերցված է 7 October 2023-ին.
  28. «Bill to protect workers right to sit down». Cyprus Mail. Վերցված է 2023-12-05-ին.
  29. «Parliament passes bill to tackle standing for long hours at work». Cyprus Mail. Վերցված է 2023-12-29-ին.
  30. «THE EMPLOYMENT ACT, 1980» (PDF). Swaziland National Association of Teachers. Վերցված է 2021-11-29-ին.
  31. «Code du travail». Légifrance. Վերցված է 2023-10-04-ին. «Un siège approprié est mis à la disposition de chaque travailleur à son poste de travail ou à proximité de celui-ci.»
  32. «Shops Consolidation Act» (PDF). Attorney General of Guyana. Վերցված է 2023-10-05-ին.
  33. «How saleswomen in India finally won the 'right to sit'». BBC. Վերցված է 2021-10-27-ին.
  34. «Why this tailor-activist from Kerala is in the BBC's 100 inspiring women list». The Indian Express. Վերցված է 2021-10-27-ին.
  35. «'Right to sit' becomes law». The Hindu. Վերցված է 2021-10-26-ին.
  36. «Indian shop workers – most of them women – win the right to sit». Aljazerra English. Վերցված է 2021-10-26-ին.
  37. «'Right to sit': Tamil Nadu tables Bill mandating establishments to provide seating for employees». The Hindu. Վերցված է 2021-11-05-ին.
  38. «S.I. No. 358/1995 – Safety, Health and Welfare At Work (Miscellaneous Welfare Provisions) Regulations, 1995». Irish Statute Book. Վերցված է 2021-11-10-ին.
  39. «Standing Up for Cashiers' Rights». Haaretz. Վերցված է 2021-11-05-ին.
  40. חוק הזכות לעבודה בישיבה, התשס"ז-2007 (PDF) (եբրայերեն). Knesset. 22 February 2007. Վերցված է 24 December 2012-ին.
  41. Ruth Sinai (14 February 2007). «Knesset passes law ordering employers to let employees work sitting down». Haaretz. Վերցված է 24 December 2012-ին.
  42. «Knesset approves bill on workers' right to sit». The Jerusalem Post. Վերցված է 2021-10-27-ին.
  43. «Shops evading 'sit-down' law – Histadrut». The Jerusalem Post. Վերցված է 2021-11-05-ին.
  44. «JAMAICA, THE FACTORIES ACT» (PDF). International Labour Organization. Վերցված է 2021-11-13-ին.
  45. «The Official Gazette» (PDF). The Official Gazette of the Colony and Protectorate of Kenya. Վերցված է 2021-11-15-ին.
  46. «The Mombasa Shop Hours Act» (PDF). Kenya Law Reports. Վերցված է 2021-11-15-ին.
  47. «LESOTHO LABOUR CODE ORDER, 1992» (PDF). International Labour Organization. Վերցված է 2021-11-13-ին.
  48. «GUIDELINES ON OCCUPATIONAL SAFETY AND HEALTH FOR SEATING AT WORK». Malaysian Department of Occupational Safety and Health (DOSH). Վերցված է 2021-11-13-ին.
  49. «THE OCCUPATIONAL SAFETY AND HEALTH ACT 2005» (PDF). Government of Mauritius. Վերցված է 2021-11-21-ին.
  50. 50,0 50,1 «Una 'Ley Silla' para regular el trabajo de pie durante largas jornadas: "Se les prohíbe sentarse porque, según, dan una mala imagen"». El País. Վերցված է 2023-10-04-ին.
  51. «Senado de México aprueba la "ley silla": qué establece, a quién beneficia y su importancia». CNN en Español. Վերցված է 2024-05-30-ին.
  52. «Ord. 14, 1939.pdf» (PDF). Legal Assistance Centre. Վերցված է 2023-09-30-ին. «Elke werkgewer moet geskikte sitplekke vir sy winkelbedieqdes verskaf, sodat hulle kan rus wanneer dit moontlik is, asook geskikte gemak'huise en gesondheidsgeriewe.»
  53. «DEPARTMENT OF LABOUR AND EMPLOYMENT (REPORT OF THE) FOR THE YEAR ENDED 31st MARCH, 1950». National Library of New Zealand. Վերցված է 2021-11-18-ին.
  54. «REPUBLIC ACT No. 679». The Lawphil Project. Վերցված է 2021-11-21-ին.
  55. «House bill on mall workers' 'right to sit down' filed». Philippine Daily Inquirer. 23 December 2014. Վերցված է 2021-11-05-ին.
  56. «CHAPTER 18.31 SHOPS REGULATION ACT and Subsidiary Legislation» (PDF). Government of Saint Kitts and Nevis.
  57. «Employment Bill». Attorney-General of Singapore. Վերցված է 2023-09-30-ին. «In all rooms of any premises where retail trade or business is carried on and where employees are working the employer shall provide seats behind the counter, or in such other position as may be suitable for the purpose, and such seats shall be in the proportion of not less than one seat to every three employees in each room and it shall be the duty of the employer to permit the employees to make use of such seats whenever the use thereof does not interfere with their work, and the employer shall in such manner and form as may be prescribed by regulations made by the Minister give notice informing such employees that they are intended to do so.»
  58. «Some Watsons staff upset with 'no sitting' rule, company says no such policy». The Straits Times. Վերցված է 2023-09-23-ին.
  59. «Ord. 14, 1939.pdf» (PDF). Legal Assistance Centre. Վերցված է 2023-09-30-ին. «Elke werkgewer moet geskikte sitplekke vir sy winkelbedieqdes verskaf, sodat hulle kan rus wanneer dit moontlik is, asook geskikte gemak'huise en gesondheidsgeriewe.»
  60. «FACILITIES REGULATIONS, 2004». Vula. Վերցված է 2021-11-01-ին.
  61. «The right to sit at work». Bizcommunity.com. Վերցված է 2021-11-01-ին.
  62. «Workers of retail and service industries ask for right to sit down at department stores». The Hankyoreh. Վերցված է 2021-10-26-ին.
  63. «[Newsmaker] Korean service sector workers fight for 'right to sit' at work». The Korea Herald. 4 October 2018. Վերցված է 2021-10-26-ին.
  64. «No aplicar la 'Ley de la Silla' discrimina a la mujer». El País. Վերցված է 2023-10-04-ին.
  65. «SHOP AND OFFICE EMPLOYEES ACT». International Labour Organization. Վերցված է 2021-11-21-ին.
  66. «THE OCCUPATIONAL HEALTH AND SAFETY ACT, 2003» (PDF). OSHA Tanzania. Վերցված է 2021-11-13-ին.
  67. «Occupational Safety and Health Act, 2006 (Act 9 of 2006)». Uganda Legal Information Institute. Վերցված է 2021-11-21-ին.
  68. 68,0 68,1 «Checking Out Health and Safety in Shops». Union of Shop, Distributive and Allied Workers. Վերցված է 2021-11-13-ին.
  69. «The Workplace (Health, Safety and Welfare) Regulations 1992, Regulation 11: Workstations and seating». Parliament of the United Kingdom. Վերցված է 2021-11-13-ին.
  70. «Royal Borough of Kensington & Chelsea Health and Safety Handbook» (PDF). Grenfell Tower Inquiry. Վերցված է 2021-11-13-ին.
  71. «Safety at work». Royal Borough of Kensington and Chelsea. Վերցված է 2021-11-13-ին.
  72. «FACTORIES ACT». Government of Gibraltar. Վերցված է 2021-11-18-ին.
  73. «CHAPTER 15.08» (PDF). Government of Montserrat. Վերցված է 2021-11-15-ին.
  74. «Principles of labor legislation». Internet Archive. Վերցված է 2021-11-15-ին.
  75. Smith, Florence Patteson (1932). Labor Laws for Women in the States and Territories. Washington, D.C.: United States Women's Bureau. էջ 10.
  76. «Ley N° 6102». Centro de Información Oficial. Վերցված է 2023-10-04-ին. «Apruébase la "Ley de la Silla" haciéndose obligatorio la existencia de sillas en establecimientos y locales comerciales para que empleadas u obreras tomen asiento cuando sus tareas así lo permitan, disponiéndose que los Inspectores de Trabajo tendrán el contralor del cumplimiento, el pago de multas por infracción y reglas relativas al proceso judicial.»
  77. [zambialii.org/akn/zm/act/1966/2/eng@1996-12-31#:~:text=(1)Every%20dangerous%20part%20of,would%20be%20if%20securely%20fenced. «Factories Act, 1966»]. Zambia Legal Information Institute. Վերցված է 2023-10-04-ին. {{cite web}}: Check |url= value (օգնություն)
  78. «Regulations To Implement the Pregnant Workers Fairness Act». Federal Register. Վերցված է 2024-05-30-ին.
  79. Guiliano, Franco; Leonardo, Fusetti (January 2004). «Bernardino Ramazzini's early observations of the link between musculoskeletal disorders and ergonomic factors». Applied Ergonomics. 35 (1): 67–70. doi:10.1016/j.apergo.2003.08.001. PMID 14985142.
  80. «Too much standing is bad, study finds — it's time to move». Canadian Broadcasting Corporation. Վերցված է 2021-10-26-ին.
  81. «Sex Discrimination in Employment». CiteSeerX 10.1.1.995.1619.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]