Անրի Պուանկարե

Անրի Պուանկարե; Henri Poincaré
Ծնվել է	ապրիլի 29, 1854; Նանսի
Մահացել է	հուլիսի 17, 1912 (58 տարեկանում); Փարիզ, Ֆրանսիա
Գերեզման	Մոնպարնաս գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն	Ֆրանսիա
Մասնագիտություն	մաթեմատիկոս, փիլիսոփա, աստղագետ, ֆիզիկոս, ճարտարագետ, գիտության փիլիսոփա, տոպոլոգ և համալսարանի պրոֆեսոր
Հաստատություն(ներ)	Փարիզի համալսարան և Պոլիտեխնիկական դպրոց
Գործունեության ոլորտ	Հանրահաշվական երկրաչափություն, մաթեմատիկական անալիզ, երկրաչափություն և Տեղաբանություն
Անդամակցություն	Ֆրանսիական ակադեմիա, Ֆրանսիական գիտությունների ակադեմիա, Բավարիական գիտությունների ակադեմիա, Գյոթինգենի Գիտությունների ակադեմիա, Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիա, Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա, Հունգարիայի գիտությունների ակադեմիա, Լոնդոնի թագավորական ընկերություն, Նիդեռլանդական արվեստների և գիտությունների թագավորական ակադեմիա, Académie de Stanislas, Q2822427?, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա, Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա, Ամերիկական փիլիսոփայական ընկերություն, Accademia Nazionale delle Scienze detta dei XL, Էդինբուրգի թագավորական ընկերություն և Թուրինի Գիտությունների Ակադեմիա
Ալմա մատեր	Փարիզի լեռնահանքային բարձրագույն դպրոց, Փարիզի գիտությունների ֆակուլտետ, Անրի Պուանկարե ավագ դպրոց և Պոլիտեխնիկական դպրոց
Գիտական աստիճան	փիլիսոփայության դոկտոր (1879)
Տիրապետում է լեզուներին	ֆրանսերեն
Գիտական ղեկավար	Շառլ Հերմիտ
Եղել է գիտական ղեկավար	Լուի Բաչելիե, Դմիտրիե Պոմպիեու, Միհայլո Պետրովիչ, Théophile de Donder և Q12283050?
Պարգևներ	Պոնսելեյի պարգև Սիլվեստրի մեդալ Պատվո լեգեոնի շքանշանի ասպետ Թագավորական աստղագիտական ընկերության ոսկե մեդալ Քեթրին Բրյուսի մեդալ Բոյայիի մրցանակ Մատեուչի մեդալ Բևեռային աստղի շքանշան և Concours général
Ամուսին(ներ)	Ժան լուիզ Պուլան դ'Անեսի
Երեխա(ներ)	Ժան Պուանկարե
	Ստորագրություն;
	Քաղվածքներ Վիքիքաղվածքում
	Henri Poincaré Վիքիպահեստում

Անրի Պուանկարե (ֆր.՝ Henri Poincaré, ապրիլի 29, 1854^[1]^[2]^[3], Նանսի - հուլիսի 17, 1912^[4]^[1]^[3], Փարիզ, Ֆրանսիա), ֆրանսիացի մաթեմատիկոս, տեսական ֆիզիկոս, ճարտարագետ, և գիտության փիլիսոփա: Փարիզի ԳԱ անդամ (1887), ֆրանսիական ակադեմիայի անդամ (1908), Պետերբուրգի ԳԱ օտարերկրյա թղթակից անդամ (1895)։ Ուսանել է Փարիզի պոլիտեխնիկական (1873 —1875) և ապա՝ Հանքային գործի բարձրագույն (1875 —1879) դպրոցներում։ Փարիզի համալսարանի պրոֆեսոր (1886 թվականից)։

Նա հաճախ նկարագրվում է որպես էրուդիտ, իսկ մաթեմատիկայում որպես «վերջին ունիվերսալիստ», քանի որ նա գերազանց մասնագետ էր իր կենդանության օրոք հայտնի մաթեմատիկայի բոլոր ուղղություններում։ Որպես մաթեմատիկոս և ֆիզիկոս, նա բազմաթիվ ինքնատիպ հիմնարար ներդրումներ կատարեց դասական և կիրառական մաթեմատիկայում, մաթեմատիկական ֆիզիկայում և երկնային մեխանիկայում։ Պուանկարեի աշխատանքները մի կողմից եզրափակում են մաթեմատիկական դասական ուղղությունները, մյուս կողմից՝ բացում մաթեմատիկայի զարգացման նոր ուղիներ։

Հիմնական աշխատանքները վերաբերում են դիֆերենցիալ հավասարումների որակական տեսությանը, ավտոմորֆ ֆունկցիաներին, մաթեմատիկական ֆիզիկային, տոպոլոգիային։ Դիֆերենցիալ հավասարումների տեսության մեջ ուսումնասիրել է լուծումների կախվածությունը սկզբնական պայմաններից և պարամետրերից, տվել է լուծումների եզակի կետերի դասակարգումը, ուսումնասիրել սահմանային ցիկլեր։ Նրան էր պատկանում Պուանկարեի հիպոթեզի ձևակերպումը, որը մաթեմատիկայի ամենահայտնի չլուծված պրոբլեմներից մեկն էր մինչ 2002–2003 թթ, երբ այն լուծվեց։ Պուանկարեն իր երեք մարմինների խնդիր հետազոտությունների ընթացքում առաջինը հայտնաբերեց դետերմինացված քաոսային համակարգը, որը և ժամանակակից քաոսի տեսության հիմքը հանդիսացավ։ Նա համարվում է տոպոլոգիայի հիմնադիրներից մեկը՝ մուծել է կոմբինատորային տոպոլոգիայի հիմնական հասկացությունները (Բետիի թվեր, ֆունդամենտալ խումբ և այլն)։ Ավտոմորֆ ֆունկցիաների տեսության մեջ ապացուցել է հանրահաշվական կորերի ունիմորֆացման մասին հիմնական թեորեմը։ Մաթեմատիկական ֆիզիկայում Պուանկարեն ուսումնասիրել է եռաչափ կոնտինումների տատանումները, դիտարկել է ջերմահաղորդականությանը, պոտենցիալի տեսությանը, էլեկտրամագնիսական տատանումներին վերաբերող մի շարք խնդիրներ։ «էլեկտրոնի դինամիկայի մասին» (1905, 1906) աշխատությունում, Ալբերտ Այնշտայնից անկախ, զարգացրել է «հարաբերականության պոստուլատի» հետևանքները։ Պուանկարի բնագիտության մեջ սկսած հեղաշրջման տարիներին անդրադարձել է գիտության և փիլիսոփայական մեթոդաբանական խնդիրներին, առաջադրել կոնվենցիոնալիզմի գաղափարներ։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q547473"></a>
↑ ^2,0 ^2,1 Base Léonore — ministère de la Culture.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2886420"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q384602"></a>
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 SNAC
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 data.bnf.fr: տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q20666306"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a>
↑ ^5,0 ^5,1 NNDB — 2002.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1373513"></a>
↑ ^6,0 ^6,1 Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q547473"></a>
↑ NNDB — 2002.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1373513"></a>
↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984"></a>
↑ http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb119201089
↑ ^10,0 ^10,1 Mathematics Genealogy Project — 1997.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984"></a>
↑ https://books.google.ru/books?id=b1v5nwU1avQC&pg=PA509&lpg=PA509&dq=Poincar%C3%A9+Order+of+the+Polar+Star&source=bl&ots=6TqybiH7o-&sig=hlzNXIB-33tVxF6fX1a2bCae1yk&hl=ru&sa=X&ved=0ahUKEwiHgOzE0d7WAhXTbZoKHcGzDZwQ6AEITDAI#v=onepage&q=Poincar%C3%A9%20Order%20of%20the%20Polar%20Star&f=false

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q35127"_data-entity-id="Q547473">Մակտյուտոր_մաթեմատիկայի_պատմության_արխիվ<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q547473"></a></div>-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q547473"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q8513"_data-entity-id="Q2886420">Base_Léonore<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:fr:Ministère_de_la_Culture_(France)|ministère_de_la_Culture]].</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2886420"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q384602"></a></div>-2] 2,0 ^2,1 Base Léonore — ministère de la Culture.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2886420"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q384602"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q8513_citetype_Q35127_citetype_Q36524_citetype_Q194166"_data-entity-id="Q29861311">SNAC<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a></div>-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 SNAC
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q35127_citetype_Q7094076_citetype_Q27031827"_data-entity-id="Q20666306">[http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb119201089_data.bnf.fr]:_տվյալների_բաց_շտեմարան<span_class="wef_low_priority_links">_—_2011.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q20666306"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a></div>-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 data.bnf.fr: տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q20666306"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q8513_citetype_Q35127_citetype_Q36524"_data-entity-id="Q1373513">[http://www.nndb.com/people/358/000087097/_NNDB]<span_class="wef_low_priority_links">_—_2002.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1373513"></a></div>-5] 5,0 ^5,1 NNDB — 2002.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1373513"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q35127"_data-entity-id="Q547473">[http://www-history.mcs.st-andrews.ac.uk/Biographies/Poincare.html_Մակտյուտոր_մաթեմատիկայի_պատմության_արխիվ]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q547473"></a></div>-6] 6,0 ^6,1 Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q547473"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q8513_citetype_Q35127_citetype_Q36524"_data-entity-id="Q1373513">NNDB<span_class="wef_low_priority_links">_—_2002.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1373513"></a></div>-7] NNDB — 2002.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1373513"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7094076_citetype_Q33270056"_data-entity-id="Q829984">[https://genealogy.math.ndsu.nodak.edu/id.php?id=34227_Mathematics_Genealogy_Project]<span_class="wef_low_priority_links">_—_1997.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984"></a></div>-8] Mathematics Genealogy Project — 1997.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984"></a>

[[http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb119201089_http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb119201089]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-9] ttp://data.bnf.fr/ark:/12148/cb119201089

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7094076_citetype_Q33270056"_data-entity-id="Q829984">Mathematics_Genealogy_Project<span_class="wef_low_priority_links">_—_1997.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984"></a></div>-10] 10,0 ^10,1 Mathematics Genealogy Project — 1997.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984"></a>

[[https://books.google.ru/books?id=b1v5nwU1avQC&pg=PA509&lpg=PA509&dq=Poincar%C3%A9+Order+of+the+Polar+Star&source=bl&ots=6TqybiH7o-&sig=hlzNXIB-33tVxF6fX1a2bCae1yk&hl=ru&sa=X&ved=0ahUKEwiHgOzE0d7WAhXTbZoKHcGzDZwQ6AEITDAI#v=onepage&q=Poincar%C3%A9%20Order%20of%20the%20Polar%20Star&f=false_https://books.google.ru/books?id=b1v5nwU1avQC&pg=PA509&lpg=PA509&dq=Poincar%C3%A9+Order+of+the+Polar+Star&source=bl&ots=6TqybiH7o-&sig=hlzNXIB-33tVxF6fX1a2bCae1yk&hl=ru&sa=X&ved=0ahUKEwiHgOzE0d7WAhXTbZoKHcGzDZwQ6AEITDAI#v=onepage&q=Poincar%C3%A9%20Order%20of%20the%20Polar%20Star&f=false]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-11] ttps://books.google.ru/books?id=b1v5nwU1avQC&pg=PA509&lpg=PA509&dq=Poincar%C3%A9+Order+of+the+Polar+Star&source=bl&ots=6TqybiH7o-&sig=hlzNXIB-33tVxF6fX1a2bCae1yk&hl=ru&sa=X&ved=0ahUKEwiHgOzE0d7WAhXTbZoKHcGzDZwQ6AEITDAI#v=onepage&q=Poincar%C3%A9%20Order%20of%20the%20Polar%20Star&f=false

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

Անրի Պուանկարե

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նավարկման ցանկ

Անձնական գործիքներ

Անվանատարածքներ

Տարբերակներ

Դիտումները

Ավելին

Որոնել

Նավարկում

Մասնակցել

Գործիքներ

Տպել/արտահանել

Այլ նախագծերում

Այլ լեզուներով

Անրի Պուանկարե Henri Poincaré

Ծնվել է	ապրիլի 29, 1854^[1]^[2]^[3] Նանսի
Մահացել է	հուլիսի 17, 1912^[4]^[1]^[3] (58 տարեկանում) Փարիզ, Ֆրանսիա
Գերեզման	Մոնպարնաս գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն	Ֆրանսիա
Մասնագիտություն	մաթեմատիկոս, փիլիսոփա, աստղագետ, ֆիզիկոս, ճարտարագետ, գիտության փիլիսոփա, տոպոլոգ և համալսարանի պրոֆեսոր
Հաստատություն(ներ)	Փարիզի համալսարան և Պոլիտեխնիկական դպրոց
Գործունեության ոլորտ	Հանրահաշվական երկրաչափություն, մաթեմատիկական անալիզ, երկրաչափություն և Տեղաբանություն
Անդամակցություն	Ֆրանսիական ակադեմիա, Ֆրանսիական գիտությունների ակադեմիա^[5], Բավարիական գիտությունների ակադեմիա, Գյոթինգենի Գիտությունների ակադեմիա, Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիա, Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա, Հունգարիայի գիտությունների ակադեմիա, Լոնդոնի թագավորական ընկերություն^[6], Նիդեռլանդական արվեստների և գիտությունների թագավորական ակադեմիա, Académie de Stanislas, Q2822427?, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա, Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա, Ամերիկական փիլիսոփայական ընկերություն^[7], Accademia Nazionale delle Scienze detta dei XL, Էդինբուրգի թագավորական ընկերություն^[6] և Թուրինի Գիտությունների Ակադեմիա
Ալմա մատեր	Փարիզի լեռնահանքային բարձրագույն դպրոց, Փարիզի գիտությունների ֆակուլտետ, Անրի Պուանկարե ավագ դպրոց և Պոլիտեխնիկական դպրոց
Գիտական աստիճան	փիլիսոփայության դոկտոր^[8] (1879)
Տիրապետում է լեզուներին	ֆրանսերեն^[9]
Գիտական ղեկավար	Շառլ Հերմիտ
Եղել է գիտական ղեկավար	Լուի Բաչելիե, Դմիտրիե Պոմպիեու, Միհայլո Պետրովիչ, Théophile de Donder^[10] և Q12283050?^[10]
Պարգևներ	Պոնսելեյի պարգև Սիլվեստրի մեդալ Պատվո լեգեոնի շքանշանի ասպետ Թագավորական աստղագիտական ընկերության ոսկե մեդալ Քեթրին Բրյուսի մեդալ Բոյայիի մրցանակ Մատեուչի մեդալ^[5] Բևեռային աստղի շքանշան^[11] և Concours général
Ամուսին(ներ)	Ժան լուիզ Պուլան դ'Անեսի
Երեխա(ներ)	Ժան Պուանկարե
Ստորագրություն
Քաղվածքներ Վիքիքաղվածքում
Henri Poincaré Վիքիպահեստում