Jump to content

Հերման Վեյլ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Հերման Վեյլ
Hermann Klaus Hugo Weyl
Ծնվել էնոյեմբերի 9, 1885(1885-11-09)[1][2][3][…]
Էլմսհորն, Պրուսիայի թագավորություն, Գերմանական կայսրություն[4]
Մահացել էդեկտեմբերի 8, 1955(1955-12-08)[1] (70 տարեկան)
Ցյուրիխ, Շվեյցարիա[4]
ԳերեզմանՓրինսթոնի գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն Գերմանական կայսրություն,  Վայմարյան Հանրապետություն,  ԱՄՆ,  Շվեյցարիա և  Գերմանիա
Մասնագիտությունմաթեմատիկոս, ֆիզիկոս, փիլիսոփա և համալսարանի դասախոս
Հաստատություն(ներ)Գյոթինգենի համալսարան[2], Ընդլայնված հետազոտությունների ինստիտուտ, Գյոթինգենի համալսարան[2] և Ցյուրիխի տեխնիկական բարձրագույն դպրոց[2][5]
Գործունեության ոլորտդիֆերենցիալ երկրաչափություն, թվերի տեսություն, մաթեմատիկա[6][5], խմբերի տեսություն[6], տեսական ֆիզիկա[6][5], քվանտային մեխանիկա[6], համարժեքության տեսություն[6][5], փիլիսոփայություն[6] և մաթեմատիկայի փիլիսոփայություն[6][5]
ԱնդամակցությունԼոնդոնի թագավորական ընկերություն[7], Պապական գիտությունների ակադեմիա[8], Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Լեոպոլդինա[9], Ամերիկյան ֆիզիկական ընկերություն, Լոնդոնի մաթեմատիկական ընկերություն[7], Բավարիական գիտությունների ակադեմիա, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա և Գյոթինգենի Գիտությունների ակադեմիա
Ալմա մատերԳյոթինգենի համալսարան (1908)[2], Լյուդվիգ Մաքսիմիլիանի Մյունխենի համալսարան (1906)[10] և Christianeum?
Գիտական աստիճանփիլիսոփայության դոկտոր (1908) և հաբիլիտացիա (1910)
Տիրապետում է լեզուներինգերմաներեն[1][11] և անգլերեն[6]
Գիտական ղեկավարԴավիդ Հիլբերտ[12]
Եղել է գիտական ղեկավարՍաունդերս Մաքլեյն[12], Alfred Aeppli?[12], Walter Dällenbach?[12], Florian Eggenberger?[12], Fritz Fischer?[12], Fritz Gassmann?[12], Ernst Max Mohr?[12], Julius Adams Stratton?[12], Auguste Urech?[12], Ernst Völlm?[12], Alexander Weinstein?[12], Fernand Lévy?[12], Adolf Widmer?[12], Henri Lauer?[12], Florian Eggenberger?[12], Robert Miche?[12], Ernst Völlm?[12], Էմիլ Ֆանկ[12], Auguste Urech?[12], Adolf Bolliger?[12], Hans Walter Dällenbach?[12], Gerhard Gentzen?[12], Walter Rotach?[12], Ernst Wanner?[12], Jacques Wildhaber?[12] և Adolphe Loeffler?[12]
Ազդվել էԻմանուիլ Կանտ և Էդմունդ Հուսերլ[13]
Պարգևներ
Երեխա(ներ)Ֆրից Յոախիմ Վեյլ և Michael Weyl?
Ստորագրություն
Изображение автографа
 Hermann Weyl Վիքիպահեստում

Հերման Վեյլ (անգլ.՝ Hermann Klaus Hugo Weyl, նոյեմբերի 9, 1885(1885-11-09)[1][2][3][…], Էլմսհորն, Պրուսիայի թագավորություն, Գերմանական կայսրություն[4] - դեկտեմբերի 8, 1955(1955-12-08)[1], Ցյուրիխ, Շվեյցարիա[4]), գերմանացի մաթեմատիկոս։

Ավարտել է Գյոթինգենի համալսարանը (1908 թվական)։ Ցյուրիխի պոլիտեխնիկական ինստիտուտի (1913—1930 թվականներ) և Գյոթինգենի համալսարանի (1930-1933 թվականներ) պրոֆեսոր։ 1933 թվականին տարագրվել է ԱՄՆ, մինչև 1951 թվականը աշխատել Փրինսթոնի հեռանկարային հետազոտությունների ինստիտուտում, այնուհետև վերադարձել Ցյուրիխ։ Վեյլի առավել նշանակալից աշխատանքները վերաբերում են անընդհատ խմբերի ու դրանց ներկայացումների տեսությանը, որոնք կարևոր կիրառություններ ունեն դիֆերենցիալ երկրաչափությունում և ֆիզիկայում։ Արժեքավոր աշխատանքներ ունի նաև եռանկյունաչափական և օրթոգոնալ շարքերի, դիֆերենցիալ և ինտեգրալ հավասարումների, կոմպլեքս փոփոխականի ֆունկցիաների և թվերի տեսությունների վերաբերյալ։ Վերջինում մուծել է, այսպես կոչված, Վեյլի գումարները, որոնք մեծ նշանակություն են ունեցել թվերի ադիտիվ տեսության շատ խնդիրների լուծման համար։ Վեյլի աշխատանքները մեծապես նպաստել են, որպեսզի սիմետրիայի գաղափարի կարևորությունը ըմբռնվի ինչպես մաթեմատիկայում, այնպես էլ ֆիզիկայում։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ — 1994.
  3. ↑ 3,0 3,1 Encyclopædia Britannica
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #118816624 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Вейль, Герман (ռուս.) // Варлен — Венглейн (БСЭ1) — 1928. — Т. 9. — С. 183.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 6,7 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  7. ↑ 7,0 7,1 Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ — 1994.
  8. ↑ www.pas.va
  9. ↑ https://www.leopoldina.org/de/mitglieder/mitgliederverzeichnis/member/5394/
  10. ↑ Newman M. H. A. Hermann Weyl, 1885-1955 // Biogr. Mem. Fellows R. Soc. / J. T. Stuart — The Royal Society, 1957. — Vol. 3. — P. 305. — ISSN 0080-4606; 1748-8494 — doi:10.1098/RSBM.1957.0021
  11. ↑ CONOR.Sl
  12. ↑ 12,00 12,01 12,02 12,03 12,04 12,05 12,06 12,07 12,08 12,09 12,10 12,11 12,12 12,13 12,14 12,15 12,16 12,17 12,18 12,19 12,20 12,21 12,22 12,23 12,24 12,25 12,26 Mathematics Genealogy Project — 1997.
  13. ↑ https://royalsocietypublishing.org/doi/abs/10.1098/rsbm.1957.0021 — P. 307.
  14. ↑ https://medal.kpfu.ru/laureatyi-medali/
  15. ↑ List of Royal Society Fellows 1660-2007 — Royal Society. — P. 377.
  16. ↑ https://books.google.fr/books/about/Prix_Arnold_Reymond_fondation_Charles_Eu.html?id=Edj6zQEACAAJ&redir_esc=y
  17. ↑ https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k93899n/f14.item
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 11, էջ 364)։
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հերման Վեյլ» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Հերման_Վեյլ&oldid=9716982» էջից