Ռուբեն Զարդարյանը ծնվել է Սևերեկի գավառի Սևերեկ գյուղաքաղաքում։ Երկու տարեկան հասակում ծնողների հետ տեղափոխվել է Խարբերդ, որտեղ ստացել է կրթությունը, սովորել նախ ազգային վարժարանում, Ամերիկյան դպրոցում, ապա աշակերտել է Թլկատինցուն։ 1892-1903 թթ. ուսուցիչ է եղել Մեզիրեի ազգային Կեդրոնական վարժարանում։ 1903-1904 թթ. ձերբակալվել է քաղաքական գործունեության համար։ 1905-1908 թթ. բնակվել է ԲուլղարիայիՊլովդիվ քաղաքում, որտեղ խմբագրել է «Ռազմիկ» թերթը։ 1908 թ. երիտթուրքերի հեղաշրջումից հետո վերադարձել է Կ.Պոլիս։
1909 թ. հիմնել է «Ազատամարտ» օրաթերթը։ Գրական ասպարեզ է մտել 1890-ականների սկզբներից, Խարբերդից աշխատակցելով պոլսահայ թերթերին՝ «Ծաղիկ», «Մասիս», «Արևելյան մամուլ» և այլն։
1910 թ. լույս է տեսել Ռուբեն Զարդարյանի «Ցայգալոյս» գիրքը, որը 1912 թ. ֆրանսերեն հրատարակվել է Փարիզում։ Ռուբեն Զարդարյանը գրել է չափածո ու արձակ բանաստեղծություններ, նորավեպեր («Սեւ հաւը կանչեց», «Նահանջ», «Ապրելու համար», «Տան սէրը», «Սարերու տղան», «Զղջումը»), հեքիաթներ, լեգենդներ, գրականագիտական հոդվածներ։ Կազմել և հրատարակել է «Մեղրագետ» ընթերցարանը (6 գիրք)։ Թարգմանել է Մաքսիմ Գորկու, Վ. Կորոլենկոյի, Է. Վերհառնի, Պերսի Շելլիի, Վիկտոր Հյուգոյի, Օսկար Ուայլդի, Անատոլ Ֆրանսի երկերից[5]։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 3, էջ 665)։
.svg){kind=small}
Օսմանյան կայսրություն
Rupen Zartarian Վիքիպահեստում
