Թռիչք կկվի բնի վրայով (ֆիլմ)
-
Նույնանուն վեպի համար տե՛ս Թռիչք կկվի բնի վրայով (վեպ)
Թռիչք կկվի բնի վրայով (անգլ.՝ One Flew Over the Cuckoo's Nest), 1975 թվականին ռեժիսոր Միլոշ Ֆորմանի նկարահանած գեղարվեստական ֆիլմը՝ նկարահանված Կեն Կիզի համանուն վեպի հիման վրա։ Ֆիլմի պրեմիերան կայացել է Չիկագոյի կինոփառատոնում 1975 թվականի նոյեմբերի 19-ին։
Օսկարի պատմության մեջ 3 ֆիլմի՝ «Դա տեղի է ունեցել մի անգամ գիշերը» (1934 թ.), «Թռիչք կկվի բնի վրայով» և «Գառնուկների լռությունը» ֆիլմերն են արժանացել 5 «մեծ Օսկարի» (լավագույն ֆիլմ, լավագույն ռեժիսոր, լավագույն սցենար, լավագույն դերասան, լավագույն դերասանուհի անվանակարգերում)։ Նման ցուցանիշ ֆիլմը կրկնել է նաև Ոսկե Գլոբուս մրցանակների արժանանալով, ինչը միակն է այդ մրցանակի պատմության մեջ։
Ֆիլմը գրեթե ամբողջապես (չհաշված մի քանի տեսարան) նկարահանվել է Օրեգոն նահանգի հոգեբուժարաններից մեկում։ Ֆիլմը մեծ հաջողություն է ունեցել ինչպես կինովարձույթում, այնպես էլ կինոքննադատների շրջանում, մեծ ազդեցություն է ունեցել համաշխարհային կինոյի վրա, ստացել է բազմաթիվ մրցանակներ։ Շատ տպավորիչ են ճիշտ ընտրված դերասանների վարպետորեն կերտած հերոսները, նրանց խաղը և ռեժիսորական բարձրակարգ ձեռագիրը ֆիլմի անսպասելի ավարտով, այս ամենի արդյունքում ֆիլմը կինոդիտողի մոտ թողնում է իրական հոգեբուժարանի շատ ազդեցիկ տպավորություն։
«Թռիչք կկվի բնի վրայով» ֆիլմը դասվում է բոլոր ժամանակների լավագույն ֆիլմերի շարքին։
Բովանդակություն
Սյուժեն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ֆիլմը բանտից հոգեբուժարան տեղափոխված արկածախնդիր Ռենդլ ՄակՄյորֆիի (ում վարպետորեն մարմնավորել է Ջեք Նիկոլսոնը) մասին է, ով ընդվզում է հոգեբուժարանի գլխավոր բժշկուհու՝ Ռետչեդի (Լուիզա Ֆլեթչեր) սահմանած կանոնների դեմ և ցանկանում է, այսպես ասած, «հեղափոխություն» մտցնել հիվանդների կյանքում։ Մի քանի անգամ փախուստի դիմելով՝ ՄակՄյորֆին պարզում է, որ հիվանդների մեծ մասը ինքնակամ են եկել հոգեբուժարան՝ բուժվելու, ինչը խիստ զարմացնում է կրակոտ բնավորություն ունեցող ու կենսախինդ նախկին բանտարկյալին։
ՄակՄյորֆին փոխում է հիվանդների ռեժիմը՝ նրանց հետ միասին տարբեր ազարտային խաղեր խաղալով և հեռուստացույց դիտելով։ Մեկ անգամ նույնիսկ, հիվանդներից մի քանիսի հետ փախչելով, մեկնում է ձկնորսության՝ անընդհատ խնդիրներ ունենալով Ռետչեդի և հիվանդանոցի հսկիչ-սանիտարների հետ։
Նա ընկերանում է հիվանդանոցի՝ հսկա մարմնով, խուլ ձևացող, «առաջնորդ» մականունով հիվանդի հետ և ծրագրում փախուստ կազմակերպել նրա հետ։ Փախուստի գիշերը ՄակՄյորֆին, կաշառելով օրվա հսկիչին, երեկույթ է կազմակերպում հիվանդների համար՝ հիվանդանոց բերելով ալկոհոլային խմիչք և իր ընկերուհիներին։ Սակայն ալոկոհոլի ազդեցության տակ ՄակՄյորֆին և մյուս հիվանդները չեն կարողանում շուտ արթնանալ և փախուստը չի հաջողվում...
Դերասանները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
| դերասան | հերոս |
|---|---|
| Ջեք Նիկոլսոն | Ռենդլ Պատրիկ ՄակՄյորֆի |
| Լուիզա Ֆլեթչեր | բուժքույր Միլտրեդ Ռետչեդ |
| Ուիլյամ Ռեդֆիլդ | Դեյլ Հարդինգ |
| Ուիլ Սիմփսոն | «առաջնորդ» Բրոմդեն |
| Բրեդ Դուրիֆ | Բիլլի Բաբբիտ |
| Սիդնի Լեսվիկ | Չառլի Չեսվիկ |
| Դենի Դե Վիտո | Մարտինի |
| Քրիստոֆեր Լլոյդ | Մաքս Թեյբեր |
| Դին Ռ. Բրուքս | բժիշկ Ջոն Սպիվի |
| Ուիլյամ Դուել | Ջիմ Սիֆելտ |
| Վինսենթ Սկյավելլի | Ֆրեդրիկսեն |
| Դելոս Բ. Սմիթ | Սկենլոն |
| Մայքլ Բերրիման | Էլլիս |
| Նեյթան Ջորջ | սանիտար Վաշինգտոն |
| Միմի Սարկիսյան | բուժքույր Բիլբոու |
| Սկետմեն Կրոտերս | Թյորքլ |
| Իոսիպ Էլիկ | Բանչինի |
Մրցանակներ և վարկանիշային ցանկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ընդհանուր առմամբ ֆիլմը ստացել է 29 կինոմրցանակ և ներկայացված է եղել ևս 11 մրցանակների, որոնցից են.
- Օսկար- 9 անվանակարգերում, ստացել 5
- Ոսկե Գլոբուս - ներկայացվել 6 անվանակարգերում և ստացել է 6 մրցանակ
- BAFTA - ներկայացվել է 11 անվանակարգերում, ստացել 6
- ստացել է նաև Սեզար, Գրեմմի
- Ամերիկյան կինոակադեմիայի կողմից հրապարակված տարբեր ցուցակներում ֆիլմը գրավում է.
- Ամերիկյան բոլոր ժամանակների 100 լավագույն ֆիլմերի ցանկ - 1997 թվականին 20-րդ, իսկ 2006 թվականին 33-րդ
- Ամերիկյան բոլոր ժամանակների ֆիլմերի 100 լավագույն դրական և բացասական հերոսների ցանկ - բուժքույր Ռետչեդ 5-րդ տեղ որպես բացասական հերոս
- Ամերիկյան բոլոր ժամանակների 100 լավագույն ոգեշնչող ֆիլմերի ցանկում 17-րդն է։
- 250 լավագույն ֆիլմեր (ըստ IMDb վարկածի) ցանկում ֆիլմը 8-րդն է (2011 թվականի օգոստոսի 4-ի դրությամբ)
Հետաքրքիր փաստեր ֆիլմի մասին[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Հոլիվուդյան դերասաններ Դենի Դե Վիտոյի, Վինսենթ Սկյավելլիի, Բրեդ Դուրիֆի և Քրիստոֆեր Լլոյդի համար այս ֆիլմը նորամուտային էր, ինչը և դարձավ նրանց համար շատ հաջողակ գործոն իրենց հետագա ֆիլմերի համար, իսկ Ջեք Նիկոլսոնը, ով մինչ այս 4 անգամ արդեն ներկայացվել էր Օսկարի, հենց ՄակՄյորֆիի դերի համար ստացավ իր առաջին Օսկարը։
- Գլխավոր դերի համար բացի Ջեք Նիկոլսոնից քննարկվել են նաև Մառլոն Բրանդոյի, Ջեյմս Կանի, Ջին Հեքմենի և Բերտ Ռեյնոլդսի թեկնածությունները։
- Բուժքույր Ռետչեդի դերի համար սկզբում քննարկվում էին Ջերալդինա Պեյջի, Էնն Բաքրոֆթի և Էլլեն Բերստինի թեկնածությունները, սակայն նկարահումներից ընդամենը մեկ շաբաթ անց դերը բաժին հասավ Լուիզա Ֆլեթչերին, ում համար դերը դարձավ աստղային և նրա խաղացած բոլոր դերերից ամենանշանավորը։
- Ֆիլմի էկրանավորման արտոնագիրը դեռ 1962 թվականից պատկանում էր Քըրք Դուգլասին, սակայն նախագիծը սկսում է նրա որդին՝ Մայքլ Դուգլասը, իսկ Քըրք Դուգլասը, այնուամենայնիվ, ֆիլմի շահույթից ստանում է տոկոսներ։ Նա նաև ցանկանում էր դեր ունենալ ֆիլմում, սակայն տարիքի պատճառով դա նրան չի հաջողվում։
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Թռիչք կկվի բնի վրայով (հայ.) ֆիլմը Մերօջախ կայքում
- Թռիչք կկվի բնի վրայով(անգլ.) ֆիլմը Internet Movie Database կայքում
- «Թռիչք կկվի բնի վրայով»(ռուս.) ֆիլմը ԿինոՊոիսկ կայքում։
- «Թռիչք կկվի բնի վրայով»(անգլ.) ֆիլմը Allmovie կայքում:
- «Թռիչք կկվի բնի վրայով»(անգլ.) ֆիլմը Box Office Mojo կայքում
- Թռիչք կկվի բնի վրայով(անգլ.) ֆիլմը Rotten Tomatoes կայքում:
