Գյուդնի Յոհաննեսոն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից


Գյուդնի Յոհաննեսոն
Guðni Th. Jóhannesson at the Enthronement of Naruhito (1).jpg
Իսլանդիայի 6-րդ նախագահ
Նախորդող՝Օուլավյուր Ռագնար Գրիմսոն
Ծննդյան օր՝ հունիսի 26, 1968(1968-06-26)[1][2][3][…] (54 տարեկան)
Ծննդավայր՝Ռեյկյավիկ, Իսլանդիա
Ամուսին ՝Էլիզա Ռեյդ և Elín Haraldsdóttir?
Հայր՝Յոհաննես Սայմյունդսոն
Մայր՝Մարգարետ Թորլակիուս
Պարգևներ՝
«Գերմանիայի Ֆեդերատիվ Հանրապետության հանդեպ ունեցած վաստակի համար» հատուկ աստիճանի շքանշանի Մեծ Խաչ, Սուրբ Օլավի միաբանության մեծ խաչի ասպետ, Ֆինլանդիայի Սպիտակ վարդի շքանշանի Մեծ խաչ շղթայով, Սերովբեների արքայական շքանշան և Փղի շքանշան

Գյուդնի Տորլասիուս Յոհաննեսոն (իսլ.՝ Guðni Thorlacius Jóhannesson, հունիսի 26, 1968(1968-06-26)[1][2][3][…], Ռեյկյավիկ, Իսլանդիա), պատմաբան, թարգմանիչ և դասախոս, Իսլանդիայի նախագահը՝ սկսած 2016 թվականի օգոստոսի 1-ից (ամենաերիտասարդ նախագահը երկրի պատմության մեջ)[4][5]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գյուդնի Տորլասիուս Յոհաննեսոնը ծնվել է 1968 թվականի հունիսի 26-ին Ռեյկյավիկում։

1987 թվականին ավարտել է Ռեյկյավիկի համալսարանը, իսկ 1991 թվականին՝ Ուորիքի համալսարանը։ Ստացել է պատմական և քաղաքական գիտությունների բակալավրի աստիճան։ Համալսարանում սովորել է ռուսերեն և գերմաներեն[6][7]։ 1997 թվականին ավարտել է Իսլանդական համալսարանի պատմության բաժնի մագիստրատուրան, իսկ 1999 թվականին՝ Օքսֆորդի համալսարանի մագիստրատուրան։ Մարիա թագուհու լոնդոնյան համալսարանում ստացել է գիտությունների դոկտորի աստիճան։

Որպես դասախոս՝ աշխատել է Իսլանդիայի համալսարանում, Ռեյկյավիկի համալսարանում, Բիֆրյոստի համալսարանում և Լոնդոնի համալսարանում։ 2016 թվականի հուլիսից Իսլանդիայի համալսարանի պրոֆեսոր է։ «Ձողաձկան պատերազմի» և 2008-2011 թվականների Իսլանդիայի ֆինանսական ճգնաժամի պատմությունների մասնագետ է։

Գրել է երկրի նախկին նախագահների՝ Գյուննար Թորոդսենի և Քրիստյաուն Էլդյաուդնի ինքնակենսագրությունները, թարգմանել է Սթիվեն Քինգի որոշ գրքեր։

2016 թվականի մայիսի 5-ին առաջադրվել է որպես Իսլանդիայի նախագահի թեկնածու և 2016 թվականի հունիսի 25-ին հաղթել նախագահական ընտրություններում՝ հավաքելով ձայների 39,1 %-ը և առաջ անցնելով կին գործարար Հալլու Թոմասդոտիրից (27,9 %)։ Յոհաննեսոնն այդ ժամանակ, ինչպես Իսլանդիայի բնակչության 10%-ը, ներկա էր ֆուտբոլի Եվրոպայի առաջնությանը[8]։

Յոհաննեսոնը չի հարում որևէ քաղաքական կուսակցության և համարվում է եվրոսկեպտիցիստների հետևորդ[9]։ Իր նախընտրական քարոզարշավի ընթացքում իսլանդացիներին խոստացել է «չքաղաքականացված նախագահություն», հանրաքվեի ինստիտուտի ներմուծում[10] և բացահայտորեն խոսել է Եվրամիությունից Մեծ Բրիտանիայի դուրս գալու մասին[11]։

Նախագահի պաշտոնը ստանձնել է 2016 թվականի օգոստոսի 1-ին , իսկ նույն տարվա դեկտեմբերին ունեցել է աննախադեպ բարձր վարկանիշ՝ 97,3 %[12]:

Աշխարհի մի շարք երկրներում կաթոլիկ քահանաների տարբեր հանացագործությունների մասին լուրերից հետո պաշտոնապես հրաժարվել է կաթոլիկ հավատքից։ Հայտարարել է առ Աստված հավատի նկատմամբ Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագրի գերակայության մասին[13][14][15]։

Վերընտրվել է 2020 թվականի ընտրություններում՝ ստանալով ձայների 92,18 %-ը։

Իր նախագահության սկզբում հեղինակել է 20-րդ դարի Իսլանդիայի պատմության մասին 7 գիրք։

Անձնական կյանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայր - Յոհաննես Սեմունդսոն (1941-1983), հանդբոլի մարզիչ և ֆիզիկական կուլտուրայի ուսուցիչ
Մայր - Մարգրեթ Թորլացիուս, դասախոս և լրագրող
Եղբայրներ - Պատրիկ (ծնվել է 1972 թվականին, հանդբոլիստ և մարզիչ) և Ջոն (ինժեներ-համակարգող)
Կին - Էլիզա Ռեյդ, ըստ ծագման՝ կանադուհի
Երեխաներ - մեկ դուստր առաջին ամուսնությունից, և չորս երեխա երկրորդ ամուսնությունից[16]

Հետաքրքրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պատանեկության տարիքից Յոհաննեսոնը կիսապրոֆեսիոնալ ձևով խաղացել է հանդբոլ (եղբոր՝ Պատրիկի հետ նույն թիմում)։

Մանուկ հասակից երկրպագում է «Մանչեսթեր Յունայթեդ» ֆուտբոլային ակումբին[17]։ Հաճախակի է ներկա գտնվում ազգային հավաքականի խաղերին, այդ թվում՝ արտասահմանում (մասնավորապես, 2017 թվականի հոկտեմբերի 9-ին կայացած աշխարհի առաջնության որակավորման որոշիչ խաղին, որտեղ Իսլանդիայի հավաքականը խաղում էր Կոսովոյի հավաքականի հետ)` գտնվելով սովորական տրիբունայում շարքային երկրպագուների հետ միասին[18]։

Մրցանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Փղի միաբանության ասպետ (Դանիա, 2017 թվականի հունվարի 24)[19]
  • Սուրբ Օլաֆի միաբանության Մեծ խաչի ասպետ (Նորվեգիա, 2017 թվականի մարտի 21)[20]
  • Սերոֆիմների միաբանության ասպետ (Շվեդիա, 2018)[21][22]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 https://ugla.hi.is/pub/hi/simaskra/cv_en/c8861dcbb1a1.pdf
  2. 2,0 2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  3. 3,0 3,1 Store norske leksikon(նորվ.) — 1978. — ISSN 2464-1480
  4. Новым президентом Исландии стал историк Гудни Йоханнессон
  5. «Гудни Йоханссон избран президентом Исландии»։ Коммерсантъ։ 2016-06-26։ Վերցված է 2016-06-27 
  6. Breaking: Iceland elects new President — Iceland Monitor
  7. Избранный президент Исландии по-русски оценил игру своей сборной
  8. Денис Пилаш. Левые на краю света. Часть 2: Исландия // Спільне (журнал). — 12.01.2017
  9. Milne Richard, Correspondent Nordic (հունիսի 26, 2016)։ «Iceland elects university historian as president»։ Financial Times։ ISSN 0307-1766։ Վերցված է 2016-06-26 
  10. Guðni lýsir yfir framboði Rúv. Skoðað 5. maí 2016.
  11. Желтов М. В. (2016-07-03)։ «Исландцы избрали президентом университетского профессора»։ ИнтерИзбирком։ Արխիվացված է օրիգինալից 2016-08-04-ին։ Վերցված է 2016-07-12 
  12. Vinsældir forseta í tölu sem sést eiginlega aldrei segir prófessor
  13. Hversu sjálfstæð þjóð eru Íslendingar ef litið er til sjálfstæðisbaráttu, inngöngu í EES og hugsanlegrar inngöngu í ESB? Evrópuvefurinn. Skoðað 15. maí 2016
  14. Hver er þessi Guðni Th.?
  15. «Guðni Th sagði sig úr kaþólsku kirkjunni»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2016-06-05-ին։ Վերցված է 2018-11-04 
  16. Hver er þessi Guðni Th.? Mbl.is. Skoðað 5. maí 2016.
  17. «Президент Исландии: при Моуринью «МЮ» не повторит провалов последних лет»։ Чемпионат.com։ 2016-07-04։ Վերցված է 2016-07-04 
  18. Президент Исландии смотрел матч с Косово вместе с болельщиками на обычной трибуне
  19. Danish Royal Family held a gala dinner for Iceland’s President
  20. State Visit from Iceland
  21. Ledare: Norden hör ihop — stärk samarbetet
  22. «Statsbesök från Island — dag 1»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2019-04-26-ին։ Վերցված է 2018-11-04 

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]