Յակով Միլատովիչ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Յակով Միլատովիչ
 
Կուսակցություն՝ Europe Now?
Կրթություն՝ Մոնտենեգրոյի համալսարան, Իլինոյսի համակարգի համալսարան, Վիեննայի պետական տնտեսագիտական համալսարան, Հռոմի Սապիենզա համալսարան և Օքսֆորդի համալսարան
Մասնագիտություն՝ պետական ծառայող
Ծննդյան օր դեկտեմբերի 7, 1986(1986-12-07)[1] (37 տարեկան)
Ծննդավայր Պոդգորիցա, Չեռնոգորիա
Քաղաքացիություն  Չեռնոգորիա,  Սերբիա և Չեռնոգորիա և  ՀՍՖՀ
 
Ինքնագիր Изображение автографа

Յակով Միլատովիչ (չեռնոգորերեն Јаков Милатовић / Jakov Milatović[2], դեկտեմբերի 7, 1986(1986-12-07)[1], Պոդգորիցա, Չեռնոգորիա), չեռնոգորցի տնտեսագետ, Չեռնոգորիայի նախագահ 2023 թվականի ապրիլից։ 2020 թվականի դեկտեմբերի 4-ից մինչև 2022 թվականի ապրիլի 28-ը Զդրավկո Կրիվոկապիչի կառավարությունում զբաղեցրել է էկոնոմիկայի և տնտեսական զարգացման նախարարի պաշտոնը։ Աջ կենտրոնամետ «Եվրոպան հիմա» շարժման համահիմնադիրն է[3][4][5]։

Վաղ տարիներ և կրթություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է 1986 թվականի դեկտեմբերի 7-ին Չեռնոգորիայի Սոցիալիստական Հանրապետության մայրաքաղաք Տիտոգրադում։ Նախնական և միջնակարգ կրթությունը ստացել է «Սլոբոդան Շկերովիչ» գիմնազիայում։ Սովորել է Չեռնոգորիայի համալսարանի տնտեսագիտության ֆակուլտետի բակալավրիատում։ Տնտեսագիտության մագիստրոսի կոչումը ստացել է Օքսֆորդի համալսարանում 2013 թվականին[6]։ Եղել է Չիվնինգի կրթաթոշակի ստացող և Կոնրադ Ադենաուեր հիմնադրամի կրթաթոշակառու։ Միլատովիչը տիրապետում է անգլերեն, իտալերեն և իսպաներեն լեզուներին[7][8]։

Կարիերան տնտեսագիտության ոլորտում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Յակով Միլատովիչը աշխատանքային գործունեությունը սկսել է NLB բանկում, ռիսկերի կառավարման բաժնում, այնուհետև Ֆրանկֆուրտի Deutsche Bank-ում՝ Կենտրոնական Եվրոպայի և արևելաեվրոպական պետությունների վարկային ռիսկի գնահատման բաժնում։ 2014 թվականից աշխատել է Վերակառուցման և զարգացման եվրոպական բանկում, տնտեսական և քաղաքական վերլուծությունների բաժնում, սկզբում որպես Հարավ-Արևելյան Եվրոպայի տարածաշրջանի տնտեսական վերլուծաբան[9], իսկ հետո որպես տնտեսագետ, որը մասնագիտանում է Բալկանյան թերակղզու արևմտյան մասի պետությունների խնդիրների մեջ։ 2018 թվականին ստացել է պաշտոնի բարձրացում Եվրամիության անդամ երկրների, այդ թվում՝ Ռումինիայի, Բուլղարիայի, Խորվաթիայի և Սլովենիայի գլխավոր տնտեսագետի պաշտոնում[8][10]։

Քաղաքական կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2020 թվականի օգոստոսի 30-ի խորհրդարանական ընտրություններից հետո 30 տարվա ընթացքում առաջին անգամ կառավարություն ձևավորելու իրավունքը Չեռնոգորիայի սոցիալիստների Դեմոկրատական կուսակցությունից անցավ ընդդիմությանը։ Յակով Միլատովիչը նշանակվել է Էկոնոմիկայի և տնտեսական զարգացման նախարարի պաշտոնում Զդրավկո Կրիվոկապիչի ղեկավարությամբ նոր կառավարությունում և ամբողջ կառավարության հետ միասին անցել է պարտականությունների կատարմանը 2020 թվականի դեկտեմբերի 4-ին։ Ֆինանսների նախարար Միլոյկո Սփայչի հետ միասին իրականացրել է «Եվրոպան հիմա» ամբիցիոզ տնտեսական ծրագիրը, որի նպատակն էր բարձրացնել քաղաքացիների սոցիալական արդարությունն ու կենսամակարդակը[11][12][13], մասնավորապես՝ նվազագույն աշխատավարձի բարձրացման, եկամտահարկի նվազեցման և առաջադեմ հարկման սանդղակի ներդրման միջոցով[14]։ Էկոնոմիկայի նախարարի պաշտոնում Յակով Միլատովիչը գլխավորել Է Չեռնոգորիայի պատվիրակությունը 2021 թվականին Սանկտ Պետերբուրգի 24-րդ միջազգային տնտեսական համաժողովում[15][16]։

2022 թվականի փետրվարի 4-ին Սկուպշչինան անվստահության քվե է հայտնել Զդրավկո Կրիվոկապիչի կառավարությանը[17]։ Յակով Միլատովիչը շարունակել է կատարել էկոնոմիկայի նախարարի պարտականությունները մինչև Դրիտան Աբազովիչի կառավարության հաստատումը 2022 թվականի ապրիլի 28-ին[18][19], որից հետո հրաժարական է տվել։

2022 թվականի սեպտեմբերին կառավարության նախկին նախարարներ Զդրավկո Կրիվոկապիչա Միլոյկո Սփայիչը և Յակով Միլատովիչը հիմնեցին աջ կենտրոնամետ «Եվրոպան հիմա» շարժումը, որպես այլընտրանք եվրոպամետ տրամադրված քաղաքացիների համար, որոնք չեն աջակցում Չեռնոգորիայի սոցիալիստների դեմոկրատական կուսակցությանը 30 տարի շարունակ, բայց նաև խանդավառություն չեն զգում գոյություն ունեցող ընդդիմադիր ուժերի նկատմամբ, ինչպիսիք են ժողովրդավարական ճակատը, Չեռնոգորիայի Սոցիալիստական Ժողովրդական կուսակցությունը և «Միասնական Չեռնոգորիան», որոնք հանդես են գալիս պրոսերբական ուղղվածություն ունեցող ծրագրով[20]։

2022 թվականի հոկտեմբերի 23-ին «Եվրոպան հիմա» շարժումը իր նորամուտը նշել է տեղական ընտրություններում, որոնք տեղի են ունեցել Չեռնոգորիայի 25 համայնքներից 14-ում։ 8 մունիցիպալիտետներում շարժումը կարողացավ անցկացնել իր առաջադրումները տեղական օրենսդիր ժողովներում, իսկ դրանցից 5-ում (Դանիլովգրադ, Կոլաշին, Պոդգորիցա, Պլևլյա, Տիվատ[21]) ընդդիմադիր կուսակցություններին հաջողվեց ավելի շատ մանդատներ ստանալ Չեռնոգորիայի սոցիալիստների դեմոկրատական կուսակցության և նրա դաշնակիցների համեմատ և ձևավորել տեղական կառավարություններ[22]։ Դանիլովգրադ և Պոդգորիցա համայնքներում «Եվրոպան հիմա» զբաղեցրել է երկրորդ տեղը (ՉՍԴԿ- ից հետո) և այլ ընդդիմադիր ուժերի աջակցությամբ կկարողանա քաղաքապետ նշանակել[23][24]։ Յակով Միլատովիչը գլխավորում էր «Եվրոպա հիմա» Պոդգորիցայի մայրաքաղաքի Օրենսդիր ժողովի ընտրություններում։ Սակայն Պոդգորիցայի ընտրությունների վերջնական արդյունքները, որոնց հայտարարությունից հետո նոր օրենսդիր ժողովը կարող էր աշխատանքի անցնել և քաղաքապետ ընտրել, այդպես էլ չեն ամփոփվել։ Քվեարկության օրվանից հետո ընտրության մասնակիցները առերևույթ ընտրախախտումների վերաբերյալ բողոքներով դիմել են դատարան՝ հասնելով Սահմանադրական դատարան։ Սակայն դատավորների մի քանի հրաժարականներից հետո Սահմանադրական դատարանում բացակայում էր որոշումների կայացման քվորումը, ուստի բողոքները չէին կարող քննվել, իսկ քվեարկության արդյունքները՝ հաստատվել[25][26][27]։ Միայն 2023 թվականի փետրվարի 27-ին Չեռնոգորիայի Սկուպշչինան կարողացավ լուծել քվորումի բացակայության խնդիրը՝ նշանակելով Սահմանադրական դատարանի երեք դատավոր[28]։

2023 թվականի փետրվարին «Եվրոպան հիմա» շարժումը իր նախագահ Միլոյկո Սփայիչին առաջադրել է Չեռնոգորիայի նախագահի թեկնածու 2023 թվականի ընտրություններում։ Այնուամենայնիվ, Սերբիայի ենթադրյալ երկրորդ քաղաքացիության պատճառով Պետական ընտրական հանձնաժողովը որակազրկեց Միլոյկո Սփայիչին և հնարավորություն տվեց «Եվրոպան հիմա» շարժմանը առաջարկել այլ թեկնածու։ 2023 թվականի փետրվարի 23-ին շարժումը նախագահական ընտրություններում առաջադրել է փոխնախագահ Յակով Միլատովիչի թեկնածությունը[29]։ Մարտի 4-ին վիճակահանության միջոցով որոշվել է, որ Յակով Միլատովիչը քվեաթերթիկում երկրորդն է լինելու[30]։

2023 թվականի մարտի 19-ին կայացած նախագահական ընտրությունների առաջին փուլում Միլատովիչը զբաղեցրել է երկրորդ տեղը՝ ստանալով ձայների 29,2%-ը և դուրս եկել երկրորդ փուլ, որտեղ լինելու է գործող նախագահ Միլո Ջուկանովիչի մրցակիցը[31][32]։ Միլատովիչը հաղթել է 2023 թվականի ապրիլի 2-ին կայացած Հանրապետության նախագահի ընտրությունների երկրորդ փուլում[33]։

Քաղաքական հայացքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Միլատովիչի խոսքով՝ ինքը քվեարկել է Չեռնոգորիայի անկախության օգտին Սերբիայի և Չեռնոգորիայի պետական միությունից երկրի դուրս գալու մասին 2006 թվականի հանրաքվեում[34]։ Միլատովիչն աջակցում է Հյուսիսատլանտյան պայմանագրի կազմակերպությանը Չեռնոգորիայի անդամակցության պահպանմանը և Եվրամիությանը երկրի անդամակցությանը[35]։ Միևնույն ժամանակ, Յակով Միլատովիչը հանդես է գալիս Սերբիայի հետ հարաբերությունների կարգավորման օգտին[36] և քննադատում է հասարակության մեջ հակասերբական տրամադրությունների հրահրումը[34]։

Անձնական կյանք և կրոն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Միլատովիչը ամուսնացած է, զույգը երեք երեխա ունի։ Այն պատկանում է սերբական ուղղափառ եկեղեցուն և մկրտվել է Օստրոգի վանքում[37]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 https://www.dan.co.me/zabava/kako-je-jos-na-maturi-predskazana-buduc-nost-ministra-jakova-milatovic-a-5098579
  2. «Президентом Черногории избран Яков Милатович. Он победил Мило Джукановича, руководившего страной более 30 лет». BBC News Русская служба. Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 3-ին.
  3. «Ko je Jakov Milatović kandidat za ministra za ekonomski razvoj - Biznis CG». web.archive.org. 2020 թ․ նոյեմբերի 20. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ նոյեմբերի 20-ին. Վերցված է 2023 թ․ մարտի 15-ին.
  4. «Former Montenegrin ministers set up new movement, run for election». www.euractiv.com (բրիտանական անգլերեն). 2022 թ․ հունիսի 28. Վերցված է 2023 թ․ մարտի 15-ին.
  5. «Europe Now - About Us». Pokret Evropa sad! (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ դեկտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2023 թ․ մարտի 15-ին.
  6. «EBRD newsletter 04 December EBRD economist Jakov Milatović to become Montenegro's Minister for Economic Development». Европейский банк реконструкции и развития (անգլերեն). Пресс-служба ЕБРР. 04.12.2020.
  7. «Biografija Predloženih Ministara». old.dan.co.me. Վերցված է 2023 թ․ մարտի 15-ին.
  8. 8,0 8,1 «Jakov Milatović». Government of Montenegro (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ մարտի 15-ին.
  9. Peter Sanfey, Jakov Milatović, Ana Krešić How the Western Balkans can catch up(անգլ.) // European Bank for Reconstruction and Development : Working Paper. — 2016. — № 185.
  10. «Ovo su biografije kandidata za nove ministre». Vijesti. 2020 թ․ նոյեմբերի 5.
  11. «Europe Now programme receives positive feedback in the EU». Government of Montenegro (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ մարտի 15-ին.
  12. Fahrudin Sutkovic. «Montenegrin Government Proposes Ambitious Economic Plan». www.mondaq.com. Վերցված է 2023 թ․ մարտի 15-ին.
  13. «Europe Now Programme is already yielding results». Government of Montenegro (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ մարտի 15-ին.
  14. Igor Zivkovski. «What "Europe Now" Brings to the Tax System of Montenegro». CEE Legal Matters (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ մարտի 15-ին.
  15. «Яков Милатович: цены на отдых в Черногории будут ниже, чем в 2019 году». РИА Новости (ռուսերեն). 20210609T0900. Վերցված է 2023 թ․ մարտի 15-ին.
  16. «Российские туристы могут посетить Черногорию без ПЦР-тестов». TACC. Վերցված է 2023 թ․ մարտի 15-ին.
  17. Samir Kajosevic (2022 թ․ փետրվարի 4). «Montenegro's Shaky Goverment Toppled by No-Confidence Vote». Balkan Insight (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ մարտի 12-ին.
  18. «Milatovic: We'll see who'll take part in Podgorica mayoral race, me or Minister Spajic». VoA (անգլերեն). CDM. 23.04.2022.
  19. Samir Kajosevic (2022 թ․ ապրիլի 28). «Opposition Boycotts Election of Montenegro's First Minority Govt». Balkan Insight (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ մարտի 12-ին.
  20. ««Балканский Лукашенко». Как оппозиция Черногории ограничивает влияние человека, который остается у власти много лет». Медиазона Беларусь (ռուսերեն). Վերցված է 2023 թ․ մարտի 15-ին.
  21. Natasa Raicevic (2022 թ․ դեկտեմբերի 2). «Miljan Marković is the new president of the Tivat Municipal Assembly». Municipality Tivat (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ մարտի 15-ին.
  22. «Local election results». Portal RTCG (crn). CDM. 24.10.2022.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  23. «Local DPS defeat could trigger new general elections in Montenegro - European Forum for Democracy and Solidarity». europeanforum.net (անգլերեն). 2022 թ․ հոկտեմբերի 26. Վերցված է 2023 թ․ մարտի 15-ին.
  24. Samir Kajosevic (2022 թ․ հոկտեմբերի 24). «Djukanovic's Party's Defeat Could Push Montenegro to Early Elections». Balkan Insight (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ մարտի 15-ին.
  25. «Milatovic urges Abazovic to dismiss Ivan Vukovic?». CDM (crn). Pobjeda daily. 08.11.2022.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  26. «Vukovic invited Milatovic for consultations on Monday: We're trying to ensure the best starting point for you». CDM (անգլերեն). CDM. 03.12.2022.
  27. Samir Kajosevic (2022 թ․ նոյեմբերի 28). «Montenegro Postpones Vote on Constitutional Court Judges, Awaiting Consensus». Balkan Insight (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ մարտի 13-ին.
  28. Samir Kajosevic (2023 թ․ փետրվարի 27). «Montenegro Starts Unblocking Constitutional Court, Electing New Judges». Balkan Insight (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ մարտի 13-ին.
  29. «Montenegro's opposition Europe Now picks new challenger to incumbent President Djukanovic». www.intellinews.com (անգլերեն). 2023 թ․ փետրվարի 24. Վերցված է 2023 թ․ մարտի 15-ին.
  30. «Državna izborna komisija - Crna Gora : Žrijebom utvrđeni redosljed na listi kandidata». dik.co.me. Վերցված է 2023 թ․ մարտի 15-ին.
  31. «Пророссийский кандидат не вышел во второй тур выборов президента Черногории». www.unian.net (ռուսերեն). Վերցված է 2023 թ․ մարտի 20-ին.
  32. Samir Kajosevic (2023 թ․ մարտի 20). «Montenegro's President Djukanovic Eyes Likely Defeat in Run-off Vote». Balkan Insight (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ մարտի 20-ին.
  33. «Экзитпол: Яков Милатович победил на выборах президента Черногории». rg.ru (ռուսերեն). Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 2-ին.
  34. 34,0 34,1 «JAKOV MILATOVIĆ: Glasao sam za nezavisnost Crne Gore 2006. godine!». kurir.rs (Montenegrin). Վերցված է 2023 թ․ մարտի 20-ին.
  35. «Milatović: Uvešću Crnu Goru u EU, a sjever Crne Gore preporoditi». vijesti.me (Montenegrin). Վերցված է 2023 թ․ մարտի 19-ին.
  36. Đurić, Novica. «Srbija je za Crnu Goru više od ekonomije». Politika Online. Վերցված է 2023 թ․ մարտի 19-ին.
  37. «Milatović: Decu sam krstio u SPC | Politika». Direktno (սերբերեն). Վերցված է 2023 թ․ մարտի 24-ին.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յակով Միլատովիչ» հոդվածին։