Սուլուխ
| Գյուղ | ||
|---|---|---|
| Սուլուխ | ||
 Սուլուխի կամուրջը
| ||
| Վարչական տարածք | Արևմտյան Հայաստան | |
| Վիլայեթ | Բիթլիսի վիլայեթ | |
| Գավառ | Մշո գավառ | |
| Այլ անվանումներ | Սոլուխ. Սուլախ, Սուլուփ | |
| Պաշտոնական լեզու | Հայերեն | |
| Բնակչություն | 1000 մարդ (XX դարասկիզբ) | |
| Ազգային կազմ | Հայեր (մինչև Մեծ եղեռնը) | |
| Կրոնական կազմ | Քրիստոնյա (մինչև Մեծ եղեռնը) | |
| Ժամային գոտի | UTC+3 | |
| ||
Սուլուխ կամ Սլուկ[1], գյուղ Արևմտյան Հայաստանում, Բիթլիսի վիլայեթի Մշո գավառում[2]։ Գտնվում էր Մուշ քաղաքից 12 կմ հյուսիս-արևելք՝ Մուշ-Խնուս ճանապարհի վրա՝ Արածանի գետի ձախ ափին։
Եղել է նշանավոր հայաբնակ գյուղ։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1907 թվականի մայիսի 27-ին թուրքերը շրջափակում են Սուլուխ գյուղը և սկսվում է անհավասար կռիվ թուրքերի և հայ ֆիդայիների միջև։ Ֆիդայիներին գլխավորում էր Գևորգ Չաուշը։
Թուրքերը այդ օրը 150 սպանված և 250 վիրավոր տվեցին։ Նրանք Մուշից թնդանոթ ուզեցին։ Հայերը հեռացան Սուլուխից։ Կռվում մահացել էին Գևորգի երկու զինակիցները՝ Հագեն և Գալեն։ Գալեի և Հագոյի դիակներն իջեցրեցին Մուրադ գետի մեջ։ Իսկ Գևորգին թողեցին Արածանիի ափին՝ կամրջի մոտ և երկու սուլուխցու կարգադրեցին հսկել։ Հաջորդ օրը՝ մայիսի 28-ին Գևորգին մահամերձ վիճակում գտնում է քուրդ ցեղապետ Զայնալ բեյը։ Գևորգը ջուր է խնդրում և ջուր խմելուց հետո մահանում է բեկի ձեռքերի վրա[3]։
Գյուղն ավերվել է, իսկ բնակիչները կոտորվել կամ բռնությամբ տեղահանվել են 1915-1916 թվականներին։
Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
XX դարի սկզբներին ուներ 160 տուն՝ 1000 հայ բնակչով։
Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Սուլուխն հայտնի էր իր բարձրորակ հացահատիկներով։
Պատմամշակութային կառույցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Սուլուխում է գտնվում գյուղի նշանավոր կամուրջը, որը պահպանվում է մինչև այժմ։ Գյուղի մոտակայքում կար Ս. Գևորգ անունով մատուռ[4]։
Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան» (5 հատորով), 1986-2001 թթ., Երևանի Համալսարանի հրատարակչություն
- Արեւմտահայաստանի եւ Արեւմտահայութեան Հարցերու Ուսումնասիրութեան Կեդրոն
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Index Anatolicus *»։ web.archive.org։ 2020-06-26։ Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 12
- ↑ «Բաղեշի նահանգի Մուշի գավառ»։ Վերցված է 2015 ապրիլի 14
- ↑ Ս. Կ. Պողոսյան, Կ. Ս. Պողոսյան «Ինձ բահ տվեք...», էջ 426-431
- ↑ «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ 4, էջ 705