Խասգյուղ
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Խասգյուղ (այլ կիրառումներ)
| Գյուղ | ||
|---|---|---|
| Խասգյուղ | ||
| Վարչական տարածք | Թուրքիա | |
| Վիլայեթ | Բիթլիսի վիլայեթ | |
| Գավառ | Մշո գավառ | |
| Այլ անվանումներ | Խասգեղ, Խաս, Խասքյոյ, Խաց-գեղ, Հասգեղ | |
| ԲԾՄ | 1850 մետր | |
| Պաշտոնական լեզու | Հայերեն | |
| Բնակչություն | 25 749 մարդ (2018) | |
| Ազգային կազմ | Հայեր (մինչև Մեծ եղեռնը) | |
| Կրոնական կազմ | Քրիստոնյա (մինչև Մեծ եղեռնը) | |
| Տեղաբնականուն | խասգյուղցի | |
| Ժամային գոտի | UTC+3 | |
| ||
Խասգյուղ, Խասգեղ, Խաս, գյուղ (ավան, գյուղաքաղաք) Արևմտյան Հայաստանում, Բիթլիսի վիլայեթի Մշո գավառում, Մուշ քաղաքից մոտ 16 կմ հարավարևմտյան դաշտավայրում, Մեղրագետի ձախ կողմում՝ Բիթլիս տանող ճանապարհի վրա։
Անվան ստուգաբանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գյուղն հանդիսացել է գավառի ամենանշանավոր գյուղը և դրա համար էլ ստացել է Խաս անվանումը։
Աշխարհագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գյուղի միջով հոսում է Խասգյուղ անունով գետակը, որը ձախ կողմով միանում է Մեղրագետին։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բնակիչները բռնությամբ տեղահանվել են 1915 թվականի Մեծ եղեռնի ժամանակ։ Նրանց մեծ մասը զոհվել է բռնագաղթի ճանապարհին։
Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ամենածաղկուն շրջանում գյուղն ուներ 700 տուն բնակիչ։ 1880 թվականին ուներ 540 տուն հայ և 10 տուն քուրդ բնակիչ, 1909 թվականին՝ 350 տուն հայ և 45 տուն քուրդ բնակիչ։
Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բնակչության հիմնական զբաղմունքը երկրագործություն, անասնապահություն, բրուտագործություն և առևտուրն էր։ Բնակիչներից շատերը եղել են բրուտներ։
Խասգյուղում կար շուկա, որն ուներ 30-ից ավելի խանութներ և կրպակներ։
Պատմամշակութային կառույցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գյուղն ուներ Ս. Ստեփանոս, Ս. Թալիլա, Ս. Երրորդություն անուններով եկեղեցիներ։ Եկեղեցիներից մեկին կից գործում էր երկսեռ վարժարաններ, որոնցից մեկը կառուցված էր 1307 թվականին։
Խասգյուղից 4-5 կմ հարավ կային մի շարք ավերակներ։ Գյուղի վերևում գտնվում էր Սմբատաբերդը։
Վարչական բաժանում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գյուղը բաժանված էր չորս թաղերի[1].
- Տունջո
- Մարաղբյուր
- Խաժուռիք
- Վերին կամ Գավառացոց
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ 2, էջ 680
Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Սարգիս և Միսակ Բդէեան, Հարազատ պատմութիւն Տարօնոյ, խմբագրեց Աղան Տարօնեցի, Գահիրէ, տպ. Սահակ-Մեսրոպ, 1962։
- «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան» (5 հատորով), 1986-2001 թթ., Երևանի Համալսարանի հրատարակչություն։
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 5, էջ 33)։ 
|