Զբոսաշրջությունը Խորվաթիայում

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Դուբրովնիկի պատերի մի մասը: Այն պահպանում է Խորվաթայի Դուբրովնիկ քաղաք-պետությունը, որը Խորվաթիայի ամենահայտնի տուրիստական ուղղություններից է:
Երկրի հյուսիսային հատվածում գտնվող հնագույն Վարաջդին քաղաքի ամրոցը:
Կոպաչակի Ռիտ: Բնության պարկ Խորվաթիայում:

Զբոսաշրջությունը Խորվաթիայում, երկրի տնտեսության գլխավոր ճյուղերից մեկն է։ 2012 թվականին Խորվաթիան ունեցել է 11.8 միլիոն զբասաշրջիկ այցելու[1], իսկ 2013 թվականին ավելի քան 14 միլիոն զբոսաշրջիկ, ովքեր Խորվաթիայում գիշերել են 73,25 միլիոն անգամ[2][3]։ Երկրի նպատակն է 2020 թվականին կրկնապատկել այս թվերը՝ զբոսաշրջիկների թիվը հասցնելով 17,5 միլիոնի, իսկ զբոսաշրջությունից ստացված եկամուտը՝ 17 միլիարդի[4]։

Խորվաթիայի գլխավոր զբոսաշրջային զոնան Ադրիատիկ ծովի ափերն են և ափի երկայնքով տարածված բազմաթիվ կղզիները, որոնք հրապուրում են զբոսաշրջիկներին իրենց ափերով, մեղմ կլիմայով և բավական լավ պահպանված դալմաթյան հնագույն քաղաքներով[5]։

Ադրիատիկի ափերը հայտնի վայր է նավասպորտի վարպետների, դայվերների և վինդսերֆինգի սիրահարների համար։ Այստեղ տուրիստական սեզոնը տևում է մայիսի երկրորդ կեսից մինչև հոկտեմբերի սկիզբը։ Երկրի ծովից հեռու գտնվող շրջաններից զբոսաշրջիկների համար սիրված է Խորվաթիայի մայրաքաղաք Զագրեբը, Վարաժդին քաղաքն իր լավ պահպանված բարոկկո անսամբլով և Պլիտվիչկա Եզերա ազգային պարկով։

Խորվաթիայում գտնվող 7 օբյեկտներ արդեն ընդգրկված են ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության ցանկում, իսկ 15-ը գտնվում են նախնական ցանկում։ Երկրում կա 8 ազգային և բնության պարկ։

Խորվաթիայում պատերազմի ավարտից հետո, 20-րդ դարի 90-ական թվականներից ընդհուպ մինչև 2008 թվականը ներառյալ, զբոսաշրջիկների թիվը Խորվաթիա մշտապես աճել է, սակայն համաշխարհային տնտեսական ճգնաժամի ֆոնի վրա փոքր-ինչ նվազել է։ Արդեն 2011 թվականին զբոսաշրջիկների թվի աճ վերսկսվեց։

Lonely Planet հրատարակչությունը Խորվաթիային անվանել է 2005 թվականի լավագույն նպատակակետ[6], մինչդեռ Ազգային աշխարհագրական արկածային ամսագիրը Խորվաթիան բնորոշել է որպես 2006 թվականի լավագույն նշանակման վայր[7]։

Զբոսաշրջային շրջաններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Խորվաթիայի ազգային տուրիստական խորհուրդը Խորվաթիայում առանձնացրել է վեց հիմնական շրջաններ, որոնք ամենից շատն են այցելվում զբոսաշրջիկների կողմից։

Իստրիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պուլայի ամֆիթատրոնը:

Իստրիա թերակղզու արևմտյան ափն ունի մի քանի պատմական հնագույն քաղաքներ, որոնք թվագրվում են մինչև Հռոմեական կայսրության ժամանակները։ Այդ քաղաքներից է օրինակ Ումագը, որտեղ ամեն տարի անցկացվում են Խորվաթիայի թենիսի բաց առաջնություն՝ կավե թենիսահարթակի վրա[8]։

Պորեչ քաղաքը հայտնի այն բանով, որ այստեղ է գտնվում Եվֆրազիևա բազիլիկան, որը ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի կողմից պաշտոնապես պաշտանված է։ Բազիլակայում է գտնվում 6-րդ դարի բյուզանդական արվեստը ներկայացնող խճանկարներ[9]։ Քաղաքի նախագիծը դեռ ցույց է տալիս Roman Castrum կառույցը հիմնական փողոցներով, Decumanus և Cardo Maximus-ը դեռ պահպանված են իրենց սկզբնական ձևով։ Մարաֆորը հռոմեական հրապարակ է, որը գտնվում է երկու տաճարներին կից։ Դրանցից մեկը կառուցվել է 1-ին դարում և նվիրված է եղել հունական Պոսեյդոն աստվածին[10]։ Սկզբնապես գոթական եկեղեցին կառուցվել է 13-րդ դարում, իսկ 'Dieta Istriana' դահլիճը կառուցվել է 18-րդ դարում բարոկկո ոճով։

Տարածշրջանի ամենամեծ քաղաք Պուլան ունի աշխարհում ամենալավ պահպանված ամֆիթատրոններից մեկը, որը ցայսօր օգտագործվում է որպես փառատոնների և տարբեր իրադարձությունների վայր։ Այն շրջապատված է հյուրանոցային համալիրներով, հանգստյան տներով, ճամբարներով և սպորտային օբյեկտներով։ Մոտակայքում գտնվում է Բրիոնի ազգային պարկը, որը նախկինում եղել է Իոսիպ Տիտոյի նստավայրը[11]։ Հռոմիական վիլլաներն ու տաճարները մինչև այսօր թաղված են գյուղատնտեսական հողատեղիների մեջ։ Կան լողափեր, որոնց առափնյա ջրերում կարելի է զբաղվել ձկնորսությամբ, սուզվել՝ տեսնելու հին հռոմեական խորտակված թիանավերն ու Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ խորտակված ռազմանավերը, ինչպես նաև նավարկել[12]։ Պուլան EuroVelo 9 երթուղային ցիկլի վերջնակետն է, որը Բալթիկ ծովի միջով անցնում է Լեհաստանով, Չեխիայի Հանրապետությունով, Ավստրիայով, Սլովենիայով և Խորվաթիայով։

Ռովինի առափնյա տեսարանը:

Իստրայի կենտրոնական մասում է գտնվում աշխարհի ամենափոքր քաղաքը՝ Հումը։ Քաղաքը 2011 թվականի տվյալների համաձայն ունի ընդամենը 17 բնակիչ[13]։

Ինտերիերը կանաչ և անտառապատ է, որտեղ բլուրներին կան փոքր քարե տնակներ, ինչպես Մոտովունն է։ Միրնա գետը հոսում է բլուրի ներքևով։ Գետի մյուս կողմում ընկած է Մոտովունի անտառը, որը Միրնա գետի հովտից հաշված կազմում է 10 կիլիոմետր քառակուսի և որի 280 հեկտարը (2.8 կմ²) հատուկ պահպանվող տարածք է։ Այս տարածքը տարբերվում է ոչ միայն մոտակա անտառներից, այլ նաև նրան շրջապատող կարստերից իր բնությամբ, խոնավ հողով և այստեղ աճող գետնասնկով։ 1999 թվականից Մոտովունին ԱՄՆ-ից և Եվրոպայից հյուրընկալել է միջազգային Motovun Film Festival կինոփառատոնին անկախ ֆիլմեր նկարահանելու համար[14]։ Գրոժնյան քաղաքում ամեն տարվա հուլիս ամսին անցկացվում է 3-շաբաթյա ջազի փառատոն։

Քվերներ և բարձրավանդակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծովափնյա քաղաք Օպատիան:

Շրջանը ձգվում է Իստրիայից և Ռիեկայից մինչև Շիբենիկ։ Օպատիան ամենահին տուրիստական առողջարանային վայր է Խորվաթիայում, որտեղ այցելելն սկսած 19-րդ դարից զբոսաշրջիկների համար ավանդույթ է դարձել։

Նախկին վենետիկյան քաղաք-կղզիներ Ռաբը և Լոշինը հանրաճանաչ տուրիստական ուղղությունն են։ Ռաբ կղզին հարուստ է մշակութային ժառանգությանբ և մշակութա-պատմական հուշարձաններով։ Ռաբը Էդուարդ VIII-ի և Ուոլիս Սիմպսոնի այցից հետո հայտնի դարձավ նատուրիզմի պիոներ[15]։ Կղզին առաջարկում է գեղատեսիլ բնություն, լողափեր, ինչպես նաև տարբեր միջոցառումներ, ինչպիսիք են, օրինակ, Rab arbalest մրցաշարը և Rapska fjera փառատոնը։ Ամռան ամիսներին արևի ժամանակ շուրջ 2600 ժամ Լոշին կղզին տուրիստական վայր է սլավոնացիների, իտալացիների և գերմանացիների համար։ Օդի միջին խոնավությունը 70 % է կազմում, իսկ ամռանը միջին ջերմաստիճանը հասնում է 24 °C (75 °F), իսկ 7 °C (45 °F) ձմռանը[16]։

Սովորական լուսանին կարելի է գտնել այստեղ:

Գորսկի քոթարը, Վելեբիթը և Լիակն ունեն լեռնային գագաթներ, անտառներ և դաշտեր, ինչպես նաև տարբեր կենդանիների տեսակներ, ներառյալ արջերը։ Այստեղ կան նաև ազգային պարկեր, որոնցից են Ռիսնյակ և Պլիտվիչկա Եզերա ազգային պարկերը։ Պլիտվիչկա Եզերա ազգային պարկը ընկած է Պլիտվիցե սարահարթի վրա, որը երեք կողմից շրջապատված է լեռնազանգվածներով, որոնք Դինարյան բարձրավանդակի մասն են կազում։ Այդ երեք լեռնազանգվածներ են Պիյեսևսա լեռը (1,640 մետր), Մալա Կապետա լեռը (1,280 մետր) և Մեդվեդակը (884 մետր)[17]։ Ազգային պարկը տարածվում է կարստե ժայռերի, հիմնականում դոլոմիտի և կրաքարի, ինչպես նաև քարանձավների և լճերի վրա, որը առավել տարբերակիչ առանձնահատկություներ է բերել իր լճերին։ Լճերը միմյանցից առանձնացված են բնական տրավերտինե ջրամբարներով, որոնք պատված են մամուռով, ջրիմուռներով և բակտերիաներով։ Այս դրվագավոր բույսերն ու բակտերիաները կուտակվում են իրար վրա և առաջացնում են տրավերտինի արգելքները, որոնք յուրաքանչյուր տարվա ընթացքում աճում են 1 սմ։ Այս տասնվեց լճերն են բաժանված վերին և ստորին կլաստերի, որոնց աղբյուրը ձևավորվել է լեռների ջրերից։ Իջնելով 636-503 մետր բարձրությունից (կամ 2,087-ից 650 ֆուտ), 8 կմ հեռավորության վրա նրանց հոսքը ուղղված է դեպի հյուսիս-հարավ ուղղությամբ։

Պլիտվիչկա Եզերա ազգային պարկը շատ հայտնի է ամբողջ Խորվաթիայով:

Լճերն ամբողջությամբ ծածկում են տարածքի մոտ 2 կիլոմետր քառակուսին այն ջրով, որը դուրս է գալիս ամենացածր լճից և որը ձևավորում է Կորանա գետը։ Լճերը բաժանված են վերին 12 (Gornja jezera) և ստորին 4 լճերի (Donja jezera)[18]: Եթե ջուրը շարունակի հոսել դեպի քարանձավ, ապա այն աստիճանաբար ավելի ու ավելի կմեծանա։ Այստեղ կան նաև կրաքարե քարանձավներ[18]։ Տարածքը տուն է հանդիսանում է չափազանց շատ կենդանիների և թռչունների տեսակների համար։ Հազվագյուտ ֆաունան, որի մեջ մտնում է եվրոպական գորշ արջը, գայլը, արծիվը, բուն, լուսանը, վայրի կատուն և խլահավը, կարելի է գտնել այստեղ։ Այստեղ հայտնաբերվել է ավելի քան 126 թռչնի տեսակ, որոնցից 70 գրանցվել է որպես բուծված։

Դալմաթիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Զադար[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Զադարում գտնվող Սուրբ Անաստասիայի եկեղեցին:

Քաղաքն սպասարկում է զբոսաշրջիկներին իր զբոսանավերով։ Կորնաթի ազգային պարկն ունի հարյուրավոր կղզիներ, որոնք հիմնականում անմարդաբնակ են։ Կորնաթը երկրի ամենամեծ կղզին է՝ 32,525,315 մ² մակերեսով (350.099.577 ֆուտ քառակուսի)։ Պարկի երկու երրորդը կազմում է հողատարածքը։ Թեև կղզին ունի 25.2 կմ երկարություն, բայց լայնություն չի անցնում 2.5 կիլոմետրը[19]։ Պարկը կառավարվում է Մուրթեր քաղաքի կողմից, և այն դեպի մայրցամաք կապված է կամրջով։

Զադարը, համարվելով Դալմաթիայի շրջանի խոշորագույն քաղաքը, Հռոմեական պատերազմի ժամանակ ստացել է իր քաղաքային հուշարձանը։ Հուլիոս Կեսարի և կայսր Օկտավիանոս Օգոստոսի ժամանակ քաղաքը պաշտպանվել է և այստեղ կառուցվել են աշտարակներով պատեր և դարպասներ։ Քաղաքի արևմտյան կողմում կար ֆորում, բազիլիկա և տաճար, իսկ քաղաքից դուրս էին գտնվում ամֆիթատրոնը և գերեզմանները։ Ջրուղին, որը ջուր է մատակարարում քաղաքին, մասնակի է պահպանվել։ Հնագույն քաղաքի ներսում միջնադարյան քաղաք է, որտեղ կային կառուցված եկեղեցիներ և վանքեր[20]։

Նավարկություն Պագ կղզու շուրջը
Մեծ Կիրճը, որը գտնվում է Պակլենիցա ազգային պարկում (Velika Paklenica), ժայռամագլցման հայտնի վայր է:

Ինտերիերն ունի խառը հարթավայրեր ու լեռներ, որտեղ և գտնվում է Պակլենիցա կիրճը, որը համարվում է տեղի գլխավոր տեսարժան վայրը։ Պակլենիցա ազգային պարկը Խորվաթիայի, ինչպես նաև Հարավարևելյան Եվրոպայի ամենաայցելված ժայռամագլցման վայրն է։ Ծովին մոտ գնտվելը զբոսաշրջիկներին թուլ է տալիս զբոսնել, արշավել, ինչպես նաև ջրային տարբեր սպորտաձևերին մասնակցելու հնարավորություն է տալիս։ Կան ավելի քան 360 սարքավորված և բարելավված երթուղիները դժվարության տարբեր մակարդակների համար[21]։ Մագլցումների սեզոնը սկսվում է գարնանը և ավարտվում ուշ աշնանը։ Պարկի տարածքը ներառում 150-200 կմ արահետներ և ուղիներ, որոնք նախատեսված են զբոսաշրջիկների կամ լեռնաբնակների համար։ Պարկի արահետները նշվում են տախտակների, ինչպես նաև լեռնագնացների նշաններով։

Պագ կղզին Նովալիյա և Զրսե քաղաքներով ամբողջ Եվրոպայում ունի ամենամեծ կուսակցական զոնան։ Կղզու ափերին օրվա բոլոր ժամերին անցկացվում են դիսկոտեկներ, իսկ լողափների բարերը բացվում են ամռան ամիսներին[22]։

Շիբենիկ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շիբենիկի Սուրբ Հակոբի տաճարը հայտնի է իր ճարտարապետությամբ:

Մի քանի ամրոցներ, որոնք մնացել էին դեռևս Վերածննդի դարաշրջանից (օրինակ Սուրբ Նիկոլասի ամրոցը), շրջապատել են քաղաքը։

Ինտերիերը ներառում է Կրկա ազգային պարկը իր ջրվեժի հետ միասին, ինչպես նաև կրոնական վանքեր[23]։ Սկրադինսկի Բուկն ունի ատրակցիոններ և հարմարություններ, տեսարժան վայրեր հյուրախաղերի և ելույթների համար, ինչպես նաև ուղևորություններ նավակներով, ռեստորաններ և թանգարաններ։ Ռոշկի Սլեփը, որը գտնվում է Միլևսի շրջանին կից, Կրկա ազգային պարկի այցելուների թվով առավել հայտնի տեսարժան վայրերից է, և որի կասկադները կարող են այցելվել ամբողջ տարվա ընթացքում։ Ռոշկի Սլեփ կարող ենք հասնել Կրկա ազգային պարկի կողմից շահագործվող ուղևորության համար նախատեսված նավակներով, ինչպես նաև կարող ենք հասնել սովորական հանրային ճանապարհով։ Պարկի ներսում գտնվում է Վիսովաց կղզին, որը հիմնադրվել է Լուիս I Հունգարացու օրոք, և որը հռոմեական կաթոլիկ Վիսովաց վանքի համար տուն է հանդիսանում։ Վերջինս հիմնադրվել է 1445 թվականին ֆրանցիսկյանների կողմից Միլևցի գյուղի մոտակայքում[24]։ Կղզին կարող են այցելել Սկրադինսկի Բուկից նավակով։ Պարկը ներառում է նաև Սերբական Ուղղափառ Կրկա վանքը, որը հիմնադրվել է 1345 թվականին։

Կրկա ազգային պարկի ջրվեժը:

Կնին քաղաքի հարակից տարածքն ունի միջնադարյան ամրոցներ և հնագիտական մնացորդներ։ Վերջերս այստեղ հայտնաբերվել է հռոմեական Բուրնում քաղաքը, որը գտնվում է Կնին քաղաքից 18 կմ հեռավորության վրա, և որտեղ պահպանվում է Դալմաթիայի ամենամեծ ամֆիթատրոնի ավերակները, որը կառուցվել է մ. թ. 70 թվականին։ Ամֆիթատրոնը կառուցվել է Վեսպասիանոսի օրոք և կառուցման աշխատանքների մասնակցել է մոտ 8000 մարդ[25]։ Մոտականքում գտնվում են Բիսկուպյա և Կապիտուլ գյուղերը, որոնք իրենից ներկայացնում են 10-րդ դարի հնագիտական վայրեր, որտեղ միջնադարյան խորվաթական մշակույթից գտնվել են եկեղեցիիներ, գերեզմաններ, զարդեր և բնաբաններ[26]։

Սպլիտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դիոկղետիանոսի պալատի ներքնահարկը:

Ծովափնյա մեկ այլ քաղաք է Սպլիտը, որն իր մեծությամբ Խորվաթիայում երկրորդն է և հանտնի է իր հռոմեական եզակի ժառանգությամբ, որոնք գտնվում են ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի պաշտպանության ներքո[27]։ Այդպիսի մի ժառանգություն է Դիոկղետիանոսի հռոմեական պալատը, որը կառուցվել է հռոմեացի կայսր Դիոկղետիանոսի հրամանով։ Քաղաքը կառուցվել էր լավ պահպանված պալատի շուրջը, որի ամբողջական ճարտապետական և մշակութային ոճը խորվաթական Ադրիատիկ ծովում համարվում է առավել առանձնահատկություն։

Մակարսկա Ռիվերա

Հարավային Դալմաթիայի Մակարսկա Ռիվերա շրջանը ջրափնյա գիծ է, որը զբոսաշրջիիկների առաջարկում է ծովափ, ակումբներ, սրճարան, բայդարկաներով սահում, առագաստներով նավարկում և էքսկուրսիա ամբողջ Բիոկովոյով մեկ։ Մակարսկան, Բաշկա Վոդան, Օմիշը և Բրելան նույնպես հայտնի քաղաքներ են։

Տարածաշրջանի խոշոր կղզիները իրենց մեջ են ներառում Հվար քաղաքը, որը հայտնի է իր ձկնորսական և զբոսաշրջության արտադրանքով։ Հվարն ունի մեղմ միջերկրածովյան կլիմա և միջերկրական բուսականություն։ Կղզին համարվում է Եվրոպայի ամենաարևոտ տեղամասը՝ շնորհիվ տարեկան ավելի քան 2715 ժամ արևի ճառագայթների[28]։ Հվարի ամառային փառատոնի ժամանակ անցկացվող մշակութային և գեղարվեստական միջոցառումները տեղի են ունենում ողջ ամռան ընթացքում՝ սկսած հունիսի վերջից մինչև սեպտեմբերի վերջը։ Այդ միջոցառումները ներառում են ինչպես ազգային երաժիշտների, այնպես էլ միջազգային երաժիշտների դասական գործերը, որոնք կատարվում են Հվարի սիրողական խմբերի կողմից[29]։ Հվարի ժամանակակից արվեստի պատկերասրահը գտնվում է Արսենալ շենքում՝ Հվարի պատմական թատրոնի նախասրահում։ Մշտական էքսպոզիցիան պարունակում է նկարներ, քանդակներ և լրագրեր[30]։

Սուրբ Ստեփանոսի տաճարն ու Եպիսկոպոսի պալատը պատրաստված են ռենեսանս-բարոկկո ճարտարապետական ոճով։ Դրանք կառուցվել են 16-րդ դարում վենետիկցի արվեստագետների կողմից[31]։

Շրջանի մնացած կղզիներն են Բրաչը, Չիովոն, Շոլտան և Վիսը։

Պատմական հին քաղ Տրոգիրը:

Տրոգիր հնագույն քաղաքը, որը մտնում է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ցանկի մեջ, պարունակում է հելլենիստական ժամանակաշրջանի, ինչպես նաև հռոմեական և վենեցիիական, հունական ճարտարապետության տարրեր, ռոմանական եկեղեցիներ, ռենեսանս և բարոկկո ոճերով ստեղծված կառույցներ[32]։ Տրոգիրը Կենտրոնական Եվրոպայում լավ պահպանված ռոմանա-գոթական համալիր է։ Տրոգիրի միջնադարյան կորիզը, որը շրջափակված էր պատերով, ներառում է ռոմանական, գոթական, ռենեսանս և բարոկկո ժամանակաշրջանների լավ պահպանված ամրոցներ և աշտարակներ, ինչպես նաև բնակվող տներ և պալատներ։ Տրոգիրի ամենաբարձր կառույցը Սուրբ Լավրենտի տաճարն է, որի արևմտյան գլխավոր պորտալը հանդիսանում է խորվաթ ճարտապետ Ռադովանի գլուխգործոց, և ռոմանա-գոթիկական ճարտարապետական ոճերի առավել զգալի աշխատանքն է Խորվաթիայում։ Մեկ այլ ուշագրավ տեսարժան վայր է Կամերլենգո ամրոցը։

Դուբրովնիկ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Խորվաթիայի Դուբրովնիկ հնագույն քաղաքի ամենահայտնի տեսարանը:
Զանգակատունը և Սփոնզայի պալատը:

Խորվաթիայի ևս մեկ առավել հայտնի տեսարժան վայր է ամրակուռ Դուբրովնիկը իր Վերածննդի մշակույթով։ Այստեղ մեծ նշանակություն է տրվում Սփոնզայի պալատին, որը թվագրվում է 16-րդ դարում և ներկայումս օգտագործվում է ազգային արխիվի տուն[33]։ Իշխանական պալատը գոթա-վերածննդյան ճարտարապետական նմուշ է, որը այսօր օգտագործվում է որպես թանգարան[34][35]։ Դրա ճակատին պատկերված է խորվաթական 50 կունայի պատկերը, որը թողարկվել է 1993 և 2002 թվականներին[36]։

Սուրբ Փրկչի եկեղեցին Վերեծննդի ժամանակաշրջանի ճարտարապետության մեկ այլ նմուշ է, որը գտնվում է Ֆրանցիսկանյան վանքին կից[37][38][39]։ Ֆրանցիսկանյան վանքի գրադարը պարունակում է 30,000 հատորներ, 22 սկզբնաղբյուրներ, 1500 արժեքավոր ձեռագիր փաստաթղթեր։ Ցուցանմուշները ներառում են 15-րդ դարի արծաթե-ոսկեզօծ խաչ, արծաթե բուրվառ, որը պատրաստվել է 18-րդ դարում և օրհնվել Երուսաղեմում, մարտիրոսությունների պատմություն (1541), որի հեղինակն է Բեմարդին Գուցետիկը, իսկ նկարազարդողը Փսալտերսը[37]։ Դուբրովնիկի ամենահայտնի եկեղեցին Սուրբ Վլասիի եկեղեցին է, որը կառուցվել է 18-րդ դարում Դուբրովնիկի սուրբ հովանավորի պատվին։ Դոմինիկյան քաղաքների վանքերը դրսից ամրոց են հիշեցնում, բայց ինտերիրը ներառում է արվեստի թանգարան գոթիկ-ռոմանական եկեղեցի[40][41]։ Դոմինիկյան վանքերի հատուկ գանձ է համարում իր 220 սկզբաղբյուրով գրադարնները, բազամթիվ նկարազարդ ձեռագրերը, դալմաթյան փաստաթղթերի և ձեռագրերի արխիվը, ինչպես նաև արվեստի ընդարձակ հավաքածուն[42][43][44]։ Դուբրովնիկi հիմնական առանձնահատկությունը իր պատերն են, որոնք ամբողջ քաղաքով ձգվում են 2 կմ երկարությամբ։ Փոքրիկ ու մեծ աշտարակների համակարգը նախատեսված էր քաղաքը պաշտպանելու համար[45]։

Կորչուլա կղզու տեսարանը:

Դուբրովնիկի ափամերձ մասում է գտնվում անտառածածկ Լոկրում կղզին։ Փոքր կղզին ունի մի ամրոց, հազար տարեկան Բենեդիստինե վանք և բուսաբանական այգի, որը հիմնվել է էրցհերցոգ Մաքսիմիլյանի կողմից 19-րդ դարում։ Արու և էգ սիրամարգերը մինչև այսօր բնակվում են կղզում։ Դրանք սերում են իրենց նախատիպ սերնդից, որը կղզի է բերել Մաքսիմիլյանը։

Մոտակայքի կղզիներից է պատմական Կորչուլա կղզին։ Կղզու կաթոլիկ բնակիչները պահպանել են հին ժողովրդական զենքերով պարը՝ մորեշկան, որը թվագրվում է միջնադարին[46]։ Հիմնականում այդ պարերը պարում են միայն հատուկ առիթներով, սակայն հիմա զբոսաշրջիկների համար դրանք ցուցարդվում են շաբաթը երկու անգամ[47]։ Քաղաքի գլխավոր պատմական տեսարժան վայրերն են Սուրբ Մարկի կենտրոնական հռոմեական գոթական տաճարը (կառուցվել է 1301 թվականից 1806 թվականը), 15-րդ դարում հիմնված Ֆրանցիսկան վանքը, քաղաքացիական խորհրդի պալատը, Վենետիկի նախկին կառավարիչների պալատը, 15-րդ դարից 16-րդ դարերում կերտված տեղական առևտրային իշխանավորներին պալատները, ինչպես նաև քաղաքը ամրությունները։

Մլետ կղզին:

Ադրիատիկ ծովի երկայնքով տարածվում են Մլետ կղզու անտառներ։ Կղզու ավելի քան 72%՝ 98.01 կմ² (կամ 37.84 մղոն²) անտառ է։ Այն երկրաբանորեն հիմնված է կրաքարե և դոլոմիտե լանջերի վրա։ Մլետ կղզու որոշ ցածրավայր տարածքները ցածր են նույնիսկ ծովի մակարդակից, և այդ է պատճառը, որ հայտնի են «blatine» (ցեխոտ լճեր) և «slatine» (աղի լճեր) անուններով։ Անձրևային սեզոններին բոլոր blatine-ները ջրով են լցվում, իսկ չորային սեզոններին դրանք աղի լճերի են վերածվում։

Կենտրոնական Խորվաթիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տրակոշչան տաճարը գտնվում է Խորվաթիայի հյուսիսում:

Այս տարածաշրջանի հյուսիսային մասը, ինչպես նաև լեռնոտ Զագորյեն, կետավորվում է ամրոցներով և հանքային աղբյուրներով, և խորվաթական հնագույն քաղաք Վարաժդինով։ Վարաժդինը, իր հուշարձաններով և գեղարվեստական ժառանգություններով, ներկայացնում է ամենալավ պահպանված ու ամենահարուստ քաղաքային համալիրը Խորվաթիայում։

Հին Քաղաք (ամրոց) միջնադարյան պաշտպանողական կառույց։ Շինարարությունը սկսվել է 14-րդ դարում, իսկ հաջորդ դարում ավելացվել են կլոր աշտարակները, որը բնորոշ է Խորվաթիայի գոթական ճարտարապետությանը։ Վարաժդինի տաճարը, նախկին կեղծավորների եկեղեցին, խառուցվել էր 1647 թվականին, ունի բարոկկո դուռ, 18-րդ դարի զոհասեղան և կտավներ[48]։ Ի թիվս փառատոնների, ամենամյա Špancir Fest փառատոնը սկսվում է օգոստոսի վերջից և տևում է մինչև սեպտեմբերի վերջը (տևում է 10 օր)[49]։ Տարվա այս ժամանակահատվածում հրավիրվում են նկարիչների, փողոցային արտիստների, երաժիշտների և վաճառողների, որի պատճառով էլ փառատոնը հայտնի է 'փողոցում քայլող փառատոն' անվանմամբ։ Վարաժդինը հյուրընկալում է նաև "Radar festival" փառատոնին, որի ժամանակ անցկացվում են համերգներ և որը տևում է մինչև ամառվա վերջ[50]։ Այն արդեն իսկ հյուրընկալել է այնպիսի երգիչների և երաժշտական խմբարի, ինչպիսիք են Բոբ Դիլանը, Կառլոս Սանտանան, The Animals-ը Manic Street Preachers-ը, Սողոմեն Բերքը և շատ ու շատ ուրիշներԼ

Մարիա Բիստրիցա բազիլիկայի զոհասեղանը:

Մարիա Բիստրիցա քաղաքի ուխտագնացության ամենախոշոր վայրը Սուրբ Մարիամ Աստվածածնի եկեղեցին է։ Ամեն տարի հարյուր հազարավոր ուխտավորներ այցելում են 14-րդ դարում կառուցված այս ամրակուռ եկեղեցին։ Եկեղեցին հայտնի է իր այսպես կոչված "Հղի սև Մադոննա" հուշարձանով, որը վերագրվում է 16-րդ դարի թուրքական արշավանքներին։ Հուշարձանը թաքցված էր եկեղեցում և ապա տասնյակ տարիներ, մինչ այն գտնելը, համարվում էր կորած։ Եկեղեցու հետևում սկսվում է "Դեպի Խաչը" ճանապարհը, որի ժամանակ ուխտավորները երթ են կատարում դեպի Գողգոթայի լեռը։ Հովհաննես Պողոս II-ը իր Խորվաթիա երկրորդ այցի ժամանակ՝ 1998 թվականին, այցելել է նաև Սուրբ Մարիամ Աստվածածնի եկեղեցին[51]։

Շրջանի հարավում նկատվում են բնական հուշարձաններ, ինչպիսին է, օրինակ, Լոսյոսկո պոլյե ազգային պարկը։ Հարավարևմտյան տարածքը հայտնի է իր անտառներով ու ամայի վայրերով։ Ողջ տարածքում հայտնաբերվել են ինչպես բարոկկոյով, այնպես էլ այլ մշակութային ճարտարապետական ոճերով եկեղեցիներ։

Սլավոնիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Զբոսաշրջությունը այս տարածաշրջանում զարգանում է հիմնականում հանքային աղբյուրների շնորհիվ։ Բարանյա շրջանն ունի Kopački rit անունով ազգային պարկ, ընդարձակ ճահիճ իր կենդանական և թռչնային աշխարհով։ Սա Եվրոպայում ամենամեծ և առավել գրավիչ ջրատարածքներից մեկն է, որը բնակատեղի է շուրջ 260 տեսակի թռչունների (ինչպիսք են վայրի սագերն ու բադերը, սպիտակ մեծ տառեղը, սպիտակ արագիլը, սև արագիլը, սպիտակապոչ արծիվը, որորները, ծովածիծառայինները, ծղնիները և այլն)։ Ուղեկցորդով տուրիստական այցերը պանորամիկ նավերով, նավակներով, ձիերի խմբով կամ ոտքով հասանելի են որոշ փաթեթներով, որոնք հնարավորություն են տալիս լուսանկարել կամ տեսաձայնագրել կենդանիներին ու թռչուններին[52]։

Մշակութային կենտրոնը Օսիեկ պատմական քաղաքն է իր բարոկկո ոճի կառույցներով, ինչպիսիք են Սուրբ Պետրոսի և Պողոսի եկեղեցիները, նեո-գոթական կառուցվածքով Զագրեբի տաճարից հետո Խորվաթիայի երկրորդ ամենաբարձր աշտարակով։

Ափսեի մեջ մատուցված սլավոնական ծխեցված միս:

Դակովոյի Սուրբ Պետրոս և Պողոս տաճարները հիմնական տեսարժան վայրն է քաղաքային ավանի և ողջ Սլավոնիա շրջանի ծիսական կենտրոնն է։

Գոյություն ունեն երեք հիմնական ժողովրդական տարեկան միջոցառումների Սլավոնիայում և Բարանյայում. Đakovački vezovi-ն, Vinkovačke jeseni-ն և Brodsko kolo-ն[53]։ Նրանք ներկայացնում են ավանդական տարազներ, ժողովրդական պարեր և երգեր, իսկ որպես ծրագրի հատուկ մաս ձիերի շքերթերով և հարսանեկան վագոններով մաքսատուրքեր։ Đakovački vezovi-ի ժամանակ Դակովո տաճարը հյուրընկալում է երգչախմբերի, օպերային երգիչների, ցուցահանդեսի սրահում կազմակերպվում է արվեստի ցուցահանդեսներ, ինչպես նաև անցկացվում են սպորտային ծրագրեր։ Իլոկը և ռազմաքաղաք Վուկովարը համարվում են շրջանի տեսարժան վայրերից մեկը։

Զագրեբ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Զագրեբում գտնվող Խորվաթիայի ազգային թատրոնը:

Խորվաթիայի մայրաքաղաքը նաև երկրի ամենաընդարձակ մշակութային կենտրոնն է բազմաթիվ թանգարաններով և ցուցասրահներով։ Չնայած նրան, որ Զագրեբը ծովից հեռու է, այստեղ կան բազամթիվ տեսարժան վայրեր, սրճարաններ ու բարեր, ռեստորններ, բազմաթիվ ժամանցային և կանոնավոր միջոցառումներ[54]։ Զագրեբը միջազգային տոնավաճառների, կոնվենցիաների, գործնական հանդիպումների), ինչպես նաև սպորտային միջոցառումների քաղաք է։

Քաղաքի պատմական մասն է հյուսիսում գտնվող Բան Ելաչիչի հրապարակը, որը բաղկացած է Դրադեցից և Կապտոլից, միջնադարյան քաղաքային համալիր եկեղեցիներից, պալատներից, թանգարաններից, պատկերասրահներից և կառավարական շենքերից, որոնք հայտնի են տեսարժան վայրեր այցելող զբոսաշրջիկներով։ Պատմական թաղամաս կարելի է հասնել ոտքով, սկսելով Jelačić հրապարակից`Զագրեբի կենտրոնից կամ Tomićeva փողոցի մոտակա ֆունիկուլյորով։

Թանգարանների և պատկերասրահների շուրջ երեսուն հավաքածուները կազմում են ավելի քան 3.6 միլիոն տարբեր ցուցանմուշներ`բացառությամբ եկեղեցու և մասնավոր հավաքածուների։ Հնագիտական թանգարանը ներառում է մոտ 400,000 զանազան գտածոներ և հուշարձաններ, որոնք հավաքվել են տարիների ընթացքում և տարբեր աղբյուրներից[55]։ Առավել հայտնի են եգիպտական հավաքածուն, Զագրեբի մումիան և գլանափաթեթները աշխարհի ամենահին էտրուսկյան արձանագրությամբ (Liber Linteus Zagrabiensis), ինչպես նաև դրամագիտական (numismatic)հավաքածուն։ Խորվաթիայի բնության պատմության թանգարանը պահպանում է աշխարհում առավել կարևոր հավաքածուներից մեկը՝ նեանդերթալյան մարդու մնացորդները, որը գտնվել է նույն վայրից[56]։ Դրանք նախամարդու մնացորդներն են, քարե զենքեր և գործիքներ։ Խորվաթիայի բնության պատմության թանգարանը ներառում է ավելի քան 250.000 նմուշներ,որոնք բաշխված են բազում տարբեր հավաքածուներում։

Օրահնյաչա, ընկույզով շտրուդել:

Այստեղ կան 20 մշտական կամ սեզոնային թատրոններ ու բեմադրություններ։ Զագրեբում գտնվող Խորվաթիայի ազգային թատրոնը կառուցվել է 1895 թվականին և բացվել Ավստրիայի կայսր Ֆրանց Յոզեֆ I-ի կողմից։ Առավել հայտնի համերգասրահը կոչվում է «Vatroslav Lisinski», որը կրում է Խորվաթիայի առաջին օպերայի կոմպոզիտորի անունը և կառուցվել է 1973 թվականին։ Անիմաֆեստը`անիմացիոն ֆիլմերի համաշխարհային փառատոնը, տեղի է ունենում զույգ տարին մեկ, իսկ երաժշտական բիենալլեն`ավանգարդ երաժշտության միջազգային փառատոնը, ամեն մի կենտ տարին մեկ։ Այն հյուրընկալում է նաև ամենամյա ZagrebDox փաստագրական ֆիլմերի փառատոնը։ Զագրեբի ֆիլհարմոնիկ փառատոնը և ծաղիկների ցուցահանդես Floraart-ը (մայիսի վերջին կամ հունիսի սկզբին) ամենամյա միջոցառումներ են։ Ամռանը, թատերական ներկայացումներ և համերգներ են կազմակերպվում գլխավորապես վերին քաղաքի թե՛ ներսում, թե՛ դրսում։ Օպատովինա բեմը հյուրընկալում է Զագրեբի թատերական ամառային միջոցառումները։ Զագրեբը նաև հյուրընկալում է Զագրեբֆեստը, խորվաթական ամենահին փոփ-երաժշտության փառատոնը, ինչպես նաև մի շարք ավանդական միջազգային սպորտային միջոցառումներ և մրցաշարեր։ Զագրեբ քաղաքի օրը նոյեմբերի 16-ին է։ Այդ օրը ամեն տարի հատուկ տոնակատարություններով է նշվում, հատկապես քաղաքի հարավարևմտյան կողմում գտնվող Յարուն լճի մոտ։

ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության ցանկ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Միավորված ազգերի կրթության, գիտության և մշակույթի կազմակերպությունը (ՅՈՒՆԵՍԿՕ) ներքևում նշված խորվաթական վայրերը ընդգրկել է համաշխարհային ժառանգության ցանկում.

Պատկեր Անվանում Տեղագրություն ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի թիվը Նկարագրություն
Պլիտվիչկա Եզերա ազգային պարկ Պլիտվիչկա Եզերա 98; 1979;
Բնական; (vii, viii, ix) 		Ժամանակի ընթացքում ջուրը հոսում էր բնական կրաքարի և կավճի վրայով, ինչի արդյունքով ստեղծվեց բնական ամբարտակները, որոնք էլ իրենց հերթին ստեղծեցին իրար մի շարք իրար կապված լճեր, ջրվեժներ և քարանձավներ։ Տեղի անտառը բնօրրանն է հանդիսանում արջերի, գայլերի և բազմաթիվ հազվագյուտ թռչունների տեսակների համար։
Սպլիտի պատմական Դիոկղետիանոսի պալատը Սպլիտ 97; 1979;
Մշակութային; (ii, iii, iv) 		Պալատը կառուցվել է հռոմեացի կայսր Դիոկղետիանոսի օրոք 4-րդ դարում, և հետագայում ծառայել է որպես Սպլիտ քաղաքի հիմք։ Տաճարը եկեղեցիների, պարիսպների, գոթական և Վերածննդի պալատների հետ միասին կառուցվել է միջնադարում հին դամբարանի ներսում։ Բարոկկո ոճը կազմում է տարածքի մնացած մասը։
Դուբրովնիկ հնագույն քաղաքը Դուբրովնիկ 95; 1979;
Մշակութային; (i, iii, iv) 		Սկսած միջնադարյան ժամանակաշրջանից քաղաքի բարգավաճումը հիմնված էր ծովային առևտրի վրա, ինչը թույլատրում էր Դուբրովնիկի հանրապետությանը դառնալ միակ քաղաք-պետությունը Ադրիատիկի արևելքում, որը կարող էր մրցակցել Վենետիկի հետ։ Իր հարստության և դիվանագիտական հմտությունների շնորհիվ քաղաքը հասել է զարգամցման բարձր մակարդակի, որը առավելապես եղել է 15-րդ և 16-րդ դարերի ընթացքում։
Եպիսկոպոսական Եվֆրազիևա բազիլիկա համալիրը պատմական Պորեչ կենտրոնում։ Պորեչ 809; 1997;
Մշակութային; (ii, iv) 		Եպիսկոպոսական համալիր է, որը Միջերկրածովյան տարածաշրջանում հայտնի է իր 6-րդ դարի բյուզանդական արվեստը ներկայացնող խճանկարներով։ Այն ներառում է ինքնին բազիլիկան, բապտիստեերին (եկեղեցուն կից կառույցը) և մոտակա արքեպիսկոպոսի պալատի զանգակատունը։
Պատմական Տրոգիր քաղաքը Տրոգիր 810; 1997;
Մշակութային; (ii, iv) 		Տրոգիրի հարուստ մշակույթը ստեղծվել է հին հույների, հռոմեացիների և վենետիկցիների ազդեցության տակ։ Այն Կենտրոնական Եվրոպայում լավագույնս պահպանված Ռոմանա-գոթական ճարտարապետական նմուշ է։ Տրոգիրի միջնադարյան կորիզը, որը շրջափակված էր պատերով, ներառում է ռոմանական, գոթական, ռենեսանս և բարոկկո ժամանակաշրջանների լավ պահպանված ամրոցներ և աշտարակներ, ինչպես նաև բնակվող տներ և պալատներ։
Շիբենիկի սբ. Հակոբի տաճար Շիբենիկ 963; 2000;
Մշակութային; (i, ii, iv) 		Տաճարը կառուցվել է նեոգոթական ոճով՝ իր վրա կրելով վենետիկյան ճարտարապետության ազդեցությունը։ Այն կազմված է երեք խորաններով եռանավ բազիլիկից և գմբեթից։ Գմբեթը վնասվել է սերբ գրոհայինների հարվածների արդյունքում 1991 թվականի սեպտեմբերին, երբ ընթանում էր Խորվաթական պատերազմը։ Վնասը ամբողջովին փոխհատուցվել և վերականգնվել է վերակառուցման գործընթացի ժամանակ։
Starogradsko polje(խորվ.) Հվար 1240; 2008;
Մշակութային; (ii, iii, v) 		Starogradsko polje-ն հողագործական լանդշաֆտ է, որը ստեղծվել է հնագույն հունական գաղութարարների կողմից մ. թ. ա. 4-րդ դարում։ Այն մինչև այսօր օգտագործվում է։

Վիճակագրությունն ըստ տարիների[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թվական Ժամանումներ[57] Անցկացրած գիշերներ[57] Տուրիստական գիշերների փոփոխություն Նշումներ
1985 10,125,000 67,665,000
1986 10,151,000 68,216,000 551,000
1987 10,487,000 68,160,000 Decrease 58,000
1988 10,354,000 67,298,000 Decrease 862,000
1989 9,670,000 61,849,000 Decrease 5,449,000
1990 8,497,000 52,523,000 Decrease 9,326,000 Առաջին դեմոկրատական ընտրություններ։
Բրյովենների հեղափոխության միջադեպը։
1991 2,297,000 10,471,000 Decrease 42,052,000 Խորվաթիայի ազատագրական պայքարի սկիզբը
Դուբրովնիկի պաշարում
1992 2,135,000 11,005,000 534,000
1993 2,514,000 13,208,000 2,203,000
1994 3,655,000 20,377,000 7,169,000
1995 2,610,000 13,151,000 Decrease 7,226,000 Խորվաթիայի անկախության համար պայքարի ավարտը
1996 4,186,000 21,860,000 8,709,000
1997 5,585,000 30,775,000 8,915,000
1998 5,852,000 31,852,000 Decrease 1,077,000
1999 5,127,000 27,126,000 Decrease 4,726,000 ՆԱՏՕ-ն և հակամարտությունը Հարավսլավիայում
2000 7,137,000 39,183,000 12,057,000
2001 7,860,000 43,404,000 4,221,000
2002 8,320,000 44,692,000 1,288,000
2003 8,878,000 46,635,000 1,943,000
2004 9,412,000 47,797,000 1,162,000
2005 9,995,000 51,421,000 3,624,000
2006 10,385,000 53,007,000 1,586,000
2007 11,162,000 56,005,000 2,998,000
2008 11,261,000 57,103,000 1,098,000
2009 10,935,000 56,301,000 Decrease 802,000 Գլոբալ ֆինանսական ճգնաժամ
2010 10,604,116 56,416,379 115,379
2011[58] 11,200,113 65,116,830 8,700,451
2012[59] 12,300,000 70,300,000 5,183,170
2013[60] 12,433,727 64,818,115 Decrease 5,481,885
2014[60] 13,128,416 66,483,948 1,665,833
2015[61] 14,150,000 78,589,000 12,105,052
2016 16,300,000 91,300,000 12,711,000

Ուղևորություններն ըստ երկրի[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2015 թվականի տվյալներով Խորվաթիա ամենից շատ այցելում են հետևյալ տասը պետությունները[62].

Համար Պետություն Զբոսաշրջիկների թիվ
1 Գերմանիա Գերմանիա 2,124,149
2 Սլովենիա Սլովենիա 1,191,998
3 Ավստրիա Ավստրիա 1,119,709
4 Իտալիա Իտալիա 1,111,428
5 Չեխիա Չեխիա 696,151
6 Լեհաստան Լեհաստան 674,779
7 Միացյալ Թագավորություն Միացյալ Թագավորություն 490,510
8 Ֆրանսիա Ֆրանսիա 466,045
9 Հունգարիա Հունգարիա 435,990
10 Սլովակիա Սլովակիա 380,942
Այլ 3,991,478
Ընդհանուր 12,683,179

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ «HRK 6 Billion to be invested in new tourist season». 2006. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ նոյեմբերի 18-ին. Վերցված է 2008 թ․ փետրվարի 4-ին.
  2. ↑ «Արխիվացված պատճենը» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2013 թ․ դեկտեմբերի 25-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 23-ին.
  3. ↑ «Արխիվացված պատճենը» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2014 թ․ փետրվարի 22-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 23-ին.
  4. ↑ «Cilj je udvostručiti potrošnju do 2020». Poslovni dnevnik. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 9-ին.
  5. ↑ «Tourism statistics for Croatia». ec.europa.eu. European Commission. 2014. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 10-ին.
  6. ↑ Lonely Planet. «Press releases – Press – Lonely Planet». Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 9-ին.
  7. ↑ Jon Bowermaster, Destination of the Year: Exploring the New Croatia Արխիվացված 2007-11-12 Wayback Machine
  8. ↑ «Konzum Croatia Open Umag». ATP World Tour. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 9-ին.
  9. ↑ UNESCO World Heritage Centre. «Episcopal Complex of the Euphrasian Basilica in the Historic Centre of Poreč». Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 9-ին.
  10. ↑ Frommer's Eastern Europe, by Ryan James, Hana Mastrini, Mark Baker, 2009.
  11. ↑ «BBC News - Inside Tito's luxury playground». Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 9-ին.
  12. ↑ «Croatian coast: A great place to learn to dive». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հունիսի 22-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 23-ին.
  13. ↑ Croatia // pop-stat.mashke.org
  14. ↑ About festival
  15. ↑ «Andrew Earnes goes island-hopping on the Croatian coast - on the cheap». the Guardian. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 9-ին.
  16. ↑ «About the island - Climate». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ դեկտեմբերի 1-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 9-ին.
  17. ↑ «Plitvice Lakes National Park–Basic Information» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 23-ին.
  18. ↑ 18,0 18,1 «Plitvička Jezera.hr». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ դեկտեմբերի 28-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 23-ին.
  19. ↑ Jeanne Oliver (2005), Croatia, pg. 187, Lonely Planet Publications, ISBN 1-74059-487-8
  20. ↑ Natalie Paris. «Zadar, Croatia: The perfect break». Telegraph.co.uk. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 9-ին.
  21. ↑ «Paklenica National Park: climbing». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ սեպտեմբերի 1-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 23-ին.
  22. ↑ «Island-hopping in Croatia». the Guardian. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 9-ին.
  23. ↑ [Bradt Croatia: The Bradt Travel Guide, by Piers Letcher, Robin McKelvie, Jenny McKelvie. 2007]
  24. ↑ Naklada Naprijed, The Croatian Adriatic Tourist Guide, pg. 208, Zagreb (1999)]
  25. ↑ Andrea Devlahović. «.:: fragmenti ONLINE :::::::: f 1/I 2003. Burnum». Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 9-ին.
  26. ↑ «Sv. Ante Knin». Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ հունիսի 10-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 23-ին.
  27. ↑ UNESCO World Heritage Centre. «Historical Complex of Split with the Palace of Diocletian». Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 9-ին.
  28. ↑ «Croatia, Island Hvar-Climate». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ օգոստոսի 19-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 23-ին.
  29. ↑ Tourist Board of City of Hvar, Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ հունիսի 26-ին, Վերցված է 2009 թ․ հուլիսի 14-ին
  30. ↑ The Hvar Heritage Museum, Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ մայիսի 27-ին, Վերցված է 2009 թ․ հուլիսի 14-ին
  31. ↑ Novak, Grga (1960) [1924], Hvar Kroz Stoljeća (Hvar Through the Centuries), Historijski Arhiv - Hvar (Historical Archives of Hvar) (Croatian), vol. I (2nd ed.), Narodni Odbor Općine Hvar (National Council of Hvar Municipality){{citation}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  32. ↑ UNESCO World Heritage Centre. «Historic City of Trogir». Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 9-ին.
  33. ↑ «Sponza Palace». DubrovnikCity.com. Արխիվացված օրիգինալից 2010 թ․ փետրվարի 16-ին. Վերցված է 2010 թ․ փետրվարի 16-ին.
  34. ↑ «The Rector's Palace». DubrovnikCity.com. Արխիվացված օրիգինալից 2010 թ․ փետրվարի 16-ին. Վերցված է 2010 թ․ փետրվարի 16-ին.
  35. ↑ «The Rector's Palace». Dubrovnik Guide. Արխիվացված օրիգինալից 2010 թ․ փետրվարի 16-ին. Վերցված է 2010 թ․ փետրվարի 16-ին.
  36. ↑ Croatian National Bank. Features of Kuna Banknotes Արխիվացված 2009-05-06 Wayback Machine: 50 kuna Արխիվացված 2011-06-04 Wayback Machine (1993 issue) & 50 kuna Արխիվացված 2011-06-04 Wayback Machine (2002 issue). – Retrieved on 30 March 2009.
  37. ↑ 37,0 37,1 «Monuments (1 to 5)». Dubrovnik Online. Արխիվացված օրիգինալից 2010 թ․ փետրվարի 16-ին. Վերցված է 2010 թ․ փետրվարի 16-ին.
  38. ↑ «Franciscan monastery». Dubrovnik Guide. Արխիվացված օրիգինալից 2010 թ․ փետրվարի 16-ին. Վերցված է 2010 թ․ փետրվարի 16-ին.
  39. ↑ «Franciscan Friary, Dubrovnik». Sacred Destinations. Արխիվացված օրիգինալից 2010 թ․ փետրվարի 16-ին. Վերցված է 2010 թ․ փետրվարի 16-ին.
  40. ↑ «Church of St. Blaise, Dubrovnik». Sacred Destinations. Արխիվացված օրիգինալից 2010 թ․ փետրվարի 16-ին. Վերցված է 2010 թ․ փետրվարի 16-ին.
  41. ↑ «Monuments (16 to 20)». Dubrovnik Online. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ փետրվարի 16-ին. Վերցված է 2010 թ․ փետրվարի 16-ին.
  42. ↑ «Dominican Friary, Dubrovnik». Sacred Destinations. Արխիվացված օրիգինալից 2010 թ․ փետրվարի 16-ին. Վերցված է 2010 թ․ փետրվարի 16-ին.
  43. ↑ Oliver, Jeanne. «Dominican Monastery». Croatia Traveller. Արխիվացված օրիգինալից 2010 թ․ փետրվարի 16-ին. Վերցված է 2010 թ․ փետրվարի 16-ին.
  44. ↑ «Monuments (21 To 22)». Dubrovnik Online. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ փետրվարի 16-ին. Վերցված է 2010 թ․ փետրվարի 16-ին.
  45. ↑ Oliver, Jeanne. «Dubrovnik's Walls». Croatia Traveler. Արխիվացված օրիգինալից 2010 թ․ փետրվարի 16-ին. Վերցված է 2010 թ․ փետրվարի 16-ին.
  46. ↑ «"Blackened Faces and a Veiled Woman: The Early Korcula Moreska" by Harris, Max; Feldman, Lada Cale - Comparative Drama, Vol. 37, Issue 3-4, Fall-Winter 2003 - Online Research Library: Questia». Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 9-ին.(չաշխատող հղում)
  47. ↑ Dunin, Elsie Ivancich, ed. (2006). Korčulanska Moreska (Croatian). ISBN 9789539547101.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  48. ↑ UNESCO World Heritage Centre. «Varazdin - Historic Nucleus and Old Town (the Castle)». Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 9-ին.
  49. ↑ «Spancirfest main page». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 27-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 23-ին.
  50. ↑ «Početna - Varaždinske barokne večeri». Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 9-ին.
  51. ↑ Croatia by Vesna Marić, (2009)
  52. ↑ «Kopački Rit». Արխիվացված է օրիգինալից 2002 թ․ դեկտեմբերի 10-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 9-ին.
  53. ↑ Hadžihusejnović-Valašek, Miroslava (1993 թ․ մարտ). «Baranja je "tvrd orah". Analiza istraživanja i popularizacije tradicijske baranjske folklorne glazbe» [Baranja is "tough nut". Records and popularisation analysis of traditional Baranja folk music] (PDF). Studia ethnologica Croatica (Croatian). Department of Ethnology and Cultural Anthropology, Faculty of Humanities and Social Sciences, University of Zagreb. 4 (1): 194. ISSN 1330-3627. Վերցված է 2012 թ․ փետրվարի 12-ին.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  54. ↑ Zagreb on visit-croatia.co.uk
  55. ↑ «The History and Activities of the Archeological Museum». Արխիվացված է օրիգինալից 2006 թ․ մայիսի 18-ին. Վերցված է 2006 թ․ հուլիսի 2-ին.
  56. ↑ «Croatian Natural History Museum». Վերցված է 2006 թ․ հուլիսի 2-ին.
  57. ↑ 57,0 57,1 «Արխիվացված պատճենը» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2011 թ․ հուլիսի 7-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 23-ին.
  58. ↑ «8% more tourists visited Croatia in 2011 - 11.2 million in total - Visit Croatia - a travel guide». Visit Croatia. 2012 թ․ հունվարի 10. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  59. ↑ «Ministarstvo turizma Republike Hrvatske - Prvi puta u Hrvatskoj ostvareno više od 70 milijuna noćenja». Mint.hr. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  60. ↑ 60,0 60,1 «Արխիվացված պատճենը» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2015 թ․ հուլիսի 12-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 23-ին.
  61. ↑ «Ministarstvo turizma Republike Hrvatske - Rekordna 2015. bolja u odnosu na lani za 6,8 posto u noćenjima i 8,3 posto u dolascima». Mint.hr. 2016 թ․ հունվարի 7. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  62. ↑ «Արխիվացված պատճենը» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016 թ․ հունիսի 2-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 23-ին.
Վիիքպահեստ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Զբոսաշրջությունը_Խորվաթիայում&oldid=9807814» էջից