Ֆրանց Յոզեֆ I

Ֆրանց Յոզեֆ I
Ավստրիայի կայսր
դեկտեմբերի 2, 1848 - նոյեմբերի 21, 1916
Նախորդող	Ֆերդինանդ I
Հաջորդող	Կարլ I
Մասնագիտություն՝	քաղաքական գործիչ
Ազգություն	ավստրիացի
Դավանանք	Հռոմի Կաթոլիկ եկեղեցի
Ծննդյան օր	օգոստոսի 18, 1830(1830-08-18)
Ծննդավայր	Շյոնբրուն պալատ, Հիտցինգ, Վիեննա, Գերմանական միություն
Վախճանի օր	նոյեմբերի 21, 1916(1916-11-21) (86 տարեկանում)
Վախճանի վայր	Շյոնբրուն պալատ, Հիտցինգ, Վիեննա, Ավստրո-Հունգարիա
Գերեզման	Կայսերական դամբարան
Թաղված	Կայսերական դամբարան
Դինաստիա	Հաբսբուրգներ
Քաղաքացիություն	Ավստրիական կայսրություն և  Ավստրո-Հունգարիա
Հայր	Ֆրանց Կարլ
Մայր	Սոֆիա Բավարիացի
Ամուսին	Ելիզավետա Բավարիացի
Զավակներ	Սոֆյա Ֆրիդերիկա Ավստրիացի, Ավստրիայի էրցհերցոգուհի Գիզելա, Ռուդուլֆ և Ավստրայի էրցհերցոգուհի Մարիա Վալերիա
Ինքնագիր
Պարգևներ	Արժանիքների շքանշան, Ոսկե գեղմի շքանշանի ասպետ, Մարիա Թերեզայի ռազմական շքանշանի Մեծ խաչի ասպետ, Սև արծվի շքանշան, Անդրեաս առաքյալի շքանշան, Սուրբ Գեորգիի 4-րդ դասի շքանշան, Թագավորական վիկտորիանական շղթա, Ուիլյամի զինվորական շքանշանի Մեծ խաչի ասպետ, Սուրբ Ստեփանի հունգարական թագավորական շքանշանի Մեծ խաչ, Մեծ խաչի Ավստրիայի շքանշանի ասպետ, Երկաթյա թագի շքանշան, Grand Cross of the Order of Franz Joseph?, Կարմիր արծվի շքանշանի Մեծ խաչ, Հոհենցոլերնների տան շքանշան, Սուրբ Հուբերտի շքանշան, Մաքսիմիլիան Յոզեֆի ռազմական շքանշան, Կապիչի շքանշան, Թագավորական Վիկտորիական շքանշանի Մեծ Խաչի ասպետ, Սուրբ Ավետման բարձրագույն շքանշան, Իտալիայի թագի շքանշանի Մեծ խաչի ասպետ, Սուրբ Մավրիկիոսի և Ղազարի շքանշանի Մեծ խաչի ասպետ, Սուրբ Սեպուլշրի շքանշանի Մեծ խաչի ասպետ, Մալթայի գերագույն ռազմական շքանշան, Order of Prince Danilo I, 1st class?, Լյուդվիգի շքանշան, Military Order of St. Henry?, «Կիրիլ և Մեֆոդի սրբերի» շքանշան, Սատապե թագի շքանշան, Order of the Norwegian Lion?, Order of Miloš the Great?, Ոսկե գեղմի շքանշան և Սուրբ Մավրիկիոսի և Ղազարի շքանշանի ասպետ

Ֆրանց Յոզեֆ I (օգոստոսի 18, 1830, Վիեննա, Ավստրիա - նոյեմբերի 21, 1916, Վիեննա, Ավստրիա) Ավստրիայի թագավորության, հետագայում նաև Ավստրո-Հունգարիայի կայսր՝ Հաբսբուրգների արքայատոհմից։ Ծնվել է 1830 թվականին։ Նրա կառավարման տարիները համընկնում են Ավստրո-Հունգարիայում բռնկված հեղափոխության հետ։ Ավստրիայի ամենաերկար կառավարած կայսրն է։ Կառավարման առաջին տարիներին Ավստրիան սահմանադրական միապետություն էր, սակայն կառավարման կեսերին ղեկավարել է միահեծան կերպով՝ ցրելով Ռայխստագը։ 1860-1870 թվականներին կայսրը երկրում տիրող խառնակ շրջանը ցրելու նպատակով կատարում է բարենորոգումներ։ 1916 թվականին մահանում է, և գահը անցնում է որդուն։

Կենսագրություն

Ֆրանց Յոզեֆ I-ը Ֆրանց Կարլի ավագ որդին է և կայսր Ֆերդիանդ I-ի կրտսեր եղբայրը։ Նրա մայրը գերմանացի արքայադուստր Սոֆյա Բավարիացին է։ Ավստրիական հեղափոխության շրջանում (1848 թվական), նրա հայրը հրաժարվեց Ավստրիայի գահից՝ այն հանձնելով իր տասնութամյա որդուն՝ Ֆրանց Յոզեֆին և 18-ամյա Ֆրանցը հայտնվեց բազմազգ Հաբսբուրգյան պետության գահին։

Անձնավորություն

Կայսրը հայտնի էր իր պահպանողական հայացքներով, հասարակ կենցաղով և ուշադրություն էր դարձնում էթիկային ու ավանդույթներին։ Իրեն անվանում էր «հին դպրոցի վերջին միապետ»։ Այն բանից հետո, երբ եղբայրը գնդակահարվեց Մեքսիկայում, կայսրը մինչև կյանքի վերջ՝ շուրջ 50 տարի, չէր ընդունում մեքսիկացի պատվիրակների։ Նա այդպես էլ հեռախոս թույլ չտվեց օգտագործել պալատում և մեծ դժվարությամբ համաձայնեց էլեկտրաէներգիայի կիրառմանը։ Երբ որդին մահացավ ինքնասպանության նմանվող հանգամանքներում, Ֆրանց Յոզեֆը գրեց եվրոպական բոլոր միապետներին, որ որդու մահվան պատճառը որսի ժամանակ պատահական արձակված գնդակն էր, սակայն Լեո XIII Հռոմի պապին հայտնեց իր կասկածների մասին առ այն, որ որդին ինքնասպան է եղել։

Կոչումներ

Կոչումներ

• - Ավստրիական մարշալ (դեկտեմբերի 2, 1848 թվական)
• - Պրուսիական գեներալ-մարշալ (փետրվարի 27, 1895 թվական)
• - Բրիտանական մարշալ (սեպտեմբերի 1, 1903 թվական)

Պատկերասրահ

• 

  Ֆրանց Յոզեֆ I-ը մարշալի հագուստով

• 

  Ֆրանց Յոզեֆ I-ի կիսանդրին

Նախնիներ

Ֆրանց Յոզեֆի նախնիները

16. Ֆրանց I Ստեֆան               8. Լեոպոլդ II                       17. Մարիա Թերեզա II               4. Ֆրանց II                             18. Կարլ III               9. Մարիա Լուիզա                       19. Մարիա Ամալիա               2. Ֆրանց Կարլ                                   20. Կարլ III (=18)               10. Ֆերդինանդ I                       21. Մարիա Ամալիա (=19)               5. Մարիա Թերեզա                             22. Ֆրանց I Ստեֆան (=16)               11. Մարիա Կարոլինա                       23. Մարիա Թերեզա(=17)               1. Ֆրանց Յոզեֆ I                                         24. Քրիստիան I               12. Ֆրիդրիխ Միխայել                       25. Կարոլինա Նասաու               6. Մակսիմիլանո I                             26. Յոզեֆ Կարլ               13. Մարիա Ֆրանցիսկա                       27. Ելիզավետա II (Պֆալց)               3. Սոֆյա Բավարիացի                                   28. Կարլ Ֆրիդրիխ               14. Կարլ Լյուդվիգ                       29. Կարոլինա Լուիզա Գեսենա               7. Կարոլինա Բադենացի                             30. Լյուդվիգ IX               15. Ամալիա Գեսսեն                       31. Կարոլինա Գենրիետա

Աղբյուրներ

• Ա.Ստեփանյան, Ռ. Սաֆրասյան, Ա. Նազարյան «Համաշխարհային պատմություն, Նոր դարեր», 8-րդ դասարան, էջ 117, Զանգակ հրատարակչություն, Երևան, 2013