Jump to content

Հաննա Արենդտ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
(Վերահղված է Հանա Արենդտից)
Հաննա Արենդտ
անգլ.՝ Hannah Arendt
Ծնվել էհոկտեմբերի 14, 1906(1906-10-14)[1][2][3][…]
Lindener Marktplatz 2, Hannover, Հանովեր նահանգ, Պրուսիայի թագավորություն[4]
Մահացել էդեկտեմբերի 4, 1975(1975-12-04)[1][3][5][…] (69 տարեկան)
Վերին Վեսթ Սայդ, Նյու Յորք[6][7][8][…]
բնական մահով
ԳերեզմանBard College Cemetery
Բնակության վայր(եր)Հաննովեր, Նյու Յորք, Մարբուրգ, Հայդելբերգ, Քյոնիգսբերգ, Բեռլին և Lindener Marktplatz 2, Hannover?[9]
Քաղաքացիություն Պրուսիա, առանց քաղաքացիության և  ԱՄՆ
Դավանանքհուդայականություն[10][11]
Ուղղությունֆենոմենոլոգիա
Մասնագիտությունփիլիսոփա, պատմաբան, գրող, քաղաքագետ, ակնարկագիր, համալսարանի դասախոս, սոցիոլոգ, քաղաքական տեսաբան, հեղինակ և Դիմադրության մարտիկ
ԳործակիցՀամաշխարհային սիոնիստական կազմակերպություն և Youth Aliyah?
Հաստատություն(ներ)Փրինսթոնի համալսարան, Հյուսիսարևմտյան համալսարան, Ուեսլեական համալսարան, Կալիֆոռնիայի համալսարան, Բերքլի, Չիկագոյի համալսարան[11], Եյլի համալսարան, Կոլումբիայի համալսարան, The New Yorker[12], Բրուքլինի քոլեջ, New School for Social Research?[11], Jewish Cultural Reconstruction, Inc.?, Schocken Books? և Conference on Jewish Social Studies?
Գործունեության ոլորտքաղաքական փիլիսոփայություն, ժամանակակից փիլիսոփայություն, փիլիսոփայություն[13], Protestant theology?[13], Greek studies?[13] և ամբողջատիրություն
ԱնդամակցությունԱրվեստի և գրականության ամերիկյան ակադեմիա, Լեզվի և պոեզիայի գերմանական ակադեմիա և Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա
Ալմա մատերHU Berlin (1923), Մարբուրգի համալսարան (1926), Ֆրայբուրգի համալսարան և Հայդելբերգի համալսարան (1928)
Գիտական աստիճանփիլիսոփայության դոկտոր[11] (1928) և դոկտորի աստիճան (1928)
Տիրապետում է լեզուներինգերմաներեն[14] և անգլերեն[1][14]
Եղել է գիտական ղեկավարElisabeth Young-Bruehl?
Ազդվել էԷդմունդ Հուսերլ[15], Կառլ Յասպերս[15], Մարտին Հայդեգեր, Էդմոնդ Բերկ, Գիլբերտ Կիտ Չեսթերտոն, Շառլ Լուի Մոնտեսքյո, Ալեքսիս դը Տոկվիլ, Բենիամին Վալտեր, Հանս Ջոնաս, Հիսուս, Իոհան Դունս Սկոտ, Նիկոլո Մաքիավելի, Պլատոն, Կարլ Մարքս, Սոկրատես, Ֆրանց Կաֆկա, Օգոստինոս Երանելի, Կարլ Շմիդտ, Պողոս առաքյալ, Իմանուիլ Կանտ, Արիստոտել և Սյորեն Կիերկեգոր
Պարգևներ
Ամուսին(ներ)Գյունտեր Արենդտ[13] և Հայնրիխ Բլյուխեր[13]
Ստորագրություն
Изображение автографа
Քաղվածքներ Վիքիքաղվածքում
 Hannah Arendt Վիքիպահեստում

Յոհաննա (Հաննա) Արենդթ (գերմ.՝ Hannah Arendt, հոկտեմբերի 14, 1906(1906-10-14)[1][2][3][…], Lindener Marktplatz 2, Hannover, Հանովեր նահանգ, Պրուսիայի թագավորություն[4] - դեկտեմբերի 4, 1975(1975-12-04)[1][3][5][…], Վերին Վեսթ Սայդ, Նյու Յորք[6][7][8][…]), հրեական ծագմամբ գերմանաամերիկյան փիլիսոփա, պատմաբան, քաղաքագետ, տոտալիտարիզմի տեսության հիմնադիր։ 1933 թվականին տարագրվել է Ֆրանսիա, իսկ 1941 թվականին ԱՄՆ։

Նրա կարծիքով ինչպես նացիոնալ-սոցիալիզմը, այնպես էլ ստալինիզմը պետության ամբողջատիրական նոր ժամանակակից ձևեր են, որոնք չպետք է շփոթել ճնշման ավանդական ձևերի հետ։ Ամբողջատիրությունը ձգտում է անսահմանափակ տիրապետության իր երկրի ներսում և դրանից դուրս։ Դրա տարբերակիչ գծերից են պետական գաղափարախոսության առկայությունը, ահաբեկչությունը, որպես քաղաքական տիրապետության հաստատման և ամրապնդման միջոց, գաղափարախոսության իրականացում, որը հռչակում է միակ ճշմարիտը հասարակության զարգացման մեկնաբանության գործում։ «Ամբողջատիրական մարդը» նրա կարծիքով ատոմացված, օտարված անհատ է, «զանգվածի» ներկայացուցիչ, որը միավորվում է կոլեկտիվ սոցիալական մարմինների մեջ բռնության համապարփակ գաղափարախոսական ձեռնածության շնորհիվ։ Ամբողջատիրական վարչակարգի իդեալական մոդել էր համարում նացիստական համակենտրոնացման ճամբարը, որտեղ մարդու մոտ քայքայվում էին վարքի սովորական մոտիվները, բարոյականությունը, հոգեկան և մարմնական հակազդեցությունները։ Արենդթը հեղափոխության պատճառը տեսնում է ոչ թե օբյեկտիվ պատմական գործընթացի այլ մարդու գործողության մեջ։ Դա, իր հերթին, հանգեցրեց ինքնակառավարման ժողովրդական խորհուրդների և հանրության ազատության կարևորմանը։ Ոստի նա օրինակելի է համարում Ամերիկյան հեղափոխությունը և ոչ թե Ֆրանսիականը ու Ռուսականը։ Արենդթի կարծիքով, իր տեսությունը միանգամայն տարբերվում է առկա քաղաքական տեսություններից։

Հիմնական երկեր

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Հաննա Արենդտ «Մենք՝ փախստականներս», (հոդվածներ), Երևան, ՀԱՀ, 2016
  • Հայկական Սովետական Հանրագիտարան, հատոր 1-12, 1974-1986 թթ, Երևան
  • Է․ Աղայան «Արդի հայերենի բացատրական բառարան», հատոր 1-2, 1976 թ, Երևան
  • А․ Б. Барихин "Большой юридический словарь", 2002 թ, Москва

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Lindener_Marktplatz_2,_Ecke_Falkenstraße,_Hannover-Linden-Mitte,_Stadttafel_Nummer_129_Hannah-Arendt-Haus,_am_14._Okober_1906_Geburtshaus_der_deutsch-jüdischen_Historikerin_und_politischen_Philosophin.jpg
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.) — Grup Enciclopèdia, 1968.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 http://muse.jhu.edu/journals/public_culture/v015/15.1mbembe.html
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 http://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/13569310701285016
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 http://www.nytimes.com/1975/12/06/archives/hannah-arendt-political-scientist-dead.html
  9. ↑ https://www.hannover.de/Kultur-Freizeit/Architektur-Geschichte/Erinnerungskultur/ZeitZentrum-Zivilcourage/Aktuelles-Veranstaltungen/Meldungen-aus-2015/Neue-Stadttafel-für-Hannah-Arendt
  10. ↑ https://hac.bard.edu/amor-mundi/is-hannah-arendt-a-jewish-thinker-2013-04-12
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 Library of Congress Authorities — Library of Congress.
  12. ↑ The New Yorker(անգլերեն) / (not translated to en-us) — New York City: (untranslated), 1925. — ISSN 0028-792X; 2163-3827
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 13,4 Գերմանիայի ազգային գրադարանի կատալոգ (գերմ.)
  14. ↑ 14,0 14,1 CONOR.Sl
  15. ↑ 15,0 15,1 Collinson D. Biographical Dictionary of Twentieth-Century Philosophers — 1996. — ISBN 978-0-415-06043-1
  16. ↑ https://www.nytimes.com/1975/12/06/archives/hannah-arendt-political-scientist-dead.html
  17. ↑ https://www.deutscheakademie.de/en/awards/sigmund-freud-preis/hannah-arendt
  18. ↑ CONTEMPORARY THINKERS. Hannah Arendt. Totalitarianism: A Novel Form of Tyranny
  19. ↑ The Origins of Totalitarianism Արխիվացված 2017-02-15 Wayback Machine, Նյու Յորք, Harcourt, 1951
  20. ↑ Between Past and Future, London, Faber & Faber, 1961
  21. ↑ On Revolution. New York, Penguin Books, 1963
  22. ↑ Eichmann in Jerusalem: a Report on the Banality of Evil, Լոնդոն, Faber & Faber, 1963
  23. ↑ On Violence, New York, Harcourt, 1970
  24. ↑ Men in Dark Times, New York, Harcourt, 1968 (անգլ.)
  25. ↑ Люди в темные времена, Московская школа политических исследований, 2002(ռուս.)
  26. ↑ Crisis of the Republic, New York, Harcourt, 1972
  27. ↑ The Life of the Mind(չաշխատող հղում), 2 vols., London, Secker & Warburg, 1978
  28. ↑ Lectures on Kant's Political Philosophy, Brighton, Harvester Press, 1982
  29. ↑ Love and St. Augustin, Chicago, University of Chicago Press, 1996

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Hannah Arendt (1906-1975). Internet Encyclopedia of Philosophy կայքում (անգլ.)

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։
Վիքիքաղվածքն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հաննա Արենդտ» հոդվածին։
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հաննա Արենդտ» հոդվածին։
 ⛭ 
  Ֆոտո, վիդեո և աուդիո
Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Հաննա_Արենդտ&oldid=9864585» էջից