Սանտ Իվո ալլա Սապիենցա եկեղեցի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Սանտ Իվո ալլա Սապիենցա եկեղեցի
Chiesa di Sant'Ivo alla Sapienza
' Io al Centro '.jpg
Հիմնական տվյալներ
Տեսակեկեղեցի
ԵրկիրԻտալիա Իտալիա
ՏեղագրությունՀռոմ[1]
Դավանանքկաթոլիկություն
ԹեմՀռոմի թեմ
ԱնվանվածIvo of Kermartin?
ՃարտարապետՖրանչեսկո Բորրոմինի
ՀիմնադիրՈւրբանոս VIII
Ճարտարապետական տիպբազիլիկ
Ճարտարապետական ոճբարոկկո
Կառուցման սկիզբ1642
Կառուցման ավարտ1660
Հիմնադրված2100
Շինանյութաղյուս, բետոն
vicariatusurbis.org/Ente.asp?ID=950

Սանտ Իվո ալլա Սապիենցա (իտալերեն՝ Chiesa di Sant’Ivo alla Sapienza), կաթոլիկ եկեղեցի Հռոմում։ Գտնվում է Կորսո դել Ռինաշիմենտո փողոցի վրա։ Կառուցվել է 1642-1660 թվականներին ճարտարապետ Ֆրանչեսկո Բորրոմինիի կողմից։ Եկեղեցին հռոմեական բարոկկո ճարտարապետության գլուխգործոց է։ Այն նվիրված է Սուրբ Իվո Հելորիին։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

14-րդ դարում այստեղ էր գտնվում Հռոմի Լա Սապիենցա համալսարանի մատուռը։ Այն նվիրված էր Սուրբ Իվոյին։ 1642 թվականին ճարտարապետ Ֆրանչեսկո Բորրոմինին ստանձնեց ներկայիս եկեղեցու ձևավորումը։ Նա պետք է այն ներկառուցեր առկա համալսարանային պալատի ճարտարապետական համալիրում։ Կառույցի երեսապատումը ավարտվել է 1650 թվականին, իսկ շինության ավարտը համարվում է 1662 թվականը։ Մինչև 1935 թվականը եկեղեցին համալսարանին էր պատկանում, իսկ երբ համալսարանը տեղափոխվեց, այն հիմնականում դարձավ զբոսաշրջիկների այցելության վայր։

Էքստերիեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Cupola Sant Ivo.jpg

Եկեղեցու կորաձև ճակատամասը միաձուվում է համալսարանի բակային կամարաշարքի հետ։ Այն ամբողջանում է բարձր թմբուկով, որն ունի ուռուցիկ ձև։ Աստիճանաբար բարձրացող զսպանակաձև «լամպ-գմբեթ»ը շքեղ զարդարված է և կրում է մետաղե "թագ"։ Այդ զարդաքանդակներով պատված կառուցվածքը բոլորվում է ոսկե գնդով և խաչով։

Եկեղեցու չափերը մեծ չեն։ Նրա տարածքի ձևավորման հարցում Բորոմինին հեռացել է այդ ժամանակվա ավանդական ճարտարապետության մեջ ընդունված կենտրոնական պլանից։ Իտալական բարոկկոյի տաղանդաշատ վարպետը այստեղ կիրառել է անհամաչափ կառուցվածք՝ իրար վրա դնելով երկու հավասարաչափ եռանկյունիներ։ Արդյունքում եկեղեցու հատակագիծը նման է Դավթի աստղին՝ անկյունները կլորացված։ Այդպիսի կառուցվածքը մի կողմից դժվար է ընկալել, սակայն մյուս կողմից ուռուցիկ և կոր տարրերի դինամիկ խաղը ստեղծում է արդյունավետ տարածք՝ լցված լույսի և ստվերի շողերով։ Գմբեթի ներքին կամարը նույնպես կրկնում է աստղի ձևը։ Եկեղեցու ճերմակ և օսկեզօծ սրահը լուսավորվում է գմբեթի 6 պատուհաններով։

Ինտերիեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սանտ Իվո ալլա Սապիենցա եկեղեցու ինտերիերը եզակի է, քանի որ ուրվագծերը միավորվում են ռոտոնդայի մեջ։ Վերջինս այս եկեղեցում ունի հստակ ձևավորում՝ եռանկյունի իր երեք անկյուններով, և նրանց միջև ընկած կիսաշրջաններ։ Կառույցի սուր եզրերը, կորերն ու շրջանները շատ ներդաշնակ են, քանի որ Բորոմինին հավասարաչափ է կիրառել դրանք։

Եկեղեցու գմբեթի պատուհանները ավելի մեծ են, քան սուր եզրերում տեղադրվածները։ Եկեղեցու մուտքը սուր եզրերից մեկում է, իսկ խորանը գտնվում է նրա հակադարձ կողմում՝ շրջանաձև մասում։ Բորոմինին տանիքում տեղադրել է «թռչող մեղու» թալիսման, որը Ուրբանոս VIII Բարբերինի Պապի ընտանեկան խորհրդանիշն է։ Վերջինս հովանավորել է Սանտ Իվո եկեղեցու կառուցումը։

Եկեղեցու ներքին պատերն ու գմբեթը պատված են արձաններով և ժանեկազարդերով։ Յուրաքանչյուր սուր եզրում և շրջանաձև հատվածում կան աստղաշարեր, որոնք ձգվում են դեպի վեր և ամբողջանում թևիկների մեջ պատսպարված հրեշտակի դեմքով։

Ինտերիերի գլխավոր արվեստի գործը Սուրբ Իվո Հելորիի դիմանկարն է, որը տեղադրված է խորանում։ Ստեղծագործության հեղինակը Պիետրո դա Կորտոնան է։

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. archINFORM (գերմ.) — 1994.