Սանտ Իվո ալլա Սապիենցա եկեղեցի
| Սանտ Իվո ալլա Սապիենցա եկեղեցի Chiesa di Sant'Ivo alla Sapienza | |
|---|---|
 | |
| Հիմնական տվյալներ | |
| Տեսակ | եկեղեցի |
| Երկիր |  Իտալիա |
| Տեղագրություն | Հռոմ[1] |
| Դավանանք | կաթոլիկություն |
| Թեմ | Հռոմի թեմ |
| Անվանված | Ivo of Kermartin? |
| Ճարտարապետ | Ֆրանչեսկո Բորրոմինի |
| Հիմնադիր | Ուրբանոս VIII |
| Ճարտարապետական տիպ | բազիլիկ |
| Ճարտարապետական ոճ | բարոկկո |
| Կառուցման սկիզբ | 1642 |
| Կառուցման ավարտ | 1660 |
| Հիմնադրված | 2100 |
| Շինանյութ | աղյուս, բետոն |
 | |
 | |
| vicariatusurbis.org/Ente.asp?ID=950 | |
Սանտ Իվո ալլա Սապիենցա (իտալերեն՝ Chiesa di Sant’Ivo alla Sapienza), կաթոլիկ եկեղեցի Հռոմում։ Գտնվում է Կորսո դել Ռինաշիմենտո փողոցի վրա։ Կառուցվել է 1642-1660 թվականներին ճարտարապետ Ֆրանչեսկո Բորրոմինիի կողմից։ Եկեղեցին հռոմեական բարոկկո ճարտարապետության գլուխգործոց է։ Այն նվիրված է Սուրբ Իվո Հելորիին։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
14-րդ դարում այստեղ էր գտնվում Հռոմի Լա Սապիենցա համալսարանի մատուռը։ Այն նվիրված էր Սուրբ Իվոյին։ 1642 թվականին ճարտարապետ Ֆրանչեսկո Բորրոմինին ստանձնեց ներկայիս եկեղեցու ձևավորումը։ Նա պետք է այն ներկառուցեր առկա համալսարանային պալատի ճարտարապետական համալիրում։ Կառույցի երեսապատումը ավարտվել է 1650 թվականին, իսկ շինության ավարտը համարվում է 1662 թվականը։ Մինչև 1935 թվականը եկեղեցին համալսարանին էր պատկանում, իսկ երբ համալսարանը տեղափոխվեց, այն հիմնականում դարձավ զբոսաշրջիկների այցելության վայր։
Էքստերիեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Եկեղեցու կորաձև ճակատամասը միաձուվում է համալսարանի բակային կամարաշարքի հետ։ Այն ամբողջանում է բարձր թմբուկով, որն ունի ուռուցիկ ձև։ Աստիճանաբար բարձրացող զսպանակաձև «լամպ-գմբեթ»ը շքեղ զարդարված է և կրում է մետաղե "թագ"։ Այդ զարդաքանդակներով պատված կառուցվածքը բոլորվում է ոսկե գնդով և խաչով։
Եկեղեցու չափերը մեծ չեն։ Նրա տարածքի ձևավորման հարցում Բորոմինին հեռացել է այդ ժամանակվա ավանդական ճարտարապետության մեջ ընդունված կենտրոնական պլանից։ Իտալական բարոկկոյի տաղանդաշատ վարպետը այստեղ կիրառել է անհամաչափ կառուցվածք՝ իրար վրա դնելով երկու հավասարաչափ եռանկյունիներ։ Արդյունքում եկեղեցու հատակագիծը նման է Դավթի աստղին՝ անկյունները կլորացված։ Այդպիսի կառուցվածքը մի կողմից դժվար է ընկալել, սակայն մյուս կողմից ուռուցիկ և կոր տարրերի դինամիկ խաղը ստեղծում է արդյունավետ տարածք՝ լցված լույսի և ստվերի շողերով։ Գմբեթի ներքին կամարը նույնպես կրկնում է աստղի ձևը։ Եկեղեցու ճերմակ և օսկեզօծ սրահը լուսավորվում է գմբեթի 6 պատուհաններով։
Ինտերիեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Սանտ Իվո ալլա Սապիենցա եկեղեցու ինտերիերը եզակի է, քանի որ ուրվագծերը միավորվում են ռոտոնդայի մեջ։ Վերջինս այս եկեղեցում ունի հստակ ձևավորում՝ եռանկյունի իր երեք անկյուններով, և նրանց միջև ընկած կիսաշրջաններ։ Կառույցի սուր եզրերը, կորերն ու շրջանները շատ ներդաշնակ են, քանի որ Բորոմինին հավասարաչափ է կիրառել դրանք։
Եկեղեցու գմբեթի պատուհանները ավելի մեծ են, քան սուր եզրերում տեղադրվածները։ Եկեղեցու մուտքը սուր եզրերից մեկում է, իսկ խորանը գտնվում է նրա հակադարձ կողմում՝ շրջանաձև մասում։ Բորոմինին տանիքում տեղադրել է «թռչող մեղու» թալիսման, որը Ուրբանոս VIII Բարբերինի Պապի ընտանեկան խորհրդանիշն է։ Վերջինս հովանավորել է Սանտ Իվո եկեղեցու կառուցումը։
Եկեղեցու ներքին պատերն ու գմբեթը պատված են արձաններով և ժանեկազարդերով։ Յուրաքանչյուր սուր եզրում և շրջանաձև հատվածում կան աստղաշարեր, որոնք ձգվում են դեպի վեր և ամբողջանում թևիկների մեջ պատսպարված հրեշտակի դեմքով։
Ինտերիերի գլխավոր արվեստի գործը Սուրբ Իվո Հելորիի դիմանկարն է, որը տեղադրված է խորանում։ Ստեղծագործության հեղինակը Պիետրո դա Կորտոնան է։
Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Antonino Saggio, Interpretations of Borromini's masterpiece at the Sapienza. The reasons for doubles and other considerations, "Disegnare Idee e Immagini"Archived 2016-03-03 at the Wayback Machine.
- Diagrams of structure Archived 2009-07-08 at the Wayback Machine.
- Street View. (The Church is the smaller "flower-like" dome in the center, between the massive Pantheon dome and Piazza Navona. It is located between Corso del Rinascimento and Via della Scrofa (east), closer to the latter street.)
- Bramblett Reid (March 2014)։ «Sant'Ivo alla Sapienza»։ ReidsItaly.com
- Piperno Roberto, Moore Rosamie (2010)։ «Archiginnasio della Sapienza»։ RomanArtLover.com
- Tedeschini Laura (2010)։ «The floor Plan of Sant’ Ivo by Borromini» (PDF)։ Journal of Applied Mathematics 3 (I)։ Արխիվացված է օրիգինալից 2016-05-09-ին։ Վերցված է 2016-09-24
- Sullivan Mary (2006)։ «Sant'Ivo alla Sapienza»
|
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Սանտ Իվո ալլա Սապիենցա կատեգորիայում։ |
| ||||||
- ↑ archINFORM (գերմ.) — 1994.