Համասեռականությունը իսլամում

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Իսլամ

Իսլամ

Հավատի հիմքեր

Միաստվածություն
Աստվածային արդարություն
Մարգարե · Ահեղ դատաստան · Իմամաթ

Իսլամի հիմնասյուներ

Վկայություն · Աղոթք · Նվիրաբերություն
Պահք  · Ուխտագնացություն
Ջիհադ  · Թազիե

Պատմություն և ներկայացուցիչներ

Մուհամմադ մարգարե
Մարգարեներ · Խալիֆներ
Սուննիներ · Շիաներ
Մուսուլման

Գրքեր և օրենքներ

Ղուրան · Սուննա · Հադիսներ
Շարիաթ · Ֆիկհ
Հանաֆիականություն ·Մալիքիականություն
Շաֆիականություն ·Հանբալիականություն
Ջաֆարիականություն

Արաբամուսուլմանական փիլիսոփայություն

Իսլամական փիլիսոփայություն
Մութազիլիականություն
Աշարիականություն
Սուֆիզմ

Մշակույթ և հանրություն

Արվեստ · Տոներ
Տոմար
Մզկիթներ

Պորտալ:Իսլամ

п · о · р

Իսլամում համասեռականությունը, ըստ աստվածաբանների, արգելված է (հարամ)՝ վկայակոչելով Ղուրանի առակը Լուտայի (Սոդոմ և Գոմոր) ժողովրդի մասին, ինչպես նաև Մուհամմադ մարգարեի խոսքերը՝ միասեռական հարաբերությունների համար մահապատժի տեսքով պատժի մասին[1]։ Այսպես, հադիսների որոշ ժողովածուներ դատապարտում են համասեռականությունն ու տրանսգենդերությունը[2]։

Այնուամենայնիվ, ըստ ամերիկացի պատմաբան և իսլամի հետազոտող Սաբինա Շմիդտկայի, Ղուրանում ոչ մի տեղ չի ասվում, որ համասեռականությունը պատժվում է մահով[3], և ժամանակակից պատմաբանները գալիս են այն եզրակացության, որ իսլամի մարգարե Մուհամմադը երբեք չի արգելել միասեռական հարաբերությունները, սակայն այս վարկածը ոչ մի ապացույց չունի և չի ճանաչվում ժամանակակից հեղինակավոր իսլամական գիտնականների կողմից[4]։

Լուտ մարգարեի պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ղուրանում և սուննայում հաճախ հիշատակվում է Լուտ մարգարեի (Ղովտի) պատմությունը, որը Սոդոմի մի շարք բնակիչների փրկել է ոչնչացումից՝ «Աստծո բարկության պատճառով»։ Մուսուլմանական մշակույթում պատմվածքն այսպիսի տեսք ունի․

Երբ մեր առաքյալները հայտնվեցին Լուտին (Ղովտին), նա վշտացավ նրանց համար, իրեն կաշկանդված զգաց և ասաց. ۝ Նրա ցեղակիցները, որոնք վաղուց հանցագործություններ էին կատարում, փախել էին նրա մոտ։ Նա ասաց «Ով իմ ժողովուրդ, ահա իմ դուստրերը։ Նրանք ձեզ համար ավելի մաքուր են։ Վախեցեք Ալլահից և մի խայտառակեք ինձ իմ հյուրերի առջև։ Միթե ձեր մեջ խոհեմ մարդ չկա»։ ۝ Նրանք ասացին «Դուք գիտեք, որ մենք ձեր դուստրերի կարիքը չունենք։ Դուք գիտեք, թե ինչ ենք մենք ուզում»։ ۝ Նա ասաց. «Ախ եթե ես ուժ ունենայի հաղթահարել ձեզ, ախ եթե ես ունենայի հզոր հենարան»։ ۝ Նրանք ասացին. «Մենք ձեր Տիրոջ սուրհանդակներն ենք, և նրանք ձեզ ոչ մի վնաս չեն պատճառի։ Գիշերվա կեսին ձեր ընտանիքի հետ ճանապարհ ընկեք, և ձեզանից ոչ մեկ թող հետ չնայի։ Եվ միայն ձեր կնոջը կզարմացնի այն, ինչը կզարմացնի մյուսներին»։

Միասեռական կողմնորոշում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իրանցի շահ Աբբասը գայթակղում է պաժին (1627), Մուհամմադ Քասիմի պարսկական մանրանկարը Լուվրում

Իսլամում բացակայում է համասեռականության ամբողջական հայեցակարգը, որը ներառում է ոչ միայն տղամարդկությունը, այլև պլատոնական հարաբերությունները։ Համասեռականությունը սովորաբար դիտարկվում է որպես դրա առանձին դրսևորումներ։ Առաջին հերթին, իսլամում, անշուշտ, արգելված է անալ սեքսը, անկախ նրանից, թե ինչ բնույթ ունի այն՝ հոմոսեքսուալ կամ հետերոսեքսուալ[5]։

Պատիժ համասեռականության համար[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ապացուցված միասեռական գործողությունները ենթադրում են քրեական պատիժ ըստ շարիաթի՝ շնության համար (զինա)։ Եթե նույնասեռական գործողություններ կատարող մարդիկ խուսափեն պատժից, իսլամական ուսմունքի համաձայն, նրանք Ալլահից պատիժ կկրեն[6]։ Իմամներ Մալիքը, աշ-Շաֆին և Ահմադը կիսում էին այս կարծիքը։ Այսինքն՝ անհրաժեշտ է ունենալ չորս բարեպաշտ տղամարդիկ (ըստ Ղուրանի 24։ 13), ովքեր կվկայեն, որ տեսել են սեռական օրգանների ներթափանցման գործընթացը։ Եթե նրանք հաստատեն դա, ապա կատարողը մահապատժի է ենթարկվում քարկոծման միջոցով (ռաջմ)։ Դատավորների մոտ նույնիսկ աննշան, բայց հիմնավորված կասկածների առկայության դեպքում մահապատիժն ու քրեական հետապնդումը վերացվում են։ Եթե դատարանի համար ակնհայտ դառնա վկաների ստախոսությունն ու զրպարտությունը, ապա վերջիններս ենթարկվում են հրապարակային պատժի։ Իմամ Աբու Հանիֆան ասել է, որ միասեռական գործողություններ իրականացնողները արժանի են դատապարտման և վարչական պատժի։

«Իսլամական պետության» կողմից վերահսկվող տարածքներում, որոնք մեղավոր են ճանաչվել համասեռական հարաբերությունների համար, տեղի դատարանները մահվան են դատապարտում[7], առավել հաճախ նրանց նետում են բարձր շենքերից[8]։

Համասեռականությունը մուսուլմանական աշխարհում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վաղ իսլամի շրջանում նույնասեռ սիրո նկատմամբ վերաբերմունքը (արաբ․՝ ՝مثلية جنسية) բացասական էր, ինչը արտացոլված է Ղուրանում[9]։ Ինչպես գրում է պատմաբան Ադամ Մեցը, մուսուլմանական իրավագետների կարծիքները միասեռական արարքի համար պատժելու եղանակների վերաբերյալ տարբեր են եղել։ 10-րդ դարում իրավագետների մեծ մասը նրանց դասում էր թազիր կատեգորիայում, որը կարող է տարբեր լինել ամենալայն սահմաններում, այլ ոչ թե հադդ, որի համար շարիաթի կողմից հստակ սահմանված պատիժ է սահմանվում[10][11]։

Օրինականացում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Օսմանյան նկարազարդում, որը պատկերում է խմբակային սեքսի համար օգտագործվող երիտասարդ տղային (Սավակուբ ալ-Մանակիբ հավաքածուից), 19-րդ դար։

Բրիտանական «The Guardian» պարբերականի համաձայն՝ Օսմանյան կայսրությունը 1858 թվականին ապաքրեականացրել է նույնասեռական հարաբերությունները։ Թուրքիայում, որտեղ բնակչության 99,8%-ը պաշտոնապես գրանցված է որպես մուսուլման, միասեռական ակտերը երբեք չեն քրեականացվել հիմնադրման օրվանից՝ 1923 թվականից ի վեր[12]։

2016 թվականին Ստամբուլի Քադիր Խաս համալսարանի կողմից անցկացված հարցման համաձայն՝ հարցվածների 33%-ն ասել է, որ ԼԳԲՏ ներկայացուցիչները պետք է ունենան հավասար իրավունքներ։ 2020 թվականին այդ թիվը հասել է 45%-ի[13][14]։ Թուրքիան իր 16-րդ ԼԳԲՏ շքերթն անցկացրել է 2019 թվականի հունիսի 30-ին Ստամբուլում[15]։ Ավելին, Թուրքիան առաջին երկիրն է, որը ստորագրել և վավերացրել է Ստամբուլյան կոնվենցիան[16][17], որը մշակվել և ստորագրման համար բացվել է տվյալ երկրում 2011 թվականի մայիսի 11-ին[16]։

Նույնասեռ սեռական հարաբերություններն օրինական են Ադրբեջանում, Ալբանիայում, Բահրեյնում, Բոսնիա և Հերցեգովինայում, Բուրկինա Ֆասոյում, Ջիբութիում, Գվինեա-Բիսաուում, Կոսովոյում, Մալիում, Նիգերում, Հորդանանում, Հորդանան գետի արևմտյան ափին (Պաղեստին պետություն) և Հյուսիսային Կիպրոսում[18][19][20][21]։ Ալբանիան, Հյուսիսային Կիպրոսը, Բոսնիա և Հերցեգովինան և Կոսովոն նույնպես պաշտպանում են ԼԳԲՏ անձանց հակախտրական օրենքներով։

Սահմանափակ քրեականացում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նույնասեռ հարաբերությունները կանանց միջեւ օրինական են Քուվեյթում, Թուրքմենստանում, սակայն, միասեռական ակտերը տղամարդկանց միջեւ անօրինական են[9][18][22]։

Քրեականացում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Չնայած արևմտյան հասարակության բողոքներին, մի շարք իսլամական երկրներում (Սաուդյան Արաբիա, Իրան և այլն) միասեռական շփումները օրենսդրորեն արգելված են և պատժվում են ազատազրկմամբ, իսկ որոշ դեպքերում ընդունվել են գեյերի և ավելի հազվադեպ լեսբուհի մահապատժի մասին օրենքներ (տես ներքևի աղյուսակը)[23]։

Անհամաձայնությունների մակարդակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2007 թվականին Մարոկկոյի Էլ-Քսար-էլ-Քեբիր քաղաքում տեղի ունեցավ գեյ-երեկույթ։ Լուրեր են տարածվել, որ դա միասեռ ամուսնության արարողություն է եղել, և ավելի քան 600 մարդ դուրս է եկել փողոց՝ դատապարտելով ենթադրյալ իրադարձությունը և բողոքելով գեյ-երեկույթի մասնակիցների հանդեպ ներողամտության դեմ[24]։ Երեկույթին ներկա մի քանի մարդ ձերբակալվել է, և, ի վերջո, վեց մարոկկացի տղամարդիկ դատապարտվել են չորսից տասը ամսվա ազատազրկման՝ «համասեռականության» համար[25]։

2014 թվականին Կահիրեի դատարանը երեք տարվա ազատազրկման է դատապարտել ութ տղամարդու այն բանից հետո, երբ տարածվել է մի տեսանյութ, որտեղ նրանք, իբր, մասնակցել են Նեղոսի երկայնքով նավով մասնավոր հարսանեկան արարողության երկու տղամարդկանց միջև[26]։

Նույնասեռականների իրավունքները մուսուլմանական երկրներում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Երկիր Օրենքներ միասեռականության դեմ Պատիժ ԼԳԲՏ Խտրականության դեմ օրենքներ Սոցիալական հարմարվողականություն Նշաումներ
Աֆղանստան Այո Մահապատիժ Ոչ Ոչ Ոչ ՆԱՏՕ-ի զինված ուժերի ներխուժումից հետո մահապատիժն օգտագործվում է շրջանների մի մասում, սակայն Թալիբանի իշխանության վերականգնումից հետո մահապատիժը գործում է բոլոր տարածաշրջաններում։
Եգիպտոս Այո Բանտ Ոչ Ոչ Ոչ Բացահայտ համասեռականությունը անբարոյականություն է համարվում[27][28]։
Ինդոնեզիա Ոչ Ոչ Ոչ Ոչ Ոչ
Իրաք Ոչ - - Ոչ Ոչ 2012 թվականի հունվարի դրությամբ տեղեկատվությունը բացակայում է
Իրան Այո Մահապատիժ Ոչ Ոչ Ոչ
Մավրիտանիա Այո Մահապատիժ Ոչ Ոչ Ոչ
Մալայզիա Այո Մինչև 20 տարվա ազատազրկում Ոչ Ոչ Ոչ Այս երկրում ԼԳԲՏ անձանց հետապնդման վառ օրինակ է Անվար Իբրահիմի գործը, որին «անբարո արարքի» համար դատապարտել են 5 տարվա ազատազրկման[29]։
Նիգերիա Այո Մահապատիժ Ոչ Ոչ Ոչ Նույնասեռականների հարաբերությունները պատժվում են մահապատժով հյուսիսային 12 նահանգներում, որտեղ շարիաթի օրենքներ են սահմանվել։
Պաղեստին Ոչ (Հորդանան գետի արևմտյան ափ)
Այո, տղամարդկանց համար (Գազայի հատված)		 Մինչև 10 տարվա ազատազրկում (Գազայի հատված) Ոչ Ոչ Ոչ
Սաուդյան Արաբիա Այո Մահապատիժ Ոչ Ոչ Ոչ
Սուդան Այո Մահապատիժ Ոչ Ոչ Ոչ
Ուզբեկիստան Միայն տղամարդիկ Մինչև 3 տարվա ազատազրկում Ոչ Ոչ Ոչ Պահպանվում է ամուսնությանը վերաբերող հոդվածը, պատիժը երեք տարի է[30]։
Թուրքմենստան Միայն տղամարդիկ Մինչև 2 տարվա ազատազրկում Ոչ Ոչ Ոչ

Մուսուլմանները արևմտյան երկրներում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հաստատման մակարդակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2016 թվականի հարցման համաձայն՝ կանադացի մուսուլմանների 36%-ը կարծում է, որ համասեռականությունը պետք է ընդունվի հասարակության կողմից[31]։

Salaam-ը կանադայի առաջին մուսուլմանական գեյ խումբն է, և երկրորդը՝ աշխարհում։ Salaam-ը հիմնադրվել է 1993 թվականին Ալ-Ֆարուք Խակիի կողմից, ով 2003 թվականին կազմակերպել է Salaam/Al-Fatiha միջազգային համաժողովը[32]։

Նուր Վարսամեն ԼԳԲՏ մուսուլմանների պաշտպանն է։ Նա Ավստրալիայի Մելբուռն քաղաքում հիմնել է միասեռական մուսուլմանների համար Մարհաբի աջակցության խումբ։ 2016 թվականի մայիսին Վարզագերը հայտարարել է, որ ինքը համասեռամոլ է CBS 2'S The Feed ալիքին տված հարցազրույցում՝ դառնալով Ավստրալիայի առաջին բացահայտ իմամ գեյը[33]։

Մեծ Բրիտանիայում հիմնված «Սաֆրա կանանց համար» նախագիծը աջակցում և աշխատում է ԼԳԲՏ կանանց մուսուլման կանանց հետ կապված խնդիրների վրա։ Այն հիմնադրվել է 2001 թվականի հոկտեմբերին ԼԳԲՏ համայնքի մուսուլման կանանց կողմից[34][35]։

Իմամ Դաայի Աբդուլլան, ԱՄՆ-ի առաջին բացահայտ համասեռական իմամներից մեկը, պնդում է, որ մուսուլմանների շրջանում համասեռականության վերաբերյալ գոյություն ունեցող տեսակետը հիմնված է ավանդույթի վրա, այլ ոչ թե Սուրբ Գրությունների մեկնաբանության վրա։ 2011 թվականին Աբդուլլահը ստեղծել է ԼԳԲՏՔ+ մզկիթը, որը հայտնի է որպես «Բարեփոխումների լույս» մզկիթ, ԼԳԲՏՔ+ համայնքի անդամներին հարսանեկան արարողություններով ապահովելու համար։ Աբդուլլահը բացել է Մեքքայի ինստիտուտը՝ փորձելով մինչև 2030 թվականը բացել առնվազն 50 ԼԳԲՏ+ բարեկամական մզկիթ[36]։

Մուսուլմանների դաշինքը հանուն սեռական և գենդերային բազմազանության իր գործունեությունը սկսել է 2013 թվականի հունվարի 23-ին ԱՄՆ-ում։ Այն աջակցում, հզորացնում և միավորում է ԼԳԲՏ մուսուլմաններին։ Այն նպատակ ունի «բարձրացնել գենդերային և սեռական բազմազանության ճանաչումը մուսուլմանական համայնքներում»[37]։

«Մուսուլմանները առաջադիմական արժեքների համար» (IPC) Միացյալ Նահանգներում և Մալայզիայում հավատքի վրա հիմնված, զանգվածային իրավապաշտպան կազմակերպություն է, որը մարմնավորում և պաշտպանում է 21-րդ դարում բոլորի համար սոցիալական արդարության և հավասարության ավանդական Ղուրանի արժեքները[38]։ Նրանք արձանագրել են «մի շարք դասախոսություններ, որոնք ուղղված են մուսուլմանական համայնքներում հոմոֆոբիայի կրոնական արդարացման վերացմանը»[39]։

Ամերիկացի մուսուլմանները, նրանց վրա ամերիկյան մշակույթի ազդեցության և հասարակական մտքի ուղղության պատճառով, ավելի բարյացակամ են դառնում համասեռականության նկատմամբ։ Այսպիսով, 2007 թվականի հարցման արդյունքում ամերիկացի մուսուլմանների միայն 27%-ը կարծում էր, որ համասեռականությունը պետք է ընդունվի հասարակության կողմից, 2011 թվականին այդ ցուցանիշն աճել է մինչև 39%, իսկ 2017 թվականի հուլիսին այն արդեն կազմել է 52%, ինչը համապատասխանում է 2016 թվականի ամերիկացի բողոքականների ընդունման մակարդակին[40]։

Միասեռ ամուսնություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հասարակական կրոնի ամերիկյան հետազոտական ինստիտուտի 2017 թվականի հարցման համաձայն՝ ամերիկացի մուսուլմանների 51%-ը կողմ է միասեռ ամուսնություններին[41]։

ԱՄՆ Կոնգրեսում առաջին ամերիկացի մուսուլման Քիթ Էլիսոնը 2010 թվականին հայտարարել էր, որ ԼԳԲՏ անձանց նկատմամբ ցանկացած խտրականություն սխալ է[42]։ Հետո նա իր աջակցությունն է հայտնել նույնասեռ ամուսնություններին՝ հայտարարելով[43]․

«Ես հավատում եմ, որ Ձեզ դուր եկած մեկի հետ ամուսնանալու իրավունքն այնքան հիմնարար է, որ այն չպետք է ենթարկվի համընդհանուր հավանության այնպես, ինչպես մենք չպետք է քվեարկենք, թե արդյոք սևամորթներին պետք է թույլ տալ նստել ավտոբուսի առջևի մասում»։

2015 և 2017 թվականների հարցումների համաձայն՝ Գերմանիայի մուսուլմանների ավելի քան 60%-ը պաշտպանել է նույնասեռ ամուսնությունները[44][45]։

Սմիթի ինստիտուտի անցկացրած հարցման համաձայն՝ Իսրայելում, որտեղ բնակչության 1/5-ից ավելին մուսուլմաններ են, բնակիչների 62%-ը կողմ է քաղաքացիական ամուսնություններին, իսկ 52%-ը՝ միասեռ ամուսնություններին[46]։

Այլընտրանքային դիրքեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իսլամում լիբերալ շարժումների որոշ հետևորդներ հանդես են գալիս ավանդական գաղափարների վերանայման օգտին և պաշտպանում են Ղուրանի ժամանակակից ընթերցանությունը, ներառյալ համասեռականության նկատմամբ վերաբերմունքը։ Նրանք կարծում են, որ համասեռականությունը չպետք է դիտարկվի որպես մեղք, նրանք դեմ են համասեռականների իրավական հետապնդմանը, ինչպես նաև Իսլամական համարտիոլոգիայի և ընդհանրապես հասարակության մեջ նրանց ապաստիգմատիզացմանը։ Ըստ նրանց պատկերացումների՝ հնարավոր է լինել իսկական մուսուլմաններ և միևնույն ժամանակ մնալ գեյ կամ լեսբուհի[47]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ Али-заде, 2007
  2. ↑ «Mohd Izwan bin Md Yusof; Muhd. Najib bin Abdul Kadir; Mazlan bin Ibrahim; Khader bin Ahmad; Murshidi bin Mohd Noor; Saiful Azhar bin Saadon. "Hadith Sahih on Behaviour of LGBT" (PDF). islam.gov.my. Government of Malaysia. Retrieved 26 July 2019» (PDF). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 1-ին.
  3. ↑ Sabine Schmidtke "Homoeroticism and Homosexuality in Islam: A Review Article". Bulletin of the School of Oriental and African Studies (University of London). 62 (2): 260–266. doi:10.1017/S0041977X00016700. eISSN 1474-0699. ISSN 0041-977X. JSTOR 3107489. S2CID 170880292..
  4. ↑ Stephen O. Murray Islamic homosexualities : culture, history, and literature. — New York, 1997. — ix, 331 pages с. — ISBN 0-8147-7467-9, 978-0-8147-7467-0, 0-8147-7468-7, 978-0-8147-7468-7
  5. ↑ «Matters pertaining to Sex». Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ հոկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2006 թ․ օգոստոսի 15-ին.
  6. ↑ Murray and Roscoe, 1997, «Passim»
  7. ↑ По информации от «Сирийского центра мониторинга за соблюдением прав человека», на начало 2016 года в Сирии были казнены 25 человек; из них 16 сброшены с крыши, 6 забиты камнями и 3 застрелены. См. Isis has killed at least 25 men in Syria suspected of being gay, group claims Արխիվացված 2017-10-12 Wayback Machine
  8. ↑ «Islamic State group targets gay men with brutal public killings». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 25-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 30-ին.
  9. ↑ 9,0 9,1 «История Пророка Лута». ghalgha.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 16-ին. Վերցված է 2011 թ․ դեկտեմբերի 16-ին.
  10. ↑ Адам Мец Мусульманский ренессанс. — М.: ВиМ, 1996.
  11. ↑ Куприянов А. (2016 թ․ հունվարի 19). «Смерть по шариату». Лента.ру. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ ապրիլի 16-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 31-ին.
  12. ↑ «The Ottoman empire's secular history undermines sharia claims | Tehmina Kazi». the Guardian (անգլերեն). 2011 թ․ հոկտեմբերի 7. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ փետրվարի 1-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 17-ին.
  13. ↑ «LGBT+ acceptance in Turkey, where a majority of the population is Muslim, is at an all-time high». PinkNews | Latest lesbian, gay, bi and trans news | LGBT+ news (բրիտանական անգլերեն). 2020 թ․ մարտի 24. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ փետրվարի 2-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 15-ին.
  14. ↑ «survey-nearly-half-of-people-think-lgbti-s-should-have-equal-rights». Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հունվարի 1-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 15-ին.
  15. ↑ AFP. «Police break up Istanbul gay pride parade». www.timesofisrael.com (ամերիկյան անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ փետրվարի 17-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 17-ին.
  16. ↑ 16,0 16,1 «Full list». Treaty Office (բրիտանական անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ մայիսի 17-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 20-ին.
  17. ↑ Инна Новикова (2019 թ․ դեկտեմբերի 2). «России предлагают признать 58 полов - Новости законодательства». Правда.Ру (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ փետրվարի 20-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 20-ին.
  18. ↑ 18,0 18,1 The Jakarta Post. «In response to anti-LGBT fatwa, Jokowi urged to abolish laws targeting minorities». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ մայիսի 22-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 24-ին.
  19. ↑ «Indonesia: Situation of sexual minorities, including legislation, treatment by society and authorities, state protection and support services available (2013- June 2015)». Immigration and Refugee Board of Canada. 2015 թ․ հուլիսի 8. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ մարտի 1-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 18-ին.
  20. ↑ Utah, The University of. «Global Justice Project: Iraq » Archive » Homosexuality and the Criminal Law in Iraq: UPDATED». Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ մարտի 30-ին. Վերցված է 2017 թ․ օգոստոսի 4-ին.
  21. ↑ Ottosson, Daniel (2009-05). «State-sponsored Homophobia: A world survey of laws prohibiting same sex activity between consenting adults» (PDF). International Lesbian, Gay, Bisexual, Trans and Intersex Association (ILGA). էջ 23. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2009 թ․ հոկտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2009 թ․ մայիսի 19-ին.
  22. ↑ Lucas Paoli Itaborahy, Jingshu Zhu. «State-sponsored Homophobia - A world survey of laws: Criminalisation, protection and recognition of same-sex love» (PDF). International Lesbian, Gay, Bisexual, Trans and Intersex Association (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2015 թ․ հունիսի 29-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 26-ին.
  23. ↑ Катерина Марсова (2005 թ․ օգոստոսի 25). «Казни геев продолжаются». queerumir.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ դեկտեմբերի 2-ին. Վերցված է 2011 թ․ դեկտեմբերի 16-ին.
  24. ↑ «"Al Arabiya: "Moroccan "bride" detained for gay wedding"». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ մարտի 20-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 27-ին.
  25. ↑ «"Al Arabiya: "Morocco sentences gay 'bride' to jail""». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 17-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 27-ին.
  26. ↑ «"Crackdown As Men Jailed Over 'Gay Wedding'"». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հուլիսի 9-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 27-ին.
  27. ↑ «Европарламент защищает права гомосексуалов Египта». Արխիվացված օրիգինալից 2010 թ․ հոկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 8-ին.
  28. ↑ «www.gayrussia.eu». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հունվարի 20-ին. Վերցված է 2024 թ․ հունվարի 31-ին.
  29. ↑ ««Human Rights Watch» призывает Малайзию отменить преследование за гей-секс и освободить бывшего премьер-министра». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 10-ին. Վերցված է 2024 թ․ հունվարի 31-ին.
  30. ↑ Плацдарм для «голубой» революции"? ГосДеп США беспокоит дискриминация геев в Узбекистане Արխիվացված 2015-06-10 Wayback Machine, 11.03.2006
  31. ↑ «grenier-muslim-canadians-environics». Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ օգոստոսի 29-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 15-ին.
  32. ↑ Catherine Patch (15 June 2006). "Queer Muslims find peace; El-Farouk Khaki founded Salaam Offers a place to retain spirituality". Toronto Star..
  33. ↑ «Being gay and muslim: 'death is your repentance'». Star Observer (ամերիկյան անգլերեն). 2016 թ․ մայիսի 3. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ փետրվարի 26-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 27-ին.
  34. ↑ The Activist Toolkit. «The Safra Project». rabble.ca (ամերիկյան անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ փետրվարի 27-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 27-ին.
  35. ↑ «About». Inclusive Mosque Initiative. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ փետրվարի 27-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 27-ին.
  36. ↑ «Affirming mosques help gay Muslims reconcile faith, sexuality». NBC News (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ նոյեմբերի 16-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 27-ին.
  37. ↑ «About MASGD". MuslimAlliance.org». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ մարտի 26-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 27-ին.
  38. ↑ «About MPV». Muslims for Progressive Values (ամերիկյան անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ փետրվարի 27-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 27-ին.
  39. ↑ «LGBTQI Lecture Series - YouTube». www.youtube.com. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հունիսի 26-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 27-ին.
  40. ↑ 1615 L. St NW, Suite 800 Washington, DC 20036 USA202-419-4300 | Main202-419-4349 | Fax202-419-4372 | Media Inquiries (2017 թ․ հուլիսի 26). «U.S. Muslims Concerned About Their Place in Society, but Continue to Believe in the American Dream». Pew Research Center's Religion & Public Life Project (ամերիկյան անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հուլիսի 13-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 17-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link)
  41. ↑ «Emerging Consensus on LGBT Issues: Findings From the 2017 American Values Atlas». PRRI (ամերիկյան անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ մայիսի 5-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 17-ին.
  42. ↑ «Bradlee Dean: Keith Ellison is advancing Sharia law through 'homosexual agenda' | Minnesota Independent». web.archive.org. 2013 թ․ հունվարի 14. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 14. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 27-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ unfit URL (link)
  43. ↑ «Keith Ellison: Minnesota marriage amendment will fail | TPM2012». web.archive.org. 2012 թ․ դեկտեմբերի 11. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 11-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 27-ին.
  44. ↑ «Muslime in Deutschland mit Staat und Gesellschaft eng verbunden». www.bertelsmann-stiftung.de (գերմաներեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ փետրվարի 17-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 17-ին.
  45. ↑ «"Weltanschauliche Vielfalt und Demokratie"» (PDF). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2022 թ․ ապրիլի 23-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 27-ին.
  46. ↑ «Половина израильтян высказалась за однополые браки». Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ հոկտեմբերի 1-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 1-ին.
  47. ↑ Quranic Values as an Inspiration for Gay Marriage Արխիվացված 2012-07-02 Wayback Machine // The Washington Post, 14 декабря 2008

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Համասեռականությունը իսլամում» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Համասեռականությունը_իսլամում&oldid=9794590» էջից