Բալկանյան երկրների հայրապետական պատվիրակություն

Բալկանյան երկրների հայրապետական պատվիրակություն

Տեսակ	Հայ առաքելական եկեղեցու թեմ
Մասն է	Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին
Հիմնադրման թվական	2022
Երկիր	Սլովենիա, Խորվաթիա, Բոսնիա և Հերցեգովինա, Սերբիա, Չեռնոգորիա, Հյուսիսային Մակեդոնիա և Ալբանիա
Գլխամաս	Բուխարեստ, Ռումինիա

Բալկանյան երկրների հայրապետական պատվիրակություն^[1], Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի չորս` հերթականությամբ վերջին պատվիրակությունը, որը կազմավորվել է 2022 թվականին, Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս Գարեգին Բ-ի կոնդակով։ Հայրապետական պատվիրակ է նշանակվել Ռումինիայի հայոց թեմի առաջնորդ և Բուլղարիայի հայոց թեմի առաջնորդական տեղապահ Տաթև եպիսկոպոս Հակոբյանը։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բալկանյան թերակղզու տարածքում նախքան 21-րդ դարը գործել է մայր աթոռ սուրբ Էջմիածնին պատկանող երեք թեմ՝ Բուլղարիայի (1883), Հունաստանի (1926) և Ռումինիայի (1931), իսկ Թուրքիայի եվրոպական հատվածի եկեղեցիները ենթարկվել են Կոստանդնուպոլսի հայոց պատրիարքությանը (1461)։ Թերակղզու արևմտյան հատվածում (նախկին Հարավսլավիա և Ալբանիա) հայկական եկեղեցիներ չկան, սակայն գոյություն ունեն հայ համայնքներ։

Վերջին եկեղեցին (եղել է կաթոլիկ եկեղեցի), որը գոյություն է ունեցել Նովի Սադ քաղաքում, քանդվել է Հարավսլավիայի իշխանությունների հրամանով 1963 թվականին, և տեղում 2007 թվականին կանգնեցվել է հայկական խաչքար։ Միակ հոգևոր կառույցը, որն ունեցել է հայկական ծագում և պահպանվել է ցայսօր, սրբոց Հրեշտակապետաց վանքն է, որը գործում է որպես սերբական ուղղափառ վանք և հայտնի է «Երմենչիչ» անունով։

Բալկանյան թերակղզու արևմտյան հատվածի երկրների՝ Ալբանիայի, Սլովենիայի, Սերբիայի, Բոսնիա և Հերցեգովինայի, Հյուսիսային Մակեդոնիայի, Չեռնոգորիայի, Խորվաթիայի հայկական համայնքները միավորելու (ավելի քան 1000 մարդ) նպատակով 2022 թվականի մայիսի 26-ին Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս Գարեգին Բ-ն կոնդակով հռչակում է համանուն պատվիրակությունը^[2]։

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բալթյան երկրների հայոց թեմ

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

դ ք խ Հայաստանյայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու նվիրապետական աթոռներ, հայրապետական պատվիրակություններ, թեմեր և հովվություններ

Նվիրապետական աթոռներ	Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին (Էջմիածին) Մեծի Տանն Կիլիկիո Կաթողիկոսություն (Կիլիկիա) Երուսաղեմի հայոց պատրիարքություն Կոստանդնուպոլսի հայոց պատրիարքություն Աղթամարի կաթողիկոսություն † Գանձասարի կաթողիկոսություն † Ավանի կաթողիկոսություն (հակաթոռ) †	Հայ առաքելական եկեղեցու զինանշանը

Հայրապետական պատվիրակություններ	Արևմտյան Եվրոպա Բալկանյան երկրներ Կենտրոնական Եվրոպա Հնդկաստան և Ծայրագույն Արևելք Հարավային Ամերիկա †

Հայաստան և Արցախ (Էջմիածին)	Արագածոտն Արարատյան Հայրապետական (Երևան †) Արթիկ Արմավիր Արցախ (Ամարաս † Գանձասար † Շուշի †) Գեղարքունիք Լոռի Կոտայք Մասյացոտն Շիրակ (Ալեքսանդրապոլ †) Սյունիք (Հաբանդ † Տաթև †) Վայոց ձոր Տավուշ (Մեծկվենք †)

նախկին ԽՍՀՄ (Էջմիածին)	Ադրբեջան † (Բաքու † Գանձակ † Շամախի † Նուխի †) Բալթյան երկրներ Հարավային Ռուսաստան (Աստրախան † Ղզլար †) Ռուսաստան և Նոր Նախիջևան (Բեսարաբիա † Մոսկվա † Նոր Նախիջևան † Պետերբուրգ †) Վրաստան (Ախալցխա † Գորի † Թիֆլիս †) Ուկրաինա

Եվրոպա (Էջմիածին)	Ավստրիա Բելգիա Բուլղարիա Գերմանիա Իսպանիա և Պորտուգալիա Իտալիա Լեհաստան Հոլանդիա Հունաստան Հունգարիա և Չեխիա Մեծ Բրիտանիա և Իռլանդիա Շվեդիա Շվեյցարիա Ռումինիա Ֆրանսիա

Եվրոպա (Կիլիկիա)	Կիպրոս Հունաստան

Ասիա և Աֆրիկա (Էջմիածին)	Դամասկոս Եգիպտոս Եթովպիա Իրաք Կալկաթա

Ասիա և Աֆրիկա (Կիլիկիա)	Ատրպատական Թեհրան Լիբանան Հալեպ Ջեզիրե Սպահան Քուվեյթ և Արաբական ծոց

Ամերիկա և Ավստրալիա (Էջմիածին)	ԱՄՆ-ի հայոց արևելյան ԱՄՆ-ի հայոց արևմտյան Ավստրալիա և Նոր Զելանդիա Արգենտինա Բրազիլիա Կանադա Ուրուգվայ

Ամերիկա և Ավստրալիա (Կիլիկիա)	Հյուսիսային Ամերիկայի արևելյան Հյուսիսային Ամերիկայի արևմտյան Կանադա Վենեսուելա

Պատմական Հայաստան (չգործող թեմեր)	Ադանա † (Կիլիկիա) Ախալցխա † (Էջմիածին) Աղթամար † (Աղթամար) Այնթապ † (Կիլիկիա) Գարդման † (Գանձասար) Զեյթուն † (Կիլիկիա) Խիզան † (Աղթամար) Կարս † (Էջմիածին) Կեցան † (Աղթամար) Կյուրին † (Կիլիկիա) Կորդվաց † (Աղթամար) Կորճայք † (Աղթամար) Հաճն † (Կիլիկիա) Հայոց ձոր † (Աղթամար) Մալաթիա † (Կիլիկիա) Մարաշ † (Կիլիկիա) Մոկք † (Աղթամար) Նախիջևան † (Էջմիածին) Շատախ † (Աղթամար) Պայաս † (Կիլիկիա) Պարտավ † (Գանձասար) Ռշտունիք † (Աղթամար) Սիս † (Կիլիկիա) Սպարկերտ † (Աղթամար) Տերենտե † (Կիլիկիա) Տևրիկ † (Կիլիկիա) Ուտիք † (Գանձասար) Ֆռնուզ † (Կիլիկիա)

այլ չգործող	Ադրիանապոլիս † (Կոստանդնուպոլիս) Անտիոք † (Կիլիկիա) Արմաշ † (Կոստանդնուպոլիս) Բանդըրմա † (Կոստանդնուպոլիս) Բաթավիա † (Էջմիածին) Բեյրութ † (Երուսաղեմ) Բիլեջիք † (Կոստանդնուպոլիս) Բուրսա † (Կոստանդնուպոլիս) Դամասկոս † (Երուսաղեմ) Երուսաղեմ † (Երուսաղեմ) Կոստանդնուպոլիս † (Կոստանդնուպոլիս) Կիպրոս † (Երուսաղեմ) Համադան † (Էջմիածին) Յաֆֆա † (Երուսաղեմ) Յոզգաթ † (Կիլիկիա) Նիկոմեդիա † (Կոստանդնուպոլիս) Ռոդոսթո † (Կոստանդնուպոլիս) Սալոնիկ † (Կոստանդնուպոլիս)

Ծանոթություն. շեղատառով նշված կաթողիկոսությունները, թեմերը և հոգևոր հովվությունները, որոնց դիմաց դրված է նաև «†» նշանը, չգործող կրոնական կազմակերպություններ են։