Վայոց ձորի թեմ

Սյունյաց թեմ
Երկիր	Հայաստան
Մարզ	Վայոց ձորի մարզ
Վարչկենտրոն	Եղեգնաձոր
Առաջնորդ	Աբրահամ արքեպիսկոպոս Մկրտչյան

Վայոց ձորի թեմ, Հայ առաքելական եկեղեցու նորագույն թեմերից մեկը, որն ընդգրկում է Հայաստանի Վայոց ձորի մարզը։ Թեմական կենտրոնը գտնվում է Եղեգնաձոր քաղաքում։ Եպիսկոպոսի նստավայրը Եղեգնաձորի 12-րդ դարի Սուրբ Աստվածածին տաճարն է։ Թեմը ստեղծվել է 2010 թվականին, երբ այն անջատվեց Սյունյաց թեմից։ Առաջնորդարանի շենքը գտնվում է Եղագնձոր քաղաքի Գրիգոր Նարեկացի փողոցում։

Կառուցվածք

Թեմի առաջնորդն Աբրահամ արքեպիսկոպոս Մկրտչյանն է։ Նա ծառայության մեջ է թեմի ձևավորման օրվանից՝ 2010 թվականի դեկտեմբերից։ Փոխանորդը Զարեհ վարդապետ Կաբաղյանն է, իսկ մնացած 5 քահանաները սպասարկում են Վայոց ձորի մարզի 17 հոգևոր կառույցներում։

Թեմն ունի հետևյալ բաժինները.

• Վարչություն
• Մեդիա
• Քրիստոնեական դաստիարակության կենտրոն
• Երիտասարդաց միություն
• Ստեղծագործական խումբ

Ակտիվ եկեղեցիներ

Ստորև ներկայացված են Վայոց ձորի թեմի ենթակայության տակ գործող եկեղեցիների (10), վանքերի (5) և մատուռների (2) ցանկը՝ դրանց գտնվելու վայրը և օծման տարեթվերը.

Եկեղեցիներ

• Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի, 12-րդ դար
• Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի, Արենի, 1321 թ
• Զորաց Սուրբ Ստեփանոս եկեղեցի, Եղեգիս, 14-րդ դար
• Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի, Խաչիկ, 1681 թ
• Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի, Մարտիրոս, 1866 թ
• Սուրբ Հակոբ եկեղեցի, Վերնաշեն, 19-րդ դ
• Սուրբ Տրդատ եկեղեցի, Վայք, 2000 թ
• Սուրբ Աննա եկեղեցի, Մալիշկա, 2000 թ
• Սուրբ Մարիամ եկեղեցի, Աղավնաձոր, 2001 թ
• Սուրբ Գայանե եկեղեցի, Ջերմուկ, 2007թ
• Սուրբ Մարիամ Աստվածածին եկեղեցի, Ռինդ, 2021թ

• 
  Սուրբ Աստվածածին Մայր տաճար, Եղեգնաձոր
• 
  Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի, Արենի
• 
  Զորաց Սուրբ Ստեփանոս եկեղեցի, Եղեգիս
• 
  Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի, Խաչիկ
• 
  Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի, Մարտիրոս
• 
  Սուրբ Հակոբ եկեղեցի, Վերնաշեն
• 
  Սուրբ Տրդատ եկեղեցի, Վայք
• 
  Սուրբ Աննա եկեղեցի, Մալիշկա
• 
  Սուրբ Մարիամ եկեղեցի, Աղավնաձոր
• 
  Սուրբ Գայանե եկեղեցի, Ջերմուկ

Վանքեր

• Նորավանք, Արենիի մոտ, 1205 թ
• Վերնաշենի մոտ գտնվող Սպիտակավոր վանք, 1321 թ
• Արկազ Սուրբ Խաչ վանք Վերնաշենի մոտ, 1872 թ

• 
  Նորավանք, Արենիի մոտ, 1205 թ
• 
  Սպիտակավոր վանք, Վերնաշենի մոտ, 1321 թ
• 
  Արկազ Սուրբ Խաչ վանք, Վերնաշենի մոտ, 1872 թ

Մատուռներ

• Սուրբ Մարիամ մատուռ, Մարտիրոս, 2004 թ
• Սուրբ Գայանե մատուռ, Կեչուտ, 2007 թ
• Սուրբ Եղիշե մատուռ, Գնդեվազ, 2013թ

Չգործող/ավերված եկեղեցիներ և վանքեր

• Արատեսի վանք, Արատեսի մոտ, VII դ
• Վերնաշենի մոտ գտնվող Թանահատի վանք, 8-13-րդ դդ
• Քարեվանք, Եղեգիսի մոտ, 9-10-րդ դդ
• Շատիվանք, Շատինի մոտ, 929 թ
• Գնդեվանքը, Գնդեվազի մոտ, 936 թ
• Ցաղաց քար վանք, Արտաբույնքի մոտ, 10-րդ դար
• Հերմոնի վանք, Եղեգիսի մոտ, 10-րդ դ
• Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի, Եղեգիս, 10-րդ դար
• Խաչիկի մոտ Խոտակերաց վանք, 10-րդ դ
• Հերհերի Սուրբ Սիոն անապատ, Հերհերի մոտ, 10-13-րդ դդ
• Սալլիի մոտ գտնվող Սուրբ Մամաս վանք, 12-13-րդ դդ
• Սուրբ Նշան եկեղեցի, Եղեգիս, 13-րդ դ
• Մարտիրոսավանք, Մարտիրոս, 1286 թ
• Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի, Գնդեվազ, 1686 թ
• Սուրբ Հրեշտակապետաց եկեղեցի, Հորբատեղ, 1692 թ

• 
  Արատեսի վանք, Արատեսի մոտ, VII դ
• 
  Թանահատի վանք, Վերնաշենի մոտ, 8-13-րդ դդ
• 
  Քարևանքի ավերակներ, Եղեգիսի մոտ, 9-10-րդ դդ
• 
  Շատիվանք, Շատինի մոտ, 929 թ
• 
  Գնդեվանք, Գնդեվազի մոտ, 936 թ
• 
  Ցաղաց քար վանք, Արտաբույնքի մոտ, 10-րդ դ
• 
  Հերմոնի վանք, Եղեգիսի մոտ, 10-րդ դ
• 
  Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի, Եղեգիս, 10-րդ դար
• 
  Խոտակերաց վանք, Խաչիկի, 10-րդ դ
• 
  Սուրբ Սիոն վանք, Հերհերի մոտ, 10-13-րդ դդ
• 
  Սուրբ Մամաս վանք, Սալլիի մոտ, 12-13-րդ դդ
• 
  Սուրբ Նշան եկեղեցի, Եղեգիս, 13-րդ դ
• 
  Մարտիրոսավանք, Մարտիրոս, 1286 թ
• 
  Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի, Գնդեվազ, 1686 թ
• 
  Սբ Հրեշտակապետաց եկեղեցի, Հորբատեղ, 1692 թ

Առաջնորդներ

• Աբրահամ արքեպիսկոպոս Մկրտչյան (10 դեկտեմբերի 2010 - )

Արտաքին հղումներ

• Վայոց ձորի մարզի եկեղեցիներ