«Ախալքալաք»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ clean up, replaced: |thumb → |մինի, |left → |ձախից oգտվելով ԱՎԲ |
|||
| Տող 70. | Տող 70. | ||
| պարամետր2 = |
| պարամետր2 = |
||
}} |
}} |
||
[[Պատկեր:Akhalkalak Sb.Khach ekeghetci.JPG| |
[[Պատկեր:Akhalkalak Sb.Khach ekeghetci.JPG|ձախից|մինի|Ախալքալաքի Սուրբ Խաչ եկեղեցին և Կարապետ արքեպիսկոպոս Բագրատունու արձանը]] |
||
'''Ախալքալաք''' ({{lang-ka|ახალქალაქი}}, թարգմանաբար` '''նոր քաղաք'''), քաղաք Վրաստանում, [[Սամցխե-Ջավախք]] նահանգի կազմի մեջ մտնող համանուն շրջանի շրջկենտրոն, [[Ջավախք]] երկրամասի (պատմական [[Մեծ Հայք]]ի [[Գուգարք]] նահանգի Վերին Ջավախք գավառի տարածք) կենտրոն։ Ըստ 2009 թ. պաշտոնական տվյալների քաղաքի բնակչության 9,4 հազար մարդ է<ref>[http://www.geostat.ge/cms/site_images/publications/publication%2008.12.2009.zip Statistical Yearbook Of Georgia, 2009]</ref>, որից 90%-ը կազմում են հայերը։ Աշխարհագրական տեսանկյունից տեղակայված է Ախալքալաքի սարավանդում, Փարվանա գետի ավազանում։ |
'''Ախալքալաք''' ({{lang-ka|ახალქალაქი}}, թարգմանաբար` '''նոր քաղաք'''), քաղաք Վրաստանում, [[Սամցխե-Ջավախք]] նահանգի կազմի մեջ մտնող համանուն շրջանի շրջկենտրոն, [[Ջավախք]] երկրամասի (պատմական [[Մեծ Հայք]]ի [[Գուգարք]] նահանգի Վերին Ջավախք գավառի տարածք) կենտրոն։ Ըստ 2009 թ. պաշտոնական տվյալների քաղաքի բնակչության 9,4 հազար մարդ է<ref>[http://www.geostat.ge/cms/site_images/publications/publication%2008.12.2009.zip Statistical Yearbook Of Georgia, 2009]</ref>, որից 90%-ը կազմում են հայերը։ Աշխարհագրական տեսանկյունից տեղակայված է Ախալքալաքի սարավանդում, Փարվանա գետի ավազանում։ |
||
18:51, 12 Սեպտեմբերի 2013-ի տարբերակ
| Քաղաք | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Ախալքալաք | |||||
| ახალქალაქი | |||||
| |||||
 Քաղաքի կենտրոնական Մեսրոպ Մաշտոցի հրապարակը | |||||
| Երկիր |  Վրաստան | ||||
| Երկրամաս | Սամցխե-Ջավախք | ||||
| Մունիցիպալիտետ | Ախալքալաքի մունիցիպալիտետ | ||||
| Հիմնադրված է | 1064 թ. | ||||
| ԲԾՄ | 1707±1 մետր | ||||
| Պաշտոնական լեզու | վրացերեն | ||||
| Բնակչություն | 60 975 մարդ (2002) | ||||
| Ազգային կազմ | Հայեր | ||||
| Կրոնական կազմ | Հայ Առաքելական եկեղեցի | ||||
| Տեղաբնականուն | ախալքալաքցի | ||||
| Ժամային գոտի | UTC+4 | ||||
| Ավտոմոբիլային կոդ | 261 | ||||
| Պաշտոնական կայք | akhalkalaki.ge | ||||
| |||||
Ախալքալաք (վրաց.՝ ახალქალაქი, թարգմանաբար` նոր քաղաք), քաղաք Վրաստանում, Սամցխե-Ջավախք նահանգի կազմի մեջ մտնող համանուն շրջանի շրջկենտրոն, Ջավախք երկրամասի (պատմական Մեծ Հայքի Գուգարք նահանգի Վերին Ջավախք գավառի տարածք) կենտրոն։ Ըստ 2009 թ. պաշտոնական տվյալների քաղաքի բնակչության 9,4 հազար մարդ է[1], որից 90%-ը կազմում են հայերը։ Աշխարհագրական տեսանկյունից տեղակայված է Ախալքալաքի սարավանդում, Փարվանա գետի ավազանում։
Քաղաքի պատմությունը
Ախալքալաքը հիշատակվում է 12-րդ դարի վերջերից ի թիվս Հյուսիսային Հայաստանի այլ գավառների՝ վրաց Թամար թագուհու կողմից հայ Զաքարյաններին՝ որպես ժառանգական կալվածք փոխանցելու կապակցությամբ։ 1637 թ. քաղաքը գրավում են օսմանյան թուրքերը, իսկ 1829 թ. այն անցնում է Ռուսական կայսրության տիրապետության տակ։ 1830-ական թթ. Ախալքալաք քաղաք և գավառ են տեղափոխվում Էրզրումից գաղթած հազարավոր հայեր, որոնք հիմնադրում են 50 գյուղ[2]։ 19-րդ դարի ընթացքում Ախալքալաքը դառնում է արհեստավորական կենտրոն, իսկ գավառի գյուղերը սկսում են կարևոր դեր խաղալ Անդրկովկասում հացահատիկի ու մսամթերքի արտադրության բնագավառում։ 1830-ական թթ. սկզբներին Ախալքալաքում բացվում է Մեսրոպյան ծխական արական դպրոցը։ 1918 թ. մայիսին Անդրկովկաս կատարած թուրքական արշավանքի պատճառով քաղաքի և գավառի բնակչության ճնշող մեծամասնությունն արտագաղթում է Բակուրիանի անտառներ ու Ծալկայի շրջան։ Գաղթած 80 հազար հայերից 35-40 հազարը զոհվում է։[3]։ Հայաստանի և Վրաստանի խորհրդայնացումից հետո, 1921 թ. նոյեմբերի 6-ին երկու խորհրդային հանրապետությունների միջև պայմանագիր է կնքվում, որի համաձայն Ախալքալաքն ու գավառը անցնում են Վրաստանին։
Արտաքին հղումներ
Ծանոթագրություններ
- ↑ Statistical Yearbook Of Georgia, 2009
- ↑ Հայկական հարց հանրագիտարան, Երևան, 1996, էջ 25:
- ↑ http://www.miacum.am/forum/politics/djavahk/2927
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
